Morgunblaðið - 10.02.1938, Blaðsíða 5

Hmtudagur 10. febr. 1938.
MORGUNBLAÐIÐ
5
--------------
Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Ritstjórar: Jón Kjartansson og Valtýr Stefánsson (ábyrg?5arma?5ur).
Aug-lýsingar: Árni Óla.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreitSsla: Austurstræti 8. — Sííyii 1000.
Áskriftargjald: kr. 3,00 á niánuöi.
í lausasölu: 15 aura eintakiö — 25 aura með Lesbók.
YFIRRÁÐ ALÞÝÐUNNAR
K.osningadaginn 30. janúar|
prentuðu sendisveinar Stal-
:ins yfir þvera síðu í blaði sínu,
með rauðu Ietri, að í dag tæki
alþýðan yfirráðin 1 Reykjavík.
„Yfirráðin til alþýðunnar“,
liefir verið slagorð þeirra sósíal-
ista og kommúnista, sem kunn-
ugt er. Þeir hafa með þessu
vígorði sem svo mörgum öðrum
xeynt að slá ryki í augu al-
mennings. Þeir hafa með þessu
reynt að læða þeirri hugsun
ínn hjá kjósendum, að yfirráðin
:í bæjarstjórn Reykjavíkur væri
í raun rjettri ekki í höndum al-
Jiýðunnar.
En það var reykvísk alþýða,
sem réði kosningaúrslitunum
hjer þ. 30. janúar, eins og það
:altaf er alþýða manna, sem
■öllum kosningaúrslitum ræður í
lýðfrjálsum löndum. Flokkur,
sem hjer í, Reykjavík fær um
10.000 atkvæði á kjördegi,
fær þetta atkvæðamagn vegna
■þess, að alþýðan í bænum fylgir
honum. Því var það, þó undar-
legt sje það til frásagna, sann-
mæli hjá Þjóðviljanum, er hann
prentaði með sínu feitasta letri
-og rauðasta lit, að alþýðan í
Reykjavík tæki völdin í bænum
þenna dag.
*
Hvað eftir annað hefir verið
-á það bent hjer í blaðinu, og
þó einkum eftir síðustu bæjar-
stjórnarkosningar, að Sjálf-
stæðisflokkurinn er eini stjórn-
málaflokkurinn í landinu, sem
er hreinn lýðræðisflokkur. Sam-
vinna, samstarf og samhugur
hefir á undanförnum árum ríkt
milli flokkanna þriggja, Fram-
sóknar- Alþýðu- og Kommúnista
flokksins. Þegar til kosninga
hefir komið, hafa flokkar þessir
slegið saman pjönkum sínum.
Svo var við Alþingiskosningarn-
ar í vor. Stalinmenn kusu Tíma-
menn, þar sem samfylkingin
taldi sjer það best henta. Og nú
er komin fram óræk sönnun fyr-
ir því, sem Morgunblaðið hjelt
fram í vor, að Framsóknarmenn
yfirgáfu flokk sinn hjer í
Reykjavík, einir 400, til þess
að styðja Einar Olgeirsson.
Framsóknarmenn verða að við-
urkenna að nokkrir af þing-
mönnum þeirra eiga þingsæti
sitt að þakka kommúnistum.
Og líommúnistar vita vel um
stuðning þann er þeir hafa feng-
ið hjá Framsókn. Að ógleymd-
um Alþýðuflokknum fyrverandi
sem er í órjúfandi samfylkingu
við kommúnista hjer allan jan-
nar, þó bæjarstjórnarkosning-
arnar sjeu ekki fyrr um garð
gengnar, en Alþýðublaðið stimpl
ar fjelaga sína í liðsveitum
Stalins eins og svikara og land-
ráðamenn.
*
Lýðræði, valdaaðstaða meiri-
hlutans, sem fæst með frjálsum
almennum Tíosningum, er hin ó-
skeikula trygging fyrir því, að
yfirráðin sjeu í höndum alþýð-
unnar. í munni einræðispostul-
anna frá Moskva er því kraf-
an um yfirráð alþýðunnar, því
ekkert annað en ljelegt kosn-
ingaskrum. Það er Sjálfstæðis-
flokkurinn einn, sem engin mök
hefir við einræðispiltana. Það
er Sjálfstæðisflokkurinn fyrst
og fremst, sem með einlægum
hug vill vinna að því, að yfir-
ráð alþýðunnar fái að haldast
í þessum bæ og í þessu landi.
*
Sterkasta stoð lýðræðisins
hjer, sem annarsstaðar er, að
alþýða manna í landinu sje svo
mentuð, að óvandaðir lýðskrum
arar geti aldrei vilt henni sýn.
Það er mentun og dómgreind
alþýðunnar í landinu, sem á
fyrst og fremst að hindra það,
að stólíótapólitík Hjeðins Valdi
marssonar eða einræðisbrölt
Einars Olgeirssonar geti nokk-
urntíma náð tökum á meirihluta
kjósenda.
Sjálfstæðismenn hjer í
Reykjavík geta vissulega glaðst
yfir sigri flokksins við bæjar-
stjórnarkosningarnar.
En menn mega ekki missa
sjónar af þeirri staðreynd, að
6464 kjósendur, sem greiddu
A-listanum atkvæði, greiddu at-
kvæði með Stalin, eins og Ól-
afur Friðriksson hafði komist
að orði, og er það æði mikill
hluti kjósenda.
Við getum alveg verið vissir
um það, Reykvíkingar, að svona
margir kjósendur hjer í bæ,
hefðu ekki greitt A-listanum at-
kvæði, ef þeir hefðu skilið til
fulls, hvað er stefna og einlæg-
ur vilji þeirra Moskvamanna.
Ef öll alþýða manna skildi til
fulls, landráð kommúnista, er-
indrekstur hins rússneska
glæpavalds, fjörráð þess við ís-
lenskt sjálfstæði og menningu,
þá myndi ekki tíundi hver mað-
ur, sem greiddi A-íistanum at-
kvæði að þessu sinni, fylgja þess
um mönnum að málum.
Þess vegna, Reykvíkingar.
Herðum sóknina gegn kommún
ismanum, gegn Moskvavald-
inu, gegn einræðisbröltinu, gegn
æfintýramönnunum, sem ætla
að fótum troða lýðræði lands-
manna og svifta alþýðuna þeim
yfirráðum, sem hún hefir í þess
um bæ.
Póstferðir á morgun. Frá Rvík:
Mosfellssveitar-, Kjalarness-, Kjós
ar-, Reykjaness-, Ölfuss- og Flóa-
póstar. Hafnarfjörður. Seltjarnar-
nes. Grímsness- og Biskupstungna
póstar. Laxfoss til Akraness og
Borgarness. Snæfellsnespóstur.
Austanpóstur. Lagarfoss til Aust-
fjarða. Til Rvíkur: Mosfellssveit-
ar-, Kjalarness-, Kjósar-, Reykja-
ness-, Ölfuss og Flóapóstar. Hafn-
arfjörður. Seltjarnarnes. Laxfoss
frá Akranesi og Borgarnesi. Húna
vatnssýslup óstur.
Sigurður P. Sivertsen
prófessor
Þegar dánarfregn Sigurðar P. Sívertsens,
vígslubiskups og prófessors barst út
um bæinn í gærmorgun, þá kom sú
fregn engum á óvart, sem honum var kunnugur.
Hann hafði gengið með langvarandi vanheilsu, er
jókst svo, að hann ljet af embætti, haustið 1936.
Veikindin ágerðust þar á e-ftir svo, að hann varð
algjörlega frá störfum og að mestu í rúmi, og nú
frá áramótunum síðustu var öllum orðið það ljóst
og ekki síst honum sjálfum, að brottför hans var
búin innan skafmms.
Sigurður P. Sívertsen var
fæddur í Höfn í Mela-
sveit 2. okt. 1868 og var því á
70. aldursári. Foreldrar hans
voru Pjetur Sívertsen bóndi og
síðari kona hans, Steinunn Þor-
grímsdóttir. Hann varð stúdent
úr Lærðaskólanum í Reykjavík
með 1. einkunn, vorið 1889,
fór þá til Kaupmannahafnar til
guðfræðináms. Lauk hann þar
öllum prófum með lofseinkun-
um og kandidatsprófi í guð-
fræði, einnig með 1. einkun,
vorið 1895.
Eftir heimkomu sína var
hann í fyrstu tímakennari í
Reykjavík, en vígðist prestur
til TJtskála 12. júní 1898. Næsta
ár gerðist hann prestur að Hofi
í Vopnafirði, og þjónaði því
embætti þar til Háskóli íslands
tók til starfa, haustið 1911. Þá
varð hann docent í guðfræði,
og var hann því einn af fyrstu
kennurum Háskólans. Hann var
skipaður prófessor í guðfræði-
deildinni 1917, er dr. Jón Ilelga
son varð biskup, og gengdi því
embætti þar til haustið 1936,
er hann fjekk lausn frá því,
eins og áður er sagt, vegna
heilsubrests.
Árið 1898 kvæntist hann Þór-
dísi Helgadóttur, lektors, Hálf-
danarsonar, en misti hana eftir
fárra ára sambúð.
Að dr. Valdimar Briem látn-
um var hann kosinn vígslu-
biskup af prestum Skálholts-
stiftis hins forna og tók hann
biskupsvígslu í Dómkirkjunni,
þann 21. júní 1931. Þeirri stöðu
sagði hann og lausri, er hann
Ijet af embætti.
*
Hjer verður naumast unt með
litlum fyrirvara, að telja öll þau
trúnaðarstörf, sem próf. Sig. P.
Sívertsen voru falin bæði við
kirkjuleg störf og í þágu mann-
úðar og mentamála. En nefna
má þó nokkur, ,sem í hugann
koma. Hann var einn af stofn-
endum Prestafjelags Islands,
og um 12 ára skeið formaður
þess, eða alt þar til heilsuleysið
hamlaði honum frá því staríi,
eins og öðrum störfum. Var
hann þá af Prestafjelaginu kjör
inn heiðursforseti þess. Hann
var og í Kirkjuráði frá byrjun
og Helgisiðabókanefnd, allan
tímann. Hann sat í milliþh.ga-
nefnd um fræðslumál 1920—22
og gaf út um þau, ásamt dr.
Guðm. Finnbogasyni, nefnlar-
álit allmikið. Hann vann og af
áhuga að því að bæta hag
blindra manna og var formaður
í Blindravinafjrhtginu.
Er enginn efi á, að eitthvað
töluvert hefir fallið hjer niður
af störfum, sem hann hefir unn-
ið að, t. d. hinn langa tíma, sem
hann var prestur eystra. Hann
var þá lífið og sálin í kirkju-
legu starfi á Austfjörðum.
Ritstörf próf. Sívertsens urðu
ekki eins mikil að vöxtum og
vænta hefði mátt af slíkum lær-
dóms og eljumanni, vegna þess,
hve heilsa hans gerði honum
erfitt fyrir um mikla vinnu. Auk
þess varði hann afar miklum
tíma, auk kenslustarfans, til
kirkjulegs starfs og stóð í brjefa
skiftum við fjölda presta og
aðra.
Bækur próf. Sívertsens, sem
jeg man eftir voru þessar:
Opinberunarrit Síðgyðing-
dómsins, fylgirit með árbók Há-
skólans 1920, allmikið rit.
Trúarsaga Nýja testamentis-
ins 1923, kenslubók.
Fimm höfuðjátningar ev. lút.
kirkju, 1925, notuð við kenslu.
Samanburður samstofna guð-
spjallanna, fylgirit með árbók
Háskólans, 1928.
Auk þess átti hann hlutdeild
í þessum bókum:
100 hugvekjur eftir ísl. kenni
menn, 1926.
Heimilisguðrækni (ásamt
próf. Ásm. Guðm. og Þ. Briem),
1927.
Apokrýfar bækur gamla
testamentisins, útgáfa og sum-
part ný þýðing eða lagfærð (á-
samt próf. Á. G.), 1931.
Helgisiðabók, ísl. Þjóðkirkj-
unnar, sem hann var ásamt
próf. Ásm. Guðmundssyni aðal-
höfundur að, þótt nefnd hefði
unnið að því starfi, 1934.
Hann var um skeið meðrit-
stjóri að tímaritinu Verði ljós!
ásamt próf. Har. Níelssyni, en
dr. Jón Helgason, biskup var,
sem kunnugt er, aðalritstjóri
>ess og útgefandi.
Þá var hann ritstjóri Presta-
f jelagsritsins 1919—’34, eða all
an þann tíma, sem það kom út,
og ritaði mjög mikið í það sjálf-
ur. Því næst var hann, ásamt
próf. Ásm. Guðmundssyni, rit-
stjóri Kirkjuritsins, sem tók við
Sigurður P. Sívertsen.
af hinu, og ljet af ritstjórn þess
iðastl. sumar.
Auk þessa skrifaði hann mik-
ið í ýmis tímarit, en ekki er tóm
til að tína það saman. Má og
vel vera, að hjer hafi gleymst
eitthvað af ritstorfum hans, því
að þessi skrá er gerð í flýti.
Kenslustarf sitt rækti próf.
Sívertsen með frábærri sam-
viskusemi. Þó að hann gæfi ekki
út margar kenslubækur, þá
liggja eftir hann heilar bækur
og uppteiknunum, sjerstaklega
í trúfræði og siðfræði, og hefir
ekki nema herslumun vantað til
þess að hann gæfi út bækur í
þessum vísindagreinum.
*
Með próf. Sig. P. Sívertsen
er á brott genginn einn af far-
sælustu starfsmönnum íslenskr-
ar kirkju, samviskusamur kenn-
ari og hinn mesti drengskapar-
maður, hugljúfi allra sarakenn-
ara hans, stúdenta og annara,
sem hann starfaði með.
Próf. Sívertsen var ekki eitt
í dag og annað á morgun, og
jeg hygg því, að jeg geti vel
tilfært hjer nokkuð af því, sem
jeg ritaði í heillaósk til hans, er
hann varð sextugur. Jeg segi
þar:
,,Á þessum breytingatímum,
þegar nýjar stefnur ryðja sjer
braut, og þá oft með ærslum
ekki litlum, en aðrir búast til
varnar og vilja hvergi hrærast
„hvort sem angrar rsykur eða
bruni“, þegar bardaginn elur
upp í mönnum oftrú á stórum
höggum, og '"ivkist neinu
geta fram komið nema með ó-
sköpum, — þá er sjaldgæft að
finna menn, sem kunna að bera
jöfnum höndum fram ,,úr fjár-
sjóði sínum, nýtt og gamalt“
og hafa meiri trú á aðferð sól-
arinnar en stormsins, er yfir-
vinna skal mótstöðu.
En slíkur maður er Sigurður
Sívertsen, prófessor. —
Hann er frjálslyndur guðfræð
ingur í þeirri merking, sem það
orð í raun og veru á að hafa.
víðsýnn maður og glöggur á það
fagra og milda í lífsskoðun
kristindómsins, hvaðan sem það
kemur og hvórt sem það er
,,gömul“ eða ,,ný“ guðfræði.
Hann er í þeim efnum eins
og háskólakennarar verða að
vera.
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.
Eftir próf. Magnðs Jénsson