Morgunblaðið - 08.06.1938, Page 3

Míðvikudagur 8. júní 1938.
MORGUNBLAÐIÐ
3
Stórfengleg hátíöahölö sjómanna
Virðulegasta og
mesta skrúðganga
sem lijer liefir sjest
Skrúðganga sjómanna um götur Reykjavíkur á
sjómannadaginn, 2. í hvítasunnu, var sú virðu-
legasta sem hjer hefir sjest. M/annfjöldinn á
Skólavörðuholti, umhverfis Leifsstyttuna, var svo mikill,
að eigi verður giskað á með neinum líkum hve margt
wianna var þar, meðan ræður voru þar fluttar. Hafa sumir
nefnt 6 þúsund, aðrir 10 þúsund. En öll fóru hátíðahöld
sjómannanna fram með mikilli þátttöku frá bæjarbúum,
«g voru yfirleitt hin ánægjulegustu.
Hinn fyrsti sjómannadagur rann
npp yfir Reykjavík bjartur, en
kaldur. Var norðangola allsnörp
framan af degi, og matti búast við
MÍSjöfnu hátíðarveðri. Snemma
dags voru fánar við hún um allan
feæinn, og öll skip, sem i höfninni
Toru, voru með skrautfánablæjur
nppj. .
Pallur hafði verið gerður fram-
an við Leifsstyituna, á Skólavörðu
feæð, og fánablæjur settar upp í
stofúm heiðuhsboga framan við
styttuna. Ræðustóll var reistur þar
fyrir miðju, en tveim gjallarhorn-
um ,á háum trönum komið fyrir
utar frá, sitt til hvorrar liandar.
Yið Stýrimannaskólann.
Klnkkan 1214 fór mannfjöldi
mikí 11 áð stréyma að Stýrimauna-
skólanum. Er klukkan var orðin
eitt 'vár köininn mikill mánnsöfn'-
uður á Öldugötuna, alt austur að
Ægisgötu.
'Me'fkiábérar ' 'sjóinánnafjelaga
koniu úú Kver af öðrum ut ur
Stfi’intailnaskólanum og röðuðu
sje’f á gÖ'tuhá með viðeigandi milli-
bilum, svo fjelagsmenn í hverjit
fjelagi liefðu rúm til að raða sjer
á eftir sínum fánum. Var fjelög-
unum ráðað .eft.ir aldri. Gekk það
furðu greiðlega, að hver maður
fyndi sitt í'úm. og menn skipuðu
sjer saman fjórir og fjórir. Hvergi
var út af brugðið þeirri reglu,
eins og best sýndi sig er skrúð-
gang.an liófst.
Meðau verið var að undirbúa
skrúðgönguna var stinningsgola af
norðri og kuldahryssingur. Áttu
merkisberar erfitt með að hemja
fánana, sakir hvassviðris. En það
bætti úr skák, að þar voru traust-
ar hendur sem hjeldu.
Ef þátttakendur liöfðu fylkt liði
sínu og hvert fjelag undir sitt
inerki, kom Lúðrasveit Reykjavík
Ur og tók sjer stöðu á Ægisgöt-
Unni í fararbroddi.
SkrúSgangan.
Klukkan 114 lagði skrúðgangan
af stað upp Ægisgötu um
Túngötu, Aðalstræti, Austurstræti,
Bankastrætí, Skólavörðustíg upp
að Leifsstyttu.
Fjöldi áhorfenda bat'ði safnast
saman á Öldugötn og Ægisgötu
og um allar göt.ur, þar sem skrúð-
gangan fór um. AUir dáðust að
hinni svipmiklu hópgöngu.
Aldrei liafa Reykvíkingar háft
jafn gott tækifæri til þess að sjá
hvílíkur gerfileiki einkennir hina
íslensku sjómannastjett. Hið form-
fasta skipulag skrúðgöngunnar
gaf henni líka sjerstaklega höfð-
inglegan svip.
Fyrst gekk „Skipstjórafjélagio^,
Aldan“. Þar gat að líta margán
aldraðan sjómann, menn, sem í
áratugi .vo.ru lijer skipstjórar á
„skútuöldinni“. Keikir voru þeir í
framgöngu gömlu mennirnir, eins
og víkingum sæmir sem dregið
hafa skip sín ínaust.
Þá gekk skipstjóra- og stýri-
mannafjelagið Ægir, þá stýri-
mannafjelagið Kári. En því næst
kom fylking 12 sjóliða frá belgiska
skólaskipinu Mereator með for-
ingja sínum. Hafði hinum belgisku
sjómönnum verið boðið að taka
þátt í þessum hátíðahöldum.
Við Leifsstyttuna á Sjómannadaginn. Aðeiiis lítill hluti af mannfjoldanum sjest.
þá Sjómannafjelag Reykjavíkur,
])á Fjelag ísl. loftskeytamanna, þá
Sjómannafjelag Hafnarfjarðar, þá
Matsveina- og veitingaþjónafjelag-
ið og loks Skipstjóra- og stýri-
mannafjelag Reykjavíkur.
Öll höfðu þessi fjelög merki sín
í fararbroddi, og eru sum ])eirra
bæði skrautleg og hagléga gerð.
En auk þess voru margir íslénskir
fánar í skrúðgöngunni, er prýddu
mjög hina A’asklegu fylkingu.
Ekki voru þátttakendur taldir í
skrúðgöngunni, en giskað hefir
verið á, að þar liafi verið um 2000
Næst gekk' Yjelstjórafjelagið, manns.
íslandsmótið: Víkingur
sigrar K. R. 1:0
FYRSTI kappleikur íslandsmótsins fór fram í
gærkvöldi og lauk með því, að Víkingur sigr-
aði K. R. með 1 marki gegn 0.
Veður var óhagstætt til knattpsyrnukepni í gærkvöldi, norðan
hvassviðri. Hlutkesti fór þannig, að K. R. átti móti vindi að sækja
í fyrri hálfleik. Áhorfendur veittu því strax athygli, að Víkingar
vonr óvenju fastir fj’rir og samleikur betri en sjest hefir lijá þeim
í mörg ár, og sannaði þann orðróm, sem gengið hefir meðal knatt-
spyrnumanna, að Víkingur hefði æft óvenju vel og' vænta mætti ein-
hvers af þeim.
En festa og öryggi K. R.-inga framan af leik benti ekki til
þeirra úrslita, sem urðu, þó leikur þeirra færi hinsvegar alveg í mola
í seinni hálfleik.
Fyrstu 10 mínúturnar gerðist ekkert markvert, en er á 11. mín-
útu leið gera K. R.-ingar hættulegt upphlaup. Þorsteinn Einarsson
fær knöttinn svo að segja fyrir opið marlc, en liittir utan við mai’kið.
Fjórum mínxxtum seinna fær Þorsteinn aftur ágætt tækifæri, eu það
fer á sömu leið.
Líða nú 20 mínútur án þess að neitt hættulegt upplilaup sje
gert. En er 30 mínútur eru af leik, leikur Björgvin Schram með knött
inn frá miðlínu og alveg upp að marki Víkings vinstra megin á váll-
arhelming, en Gísli eyðilagði það upphlaup með því að hlaupa upp
með Björgvin og verða rangstæður.
Skömmu seimxa fá Víkingar gott færi og Haukur Óskars skor-
ar nxark.
Harðnaði nú leikurinn að mun, en vöi’n Víkings er sjerstaklega
góð og ber mest á Gunnari Hannessyni. Hjörtur Hafliða er einnig
traustxxr. Nxí kemur fyrir atvik, sem virðist í fyrstu ætla að hreyta
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU.
Yið Leifsstyttuna.
Er skrúðgangan kom up]) að
Leifsstyttu var þar mikill manix-
fjöldi fyrir. En ennþá fleiri bætt-
ust þó við. Því allir, sem verið
Úöftu áliorfendur vestur á Öklu-
götxx fórxx þaugað, allir sem sáix
hópgöuguna á ferð sinni um götur
bæjarins sömnleiðis. Það var sem
allxxr mainxsöfnuður úr bænum
stefndi nxi á þenna euia stað, svo
götxxrnar urðu máiiiilausár að
kalla á eftir.
Skrxiðgangan var kömin upp að
styttunni góðri stund fyrir ld. 2.
Merkisberar fjelagaixna tóku sjer
stöðu í í’öðum ,sitt livorum megYi:
við styttuna, svo og þeir sem báru
íslensku fánana, svo af þessu öHu
varð mikil fánafylking og' glamp-
aði 4 fánana í sójskininu hátt vf-
ir mannfjöldann.
Forstöðmnenn skrúðgöngunnar
liöfðu lagt svo fyrir, að sjeð var
fyrir því, að engin þröng mynd-
aðist er skrúðgangan kom upp að
styttxxnni. Þátttakendur -í skrúð-
g'Öngunni skipuðu sjer .er þangað
kjom í reglulegar raðir, og fór
það alt svo skipulega. fram, að
hvergi bar xxt af.
Svo heppilega vildi til, að norð-
anstorminn hafði nú lægt, og var
logn á Skólavörðúhæðiixni meðan
á hátíðahöldnnum stóð þar.
Minningarathöfn.
Klulrkan 2 var tilkynt í gjallai’-
’hornin ,-hvernig tilhögunin yrði
þarua á hátíðarsvæðinu, að liá-
tíðai’lxöldin skyldu hefjast með
því, að mannfjöldinn mintist lát-
inna sjómanna með einnar mínútu
þögti.
Skxxli Guðmundsson atvinnumála
ráðheri’a steig. nxx í ræðustólinn.
Skýi’ði lxann svo frá, að suður
í Fossvogskirkjugai’ði væri _ leiði
óþekts sjómaxxns. Einmitt í þenna
mund væri blómsveigur lagður á
leiði lvans. Bað lxann mannfjöld-
ann að votta aðstandendum hinna
föHnu hetja sjávarins hina fylstu
samxið sína, xinx leið og’ þeirra væri
minst með lotningu.
Nxi var gefið merki á truxnbu,
senx heyrðist út yfir mannfjöldann,
fánarnir allir feldir, svo þeir drupu
)
karlmenn tókn ofan, og' h.iu mikla
mamxþyrpiiig' stóð þaiinig þögul
og hreýfingai'laus hina tiltekmi
stund.
\ , • ÁY
Þessi stutta og látlausa atliofii
í bii’tu jxiijísólarinúar, var svip-
mikil og brífandi.
Síðan var aftur gefið íixei’ki, og
lióf Söngsveit sjómanna lagið:
„Þrútið var loft“. Var vel til fallið
að véíja þetta kvæði til söngs,
kvæðið um þjóðlietjuna, hetju
fraiufaranna, fyrirreiinara Ifíix*
nýja fslands, þegar minst váxf-
þeirra ma.nua, er látið liafa nf
sitt- í baráttninii fyi’ir bættmn hög-
xxm þjóðar Vorrar.
Gröf óþekta
sjómannsins.
Á leiði einu í Fossvogskirkjp-
garði er trjekross, sem á er letr-
að: „Óþekti sjómaðurinn 19^3“.
Forstöðunefnd Sjómannadagsins
heiðraði mi'nningu þessa óþekta
; ... -.x
sjónianns nxeð því að leggja blorrx-, ^
sveig á leiðið og' gerði það ung ,
stúlka.
Leiði þetta er þannig tilkomið, .
að nokkru eftir að „Slaxli fógeji"
fórst 10. apríl 1933 rak lík, sem
ekki þektist og var það jarðsung-
ið af síra Árna Sigurðssyni 27.
maí sama ár.
Ræða sú, sem sr. Árni flutti við
þetta tækifæri, var sjerprentuð og
gefiu xxt af Sjómaimafjelagi Rvík-
u r. , , ,-s
1 ræðunni kérnur fyrst fram
hugmyndin :um að heiðra nxinn-
ingu látinna sjómanna, í líkingu
við það er aðrar þjóðir hojðfa
minningu „óþekta hermamxsins“.
FE.AMTL Á SJÖTTU 8ÍSU
ísafirli í gær.
^ jómannahátíðin sem haldin
^ var hjer á 2. hvítasunnu-
dag hófst með guðsþjónustu.
Kl. 3 var haldin almenn
skemtun. Þar fluttu þeir ræður
Eiríkur Einarsson og Arngi'ím-
ur Fr. Bjai’nason. Söngkór sjó-
manna söng 8 lög. Aðsókn var
ágæt.
Lgóði dagsins rennur til sund-
niður hlið við hlið, en viðstaddir laugarbyggingar í bænum.