Morgunblaðið - 25.08.1938, Síða 5

Fimtudagur 25. ágúst 1938.

MORGUNBLAÐIÐ
51

Útgef.: H.f. Árvakur, Reykjavlk.
Ritstjórar: J6n Kjartansson og Valtýr Stefánsson (á,byrgOarniaBur).
AuglÝsingar: Árni Óla.
Ritstjörn, auglýsingar og afgrelOsla: Austurstrætl 8. — Slmi 1600.
Áskriftargjald: kr. 3,00 á mánutSl.
í lausasölu: 15 aura eintakiB — 26 aura meB Lesbök.
PARADÍS HEIMSKINGJANNA
Aundanförnum árum hefir
framleiðslan á landi hjer
-verið rekin með tapi. Atvinnu-
Jeysi hefir farið vaxandi. Slcatt-
ar hafa þyngst. Opinber eyðsla
faefir aukist. Gjaldeyrisvand-
ræðin hafa magnast. Skuldir
ríkisins hafa hlaðist upp. Færri
••og færri verða aflögufærir.
Xánstraustið út á við glatað. Að
■fallu þessu athuguðu er það of-
oir skiljanlegt, að allur almenn-
íngur á landinu horfir kvíðnari
Jram í tímann en nokkuru sinni
„á seinni árum.
Nei, það er ekkert undar-
legt, þótt hugsandi menn sjeu
."áhyggjufullir yfir ástandinu.
Hitt er aftur furðulegt, að þeir
anenn, sem mesta ábyrgð bera
■á ástandinu, og eiga öðrum
fremur að finna til þess, skuli
ið að hjálpa bændastjettinni.
Þetta hefir verið eina friðþæg-
ingarvonin fyrir dómstóli þjóð-
arinnar. En hvernig hefir svo
þessi „hjálp“ verið? Þannig
að á bæjarstjórnarfundi í
Reykjavík síðastliðinn. vetur
lýsti formaðúr Framsóknar því,
að út um sveitir landsins væri
menn orðnir svo vonlausir í
baráttunni, að þeir vildu held-
ur vera sveitalimir í Reykjavík,
en bændur út á landsbygðinni.
Hjer skal ekkert um það
sagt, hvort þessi lýsing sje rjett.
En svona er skoðun formanns
þess flokks, sem hefir það eitt
sjer til afsökunar, að hann
hafi ,,hjálpað“ bændum. En úr
því bjargráðin hafa farið svona
úr. höndum, þar sem í hlut átti
sú stjett, sem ekki er ástæða til
Listin,að handsama
lífshamingjuna
);nest H. Groves er pró- bl'ot °S 01'ðið ólánssamir, vegna
fessor í fjelagsfræði
leyfa sjer þá ósvinnu, að ætla að ætla, að Framsókn vilji
að telja þjóðinni trú um, að þeir hvernig mundi þá vera um
faafi leitt hana úr ófarnaði inn í
«eitthvert sælunnar heimkynni.
Tímamenn eru svo blindaðir,
•svo forhertir og blygðunar-
lausir að þeir eru viku eftir viku
;að hamra á því, að stjórnar-
stefna Sjálfstæðismanna á ár-
unum 1924—1927 hafi leitt til
glötunar. Á þessum árum var
ifaorgaður þriðjungur af erlend-
rum skuldum ríkisins. Á þess-
um árum var hafist handa um
meiri verklegar framkvæmdir
• en áður hafði þekst. Á þessum
árum var fyrst tekið að sinna
’viðreisnarmálum landbúnaðar-
ins með jarðræktarlögunum,
ræktunarsjóðnum, kæliskipum.
-Á þessum árum var tekið að
; lækka skatta til ríkisins. Á þess-
um árum stóð framleiðslan
með blóma. Á þessum árum
efldist lánstraust ríkis og eins-
staklinga erlendis, svo að það
hefir aldrei jafn trygt verið,
favorki fyr eða síðar.
Beri menn þetta saman við
það ástand sem nú hefir skap-
ast. Beri menn útgjöld ríkisnis
saman við það, sem nú er. Beri
menn skuldagreiðslurnar sam-
an við skuldasöfnunina. Beri
menn afkomu atvinnuveganna
saman við tapreksturinn. Beri
menn lánstraustið þá og nú
saman!
Núverandi stjórnarflokkar
komust til valda á rógi um Sjálf
stæðismenn, á botnlausum ó-
sannindum, á loforðum sem öll
hafa verið svikin. Þeir lofuðu
að lækka útgjöld ríkissjóðs.
Þeir hafa hækkað þau ár frá
ári. Þeir lofuðu að búa skuld-
laust, þeir hafa margfaldað
skuldirnar. Þeir lofuðu að ljetta
af tollum og sköttum. Þeir hafa
margfaldað álögurnar. Þar sem
áður var traust á landi og
íandsmönnum, er nú vantraust
og lokaðar dyr.
Þegar vítt hefir verið hin
glæfralega stjórnarstefna Fram
sóknar hafa þeir haft eitt fyr-
ír sig að bera: Við höfum ver-
„bjargráðin“ til handa þeim
stjettum þjóðfjelagsins, sem
aldrei hafa mætt öðru en tor-
tryggni, .andúð eða jafnvel full-
um fjandskap af hálfu Fram-
sóknarf lokksins ?
Stanley Baldwin, fyrverandi
forsætisráðherra Englendinga
sagði einu sinni: „Paradís
heimskingjans er fordyri að 11
heimkynnum glataðra“. Þegar lim
menn sjá í aðalmálgagni stjórn-
arinnar dag eftir dag hvernig
dýrðast er yfir því ástandi, sem
þjóðin býr undir, hljóta mönn-
um að koma til hugar þessi orð eru'
hins breska stjórnmálamanns.
Því fyrsta skilyrðið til þess, að
bætt verði úr ástandinu, er það,
að fyrir hendi sje vit og mann-
dómur til að horfast í augu við
staðreyndirnar, þótt alvarlegar
sjeu. Það eru „Paradísarflónin“
sem halda áfram að blekkja
sjálf sig og aðra, þangað til
stigið er yfir þröskuld þess and-
dyris, sem til glötunar liggur.
þess að þeir liafa lagt ótilhlýði-
lega mikla áherslu á annaðlivort
sálina eða líkamann án þess að
skeyta um hitt. Svo að segja liver
maður hefjr einhverntíma hitt
einhvern, sem alla sína æfi var ó-
endanlega sorgmæddur vegna þess
að liann var annaðhvort óvenju-
lega lítill vexti eða óvenjulega
stór, eða luralegar, eða einhvern-
veginn vanskapaður, yfirleitt eitt
hvað öðruvísi en fólk er flest. í
staðinn fyrir að láta þetta á eng-
an hátt á sig fá, gera menn sjer
svo mikið angur úr slíku, að það
varpa-r skugga á alt líf manna.
Jafnvel menn, sem á unga aldri
hafa yerið eitthvað ankannaleg-
ir í vexti, en þetta lagast með
aldrinum, þeir bíða þessa aldrei
hætur. Minnimáttarkend æskuár-
anna hefir gagntekið þá svo
mjög, að þeir verða tortrygnir og
mannfælnir alla æfi.
Ahugi ungra manna fyrir lík-
amsþjálfun er besta sönnun fyr-
ir því, að þeir af skynsemi og al-
vöru vilji reyna að þroska and-
lega hæfileika sína. Vanþekking,
sinnuleysi og önuglyndi er eyði-
legging fyrir líf margra manna,
þeir verða leiðir, vonsviknir og
þeim finst tilvera þeirra tilgangs-
laus.
En menn sem eru siðavandir,
og hafa á því einlægan vilja að
leitast við að liæfileikar þeirra
geti notið sín sem hest, þeir fá
ekki einasta líkamlega vellíðan
að launum, heldur einnig lieil-
brigða sál og sanna hamingju.
Prófessor Groves gefur tvær
gullnar reglur. Að menn láti
lækna skoða sig rækilega einu
sinni á ári. En tannlæknir geri
við tennur
fresti.
Umræðuefnið í dag:
Utanför fjármálaráðherra.
HEYSKAPUR
GENGUR VEL
E
við háskólann í Norður-
Karolina. Hann situr tímun-
um saman við glug-Ra í uppá-
halds veitingahúsi sínu og'
horfir á fólkið, er framhjá
gfengur. Hann harmar, hve
fá andlit sýnast hamingju-
söm.
Sum eru sorgmædd, önnur bera
beinlínis vott um hræðslu. Aftur
eru aðrir með einbeittum svip. í
andlitunum má lesa um djörfung,
annríki, hrygð, önuglyndi, veik-
indi, þreytu, tortrygni og minni-
máttarkend. En varla sjest á
nokkru andliti ánægja, hamingja.
Er hamingjan takmark, sem
enginn nær? spyr hann, sem hverf-
ur frá manni, í hvert skifti er
menn halda að hún sje í nánd,
enda þótt leitin að og baráttan
fyrir hamingju sje í sjálfu sjer
nytsamleg, því hún heldur mönn-
um við efnið í baráttunni, örfar
þá, svo þeir láta ekki hugfállast?
En því vænta menn lífshamingju
í framtíðinni, tir því þeir hafa
ekki notið hennar í fortíðinni?
Hvað þurfa menn til þess að vera
hamingjusamir ?
Prófessor Groves svarar spurn-
ingu þessari fyrir sig. Hann seg-
Enginn getur gert sjer von
að verða hamingjusamur,
nema hann læri til hlítar að
þekkja sjálfan sig, læri að haga
sjer að öllu leyti eftir því, hvern-
ig hæfileikar hans og ejnkenni
Flesta menn dreymir um
gull og græna skóga, sem þeir
gætu fengið frá öðrum, er þeir nú
öfunda af tækifærum og mögu-
leikum, sem lífið hefir veitt ýms-
um þessum meðbræðranna. En
hamingjunnar er áreiðanlega að
leita eftir öðrurn leiðum.
Engir flýja veruleikann. Menn
verða að læra að komast áfram
í lífinu af eigin rammleik ’ og nota
þá hæfileika, sem þeir sjálfir
hefir yfir að ráða. Margir leita
gæfunnar eftir öðrum götum, og
halda að hún verði handsömuð 1 æskileS- að hún sJe til þess gerð
með einhverjum töfrum. En þetta að lækna sjúkdóma, sem farnir
Þó maður sje óánægður með
starf sitt, þá er það í 99 tilfellum
af 100 svo, að liarin verður ennþá
verr haldinn, ef hann hverfur frá
því.
Meðan menn eru með óskerta
líkamskrafta og heilbrigðir, má
vænta þess, að þeir geti lagt iriik-
ið á sig ineð sprettum. En hver
sá maður, sem fer verulega illa
með sig, og hefnist ekki strax fyr-
ir það, hann lifir í falskri trú á
því, að hefndin komi aldrei. Því
sá dagur kemur, að mönnum hefn-
ist fyrir hverskonar misbrúkun á
líkamskröftum sínum. Oft eru
þær hefndir nær en menn lialda.
★
Erfiði er engum manni til
meins, ef hann fær tækifæri til
að hvíla sig á eftir. Fullkomin
hvíld er nauðsvnlegasta læknis-
lyf gegn sliti manna nú á tímum.
Hin fíngerða vjel mannlegs
líkania þarf að geta fengið nægi-
lega hvíld. Og gagnlegri er stutt
hvíld að degi til. en að fá alla
sína hvíld á nóttu. Það er betra
að fá líkamshressingu á hverjum
degi, en að æt.la sjer að fá hana
aðeins um helgar. Stutt mörg
frí eru heilsusamlegri en langt
sumarfrí.
(Frh. — Lausl. þýtt.)
manna a missiris
Flestir hafa þann sið að forð
ast lækna alla stund meðan þeir
lienna sjer einkis meins. En það
er mikill misskilningur að halda
að læknaskoðun sje því aðeins
Sundnámskeið
á Álafossi
Um fyrri helgi gátu bænd
ur yfirleitt á öllu land-
inu þurkað alt það hey, sem bú-
ið var að losa og komið því í
hlöðu.
Síðan hefir verið góður þurk-
ur á Suðurlandi og þar má heita
að hirt sje að ljánum. Aftur
á móti hafa óþurkar verið á
Norðurlandi síðustu vikuna og
eiga þeir því nú sem svarar
vikuslætti úti.
En ef góð nýting verður það
sem eftir er af þessu sumri,
mun útkoman hjá bændum yf-
irleitt verða sú, að þeir hafi
meðalheyskap. Grasspretta hef-
ir að vísu verið í rýrara lagi,
einkum á mýrum, en hey víð-
ast hvar náðst óhrakin.
er misskilningur. Til þess að
verða hamingjusamur þarf hver
úiaður fyrst og fremst að vera
raunsær.
Flestum er það ofraun, segir
Groves prófessor, að hafa vald á
tilfinningum sínum, taumhald á
fýsnum sínum, bera með þolin-
mæði meðfædda galla sína og
láta sig einu gilda þá erfiðleika,
sem óviðráðanlegir eru. En menn
ættu að kosta kapps um að þekkja
sjálfa sig og sjá, að þá skortir
þrótt, dómgreind og einlæga gagn-
rýni gagnvart sjálfum sjer. Þeir
leita gæfunnar eftir auðveldari
leiðum. En þær leiðir eru ekki
til.
★
Líkami og sál eru tvær eindir
innan mannverunnár. Enginn, sem
revnir að skilja þær að, kemst
langt í sjálfsprófun sinni. Otelj-
andi margir menn hafa liðið skip-
eru að gera vart við sig, eða stöðva
þá.
Læknaskoðun á miklu frekar að
vera til þess, að menn geti þekt
líkama sinn, fengið vitneskju um,
hve langt kraftar manns hrökkva
og livernig menn eiga yfirleitt að
fara með sig, til þess að starf
þeirra beri árangur og lífið verði
liamingjusamt.
Ef menn fá að vita í tíma, að
þeir hafi ekki lengur fullhraust-
an líkama, og haga síðan lífi sínu
'og' starfi eftir því, þá getur oft
farið svo, að þeir verði afkasta-
meiri er fram í sækir og langlíf-
ari en keppinautarnir, sem eru
með ótæmandi þrótt og stálhraust
ir, en eyða kröftum og heilsu
Ijettiíð, eins og hjer sje um að
ræða ótæmandi fjársjóð.
Engar lífsvenjur eru vænlegri
en þær, sem samstilla líkama og
sál.
Kvennadeild Slysavarnaf je-
lagsins í Garðinum hef-
ir gengist fyrir því, að láta
halda námskeið í sundi, fyrir
börn . úr hreppnum. Fór nám-
skeiðið fram að Álafossi og lauk
þ. 20. þ. m. Þann dag var
vandamönnum barnanna, vara-
forseta Slysavarnafjel. íslands
og fleirum boðið að vera við-
staddir á sýningu, sem börnin
heldu að Álafossi. Yoru fyrst
sýndar ýmsar líkamsæfingar og
síðan sund, — bringusund,
baksund og björgunarsund.
Námskeið þetta stóð yfir í 15
daga og var árangur kenslunn-
ar framúrskarandi góður. Ekk-
ert barnanna hafði áður notið
tilsagnar í fimleikum eða sundi.
Það er eftirtektarvert, að eftir
dvöl barnanna á Álafossskólan-
um, hafði hæð þeirra flestra
og brjóstvídd, aukist um 1—2t,4
cm. og þyngd þcirra frá 300
til 1800 gr. Allir aðstandendur
barnanna voru mjög ánægðir
með dvöl þeirra á skólanum og
væri æskilégt að fleiri slysa-
varnadeildir sæju sjer fært að
senda börn, úr sínum umdæm-
um, á íþróttaskólann á Ála-
fossi, sem ér til hins mesta fyr-
irmyndar hvað kenslu í almenn-
um íþróttum snertir, enda und-
ir stjórn og ums'já hins ágæta
íþróttafrömuðar Sigurjóns Pjet-
urssonar.
G. K.