Morgunblaðið - 21.09.1938, Side 3

Miðvikudagur 21. sept. 1938.
MORGUNBLAÐIÐ
18 milj. króna fyrir sílöar-
afurðiFriar
MORGUNBLAÐIÐ hefir látið gera áætlun um
það, hvað fæst fyrir síldarafurðirnar í sum-
ar, miðað við aflann, sem var kominn á
land 10. september síðastliðinn. Eru það rúml. 18 miljónir
króna.
Nokkuð hefir veiðst af síld síðan, sem eingöngu hefir
farið í salt. Mun upphæðin þessvegna heidur hækka en
lækka.
Fyrir bræðslusíldarafurðirnar fást að líkindum rúml. 10 milj-
ónir króna. Fyrir saltsíldina rúml. 8 miljónir króna.
Þessar niðurstöður eru fengnar á eftirfarandi hátt.
Úr hverju máli síldar hafa fengist í ár 18 kg. af lýsi og
fúml. 22 kg. af mjöli. Sildin var ekki eins feit í sumar og í fyrra,
þyí að þá fengust úr hverju máli 21 kg. af lýsi og 21 kg. af mjöli
Verði?> á mjöli er reiknað áll sterlingspund (243.65 kr.)
smálestin (meðalverð). Með því fæst úr hverju máli síldarmjöl
fyrir kr. 5.36. Lýsið er feiknað með meðalverðinu 12 sterlings-
pund (26;V80/kr.) eða lýsi úr hverju máli fyrir kr. 4.80.
Alls veiddust í sumar 1.013.000 mál. í bræðslu. Samtals ætti
þessvegna að fást fyrir mjölið, með því verði sem hjer er reiknað
5.4 milj. krónur rúmlega. Fyrir Iýsið ætti að fást ca. 4.8 milj.
krónur, eða bræðslusíldarafurðir samtals fyrir kr.
Athugá vérður, að hjer er miðað við cif. verð.
10.2 milj.
Gnllbrúðkann
Eflið Slysa-
varnarfjelag
íslands
Marsibil Ólafsdóttir ,og Matthías Ólafssqn fyrv. alþingism.
M
Olafsson fyrv. al- | í fegursta lagi rið niðurlagið á
þipgigijxaðgi * pg bona hans ínörgum skemtilegu, gömlu sögun-
Síld veiðist enn
M ikll síld sjest enn vaðá fyrir
!t Nófðúrlandi, en fá herpi-
nótaskip stunda veiðar. Rekneta-
bátar liafa áflað vel undanfarna
daga og eru daglega saltaðar um
og yfir 1000 tuunur á Siglufirði,
Síldarsöltun í fyrradag nam
1477 tn., þar af voru einar 470 tn.
herpinótasíld.
I gær var töluverð kvika á mið-
um, en veiðiveður þó sæmilegt.
Fyrir saltsíldina fást að lík-
indum 8-—8*4 miljón krónur,
sem sundurliðaðar eru eftir
meðferð síldarinnar á þessa leið
(miðað við 10. sept.).
Matjessíld 106.464 tn. á kr.
3.161.400.
Saltsíld venjuleg 92.726 tn. á
rúml. 2 milj. krónur.
Saltsíld sjerverkuð 42.661
tn. á tæpa miljón krónur.
Kryddsíld og sykursíld
61.617 á rúml. 1.8 milj. krón-
ur.
Sjerverkuð síld 5771 tn. á
!170 þús. kr.
Marsibil Olaf'sdótt ir eiga gullbrúð- iu'm,' að þau hafa „unst vel og
kaup í dag, 21. sept. Þennan dag :léngi“ o. s. frv. Um farsældina
fyrir, 50 árum, gaf jeg þau saman jmá líkt segja, að löng æfi hefir
á ^cýKlipn,-í , Dýrafirði. Ef svo jlagt þeim mikla gleði og ánægju
'mætti þa segja, að jeg hefði með ,í skaut, þótt ekki hafi með öllu
því átt þátt í að.Ti^tofna það. hjóna-jfarið varhhita af lífsbaráttu og
band, þá þjii’újíiy' ýVgau kinnroða ,raumim, sem flestra er hlutskifti,
að ber^|yjcji,’/þ|iji ;,.ineð ,svo
mikl-
um ágætum. .hejfiiv.,það, verið öll
þessi ár. Iimiliald, „bæjnp. miinia
var þá sjerstakíega tvent, að. óslca
þeim mikils ástríkis og góðrar
farsældar. Hvorttveggja liefir það
ræst í besta Jagi. Kummgir vita
og yitna, að sambúð þeirra hefir
verið hin ástríkasta, þau litið
livort upp til auuars verðleik-
um, hvort á sím; sviðio svo þar á
Stund hefndar-
innar komin
I
London í gær. FÚ.
Dresden var í gærkvöldi hald-
inn mikill fundur Sudeta.
Sebokovsky blaðamaður Sudeta
flutti ræðu og sagði:
Þjer rnunuð koma heim til lands
yðar eins og hermenn. Þjer fóruð
ekki í burtu til þess að bíða auð-
um höndum. Stund frelsisíns nálg-
ast og stund hefndarim'var er að
koma. Stofnun sjálfboðaiiðssveit-
anna er svar Sudeta til tjekk-
nesku stjórnarinnar fyrir að leysa
upp flokkinu.
Fleiri ræður voru haldnar. Einn
ræðumanna sagði meðal annars:
Vjer höfum bygt upp nýjan
flokk og hans viðfangsefni er ekki
það, að finna lausn í málinu, held-
ur koma fram hundraðfaldri
hefnd. Vjer munum sýna heimin-
um, að vjer erum færir um að
knýja fram málstað vorn og ekk-
ert tjón, sem Sudetum hefir verið
gert, mun skoðast bætt, fyr en
það liefir verið bætt tífalt.
Á fundi þessum voru amérískur
blaðamaður og blaðamaður frá
Reuter teknir fastir og haldið í
gæsluvarðhaldi á aðra klukku-
stund. Iíafði múgurinn áður ráðist
á hinn ameríska blaðamann.
Þýskt blað vill að
Tj ekkoslo vakia
líði undir lok
Pýsk blöð halda sleitulaust áfram áróðri sínum gegn Prag-
stjórninni og kalla Prag glæpamannabæli, þar sem alþjóða-
leg bolsjevikkaklíka hafi aðsetur sitt.
Eitt blaðið „Vöikischer Beobachter“ (málgagn nazistaflokksins),
fer svo langt (skv. Lundúnafregn»FÚ.), að krefjast þess, að Tjekkó-
slóvakía verði látin líða undir lok. Þeir, sem rjettárins krefja, segir
blaðið, þurfa ekki að semja.
Athygli hefir vakið að þýsk blöð segjast hafa sannanir fyrir því,
að stjórnin í Prag hafi látið búa kommúnista vopnum. Svipuð ákæra
kom fram á hendur dr. Scliussnigg, áður en Þjóðverjar tólcu Austur-
ríki.
Ávarp Pragstjórnarinnar til Tjekka í gær,
um að vera róíegir,
er skilið í Þýskalandi, sem sönnun þess að tjekkneska stjórnin eigi
fult í fangi með að halda uppi aga.
LIÐSSAMDRÁTTUR
Skeyti frá Berlín til The Times hermir, að Þ.jóðverjár óttist að
tjekkneski herinn neiti að fara b.urtu úr sudeten-þýsku hjeruðunum,
jafnvel þótt Pragstjórnin samþykki fransk-bresku tillögurnar.
Þess vegna halda Þjóðverjar áfram að draga saman lið við þýsk-
tjekknesku landamærin.
NÝIR ÁREKSTRAR
London í gær. Fll.
! Tjekkar seg'ja að sjálfboðasveitir Sudeta hafi gert fjórar árásir
á landamærastöðvar síðastliðna nótt.
Þjóðverjar segja, að tjekknesk hernaðarflugvjel hafi flogið vfir
landamærin og verið á sveimi yfir Þýskalandi í 10 jnínútur.
þó að í höfuðatriðum sje vel.
Matthías er fæddur 25. júní
1857 og Marsibil 4. sept. 1869, bæði
af fjölmennum- og góðum ættum
í Dýrafirði, einni fegurstu og béstu
sveit á Vestfjörðum.
Matthías er svo þjóðkunnur, að
ekki þarf lijer margt af að segja
og ekki rúm til í þessum fáu lín-
um. Hann hefir skemst að segja
verið hinn þjóðnýtasti maður bæði
fyrir fæðingarhjerað sitt og land
sitt. ■ Hvorutveggja ann bann hug-
ástum. I h.jeraði vann hann mörg
trúnaðarstörf og- var frumkvöð-
ull eða þátttakandi í flestum
framförum á sínm tíma. Á Alþingi
sat hann 1912—1919. Síðan 1913
hafa þau hjón verið hjer syðra,
nú síðasta árið :í Borgarnesi og
eru þar. Frú Marsibil hefir verið
sa'mboðin og samhent manni sín-
um í öllu, búin í einu sem öðru
þeim kostum og kvendygðum, sem
góða og merka konu prýða, bæði
um alla heimilisprýði á gestrisnn
heimili og sem eiginkona og móð-
ir. Þau liafa átt 15 góð og mann-
vænleg börn. Af þeim hafa þau
átt fjórum á bak að sjá.
Þessar fáu flýtislínur eru ritað-
ar í nafni margra vina, sem árna
þeim allrar guðs blessunar það
sem enn er ófarið og sjerstaklega
lætur svo ummælt gamall heimil-
isvinur og gamall og nýr vinur.
Kristinn Daníelsson.
Ásgeir Ásgeirsson fræðslumála-
stjóri kom lieim úr utanför sinni
með Lyru í fyrrakvöld. Ásgeir
bað þess getið í sambandi við FÚ.-
fregii lijer í blaðinu, þar sem sagt
var frá því og' haft eftir sænskum
blöðum, að hann ætlaði að skrifa
bók nm Svíþjóð, að þetta væri
ekki rjett. Ásgeir kvaðst liafa sagt
sænskum blaðamönnum, að hann
ætlaði að skrifa greinaflokk um
Svíþjóð og þeir hefðu svo.gert úr
þessu bók.
Ienska tímaritinu „Tlie Life-
Boat“, sem út kom í júnímán-
uði s.I„ er skýrt frá aðalfundi
enska björgunarfjelagsins og birt-
ur kafli úr ræðuft forsetans, ber-
togans af Kent, bróður Bretakon-
ungs. 1 ræðu sinni skýrir hertog-
inii frá því. að fjelagið hafi eytt
i'úuium 27.000 sterlingspundum
(yfir 600.000 kr.) á s.l. ári um-
fram árstekjurnár. Ilann segir, að
áformað sje að fjölga mótor-
björgnnai'bátniium, svo ekki þurfi
að seuda björgunarliðið út á
vjelalausum bátum. sem ekki erm
eins vel útbúnir og nýju vjelbát-
arnir nieð hinum öflugu vjelum
og fullkömnu björgunartækjum.
Haun minnir einnig tilheyrendur
sína á. að þessi breyting krefj-
ist aukinna útgjalda, ekki aðeins
í endurnýjnn-og smíði liinna nýjú
og fullkomnari báta, heldur einn-
ig í árlega auknum iitgjoldum af
dýrari rekstri. Hann segir enn- '
freimir, að engum detti í hug að
draga úr þessari starfsemi eða
spara útgjöldin við aukningu ög
endurnýjún björgunarbátafiótans,
slíkt komi ekki til mála. Því sje
ekki um aðra leíð að velja eii að
auka tekjurnar. Og hanu segist
beinlínis ætlast til þess, að þær
aukist.
Þannig tala mentaðir menn í
Eiigiandi um slysavarnamálin og
þjóðin — almenningur þar — veit-
ir orðum þeirra athygli og breyt-
ir eftir þeim.
En hvað megum við hugsa hjer
á landi í svona efnumf Hvers má
vænta af almenuingi í fjárfram-
lögum til starfsemi Slysavarna-
fjelags íslands? Fjelagið þarf að
sjálfsögðu á auknum tekjum að
halda engu síður en enska björg-
unarfjelagið, ef það ætlar að
auka starfsemi sína.
Á s.l. ári var 524 mönnum bjarg
að frá drúknun við strendur
Bretlandseyja. Það er því ekki
undarlegt, þótt bjartsýni ríki þar
eftir slíkan árangur, enda efast
enginn um, að fjelagið auki tekj-
ur sínar á árinu í ár um það sem
verið liefir á undanförnum árum.
Reynslau og þekking manna á
starfsemi þess gefur fyrirheit nm
það.
SíðastliSið ár er talið að Slysa-
varnafjelag íslands hafi átt þátt
í lijálp og aðstoð og björgun 77
manna hjer við land. Það er fal-
legur hópur hjá fámennri þjóð.
Hvers vill nú þjóðin meta þetta
starf? Vill liún hjálpa fjelaginu
til þess að aukast og eflast svo,
að þróun björgunarstarfseminnar
geti eflst og vaxið á viðúnandi
hátt eftirleiðis eins og hingað tilf
Og á hvern liátt getur almenning-
ur gert það án þess að það verði
of tilfinnanlegt fyrir hvern ein-
staklingf Verður það ekki best
gert með því, að fjöldinn verði
þátttakandi í starfsemiuni með
FRAMH. Á SJÖUNDU SÍÐU,
i