Morgunblaðið - 29.06.1939, Qupperneq 4

M 0 R G U N ft L A Ð 1 P
Fimtudagur 29. júní 1939.
Prestastefnan gerir sam-
þykt um fjármál StranÖa-
kirkju
Loftvarna-
æfingar
í Engiandi
Rætt um endurskoðun sálma-
bókar, kirkjusöng o. fl.
P
RESTASTEFNAN hjelt áfram á þriðjudag-
Störf dagsins hófust k!. 9 f. h. með
mn.
guðræknisstund, sem síra Sigurður Stefáns-
son á Möðruvöllum stýrði. Þá skyldi tekið fyrir fyrsta
dagskrármál dagsins: Slysavarnamál og þátttaka presta
í þeim.
Síra Jón Guðjónsson í Ilolti átti að verða málshefjandi, en liann
iiafði forfallast og' hóf biskup máls í hans stað. Ui'ðu nokkrar um-
rasður ojí voru í lok þeirra bornar upp og' samþyktar svofeldár til-
lögur:
Prestastefnan færir þeim alúð-
arþakkir, sem unnið hafa að slysa-
varnastarfinn fyr og síðar og
væntir þess, að prestastjettin haldi
áfram að styðja það starf.
Mælist hnn t£ að prestastjett
landsins beiti sjer fyrir að stofn-
aðar verði slysavarnadeildir í öll-
um prestaköllum landsíns.
Þá har biskup upp svofelda
kveðju, er fundarmenn samþyktu
fúslega:
Cand. theo). Sigurbjörn Á. Gísla-
son!
Prestastefnan sendir þjer lijart-
anlegar kveðjur sínar og minuist
með miklu þakklæti ykkar hjón-
anna fyrir mikilvægt starf ykkar
að kristíndómsrr.álUm með þjóð
Vorri. Söknuður þinn er söknuður
vor allra.
Sigurgeir Sigurðsson.
Endurskoðun
sálm abókarinnar.
Þá var tekið fyrir annað dag-
skrármái dagsins: Endurskoðun
sálmabókarinnar.
Pyrsti framsögumaður var síra
Þorsteinn prófastur Briem. Mín
meginregla, sagði ræðumaður m.
a., í því er kirkjulegar umþreyt-
ingar snertir er Ijóðhending síra
Matthíasar:
„Ef þú brýtur gamlan garð,
gerðu fult hið nýja skarð“.
Því ber ekki að líta á það eitt,
hvort sumt í sálmabókinni er lje-
legt, heldur hvort! annað betra er
til í staðinn. Enn er margt ófeng-
ið í sálmabókina úr Passíusálm-
unum og ýmislegt sem var í sálma-
bókinni frá 1871, en ekki var tekið
í sálmabók þá, sem nú er notuð.
Mjög margt er og til eftir Matt-
hías, sem varð t-il eftir að sálma-
hókin var prentnð, bæði þýtt og
frumsamið; og ekki síst úr tæki-
færisljóðum hans. Nefndi ræðn-
maður dæmi þess. Svo má fella
uiður vers úr mörgum sálmum,
þæim til bóta. En varúðar verður
að gæta. Þarf fyrst að gefa út
sýnishorn, almenningi til athug-
vinar, áður en tekin er nein fulln-
aðarákvörðun.
Þá talaði annar framsögumaður,
*íra Árni Sigurðsson. Tók hann í
sama streng og næsti ræðumaður
á undan um nauðsyn á endurskoð-
un sálmabókarinnar samfara ýtr-
ustu varfærni. Sálma- og andleg
söngvasöfn eru fjölmörg tíl, og
þessi fjöldi er vottur um þrá þjóð-
arinnar að syngja nýjan söng og
rök fyrir þörfinni á endurskoðun.
Vjer eigum og ágæt skáld, sem
enn eru ekki kornnir inn í sálma-
bókina. T. d. Friðrik Priðriksson,
Valdemar Snævarr, Jón Magnús-
son o. fl. Hið nýja, sem kemur,
verður að vera í listrænú formi, en
ekki þó listin ein, heldur líf —
játning, vitnisburður, bæn, lof-
gjörð.
Biskup sagði þær frjettir, að
kirkjumálaráðherra væri þegar
tekinn að undirbúa þetta mál og
óskaði eftir samstarfi prestastefn-
unnar. Nú var þessu máli frestað.
Skeyti.
Kl. 4 hófst fundur á ný með
sálmasöng eins og venja er til.
Áður en gengið var til dagskrár
las biskup skeyti, er prestastefn-
unni hafði borist frá uþpeldis-
þinginu, svohljóðandi:
Prestastefnan, Reykjavík!
Uppeldisþing Sambands íslenskra
barnakennara sendir prestastefnu
íslensku kirkjunnar kveðju sína,
þakkar heillaskeyti og tekur und-
ir þá ósk, að íslenskum prestum
og kennnrnm megi aúðnast að
vinna saman í bróðerni að úr-
lausn menningar- og siðgæðis-
vandamála þjóðarinnar.
Ennfremur liafði borist kveðja
frá fulltrúa borgurstjórans í Lond-
011, Charles Nevvell, en hann er
einn af aðalmönnum breska og
erlenda biblíufjeiagsins, og hjer
staddur þenna dag.
Pundarmenn þökkuðu báðar
þessar kveðjur rceð því að rísa úr
sætum.
Kirkjuleg
menningarmiðstöð.
Þá var gengið til dagskrár og
flutti síra Gísli Skúlason erindi,
er hann nefndi: Kirkjuleg menn-
ingarmiðstöð. Sjóður Strandar-
kirkju, sagði hann m. a., er nú
orðinn svo stór, að hann getur
hæglega kostað allar þarfir Sel-
vogs, sem sjerstaks prestakalls, og
þar að auki orðið kirkjulegri
menningu í landinu að víðtækum
Stór loftvarnaæfing var haldin í London nýlega. Var alt gert til þess að gera hana eins líka
raunveruleikanum, ef um loftárás væri að ræða, og unt var. M. a. voru skólabörn flutt úr skóluu-
um í einum borgarhlutanum og 5000 börnum. komið fyrir í sprengjuheldum neðanjarðarhvelfingum.
Myndin sýnir Rauða Kross menn vera að annast fólk sem „særst“ hefir í loftárás.
notum. Er nauðsvnlegt að fara að
gera einhverjar ráðstafanir gagn-
vart þessu fje. Sjerstök stjórnar-
nefnd þyrfti að taka þessi mál til
meðferðar, en til þess þarf lög
frá Alþingi. Þess er ekki að vænta,
að Alþingi semji lög um þetta, án
þess að eftir því sje óskað. Presta-
stefnan er rjettur aðili til þess að
láta þá ósk í Ijós. Aðalstörf vænt-
anlegrar stjórnarnefndar væri að
ákveða, hvernig starfi því, sem
sjóðurinn kostar, skuli haga. 011
skily rði eru til fyrir því, að kirkju-
leg menningarmiðstöð geti risið á
grundvelli kirkjasjóðs Strandar-
kirkju. Hvernig því verði hagað
þarf nákvæmrar athugunar við.
Stakk ræðum. upp á að 7 manna
nefnd væri skipuð þessu til und-
irbúnings.
Umræður hnigu mjög í sömu
átt og ræða síra Gísla og var loks
borin npp og samþykt svofeld yf-
irlýsing:
Prestastefnan lýsir yfir því, að
hún telnr rjett og sjálfsagt, að
sjóði Strandarkirkju í Selvogi
verði varið þannig, að hann komi
að sem bestum og víðtækustum
notum bæði kirkju- og kristin
dómshaldi í Selvogi og kristni-
haldi og menningn landsins í heild
sinni.
Á grundvelli þessarar yfirlýsingar
Var síðan, eftir miklar umræður, borin
upp og samþykt svofeld tillaga síra
Gísla Skúlasonar: Fyrir því ályktar
prestastefnan að skipa 7 manna nefnd
til þess á þessum grundvelli að:
1) Gangast fyrir því, að Strandar-
kirkju verði með lögum skipuð sjer-
stök stjómamefnd (eforat) er hafi yf-
irst.jóm á öllum fjármálum hennar,
ráði sjerstakan prest til Strandarsókn-
ar, þegar henni þykir tími til kominn,
og geri þær ráðstafanir, er henni þyk-
ir nauðsynlegar, alt án frekari íhlutun-
ai löggjafarvaldsins.
2) Ákveða fyrirkomulag á því starfi,
sem sjóðnurn er ætlað að styðja og þa
jafnfraint, hvenær það starf skuli
byrja.
3) Taka til íhugunar og gera ákvæði
um önnur þau atriði, er nefndin tel-
ur henta og standa í sambandi við það,
sem hjer er tekið fram.
Nefndin vinni kauplaust, en fái
greiddan úr sjóði Strandarkirkju
ferðakostnað eftir reikningi, svo og
annan þann útlagðan kostnað, sem
þurfa þykir. Biskup Landsins, sígslu-
biskup Skáiholtsbiskupsdæmis, pró- (
fastur Árnesprófastsdæmis og forinaður
stjómar Prestafjelagsins skulu s.jálf-j
kjörnir í nefndina, en hina þrjá kýs
Prestastefnan. Biskup landsins sje
sjálfkjörinn formaður nefndarinnar. |
Auk þeirra manna, sem tillagan
styngur upp á voru kosnir í þessa
nefnd þeir síra Gísli Skúlason, síra,
Guðmundur Einarsson og síra Jón
próf. Þorvarðarson.
Kirkjan og
æskulýðurinn.
Eftir stutt fundarhlje var tekið fyr-
ir næsta mál: Framtíðarstarf kirkj-
unnar fyrir œskulýðinn. Nefnd sú, sem
kosin var daginn áður, skilaði áliti
sínu, og lagði til að tillögur síra Prið-
riks próf.Hallgrímssonar, er birtar voru
hjer í blaðinu, væru samþykt-
ar, að viðbættum svofeldum tillögum
til viðbótar:
4) Prestastefnan biður Kirkjuráðið
að athuga, hvort völ sje á hæfum,
manni til að vinna að kristilegum æsku
lýðsmálum sem leiðbeinandi, og þá
hlutast til um, að hann geti starfað á
því sviði.
5) Prestastefnan skorar á fræðslu-
málastjómina að hlutast til um, að þar
sem bamaskólar verða reistir í sveit-
um landsins í framtíðinni verði þeim,
með tilliti til kristindómsfræðslunnar,
fremur valinn staður í nánd við prests-
setur en annars staðar, ef Jiar er eigi
verri aðstaða til.
Um tillögur þessar og málið í heild
urðu miklar umræður og vanst ekki
tími til að afgreiða það á tilsettum
tíma.
Kirkjusöngur.
Tók þá næst við erindi nm Kirkju-
söngt er síra Sigtryggnr Guðlaugsson
á Núpi flutti. Rakti hann fróðlega
sögu kirkjúsöngs erleridis og líjerlend-
is: Söngment var vafalaust best rækfc
b.jer í kaþólsknm sið. Við siðbótina
varð hljött að mestu í 30 ár, uns hinn
mikilhæfi eljumaður, Guðbrandur
biskup Þorlákssou fjekk tök á að bæta
úr þessu. Þó mun hafa verið dráttur
á að hin nýju lög, sem nótuð voru fyr-
ir í sálmabókinni frá 1584, yrðu al-
menningseign, enda var nótnaskriftin
torskilin, eri hún hjelst hin sama fram
á síðustu útgáfu gi-allarans.
Best mnn þjóðin hafa vaknað til
sálmasöngs, eftir að sálmar Hállgríms
Pjeturssonar komu út, enda kunni hún
langbest lögin við þá. Ljettir sveipir
gregorianska söngsins, samfara alvöru-
þunga siðbótarinnar — en af þessum
í'ótum eru hin gömlu íslensku sálma-
lög vaxin — túlkuðu undursamlega
orðin um Guð og við Guð og hina
glöðu von Guðs barna, Sbr. lagið: Víst
ert þú Jesús kongur klár, sem ræðu-
inaður sagðist fvrst hafa heyrt leikið
á harmonium af Jóni organista Páls-
syni, en hann hafði eftir önnnu sinni.
Er ekki mál til komið að líta betur
eftir gömlu lögunum okkai'? spurði
ræðumaður. Við eigum frá gömlum
tímum sæg af nótum settum lögum, við
dýra hætti. Það væri ástæða til að at-
huga, hvort ekki væri hægt að yrkja
við þessi lög sálma í nýja sálmabók.
Syngið drottni nýjan söng, því dá-
samlega hluti liefir hann gjört. Þann-
if' lauk prófastur Sigtryggur þessu
stórmerka erindi sínu, sem nauðsyn-
lega þyrfti að koma fyrir almenninga
sjónir í heild.
Þá var slitið fundi í þetta sinn. Um
kvöldið voru flutt 2 opinber erindi,
annað í Dómkirkjunni kl. 8,15 (síra
Einar Sturlaugsson: Þýska kirkjan;
því var útvarpáð), hitt í Fríkirkjunni
kl. 9,15 (síra Böðvar prófastur
Bjamason: Lífsskoðun Jesu Ivrists).
Sb.
Ferðafjelag íslands biður þá
sem ætla að verða með í hrmg-
ferðina kringum land að ákveða
sig fljótt.
Ríkisskip. Súðin var á Bakka-
firði kl. 5 í gær.