Morgunblaðið - 13.08.1939, Side 9

Suniradagnr 13. ágúst 1939.
9
Mánudagur 19- júní.
Þetta hefir verið viðburðarík-
ur dagur. Hann rann upp
með meiri hita, en verið hafa
undanfarna daga. Vestangolan
hielst samt, en er nýmjólkur-
volg. Og nú er eftirvæntingin
vöknuð, því að í dag á að koma
til Alexandríu, til Afríku!
Enginn munur sjest þó á haf-
inu. Það lætur eins og ekkert sje.
Því er alveg sama hvort það
þvær strendur fslands eða
Egyptalands. Djúp undiralda
vaggar Kawsar hægt og silalega.
Það er eitthvað annað en þegar
við Ásmundur vorum að vega
salt eins og strákar á brúnni á
Fulton, svo að innyflin ætluðu
ýmist upp úr manni eða niður
úr. Hjer fer alt fram með spekt.
Morgunverður er snæddur og
ekkert gerist. Jeg fer og læt dót
ið mitt niður. Engin breyting.
Það er enn þá hrein hugsmíð,
að Afríka sje nokkurs staðar í
nánd. Svo kemur hádegisverður-
inn, og nú segja skipsmenn, að
Afríkuströndin fari að sjást hvað
af hverju, Nílardeltan rétt vest-
an við Alexandríu.
Jeg geng mjög vantrúarfullur
út úr borðsalnum. En sjá!
Rjett hjá okkur blikar hvít
ströndin. Hún er næstum því
eins hvít og þar lægi nýfallinn
snjór. Það er sandur, sandur,
eyðimörkin, og það jafnvel hjer.
Það skuggar sumstaðar í sand-
börðin úti við sjóinn. En hvað
um það, hugsmíð landfræðing-
anna var enn einu sinni orðin að
veruleika. Þarna var Afríku-
strönd, Egyptaland hið forna,
vesturbrúnin á mynni Nílar,
þessu ógurlega landflæmi, sem er
næstum því eins og heilt þjóð-
iand.
Og nú skríður Kawsar drjúgt
austur með. Hús fara að koma
í Ijós á stangli, og pálmar standa
upp úr sandinum. Og hjer eru
þeir ekki ræktaðir, heldur inn-
fæddir, heima hjá sjer og þar af
leiðandi í hversdagsfötunum.
Krónumar eru allar blásnar út í
aðra hliðina af vestanvindinum
og ósköp að sjá, hvað þeir eru
eitthvað ógreiddir og illa til hafð
ir. En húsin fara að þéttast.
Eyðimörkin missir svip sinn.
Mannshöndin fær meira og meira
yfirhöndina. Hafnarvirkin teygja
arma sína móti okkur langt út
til hafsins. Hjer er auðsjáanlega
stór borg og mikill hafnarstaður.
Möstrin rísa eins og skógur og
húsaþyrpingin verður samfeld.
Dökkgrár tundurspillir með
enska fánann á afturstafni ligg-
ur hjer, og brynvarið beytiskip
skamt frá, gamaldags nokkuð í
laginu, með trjónur og illyrmis-
lega kanta og brúnir um bóg-
ana. Og þama er enn annað svip
GYPTALANDI....
Ferðasaga Magnúsar Jónssonar.
að. Jag' lít út af hinu borðinu, ljós
þar liggja þá ógurleg bákn, ljós-
grá. Það eru víst hreint og beint
orustuskip. Og þessu heldur á-
fram. Ekki kom jeg tölu á her-
skipin, sem þar voru á ytra læg-
inu í Alexandríu. Litlir bátar
með hermönnum skjótast eins og
kólfar fram og aftur. Það er
eins og Bretinn hafi hjer ein-
hver ítök óg þau ekki svo lítil.
Nú hengir dráttarbátur sig í
framstefninu á Kawsar og setur
á rás með hann inn eftir höfn-
inni. Hjer koma meinlausu skip-
in, stór og smá. Jeg sá ekki bet-
ur en að þar væri Sameinaðafje-
lags-strompur lengst inni, en
kannske er það einhver annar,
sem notar líkan stromp. Og nú
sýnir Kawsar sig í því að leggj-
ast að hafnarbakka. Beint á móti
okkur við hafnarbakkann liggur
spánnýtt og geysifallegt mótor-
skip, sem heitir Transilvania.
Og nú erum við búnir að pakka
og gera upp og öllu okkar sam-
bandi við hið góða skip, Kawsar,
er raunverulega lokið. Við sting-
um kortunum okkar í hattana og
höldum sýningu á okkur úti við
borðstokkinn.
En svo stóð á því, að Þórður
Albertsson hafði skrifað kunn-
ingja sínum og umboðsmanni S.
I. F. í Alexandriu, grískum
manni, er heitir Creste Simaripas
og beðið hann að koma á móti
okkur niður að skipi, til þess að
aðstoða okkur við að komast frá
skipi og áleiðis. En það er sér-
staklega gott vegna þess, að hér
eru heimsins mestu snuðaðar í
öllum viðskiptum. En enginn
virtist gefa okkur neinn gaum.
Og nú komu menn um borð, og
þar á meðal einn voðalegur dreki
að stærð og svip. Hann gekk á
milli og afhenti eyðublöð til út-
fyllingar tollskýrslu. Hann var
dökkur og með rauða kollhúfu,
en annars í vestrænum fötum,
með gylta hnappa. Hann vildi fá
dótið mitt, en jeg þumbaðist, og
kvaðst vera að bíða eftir manni.
Hann kvað það ekki þýða neitt.
Tollurinn yrði að fá dótið. Jeg
spurði einn skipsmanninn, hvaða
maður þetta væri, og hann sagði
að hann væri starfsmaður fje-
lagsins, og það væri alveg óhætt
að treysta honum. Og nú þyrpt-
ust farþegarnir óðum frá borði,
en ekkert bar á vini okkar eða
neinum, sem kynni að meta
spjöldin á höttum okkar. Töldum
við því rjettast að fara líka, því
að oft getur verið mjög óþægi-
legt við tollskoðun að komast út
úr hóp. Við höfðum áður gengið
fyrir lögregluna, sem kom um
borð, og fengið stimpil á passana
og „alt í lagi“. Og nú hjeldum
við þá í land og drekinn okkar
Loftmynd af pyramydunum.
með burðarkarla, og gekk þetta
alt eins og í sögu. Við þóttumst
vita, að þegar Simaripas næði
á tollbúðina. En ástæðan til þess
að hann kom ekki, þóttumst við
vita að væri sú, að skipið kom
töluvert fyrr en ráðgert var.
Tollskoðun var greið. Jeg sá
að þeir rifu alt upp úr sumum
töskunum og gumsuðu því ein-
hvernveginn ofan í aftur, svo að
mjer leist ekki á. En þegar að
okkur kom, renndi okkar maður
augum yfir töskurnar og sá áð
alt var harla gott. Síðan skrifaði
hann með krít prýðilegt egyptst
orð á hverja tösku.
Við dokuðum svo aftur lítið við
enn, með kortin í höttunum, en
síðan tókum við þau í burtu og
ákváðum að fara beint á járn-
brautarstöðina. Jeg hafði fengið
um borð að vita á hvaða tímum
hraðlestir færu frá Alexandríu
til Kaíró. Ein átti að fara kl.
4% og nú var hún ekki nema
um 3V->> svo að okkur þótti rjett
ast að taka hana og annað hvort
síma til Simaripas eða skrifa
honum’línu frá Kaíró.
Alt gekk þetta prýðilega. Drek
inn fór með okkur til Cooks og
þar fengum við egypska peninga
og síðan á járnbrautarstöðina í
hestvagni og við keyptum miða.
Lestin lá fast við, og nú var ekki
annað að gera en bíða brott-
ferðar. Við fengum okkur klefa
fyrir okkur, komum töskunum
þangað, og fórum svo inn í bið-
salinn.
' Þá vindur sér þar inn lítill mað
ur og hvatlegur, og beint að
okkur, þó að við hefðum enga
miða í höttunum, og þar var þá
Simaripas kominn! Hann hafði
fengið upp gefið, að skipið kæmi
kl. 4. Frjetti svo að það væri
,komið og þaut í bíl sínum niður-
eftir. Þaðan á tollstöðina og loks
datt honum í hug að við hefðum
farið á járnbrautarstöðina.
Hjer urðu þá heldur en ekki
fagnaðarfundir. En drekanum
var ekkert um þetta, því að nú
misti hann möguleikann á að
trekkja okkur upp. Nú var sá
kominn, sem vissi, hvað borga
átti. Efaðist hann um reikning
hins, en samt fór hann með 72
píastra eða einar 18 krónur, og
þar af um 40—50 í aukakostnað,
sem Simaripas ætlaði að spara
okkur með því að aka okkur og
dóti okkar í sínum eigin bíl.
Eftir að við höfðum setið við
glas af öli og spjallað saman,
fórum við svo í lestina og kom-
úm okkur sem best fyrir, fórum
úr því sem við gátum af fötun-
um og stóðum af okkur öll óp
og tilraunir að selja okkur hitt
og þetta og ráða okkur á ákveð-
ið hótel í Kaíró. Og svo rann
lestin af stað.
Nú áttuðum við okkur í raun-
inni fyrst á því, að við vorum
komnir í nýja heimsálfu. Hjer
var þá staðurinn, sem Alexander
mikli valdi að borgarstæði, eftir
að hann hafði lagt undir sig það
sem hann náði til af heiminum.
Öllu betri stað gat hann naumast
valið, en einmitt Nílardeltuna.
Ilún skagar hjer út í Miðjarðar-
hafið og verður nokkurskonar
miðdepill milli Egyptalands að
sunnan, Sýrlands og Períu að
austan og Gríska ríkisins að norð
an. Hjer var Faraosvitinn frægi
kyntur. Hjer var síðan bókasafn
ið mikla og fræðimenskan. Hjer
var trúnemaskólinn frægi í
fornöld með Kleuecu Origenes
og hinir miklu biskupar. Hjer
var Aþanasíus og hjer var Arí-
us. — Engar menjar eru nú um
þetta. Márarnir gengu svo ræki-
lega frá því öllu saman, og bóka-
safninu með. Nú er hjer ekkert
annað en verslun og siglingar,
bær með yfir 600000 íbúum.
Einu leifarnar eru katakombur
nokkrar. Við töldum þó rjettara
að eyða heldur þeim tíma, sem
við vorum í Egyptalandi, í Kaíró,
heldur en að fara að skoða þær.
Lestin rann nú um stund gegn
um bæinn, og sást lítið af hon-
um, en brátt vorum við komnir
út úr öllum húsum, og blasti nú
við okkur landið sjálft. Myndum
brá fyrir augun, svo nýstárleg-
um og svo hratt hverri eftir
aðra, að varla var tóm til að
taka móti þeim. Nú var auðsjeð,
að við vorum komnir í nýtt
land, nýja heimsálfu, nýja menn
ingu.
Hvernig á að lýsa þessum ó-
sköpum? Jeg keypti mjer blað í
Alexandríu til þess að lesa í á
leiðinni. En úr því varð ekki. 1
stað þess sat jeg með blaðið og
reyndi að hripa með blíanti á
eyður í því, það sem jeg sá. En
lestin ók afar hratt, og slingirn-
ir voru svo miklir, að mest af
því er ólæsilegt fyrir sjálfan mig
nú, þegar jeg sit þetta sama
kvöld í gistihúsinu í Kaíró.
Fyrst er nú það, að landið er
marflatt eins og vænta má, því
að hjer er alt landið myndað af
leirnum, sem Níl ber sunnar úr
álfunni. Eins og augað eygir er
því alt rennisljett. Og alt landið
er samfeldur akur. Óteljandi
skurðir, smáir og . stórir liggja
um landið þvert og endilangt.
Jafnvel í götunum í görðunum
sjest bleytan. En möstur og rár
sýna hvar stóru skurðirnir eru,.
því þar eru stórir flutningabát-
ar.
Og áfram er haldið. Nú verða
akrarnir enn blautari. Þeir eru
víða vatnstjarnir einar, með ör-
smáum hrísgörðum umhverfis,
litlir blettir, hver við annan, en
upp úr þeim gægist stráið. All-
staðar er fólkið að vinnu á ökr-
unum, hópar og einstakir menn,.
flest bograr við eitthvað. Víða
stendur það í mjóalegg og kálfa
í vatni eða leðju. Sumstaðar eru
krakkar á hlaupum milli fólks-
ins. Búningarnir eru allavega lit-
ir og landið fær beinlínis svip af
þessum morandi, marglitu blett
um um alt. Fjöldi af kúm sjest
líka á beit.
Trje eru víða í röðum og skúf
um. Jeg þekti þau ekki, en þau
bera suðrænan svip. Pálmar eru
víða, umhirðulausir og ræfilsleg-
ir. Margir eru næstum því skúf-
lausir, aðeins fáeinar fjaðrir
standa upp úr kollinum. Stundum
aðeins ein. Sumir eru alveg sköll-
óttir. En trjen eru glæsileg. Há-
ar og beinvaxnar kýpressur
standa eins og altariskerti og:
gnæfa yfir alt. Sum trjen hengja
blöðin í viltu skrauti alveg niður
í vatnið, Önnur eru þakin ein-
hverjum híalíns-skúfum, sem
líkjast meira skúmi í hornum en
blöðum, enn önnur eru með breið
um og skuggamiklum krónum.
Vínviðir fljettast sumstaðar,
studdir af smátrjám eða grind-
um. Hjer er alt, sem sól og vatn
fá seytt úr skauti frjórrar mold-
ar. Mjer er jarðríki í essinu
sínu. Hvílíkt land!
Meðfram brautinni er vegur,
moldarvegur, ósljettur og mjór,
en ekki er bleytan eða pyttirnir,
því að alt, sem stendur upp úr
áveituvatninu er skorpið og
skrælnað. Og á þessum vegi get
ur að líta margt það, sem jeg
hef aldrei áður sjeð. Hjer er fólk
á gangi í allskonar búningum,
stuttum óg löngum og allavega.
litum. Hjer húka sumir svo ve-
sældarlegir, að það er eins og að
þeir sjeu að verða að leir. Aðrir
ganga hvatlega og pilsin slittast
um fæturna. Búningarnir eru
með öllu móti. Sumir eru alveg
kolsvartir, aðrir hvítir, gráir
FRAMH. Á BLS. 11.