Morgunblaðið - 10.09.1939, Qupperneq 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 10. sept. 1939.
í 59 ár ekki annað
eins sumar
Jón á Reynistað segir frá
heyskap og búnaðar-
m
högum í Skagafirði
JÓN SIGURÐSSON frá Reynistað er nýkominn
hingað til þess að sitja fund Mæðiveikisnefndar.
Hitti blaðið hann að máli og spurði hann al-
mæltra tíðinda úr Skagafirði.
Gamlir menn í Skagafirði halda því fram, segir Jón, að
annað eins sumar hafi þar ekki komið síðan 1880, að því er
heyskapartíð snertir. Svo má heita, að þurkar hafi verið svo
góðir, að ekkert handtak hafi farið til ónýtis, og öll hey verkast
vel, nema nú fyrir skömmu að hey sem flöt voru hröktust í
nokkra daga, og þó miklum mun meira en venjulega miðað við
það hve óþurkarnir voru stuttir, því svo óvenjulega hlýtt var í
veðri.
Spretta var nokkuð misjöfn,
en yfirleitt yfir meðallag, og
uppsláttur víða óvenjulega mik-
111. Jafnvel að tún, sem slegin
hafi verið tvisvar, eru komin
með talsvert gras í þriðja sinn,
enda hlýindi óvenjuleg. Þetta
upp undir 20° hiti og komið
fram í september.
Miðað við þann mannafla,
sem bændur hafa haft, verða
hey óvenjulega tnikil í hausc.
■ Hvað um vænleika sauðfjár
og fjárpestirnar?
Það er of snemt að segja um
vænleika fjárins enn, nema
hvað maður á ’von á góðu eftir
sumarið. Ekkert farið að slátra
hjá okkur og fje ekki sótt heim
af fjalli í góðviðrinu. Um mæði-
veiki vitum við ekkert heldur.
Én við teljum örugt að vörður
irn við Hjeraðsvötn hafi reynst
traustur í sumar, epgin kind
sloppið austur yfir.
Smalað var á Hólum í Hjalta
4al nýlega, þar fanst engin
frad með gamaveikina, svo
fflenn vona að tekist hafi að
uppræta hana þar, þó engan
vegin sje það víst ennþá.
— Eru miklar jarðabætur
í Skagafirði þessi árin?
— Það get jeg ekki sagt.
Nýrækt er ekki mikil. Margir
bændur hafa lagt meiri á-
herslu á að sljetta og bæta
gömlu túnin. 1 mörgum sveitum
eru túnin nú orðin yfirleitt sljett
og vjeltæk. Sláttuvjelum fjölg-
ar með hverju ári. Og margir
fá sjer rakstrarvjelar. Snún-
ingsvjelar eru óvíða. Þær eru
of dýrar til að fá almenna út-
breiðslu.
— Hrossin?
— Þeim fjölgar nú. Og þó
er ekki mikill markaður fyrir
þau. Menn selja þau mörg til
afsláttar, og slá þau af til bú-
drýginda heima.
— En mjólkurbúið á Sauð-
árkróki?
— Mjólkurvinslan fer vax-
andi og verðið, sem bændur fái
fyrir mjólkina hækkar held-
ur. Á sumrin fer mestöll mjólk-
in til Sigluíjarðar og á veturna
fer þangað mikið. En því sem
þá er eftir, er unnið úr, srnjör,
ostar og skyr og fæst markaður
fyrir þetta alt enn. Kúm fjölg-
ar í hjeraðinu og fleiri og
fleiri bændur verða þátttakend-i
ur í mjólkurbúinu. Enn höfum
við ekkert fengið sent heim af
mjólkurafurðum. Og fari svo að
þær fáist ekki seldar, munu
ýmsir kjósa heldur að skilja
mjólkina heima á bæjunum og
senda þá ekki nema rjómann
í búið en nota undanrennuna í
fóðurbæti.
IfTelmányi
FRAMH. AF ÞRIÐJU SÍÐU.
Annars finst mjer jeg hafa
komið hingað á óheppilegum
tíma, segir fiðlusnillingurinn
að lokum, — og ekki að vita,
hvern áhuga fólk hefir á tón-
listarmálum á þessum stríðs-
tímum.
Telmányi er danskur ríkis-
borgari og á heima í Vedbæk í
Danmorku. Kona haiis er í
fylgd með honum hjer. Hún er
dóttir danska fuglafræðings-
ins Eilers Schiöler, er hefir
safnað 40 þúsundum norrænna
fugla, þar á meðal íslenskum,
enda hefir hann og komið til
íslands.
Telmányi hefir ferðast um
alíá Evrópu og haldið tónleika
í hinum ýmsu löndum. Hjeðan
ætlar hann til Noregs með e.s.
Lyra næst. En þaðan átti hann
að fara til London. Stóð síðan
til að hann færi til Austurlanda,
en ekki að vita, hvað úr því
verður. — Því að með stríðinu
getur alt breyst, segir hann.
í dag ætla þau hjónin austur
að Gullfossi og Geysi og kvaðst
Telmányi hlakka mjög til íarar-
innar. Vonandi verður Geysir
örlátur á gos fyrir hann, eins
og hann sjálfur er örlátur á
fagra tóna úr fiðlu sinni, fyr-
ir íslenska tónlistarunnendur.
Þ.
Tónlistarfjelagið biður þess get-
ið, út af grein hr. Emils Thorodd-
sen í blaðinu í gær, að á síðustu
hljómleikum fjelagsins voru gestir
samtals 614. Hinsvegar lrefir hús-
|ið sætarúm fyrir 609, auk sæta á
'svölum.
Ræða Gorings
Sonja Björg C'arlsson.
Nýr fþróttakennari
Ungfrú Sonja Björg Carlsson
er nýlega komin heim til
íslands frá Svíþjóð. Hún hefir
stundað leikfimisnám við Central
Gymnastik Institut í Stokkhólmi
í tvö ár og er útskrifaður íþrótta-
kennari þaðan.
Auk leikfimi hefir hún lagt
stund á iðkanir og kenslu í alls-
konar inni- og útiíþróttum, með-
al annars í sund-, skauta- og
skíðaíþróttinni.
Ungfrú Sonja Björg mun hafa
á hendi kenslu við Kvennaskól-
ann í vetur, auk annara íþrótta-
starfa.
Hraðkepni
í knattspyrnu
,<rr tii • •
Gamliruppáhalds
keppendur
- ■•• u/iy it? aha
E- , . .J „a r, i
nginn yngri en 30 ara, og
,, enginn, sem: kept hefir síð-
astliðm 3 ár!“
Þetta eru skilyrðin sem Kpatt-
spyrnuráðið setur fyrir þátttöku í
hraðkepninni, sem hefst á íþrótta-
vellinum kl. 2 í dag. í>ar keþpa
fyrst Fram og K. R., síðán Valur
og Víkingur, og svo koll af kolli.
Alls verða leikirnir sex, en hver
þeirra stendur ekki yfir nöma í 15
mínútur. Dómari verður Gunnar
Axelsson.
Þarna keppa margir af þessum
gömlu, góðu knattspyrnumönnum,
sem voru uppáliald Reykvíkinga
fyrrum. Þarna má sjá þá Pjetur
Hoffmann, Arrehoe Clausen, Júlla
Páls, Guðmund Halldórsson, Sig-
urjón Pjetursson, Þóri Kjartans-
son, Helgá Eiríksson, Guðjón Ein-
arsson knattspyrnudómara, Björn
Eiríksson flugmann.
Verður án efa bæði spennandi
og Spaugilegt að sjá til þeirra.
Að knattspyrnunni lokinni ætl-
ar Sigurgeir Ársælsson, hlaupá-
garpur Ármanns, að reýna að setja
nýtt Islandsmet í hlaupi á milli-
vegalengd.
Slasast við slökkvi-
liðsæfingu
ísafirði, laugardag.
órður Finnbogason rafvirkja-
meistari slasaðist hjer við
slökkviliðsæfingu í dag.
Slysið atvikaðist þannig, að kað-
all, sem notaður var við æfing-
una, slitnaði og fjell Þórður til
jarðar úr ca. 8 metra hæð.
FRAMH. AF ANNARI SÍÐU.
u.r af alvöru til vesturs og sent
þangað til viðbótar ekki minna
en 70 herfylki“.
Hann sagði ennfremur, að
hann væri sannfærður um að
aðgerðir Breta og Frakka á
vesturvígstöðvunum mundu ekki
verða neitt stórfeldar og að á-\
stæður Bretlands fyrir því, að
ganga í stríðið væri hreinn
barnaskapur.
SIGURINN VlS.
Hann sagði, að Þýskaland
hefði öll nauðsynleg skilyrði til
þess að heyja styrjöldina með
sigri. Nóg af úrvals fólki og
hráefnum, en hinsvegar mundu
Þjóðverjar verða að neita sjer
um marga hluti. Hann kvaðst
játa að gerfivörur væru ekki
eins góðar eins og hinar raun-
verulegu vörur, en ef nauð-
synlegt væri, þá myndu Þjóð-
verjar ganga í baðfötum ef
ekki væru til önnur klæði, held
ur en tapa stríðinu.
NEYÐIN KENNIR —
Brauð, sagði hanxi, er nauð-
synlegasta fæðan, og af því er
nóg til. Hitt er alkunnugt mál,
að Þjóðverjar eta of mikið af
kjöti og ef að þeir borða minna
af því, þá hefir það ekki aðr-
ar afleiðingar en þær, að þeir
verða grennri og fallegri á
vöxt og þurfa minna efni í föt
og er það aðeins til góðs fyrir
þjóðina.
Það kann að vera, sagði
hann, að einhverjum ykkar
falli það illa að þurfa að nota
verri sápu, en við erum vanir
að nota. En við verðum að
sætta okkur við það. Eins getur
líka farið svo, að; við höfum
enga sápu. Og þá er ekki ann-
að en að ganga með óhreinar
hendur.
ÚTVARPSBANNIÐ.
Þá sagði hann að ástæð-
an til þess að Þjóðverjum
væri bannað að hlusta á út-
lent útvarp væri sú, að leið
togár Þýskalaiids vildu alls
ekki leyfa það, að þýska
þjóðin hlustaði á hinn
sóðalega frjettaburð er-
lendra ríkja. Þýsku þjóð-
inni myndi ávalt verða
sagður sannleikurinn um
þessa styrjöld af leiðtog-
um hennar sjálfrar.
Þá gerði Göring að umtals-
efni flugrit þau, sem breskar
árásarflugvjelar hefðu undan-
farið kastað niður yfir Þýska-
land, og kvaðst ekkert hafa
við það að athuga.
En ef í stað þeirra kæmi ein
einasta sprengikúla, þá mundu
Þjóðverjar gera sínar gagn-
ráðstafanir.
Hann sagði, að flugritin væru
samin á óaðfinnanlegri þýsku,
og hlytu þessvegna að vera
skrifuð af þýskum úrhraks-
mönnum eða Gyðingum.
Um Hitler sagði Göring, að
þýska þjóðin elskaði hann svo
mikið, að hún gæti ómögulega
hugsað sjer að vera án hans.
100 FALT I STAÐINN.
Loks lýsti Göring yfir því,
að fyrir hverja eina fallbyssu
sem Bretar og Frakkar eyði-
legðu fyrir Þjóðverjum, myndu
þeir smíða 100 í staðinn og
fyrir hver 10000 skot sem þeir
eyddu myndu þeir framleiða
hundrað þúsund. Þjóðverjar
hefðu nóg hráefni til slíkrar
framleiðslu.
SMÁFISKARNIR.
Bretar hefðu líka nóg hrá-
efni og aðrar nauðsynjar, en
þeir þyrftu að flytja það alt að
sjer. En skipin sem flytja þetta
alt til Bretlands, sagði Göring„
þurfa óhjákvæmilega að fara
yfir hafið og þá eru stundum
smáfiskar á sveimi í djúpimv
sem geta orðið slíkum gestum
hættulegir.
REYKJAVÍKURBRJEF
FRAMH. AF FIMTU SÍÐU.
að rifja þetta upp nú. En eins og
jeg mintist á áðan: Á erfiðlnka-
tímum geta menn oft lært að
breyta til, og það svo um munar.
V erslunarst j ettin.
ið aðgengilega og fjölbreytta
mánaðarrit V erslunarmanna
fjelags Reykjavíkur, Frjáls versl-
un, birtir á forsíðu síðasta tölu-
blaðs ávarp um árásir þær, er
verslunarstjettin befir orðið fyrir
á undanförnum árum. Þar er kom-
ist svo að orði:
„Hinn pólitíski aðili samvinnu-
hreyfingarinnar i landinu hefir
valið sjer það óviturlega hlutverk,
að rægja verslunarstjettina
frammi fyrir aliri þjóðinni Þessi
aðili hefir ekkerc færi látið ónot-
að til að brýna það fyrir lands-
mönnum, liversu mikið úrhrak
man.nfjelagsins þessi stjett sje og
hún sje stórhættuleg þjóðinni í
heild. Þessi bardagaaðferð sam-
vinnumannanna er samboðin
nokkrum pólitískum áróðursmönn
um þeirra; en ekki samvinnuhreyf-
ingunni í heild. Enda er áróður
af þessu tagi um heila stjett jafn
fávíslegur og hann er ódrengileg-
ur, Ef of rnikið var að vænta-
dréngskapar úr þessari átt, hefði
að minsta kosti mátt búast við að
hygni hinna betri manna hefði
einhverju fengið að ráða í áróð-
ursdeild samvinnumannanna. Þeir
sem ausa svívirðingum yfir keppi-
nauta sína, eru yfirleitt taldir
vera á lágu menningarstigi“.
Og enn segir í sömu grein:
Yonbrigði.
A róðurinn hefir valdið þeim
> ? mestum vonbrigðum, sem
að honum hafa staðið. Þjóðin hefir
engan gaum gefið honum, en hann
hefir þjappað verslunarstjettinní
fastar saman og vakið hjá henní
meðvitund um sinn eigin styrk-
leika. Andstæðingar hennar hafa
komist að raun um, að hún verð-
ur ekki vegin með orðum einum.
Verslunarstjettin getur borið höf-
uðið hátt. Hún þarf engan að
hiðja fyrirgefningar á tilveru
sinni og hún þarf ekkert ámæli
að hera fyrir starf sitt. Hún hefir
mikið hlutverk að vinna í þjóð-
fjelaginu og því erfiðari sem tím-
arnir eru, því meira er um vert
að hún leysi starf sitt vel af
hendi. Sá sem rekur viðskifti sín
af drengskap og heiðarleik, er
þjóðinni meira virði en þeir sem
vilja draga af honum mannorðið.
Og ekki verður um deilt, hvort
hlutskiftið er betra“..