Morgunblaðið - 22.11.1939, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 22. nóv. 1939.
„Allar vörur af þýskum upppruna eða
eign Þjóðverja má gera upptækarM
Svar Breta við sjóhernaði
Þjóðver ja
Þjóðverjar tala um
„kvíða“ og „tauga-
óstyrk“ Breta
Frá frjettaritara vorum.
. í Khöfn í gær.
Mr. CHAMBERLAIN tilkynti í breska þinginu
í dag við áköf „heyr“-hróp þingmanna, að
Bretar myndu nú grípa til gagnráðstafana
vegna hinna þrálátu brota Þjóðverja á alþjóða samþyktum
um sjóhernað og fyrirskipa að gerðar skuli upptækar all-
ar vörur af þýskum uppruna, og vörur sem eru eign Þjóð-
yerja og fluttar eru um úthöfin.
AFLEIÐINGAR ÓFYRIRSJÁANLEGAR.
Fram til þessa hefir skipum hlutlausra þjóða verið
heimilt að flytja óhindrað þýskar útflutningsvörur. Þar
sem þessi ákvörðun Breta hlýtur því að koma hart nið-
ur á hlutlausum þjóðum, sem skift hafa við Þýskaland,
kvaðst Mr. Chamberlain harma það, að ,hinn samvisku-
lausi og ólöglegi sjóhernaður Þjóðverja“ neyddi Breta til
þess að taka þessa ákvörðun.
Þessi ákvörðun Breta, er af kunnugum utanríkismálasjer-
frœðingum talin munu hafa í för með sjer örvinglaðar gagn-
ráðstafanir af hálfu Þjóðverja. Með útfiutningi sínum til Spán-
ar, Austur-Asíu og Ameríku, hafa Þjóðverjar getað aflað sjer
gjaldeyris til kaupa á nauðsynlegum hráefnum erlendis.
Hjer er því verið að gera tilraun til þess að grafa stoðina
undan atvinnu- og viðskiftalífinu í Þýskalandir
1 Þýskalandi er þó í kvöld bent á, að Bretar virðist ekki
gera sjer grein fyrir að þeir sjeu ekki einráðir á böfunum. Þjóð-
verjar hafi til dæmis Eystrasaltið á sínu valdi og reki mikil við-
skifti við Eystrasaltsþjóðirnar.
JAPÖNSKU 12 ÞÚS. SMÁL. SKIPI SÖKT.
Ákvörðun Breta er bein afleiðing af hinu mikla tjóni, sem
skip, sem sigla til Englands hafa orðið fyrir síðustu dagana af
völdum tundurdufla í Norðursjó og Ermarsundi. Mr. Chamber-
lain sagði ræðu sinni, að síðustu dagana hefðu að minsta kosti
tíu skipum verið sökt, samtals um 40 þús. smálestir.
Á meðan hann var að flytja ræðu sína, rakst 12 þúsund
smálesta japanskt skip á tundurdufl við austurströnd Englands
og sökk á 40 mínútum. Farþegum, sem voru 28, og 177 manna
áhöfn var bjargað og hafa þeir verið settir á land í Englandi.
Síðasta sólarhringinn hefir þrem breskum togurum verið
sökt og einu bresku túndurduflaskipi, 550 smálesta. Þýskir kaf-
bátar söktu öllum þessum skipum. Engir menn fórust.
BRETAR ÓRÓLEGIR.
í Englandi er litið svo á, að augljóst sje að Þjóðverjar sjeu
að reyna að skjóta breskum sjófarendum skelk í bringu, svo að
þeir þori ekki á sjóinn. „En við munum aldrei gefast upp fyrir
tilraunum Þjóðverja, til að hræða okkur“, sagði forstjóri Fleet-
wood-togarafjelagsins, sem átti alla þrjá togarana, sem sökt
hefir verið.
„The Times“ viðurkennir í dag, að tjón það, sem orðið hafi á
breskum siglingaleiðum síðustu dagpn gefi tilefni til nokkurs
kvíða. En blaðið segir þó að eyðileggingar af völdum tundurdufl-
anna sjeu þó ekki meiri en á stríðsárunum 1914—1918.
„DULARFULL TUNDURDUFL“.
Mörg Lundúnablaðanna koma fram með tilgátur um það í
dag að hin „dularfullu tundurdufl“, sem þau kalla avo, en það
eru duflin, sem mestum eyðileggingunf hafa valdið síðustu dag-
FRAMH. Á SJÖTTXJ SÍÐU.
Næsta spor
Hitlers
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Hitler ræddi í morgun
við yfirmenn landvarnanna,
þ. á. m. von Raeder stór-
aðmírál og von Keitel yfir-
mann þýska herforingja-
ráðsins, auk annara tiginna
þýskra herforingja.
Síðustu dagana hefir
Hitler hvað eftir annað
rætt við yfirmenn þýska
hersins og flotans, þ. á. m.
við Göring marskálk.
*
í hernaðartilkynningum
Þjóðverja og Frakkaíkvöld
er sagt frá vaxandi stór-
skota einvígi og miklu ann-
ríki loftvamasveita á vest-
urvígstöðvunum.
I hernnaðartilkynningu
Frakka segir, að þýsk flug-
vjel hafi verið skotin nið-
ur við landamærin
Rín er nú í vexti og hafa
báðir aðilar orðið að hverfa
úr nokkrum vígstöðva sinna
★
í fregn frá París segir
að franska hermálastjórnin
hafi fengið áreiðanlegar
upplýsingar um að Þjóð-
verjar hafi ætlað að hefja
stórfelda sókn á vesturvíg-
stöðvunum dagana 12.—
14. nóv.
Enn af ókunnum orsök-
um var þessari ákvörðun
breytt.
ÍHIutlausu þjóðirnar
hafa mist 49 skip
Osló í gær.
Ef meðtalin eru skip þau,
sem sökt hefir verið sein-
ustu dagana, er alls búið að
sökkva 49 skipum, sem voru
eign hlutlausra þjóða, og voru
þau 152,649 smálestir að stærð.
Skiftast þau á 12 lönd.
Noregur hefir mist flest skip
eða 12, næstum 36,000 smálest-
ir samtals.
Ófriðárþjóðirnar hafa mist
400,000 smálestir og nemur
skipatjónið því alls um 550,000
smálestum, eða 1% af kauþ-
skipaflota heimsins miðað við
smálestatölu. NRP—FB.
Tilræðismaður-
inn (Þjóðverji)
í Múnchen
handtekinn
Hefir játað
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
HIMMLER, yfirmaður þýsku leynilögreglunn-
ar tilkynti í dag, að tilræðismálið í Munchen
væri upplýst. Þýskur maður, Georg Else
að nafni, 36 ára gamall, hefir játað að hafa unnið hermd-
arverkið.
BRESKA LEYNIÞJÓNUSTAN.
Samtímis tilkynti úimmler» að tveir starfsmenn
bresku leyniþjónustunnar (Secret Service) væru í varð-
haldi, grunaðir um að vera í vitorði með tilræðismann-
inum.
Hinir bresku leyniþjónustumenn eru nafngreindir. Er sagt
að þeir hafi verið handteknir við landamæri Hollands og Belgíu
kvöldið sem alvarlegur árekstur varð þar fyrir skömmu og sagður
var hafa verið milli þýskra landamæravarða og Hollendinga.
Er með þessu gefið í skyn að þeir hafi verið að reyna að
egna til styrjaldar milli Hollendinga og Þjóðverja.
OTTO STRASSER UPPHAFSMAÐURINN
1 tilkyningunni segir, að þýskir S. S. menn hafi um langt
skeið verið í sambandi við flugumenn bresku leyniþjónustunnar,
án þess að Bretar hafi vitað við hverja þeir áttu.
í Englandi er öll þessi tilkynning sögð blátt áfram óskiljan-
leg.
Himmler segir í tilkyningu sinni að upphafsmaður tilræðisins
sje Otto Strasser, þýskur flóttamaður og fyrverandi nasistafor-
ingi, sem nú dvelur .í París.
NEITAÐI 1 SEX DAGA.
Georg Else var handtekinn sömu nóttina og tilræðið var
framið, aðfaranótt 9. nóvember. En hann neitaði að vera nokkuð
við glæpinn riðinn.
Það var ekki' fyr en á sjötta degi, sem hann hvarf frá þess-
ari þrálátu neitun sinni, en þá varð hann að beygja sig fyrir
hinum óyggjandi sönnunargögnum, sem borist höfðu gegn
honum, segir í tilkynningunni.
Georg Else hefir 'játað að hafa komið fyrir vítisvjel í einni
af súlunum, sem ber uppí loftið í bjórkjallaranum (áður hefir
verið upplýst að þessi súla var rjett við ræðustól Hitlers).
„Fljúgandi
blýanlur"
Frá frjettaritara vorum.
Khöfn í gær.
Prjár breskar flugvjelar
skutu í dag niður þýska
tveggja hreyfla Dornier flug-
vjel af þeirri gerð, sem kölluð
befir verið „fljúgandi blýant-!
urinn“. i
Flugvjelin steyptist í sjóinn;
við austurströnd Englands.
Bretar segjast nú hafa skot-
ið niður 20 þýskar flugvjelar
yfir Englandi.
Vítisvjel þessi var fest við
klukku og var hægt að stilla
hana þannig, að vjelin spryngi
alt að 144 klst. (eða sex sólar-
hringum) eftir að búið var að
ganga frá henni.
Else byrjaði að undirbúa glæp
sinn þegar í ágúst, segir í til-
kynningu Himmlers, eða áður
en stríðið byrjaði.
Nóttina milli 3. og 4. dagsins
áður en vítisvjelin sprakk, kom
Else henni fyrir í súlunni í bjór-
kjallaranum. Eftir það hjelt
hann burtu frá Múnchen og
ætlaði að flýja yfir til Sviss.
En hann kom aftur til Mún-
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.