Morgunblaðið - 22.11.1939, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 22. nóv. 1939.
MORGUNBLAÐIÐ
1
Síðari grein Ólafs J. Ólafssonar'-
Málfundafjelagið „Óðinn“ og
Tkað er fyrst með stofnun 1 _ JLJ.J_ £ *• rl
P Málfundafjelagsins 08 0^131133 ÍVnr OhaÖU
mn sem verulegur sknður J
verklýðssambandi
kemst á baráttuna fyrir ó
háðu verkalýðssambandi.
En um sama levti brestur
flótta í lið Alþýðuflokksins. Fjölda
margir verkamenn, sem voru sósí-
al-demokratar í hugsunarhætti, en
á öndverðum meið við Alþýðu-
flokkinn í sambandsmálinu, yfir-
:gefa flokkinn og gerast stuðnings-
hienn Sjálfstæðisflokksins.
Kommúnis'tar verða strax varir
við jmnn áhuga sem verkamenn
hafa fyrir óháðu sambandi. Þeir
setja upp grírau. Hefja áróður
fyrir óháðu sambandi í því trausti
að þeiir* auðnist að hafa yfirtökin
í mörgum fjelögum til að stofna
ínýtt samband eins og 1930. Enda
•er tilgangur þeirra nú kominn
frami með stofnun Landssambands
Sslenskra stjettarfjelaga.
Það er áminning til Óðinsmanna
am að herða baráttuna fyrir ó-
Káðu sjálfstæðu verkalýðssam-
bandi miskunnarlaust, og skipu-
leggja kraftana svo vel, að vinstri
flokkunum takist ekki að kljúfa
Verkalýðshreyfinguna eins og 1930.
Krafan um óháð sjálfstætt verka
lýðssamband, um hlutfallskosningu
í fjelögunum og til sambandsþings,
og að allir fjelagsmenn sje jafn-
rjettháir til trúnaðarstarfa í fje-
lögunum, er svo sjálfsögð og eðli-
leg, að það er stórmerkilegt að til
«kuli vera menn sem láta sjer
■detta annað í hug.
Ekkert væri Sjálfstæðisverka-
mönnum hægara, en að kljúfa sig
lút úr samtökunum á sama hátt og
kommúnistar og Alþýðuflokks-
menn hafa gert, ef þeir hafa ekki
þóst ráða nógu miklu í fjelögun-
um. En Sjálfstæðisverkamenn hafa
ekki kosið að fara þá leið, heldur
kina, að bíða átekta og starfa með
festu að því, að Verka,lýðshreyf-
ingin væri færð í rjett horf, í
þeirri trú, að smárn saman myndi
skynsemin sigra hjá þeim mönn-
tnn, sem níi fara með völd í fje-
lögunum.
Ef við berum saman þessa af-
stöðu Sjálfstæðisverkamanna við
gerðir kommúnista og Alþýðu-
flokksmanna þá fer ekki hjá því,
að við sjáum að Sjálfstæðisverka-
mennirnir eru heilsteyptustu og
þestu verkalýðsfjelagarnir.
Og hver sem hugsar um þessi
mál og fylgist með því sem er að
gerast, hann hlýtur að sjá að það
getur ekkert annað legið á bak
við þessa sundrungastarfsemi
kommúnista og Alþýðuflokks-
;manna annað en það að þessir
menn hugsa sem svo, ef að verka-
lýðshreyfingin er ekki jafn sósíal-
istísk eða kommúnistísk eins og
við yiljum, þá viljum við enga
verkalýðshreyfingu, þá er okkur
sama um alla hagsmunabaráttu
verkamannanna, þá eigum við eina
ósk, ög hún er sú, að verkalýðs-
samtökin sjeu sem veikust. Það
er þennan verkalýðs fjandsamlega
hugsunarhátt sem verkamenn
verða að umskapa og þá fyrst
getum við bygt upp sterka verka-
lýðshreyfingu.
Jeg hefi þá skoðun, að það al-
heppilegasta væri, að verkalýðsf je-
lögin væru þess megnug að skapa
sjer sjálf þann grundvöll sem þau
gætu starfað á, á heilbrigðan og
eðlilegan hátt. Eu eins og ástandið
er nú, þá er því ekki til að dreifa.
Því hefir þingmaður Hafnar-
fjarðar, Bjarni Snæbjörnsson, lagt
frani frumvarp í þinginu, sem
míðar að því að bjarga verkalýðs-
hreyfingunni úr því öngþveiti sem
hún er í.
Og með tillati til ástandsins í
verkalýðsmálunum þá mega allir
sannir verkalýðsvinir vera Bjarna
Snæbjörnssyni þakklátir fyrir að
gera þessa tilraun til að bjarga
verkalýðsmál unura.
Og þeir menn, livort þeir eru í
Alþýðuflokknum eða Sósíalista-
flokknum, sem telja frumvarpið
OOOO<OOOOO<CXXOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO<X
Jón Trausfi:
Ritsofn
fæst hjá bóksölum
XOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO
skerðing á frelsi verkalýðsfjelag-
anna, mega sjálfum sjer um kenna
að frumvarpið er fram komið, því
það eru þeir sem hafa sbapað það
óngþveiti í verkalýðsmálmium, að
það er orðin brýn nauðsyn að
frumvarpið verði samþykt strax á
þessu yfirstandandi þingi.
En þó þetta frumvarp verði
samþykt: og það bjargi verkalýðs-
samtökunum út úr því öngþveiti
sem þau eru nú í, þá ættu verka-
menn að muna það um alla fram-
tíð, að það eru í raun og veru
aldrei verkamenn sem kljúfa sam-
tök sín heldur pólitískir agitator-
ar sósíalistisbra eða kommúnist-
iskra flokka, sem þykjast vera
vinir verkamannanna, en eru það
aldrei nema þeir hafi sjálfir hag
af því. Þessir flokkar þykjast hafa
sjerstakt umboð frá verkamönnum
til að túlka þeirra, málstað á sósí-
alistiskan eða kommúnistiskan
máta. En vel að merkja:
Hvaða verkalýðsf jelag á landinu
er það, sem hefir gefið Þjóðviljan-
um og Alþýðublaðinu umboð til að
túlka málstað verkamanna á sósí-
alistiskan eða kommúnistiskan
hátt?
Það eru aldrei hagsmunir verka-
manna, að ríkið hafi með alla fram
leiðslu að gera. Þeir einu, sem
geta. haft hag af því, eru forystu-
menn hinna rauðu flokka, því þar
gætu þeir náð sjer í margan góð-
an bitling og svikið mörg góð lof-
orð án þess að verkamenn gætu
nokkuð við ráðið.
Verkamenn! Standið fast á
þeirri kröfu, að engir, sem ekki
eru verkamenn, geti vérið fjelagar
í verkalýðsfjelögunum. Vinnið ein-
huga að því, að leysa samtök ykk-
ar úr þeim háska sem nú ríkir
vfir þeim.
Verkamenn! Hvaða stjórnmála-
skoðanir se;m: þið hafið og hvaða
áhugamál sem þið eigið, sem er
óviðkomandi fjelagssamtökum ykk
ar, þá takið höndum saman við
okkur Sjálfstæðisverkamenn og
vinnum heilir að því að skapa ó-
háða sjálfstæða verkalýðshreyf-
ingu, sem eingöngu sje hágsmuna-
og menningarsamtök verkamanna
einna og vopn þeirra í lífsbarátt-
unni. Ekki til að rífa niður.
heldur til að byggja upp. Ekki í
hatramri baráttu gegn atvinnu-
veitendum heldur í samstarfi við
þá. í baráttu með þeim.
Qagbófc
Veðurútlit í Reykjavík í dag:
V- eða NV-kaldi. Snójel.
Næturlæknir í nótt Halldór
Stefánsson, Ránargötu 12. Sími
2234.
Næturvörður er í Ingólfs Apó-
teki og Laugavegs Apóteki.
Bifreiðastöðin Geysir, sími 1633,
annast næturakstur næstu nótt.
Háskólafyrirlestrar á sænsku.
Sænski sendikennarinn, fil. mag.
Anna Z. Osterman, flytur í kvöld
kl. 8 háskólafyrirlestur um Fred-
rika Bremer og kvenrjettinda-
hreyfinguna í Svíþjóð.
Kartöflur. Á fundi, sem Nátt-
úrulækningafjelag Islands heldur
í kvöld í Varðarhúsinu, flytur
Jónas Kristjánsson læknir erindi
um kartöflur, en frú Guðbjörg
Birkis talar um hvernig k að rrjat-
reiða kartöflur.
Rafmagrisbilun.varð hjer í bæn-
um í gærmorgun um hádegi. Bil-
unin varð á öðrum jarðstrengn-
um>, sem liggur frá Elliðaánum til
bæjarins. Er talið líklegt að bil-
unin hafi orðið í sambandi við
hitaveitugröftinn.
Bifreiðastjóranámskeiðinu, sem
staðið hefir vfiy að undanförnu,
lýkur i dag og halda nemendur
kaffikvöld með dansleik í Odd-
fellowhúsinu kl. 9 í kvöld.
Kann best við íslendinga. Tíma-
ritið „Alle Kvinners blad“, sem
gefið er út af Gyldendalsforlag-
inu í Noregi, birti nýlega samtal
við frú Mögdu Ruud, konu skíða-
kappans Birger Ruud, sem hjer
var í fyrayetur. Blaðamaðurinn
spyr frúna m. a., hvaða þjóð hún
kunni best við af öllum þeim
þjóðum, sem hún hefir heimsótt
með manni sínum. Frú Ruud svar-
aði; — „Islendinga; þeir voru
indælir, góðir og ske;mtilegir“. —
Með greininni fylgja myndir af
Ruudhjónunum hjer á Islandi.
Björgun' úr bruna. Fjölskyldur,
sem búa í loftíbúðum hárra timb-
urhúsa, ættu; að nota sjer það tæki-
fairi, sem nú .gefst, til þess að fá
ódýr en hentug tæki, — kaðal með
belti og hemlaútbúnaði, og höfð
eru við glugga, svo hægt sje að
bjarga sjer út um þá, ef eldsvoða
þer að höndum og stigar teppast
af reyk eða eldi. Það er Slysa-
varnafjelagið, — slysavarnir á
landi —sem enn -hefir látið útbúa
þessi björgunartæki; selur þau
með vægu verði, lætur setja þau;
upp og segir fólki til um notkun
þeirra.
Gengið í gær:
Sterlingspund 25.38
100 Dollarar 651.65
— Ríkismörk 260.76
— Fr. frankar 14.65
— Belg. 107.16
— Sv. frankar 146.72
— Finsk mörk 13.21
' — Gyllini 346.65
— Sænskai krónur 155.40
— Norskar krónur 148.29
— Danskar krónur 125.78
Útvarpið í dag:
20.30 Kvöldvaka: a) íslensk lög
(plötur). b) dr. Jón Helgason
biskup: Kanselliráðið í Garði.
Erindi. c) íslensk lög (plötur)_
d) 21.05 Upplestur: „ Bærinn á
ströndinni' ‘; sögukafli (Gunnar
M. Magnúss rithöf.). e) 21.30
Olafur Beinteinsson og Svein-
björn Þorsteinsson syngja og
leika á gítar.
Mishepnað
landnám
Af 48 f jölskyldum, sem fóru
frá Danmörku fyrir um ári,
og ætluðu að nema land í Vene-
zuela í Suður-Ameríku, hafa 32
snúið heim aftur, eða eru um
það bil að snúa heim.
Þær segjast heldur vilja sæta
þeim kjörum, sem þær verða við
að búa í Danmörku, heldur en að
dvelja áfram í Venezuela.
Isíokkrar fjölskyldur leggja af
stað heimleiðis í lok þessa mán.
§ Timbunrerslnn
I P. W. Jacobsen & Sön R.s.
Stofnuð 182 4.
" Símnefni: Granfuru — 40 Uplandsgade, Köbenhavn 8.
§H Selur timbur í stærri og smærri sendingum frá Kaup-
mannahöfn. - Eik til skipasmíða. - Einnig heila
=§§ skipsfarma frá Svíþjóð og Finélandi.
Hefi verslað við ísland í cirka 100 ár.
Nýar gúmmívðrnr:
Baðhettur, margar teg.
Gúmmíbuxur, margar teg.
Gúmmihanskar, margar teg.
Gúmmítúttur og
Gúmmísnuð.
Laugaveg: 19.
t uj ,
Þýska utanríkismálaráðuneytið
hefir tilkynt frjettaritara belg-
ísk.u frjettastofunnar í Berlín,
að þýska herstjórnin hafi ald-
rei hugleitt að gra innrás í Blg-
íu. NRP-FB.
Til Laugarneskirkju: B. 5 kr.
E. 10 kr. B. 5 kr. E. Th. 5 kr. N.
N. 5 kr.
EF LOFTUR GETUR ÞAÐ
EKKI-----ÞÁ HVER?
Konan mín, móðir og tengdamóðir
GUÐNÝ VIGFÚSDÓTTIR
frá Skarði í Landmannahreppi andaðist í gær á Ásvallagötu 37
í Reykjavík.
Guðni Jónsson, böm og tengdabörn.
Það tilkynnist hjer með vinum og vandamönnum, að dóttir
okkar ,
GUÐRÚN
andaðist í Hafnarfjarðarspítala, í morgun.
Hafnarfirði, 21. nóv. 1939.
Ólafía Hallgrímsdóttir. Steingrímur Torfason.
Hjartanlega þökkum; við öllum þeim, er sýndu samúð og
hluttekningu við fráfall og jarðarfrö dóttur minnar og syst-
ur okkar
SÓLVEIGAR GUÐMUNDSDÓTTUR.
Guðmundur Gíslason og börn.