Morgunblaðið - 04.01.1940, Qupperneq 5

Fhntudagur 4. janáar 1940.

Ötgef.: H.f. Arvakur, Reykjavtk.
Rltstjórar:
J6n KjartannBon,
Valtýr Stefánsson (AbyrgCar**.).
A.uglýsing:ar: Arni Öla.
Rltstjðrn, auglýsingar og afgrelösla:
Austurstrætl 8. — Slml 1600.
Aakriftargjalð: kr. 8,00 & mð>nuBl.
1 lausasölu: 15 aura eintaklC,
25 aura xaeB Liesbök.
Kaupgjaldið
ALDREI liefir það komið betur
í ljós en einmitt nú, í sam-
i)andi við lausn kaupgjaldsmáls-
ins á Alþingi, hvaða þýðingu það
hefir fyrir þjóðfjelagið í lieild, að
stærstu stjórnmálaflokkar landsins
liafa tekið höndum saman um
lausn vandamálanna.
Við lifum nú á einhverjum þeim
alvarlegustu og ískyggilegustu
límum, sem yfir okkar þjóð hafa
iomið. Ef ofan á þá margvíslegu
örðugleika, sem skapast vegna
■«tríðsins, ætti að bætast það, að
tjer logaði alt í harðvítugum,
haupdeilum, með vinnustöðvunum
«og öðrum truflunum á atvinnuveg-
am þjóðarinnar, gætum við alveg
•«ins strax lagt árar í bát, því að
■baráttan Væri þá vonlaus.
En nú koma hinir ábyrgu flokk-
íBt, sem standa að ríkisstjórninni,
frá sa'miningaborðinu, þar sem
gengið er að fullu frá kaupgjalds-
'Snálinu og vinnufriður trygður ár-
ið út. Samkomulag það, sem náð-
ást innan ríkisstjórnarinnar, er
þannig úr garði gert, að hver ein-
•asti aðili, sem þar á hlut, að máli,
fagnar niðurstöðunni, af þeirri
-einföldu ástæðu, að þar hefir ver-
ið tekið fult tillit til óska allra.
Ekki gengið á rjett neins aðilja.
I»etta er fagurt fordæmi og ber
■voth um ábyrgðartilfinningu
þeirra, sem um þessi viðkvæmu
mál liafa fjallað. Þökk sje ríkis-
stjórninni fyrir þetta mikla og
ágæta starf hennar.
Það er ekki til neins, í þessu
■aambandi, að vera með liarmatöl-
ar yfir því, að kaupgjaldið hefir
verið lögfest, en ekki um það sam-
•ð af aðiljum sjálfum. Aðalatriðið
«r, að grundvöllurinn er bygður á
rjettlæti, þar sem tekið er tillit
til óska allra aðilja og engra rjett-
«r fyrir borð borinn. Við getum
-yerið sammála um það, að sú regla
•«igi að gildi alment, að samninga-
rjettur aðilja í þessum málumi sem
»ðrum eigi að vera í heiðri hafð-
jar. En við ættum þá einnig að
geta orðið sammála um hitt, að
þjóðfjelagsheildin hefir ekki ráð
á því, á þessum örlagaríku tím-
nm, að hjól framleiðslunnar stöðv-
íst, meðan nokkur leið er til að
láta það snúast. Á þessu veltur
þlátt áfram líf eða dauði fyrir
-okkar þjóðarbúskap.
Þeir, sem. hafa haft liorn í síðu
þjóðstjórnarinnar — og þeir eru
margir í öllum flokkum, — ættu
aiú að gefa sjer ofurlítinn tíma og
Shuga, hvernig umhorfs myndi
yera hjer á landi í byrjun síld-
yeiðanna næsta sumar, ef alt log-
áði í illvígum kaupdeilum og eng-
in fleyta kæmist á flot. Lausn
íkaupgjaldsmálsins nú er eingöngu
að þakka samstarfi flokkanna.
iÞessa ber að minnast, ekki síður
’«n hins, semi miður kann að fara.
4. mjrnd. Setuliðið í Varsjá gefst upp.
Það varð sýnilegt strax i jai*—
úar 1939, að jafnvel sjálfúr
upphafsmennirnir trúðu ekki á
friðinn, sem saminn var í Mún-
chen í sept. 1938.
Mr. Chamberlain flutti ræðu
um miðjan janúar, þar sem
hann aðvaraði Þjóðverja um að
Bretar myndu rísa við hverri
tilraun, sem gerð yrði til þess.
að drotna yfir heiminum með
ofbeldi.
1) En rjettum tveim mán-
uðum síðar knúði Hitler Hacha
forseta Tjekkóslóvakíu til þess
að leita ,,verndar“ Þjóðverja og
inlimaði í raun og veru með því
tjekkneska ríkið í Þýskaland.
Þýskur ríkisstjóri í Tjekkósló-
vakíu var gerður von Neurath,
sem sjest hjer á myndinni með
Hacha (1. mynd).
2) Tjekkóslóvakía varð fyrsta
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐTJ-