Morgunblaðið - 27.06.1940, Síða 5

Fimtudagur 27. júní 1940.
MORGUNBLAÐIÐ
5
é)1'
Otgef.: H.f. Árvakur, Keykjavlk.
Rltatjörar:
J6n Kjartanaaon,
Valtýr Stefánsson (AbyrgBarm.).
Auglýsingar: Árni Óla.
5 Rltstjórn, auglýslngar og afgrelOsla:
Austurstrætl 8. — Slsal 1800.
Askriftargjald: kr. 8,60 & mánubl
innanlands, kr. 4,00 utanlands.
f lausasölu: 20 aura elntaklO,
26 aura meO Lesbök.
Skégrækfarfjelag Islands
Stofnað á Alþingishátíö-
inni fyrir 10 árum
H
átíð er til heilla best,
segir máltækið. Off
Öxnadalsheiði
ÞaS er gott mál, sem Sig-
urði Eggerz bæjarfó-
•geta var falið að beita sjer
íyrir og getið var um í blað-
inu í gær. Sýslunefndir Eyja-
:fjarðar- og Þingeyjarsýslna og
bæjarstjórn Akureyrar hafa
mijög ákveðið kvatt til þess, að
hraðað verði sem mest vega-
lagningu yfir Öxnadalsheiði.
Var Sig. Eggerz bæjarfógeta
falið að flytja málið fyrir rík-
isstjórnina, sem hann hefir nú
gert með þeim árangri, að
samþykt var á ráðherrafundi
að verja mætti 100 þús. krón-
um tíl vegagerðarinnar á
Jæssu sumri, ef hjeruðin geta
útvegað fjeð að láni.
Nú er tilvalinn tími til þess,
• að vinna sem mest að vega-,
gerð. Atvinnuleysið er mikið
í kaupstöðum landsins, en vega
vinnan er einmitt sú vinna, aém
.að mestu gagni kemur, því að
til hennar þarf lítið sem ekk-i
■ert af aðkeyptu efni.
Því má heldur ekki gleyma,
að góðir vegir spara mikinn
erlendan gjaldeyri, ekki síst
á stríðstímum, þegar bensín
og gúmmí er mjög dýrt. Veg-
irnir eru dýrir; það er rjett.
En hitt verður þó margfalt
dýrara, að þurfa að nota dýr
farartæki, eins og bíla, á vond-
um vegum eða vegleysum. Þar
höfum \við glögt dæmi af Holta
vörðuheiði, eins og hún var,
;áður en nýi vegurinn kom og
eins og hún er nú. Þær eru
járeiðanlega orðnar margar
krónurnar, sem nýi vegurinn
yfir Holtavörðuheiði hefir
sparað.
Það eru aðallega tveir kafl-
.arnir á norðurleiðinni, sem nú
eru erfiðir. Það er Vatnsskarð
og Öxnadalsheiði, með dölun-
um, sem að henni liggja. Al-
þingi hefir síðustu árin veitt
Æll-stórar fúlgur til Vatns-
skarðsvegar, og þar er nú unn-
ið af kappi.
En svo er Öxnadalsheiðin
eftir, eða öll leiðin úr Skaga-
firði og í Öxnadal. Þessi vega-
gerð hefir enn verið látin sitja
,á hakanum, enda er hún dýr,
en Alþingi hefir í mörg horn
;að líta. Gæti því orðið bið á,
að góður vegúr fengist þarna,
nema sú leið yrði farin, sem
Norðlendingar hafa nú beitt
sjer fyrir; Að útvega fje að
láni til vegagerðarinnar.
Á þennan hátt mætti flýta
mjög fyrir þessari nauðsynlegu
vegagerð. Þessi aðferð var
motuð við stórbrýrnar í Rang-
árvallasýslu og má fullyrða, að
sú samgönguleið væri ekki opn
uð enn, ef hjeruðin hefðu ekki
beitt sjer fyrir málinu og út-
vegað lánsfje til brúa á stór-*
vötnin.
M. Júl. Magnúss.
það vakti fyrir stofnendum
Skóffræktarfjelags íslands.
Einmitt þessa dagana, eru
liðin 10 ár, síðan frá því Al-
þingishátíðin var haldin á
þingvöllum ,hin mikla hátíð,
sem lengi verður í minnum
höfð fyrir margra hluta
sakir. En einhvernvegin er
það svo, að menn festa ekki
mikið hugann við þetta 10
ára afmæli eins og nú standa
sakir.
Annan dag Alþingishátíðar-
innar þ. 27. júní var Skógrækt-
arfjelag íslands stofnað. Upp-
runalega átti stofnfuhdurinn
að fá sitt rúm í hátíðadag-
skránni. En dagskráin truflað-
ist dálítið við óveðrið, sem skall
yfir 1 daginn, og því varð að
halda fundinn samstundis sem
íþróttasýning var haldin á völl-
unum. Og þessvegna varð fund
urinn ekki eins fjölmennur og
til var ætlast. j — Fyrsti hvatamaður að fje-
lagsstofnuninni var Sigurður
Frá þessu sagði Maggi Júl. Sigurðsson búnaðarmálastjóri.
Magnúss læknir, er hann heim Hann hóf máls á því á fundi
sótti Morgunblaðið í gær.1 Islandsdeildar norrænna bú-
Hann komst að orði á þessa fræðinga, að stofna skyldi eitt
leið: allsherjar skógræktarfjelag.
Þeir sem hurfu frá íþrótta- Þetta var 10. maí um vorið. Þá
sýningunni að kvöldi þess 27. var kosin undirbúningsnefnd,
og gengu upp í Almannagjá er semja skyldi frumvarp til
kl. 10 að kvöldi, voru 60—70 laga fyrir fjelagið og vekja
manns. Það voru menn, sem áhuga fyrir fjelagsstofnuninni.
höfðu í huga þá hugsjón skálds ; í undirbúningsnefndinm voru
ins, að menning vor skyldi þessir menn: Sigurður Sigurðs
vaxa „í lundum nýrra skóga“. son,' H. J. Hólmjárn, Ásgeir L.
Og einhvernveginn fanst okk*- Jónsson, Pálmi Einarsson og
ur sem blessun myndi fylgja jeg.
þeim fjelagsskap, er stofnaður Við sendum út ávarp til
var á Þingvöllum á þessari há- fjölda manna um land alt, til
tíðlegu samkomu þjóðarinnar. að vekja eftirtekt þeirra á
— En hver hafði undirbún- hinni væntanlegu fjelagsstofn-
ingurinn verið að fjelagsstofn- un. Jeg held, að við höfum
un þessari? ,sent það til um 2000 manna,
Frásögn M. Júl. Magnúss fæknis
Barrtrjáaplöntur þessar hafa.
verij gróðursettar á Þingvöll-
um, í Þrastarlundi, við Rauða-
vatn, í landi goodtemplara hjer
og fjekk mál okkar yfirleitt í nágrenninu og í nágrenni
góðar undirtektir.
Á Alþingishátíðinni höfðum
við sjerstakt tjald á völlunum,
þar sem við höfðum skrifstofu
og stjórnaði H. J. Hólmjárn
henni. Þar gátu menn innritað
sig í fjelagið.
Á stofnfundinum í Almanna
gjá voru svo lög samþykt og
stjórn kosin, og urðu þessir í
stjórninni: Sigurður Sigurðs-
son, Jón Ólafsson alþm., Ein-
ar Arnórsson alþm., H. J. Hólm
járn og jeg. Við tveir höfðum
altaf verið í fjelagsstjórninni
fram til þessa.
í upphafi urðu fjelagsmenn
alls 220. Meira náði byrjunin
ekki. En nú eru þeir um 500.
— Hverjar hafa helstu
framkvæmdir fjelagsins verið
Hafnarfjarðar. Til Isafjarðar
og Akureyrar hafa verið send-
ar plöntur. Og ýmsir menn
hjer og þar um land hafa feng1
ið nokkrar plöntur til reynslu-
En um árangur af þessu er
vitanlega of snemt að fullyrða
nokkuð enn. Skólabörn hafa
unnið að því að gróðursetja
plöntur þessar.
Með hliðsjón af starfi Skóg-
ræktarfjelags Islands og að
nokkru leyti fyrir uppörfun frá
fjelagi okkar, hafa verið stofn
uð skógræktarfjelög út um
land. Þá riðu Eyfirðingar á
vaðið og er þeirra fjelag stofn
að fyrr á vorinu 1930 en Skóg
ræktarfjelag Islands. En síð-
ar hafa V estmannáeyingar
stofnað fjelag og Skagfirðingar
Frá stofnfundinum í Alm annagjá 27. júní 1930.
pessi 1 ár, hvað hefir helst
áunnist?
— Fyrstu framkvæmdir fje-
lagsins voru þær, að taka til
undirbúnings og ræktar 9 hekt
ara land í Fossvogi, er bæjar-
stjórn Reykjavíkur ljet fjelag-
inu í tje fyrir trjáræktarstöð.
Hefir fjelagið rekið þá stöð
síðan. Þar hefir verið sáð til
trjágróðurs í allskonar stíl og
mikill fjöldi trjáplantna verið
með skógarstöð í Varmahlíð.
Fjárstyrkur þessara fjelaga er
ársstyrkur frá Skógræktarfje-
lagi Islands. En þau leggja
Skógræktarfjel. Islands til á-
kveðna upphæð á ári og fá
skógræktarritið fyrir.
Einn mikilsverður þáttur f
starfseminni hefir verið útgáfa
þess rits. Hefir mikið verið
vandað til þess rits, alt frá
upphafi. Kom fyrsta heftið út
gróðursettur. Er það áform árið 1932.
fjelagsins að þarna verði í
framtíðinni mikil uppeldisstöð
fyrir innlendan og erlendan
trjágróður. Þó að gróðurinn
sje ekki hár í loftinu þar enn,
þá er þarna mikill stofngróð-
ur fenginn, sem kemur að
miklu gagni á næstu árum,
Síðustu árin hefir Skóg-
ræktarfjelagið fengið 20 þús.
barrplöntur á ári frá Noregi.
— Önnur verkefni fjelags-
ins?
— Við fengum því til leiðar
komið, að Bæjarstaðaskóg'ur-.
inn var girtur og alfriðaður.
Það var fyrst og fremst verk
Hákonar Bjarnasonar. Þar var
þroskamesti fornskógur lands-
ins friðaður, birkifræ úr hinum
kynbetri skógi trygt í fram-
tíðinni. Það verk verður skóg-
Hafa þær verið gróðurseitar rækt landsins ómetanlegt.
Frá stofnfundinum í Almannagjá 27. júní 1930.Sig. Sig. búnaðarmála-
hjer og þar um landið.
Upphafið að þessum trjá-
plöntuútvegunum var það, að
Skógræktarfjelagið norska gaf
hingað 20 þúsund trjáplöntur
og 100 haka. Var það fyrir
milligöngu núverandi formanns
fjelagsins, Árna G. Eylands.
En síðan héldu þessar trjá-
plöntusendingar áfram frá
stjóri flytur ræðu T. v. M.' Júl. Magnúss, en t. h. C. Hanch, landþingsm- Noregi þangað til í ár.
Nú höfuð við annað friðun-
armál í huga. Það er að friða
allar skógarleyfar hjer í ná-
grenni Reykjavíkur. Þær eru
flestum bæjárbúum ókunnar.
Þessvegna er lítill áhugi fyrir
því friðunarmáli enn. Skógar-
leyfar þessar eru í landi EIl-
iðavatns og Hólms. Þær eru
FRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU.