Morgunblaðið - 12.12.1940, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLA ÐIÐ
Fimtudagur 12. des. 1940.
SIDI BARANI I HÖNDUM
T) f> TT^r A /Þrfir ítalskir licrsliöfð>\
DlllJ X l\ lingjar tcknir til fanga/
Stórárás á
borg i Nlið-
Ifregn frá Berlín í nótt var
skýrt frá því, að þýskar
flugvjelar væru lagðar af stað
í leiðangur til stórárása á borg
í miðlöndum í Englandi.
En engar nánari fregnir
höfðu borist.
I London var skýrt frá því
í nótt, að fregnir hefðu borist
a£ þýskum flugvjelum víða yfir
miðlöndum.
Þýskar flugvjelar höfðu einn-
ig birst yfir London snemma í
gærkýöldi, og skömmu síðar
heyrðist þar ákÖf loftvarnaskot-
hrið.
Tveggja daga nær óslitnu
hlje á loftárásum — hinu
lengsta síðan í september —
lauk í gærmorgun, er þýskar
flugvjelar flugu yfir Ermarsund
og gerðu árásir á borgir í Suð-
ur- og suð-austur-Englandi.
Nokkurt tjón varð á einstök-
um húsum og nokkrir menn
fórust eða særðust.
Hljeið, sem varð á loftárásun-
um stafaði af óhagstæðu veðri.
En þrátt.fyrir afar slæmt veður
(segir í fregn frá London),
gerðu breskar flugvjelar árásir
í fyrrinótt á innrásarborgirnar
og á borgir í Vestur-Þýska-
landi.
Tilkynning þýsku herstjórn-
arinnar í gær var á þessa leið:
Vegna slæmra veðurskilyrða fór
þýski ffugherinn aðeins vopnaðar
könnunai'ferðir á þriðjudaginn, og
aðfaranótt miðvikudags. Hafnar-
mannvirki í S'winton on Sea voru hæfð
og einnig iðnaðarstöð milli Polkestone
og Coulerbury. Ráðist var á kaupför
framundan Harwich með sprengjum
og skothríð af byssum. Langdrægar
fallbyssur þýska flotans og þýska
landhersins skutu með góðum árangri
á skip í Ermarsundi. Um kvöldið
skutu þýsk strandvirki með góðum
árangri á hernaðarstöðvar hjá Dover.
Nokkrar óvinaflugvjelar vörpuðu í
nótt niður allraörgum íkveikju- og
púðUr-sprengjum í löndum, sem Þjóð-
verjár háfá hemumið og í Suðvestur-
Þýskalandi. Bamaheimili í borg einni
í Suðvestur-Þýskalandi var laskað til
muna og lítilsháttar tjón var unnið
í byggingum á nokkrum stöðum í Ei-
fel. Ekkert tjón annað varð. Tveir
óbreyttir borgarar særðust alvarlega
og einn særðist lítillega í Þýskalandi,
en í hernúmdu löndunum var eitt barn
drépið og tveir óbreyttir borgarar
særðust. Tvær breskar, Bristol Blen-
ham sprengjuflugvjelar voru skotnar
niður af loftvamabyssum. Engrar
þýskrar flugvjelar er saknað.
Sókn Breta heldur áfram
vestur á bóginn
Italir viðurkenna
undanhaldið
BRESKA HERSTJÖRNIN í Kairo tilkynti lausc
fyrir kl. 7 (ísl. tími) í gærkvöldi, að Bretar
hefðu tekið Sidi Barani 56 klst. eftir að hern-
aðaraðgerðirnar í vestur-sandauðninni hófust og þrem
mánuðum eftir að þeir höfðu orðið að víkja úr borginni
fyrir hersveitum Grazianis. í London er talað um þenna
sigur, sem alvarlegan hnekki fyrir ítali.
SÓKNIN HELDUR ÁFRAM
í tilkynningu bresku herstjórnarinnar segir, að mikill
fjöldi fanga hafi verið teknir, þ. á. m. þrír ítalskir hers-
höfðingjar. Einnig fjell mikið af hergögnum í hendur
Breta.
Sókn breska hersins vestur á bóginn, frá Sidi Barani
í áttina til Libyu, heldur áfram (segir í tilkynningunni).
Þótt þrír hershöfðingjar hafi verið teknir í Sidi el Bar-
ani, þá er vakin athygli á því í London, að á þessu stigi
sje ekki hægt um það að segja, hvort þrjú ítölsk her-
fylki (divisionir) hafi þar með verið króuð inni. Er á það
bent, að þarna í vestur-sandauðninni sje enginn heilsteypt
víglína og ennfremur sje þarna um að ræða svo stórt
svæði, að möguleikar sjeu á því fyrir heri að smjúga und-
an, ef hætta er á að þeir verði innikróaðir.
En þótt ekki sje vitað að svo stöddu hve marga fanga Bret-
ar hafa tekið í Sidi el Barani, þá var það kunnugt orðið,
nokkru áður en tilkynningin um töku þessarar borgar var birt,
að þá þegar höfðu yfir 6000 fangar verið teknir.
ÞÁTTTAKA FLOTANS
Skömmu fyrir miðnætti í nótt birti breska flotamálaráðu-
neytið tilkynningu, þar sem skýrt er frá því, að breski flotinn
hefði aðstoðað við töku Sidi el Barani með því að skjóta á her-
stöðvar ítala þar í fyrrakvöld og ennfremur með því að skjóta
á samgönguæðar og herflutninga ítala fyrir vestan borgina.
I Reutersfregn frá Kairo í nótt, var skýrt nokkuð nánar frá
því, hvaða aðferð Bretar notuðu við töku borgarinnar. Þeir hófu
árásina með áhlaupi á hægri væng ítalska herliðsins fyrir sunn-
an borgina og sóttu norður til strandar. Síðan gerðu þeir áhlaup
beint á víglínu ítala í Sidi el Barani.
En þegar herliðið, sem var til varnar í borginni varð þess
vart, að það var að verða króað inni, vegna sóknar Breta til
strandar að vestan, kom riðl á það, og þess vegna varð minna um
varnir en ella.
Hersveitir frjálsra Frakka
tóku þátt í þessu áhlaupi.
Sidi Barani var vel víggirt.
Graziani marskálkur hefir und-
anfarna mánuði látið vinna að
því að víggirða borgina og gera
hana að miðstöð ítalska hers-
ins vestur í eyðimörkinni. Sidi
Barani var endastöð vegarins,
sem allir flutningar til hers-
ins fóru um, og þaðan var þess-
um flutningum síðan dreift til
herjanna.
Sóknin heldur nú áfram eftir
veginum, sem ítalir hafa verið
að gera undanfarna mánuði
vestur til Libyu.
PRAMH. Á SJÖTTU SÍÐU
Viðnám Itala
í Albaníu
harðnar
Gríska herstjómin tilkynti í
gærkvöldi, að sókn Grikkja
hjeldi áfram „á nokkrum víg-
stöðvum* ‘.
Ástandið á vígstöðvunum í Alb-
aníu virðist vera eitthvað á þessa
leið:
Best miðar sókn Grikkja áfram
FRAMH. Á SJÖTTU SfiÐU
8var Breta
tll Hlllcrs
Skipulag þjóð-
anna á sam-
vinnugrundvalli
— Alþjóða flug-
lögregla
Herbert Morrison, innan-
ríkismálaráðherra Breta
svaraði í gær ræðu Hitlers og
sagði að hið nýja skipulag, sem
Hitler vildi koma á í Evrópu
væri „skipulag þrælaekranna“.
Morrison sagði, að skipulag-
ið, sem Bretar ætluðu að koma
á eftir stríðið, væri skipulag
frjálsra þjóða. En hann sagði,
að þjóðirnar yrðu að fórna að
einhverju leyti hinu óháða lífi
sínu.
Það væri ekki nóg, að af-
nema tolla og hergögn. Það
yrði að skipuleggja þjóðirnar á
samvinnu-grundvelli.
Morrison kvaðst vera því
fylgjandi, að komið yrði á fót
einhverskonar alþjóða-fluglög-
reglu, sem komið gæti í veg fyr-
ir að einstakar þjóðir ógnuðu
öðrum með flugflotum sínum.
Hitler þakkar
iðnrekendum
Hitler þakkaði í gær iðnrek-
endum hergagnaiðnaðarins,
á sama hátt og hann þakkaði í
fyrradag verkamönnum hergagna-
iðnaðarins, fyrir störf þeirra í
þágu þýsku þjóðarinnar. Ásamt
iðnrekendunum færði Hitler hern-
um og nazistaflokknum þakkir,
fyrir hjálp þá, sem þessir aðilar
hefðu lagt fram til þess að gera
árangur hergagnaiðjunnar sem
mestan.
í London eru dregin fram tvö
atriði í sambandi við ræðu Hitlers
í fvrradag.
í fyrsta lagi er áhersla sú, sem Hitl-
er lagði á sósíalisma nazista tnlkuð
á þá leið, að hann hafi viljað örva
traust iSnaSarverkamanna á stjóm naz-
ista, en traustiS hefSi rjenað , síðustu
mánuðina. En í öðru lagi ór á það
bent, að hjer hafi nánast verið um
varnarræSu að ræða, því að þetta hafi
naumast veriS hæfileg ræSa fyrir
mann, sem hefSi sett sjer að leggja
undir sig heiminn.
- AkvörðuBÍD -
sem beðið er ettir
í Engiandi
Það er búist við að einhver
ákvörðun um fjárhagslega
hjálp Bandaríkjanna til Breta
verði tekin þegar Roosevelt
forseti kemnr aftur til Was-
hington, úr ferð sinni um
Karabiska hafið, í næstu viku.
Er fylgst með þessu máli af
mikilli athygli í London.
Það er þó ekki búist við
að ákvörðunin, sem tekin
kann að verðá um hina fjár-
hagslegu hjálp, verði birt fyr
en í janúar, er Roosevelt verð-
ur hátíðlega settur inn í em-
bætti sitt að nýju, en þá er
gert ráð fyrir, að hann flytji
„mjög mikilvæga“ ræðu.
Eins er búist við, að Chur-
chill gefi yfirlit yfir aðstöðu
Breta í byrjun næsta árs.
Siglingamálið „alvar-
legt" en ekki
„stórhættulegt"
Pað hefir verið ákveðið, að
siglingamál Breta skuli
rædd á lokuðum fundi í breska
þinginu innan skams.
Tvær ræður voru fluttar í London í
gær um siglingamálin. Hudson land-
búnaðarráðherra sagði í ræðu, að mat-
vælaástandið væri mi jafn örðugt og
árið 1917.
I lávarðadeild breska þingsins, fitj-
aði Strobolgi lávarður, foringi sósíal-
sta í deildinni upp á þessu máli og
líkti einnig ástandinu við ástandið
1917, er harðast svarf að Bretum í
heimsstyrjöldinni En þótt ástandið
væri alvafrlegt, þá horfði það þá ekki
til stórvandræðaj ennþá.
Strobolgi hvatti stjómina til að gera
gangskör að því, að ha.fin yrði smíði
á kaupförum og herskipum í stórum
stíl til að vinna á móti hættunni.
Fulltrúi stjómarinnar í deildinni
sagði, að stjórnin hefði þetta mál til
rækilegrar yfirvegunar. En hann kvað
of langt til jafnað, að líkja ástand-
inu við ástandið 1917.
Hann ljet í ljós þá trú, aið Bretum
tækist smátt og smátt að sigrast á
bættunum, þegar kaupför þau og her-
skip, sem nú eru í smíSum, yrðu tefc-
in í notkun.
Skipatjónið vikuna sem endaði
1. desember varð 52 þús. smál., eða
um 6 þús. smálestum undir hinu
vikulega meðaltjóni frá því að
stríðið hófst.
Sökt var 9 breskum skipum
samtals 41.300 smál., 3 skipum
bandamanna samtals 57000 smál.
og 1 hlutlausu skipi, 5000 smál.