Morgunblaðið - 01.03.1941, Blaðsíða 4

4
MOKGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 1. mars. 1941.
UR
DAGLEGA LÍFINU
Götuumferðin í bænum breytir
ekki lítið um svip í veðráttufari
eins og verið hefir undanfama daga.
’^iÉtarlmenn, sem vanir eru að ganga
inéð flókahatta og taka ofan til hægri
og- vinstri, era alt í einu komnir með
niðurbrettar lóðhúfur og allskonar
iambhúshettur. Þegar þeir svo mæta
kunningjum og ætla að fara að taka
ofaja, þá gleyma þeir því, hvemig
höfuðbúnaður þeirra er, ætla að grípa
í hattkollinn, eða hattbarðið, en grípa
é kollhúfuna eða í tómt og verða svo
utan við sig, að ekkert verður úr
kveðjunum, ■
.Kvenfólkíð, sem vanalega gengur
í háhælaskóm og allskonar tísknbún-
ingi ystum fata, fer alt í hnipur í
knldiinum, og klæðir sig aldrei þessu
vant eins og það væri á Islandi í ís-
lenskri veðráttu, en ekld einhversstaðar
suður í sólarlöndum. I>að‘ em mikil
viðbrigði. Frostið kemur þessu til
Seiðar.
í fárviðri eins og hjer í gær, verð-
ur umferðin með ýmískonar stór-
merkjutn. Dátamár sumir, sem 4 göt-
nnnm gengu, höfðu auðsjáanlega ekki
átfcað sig á ‘því, að svo hvast gæti
Veriö að bætta vg'ri á, að menn mistu
ljitanua ‘ og. fykju um Jfcll,- í>essvegua
feom það fyrir, að dáti í". fullum hen-
Wæðuip, með hjóim á höfði og byssu
& öxl, fauk um koll með öllu saman
Við, sem erum vanir hvassviðrum
vomm okkur betur á þessu.
★
Jóaiíhes Patursson, kóngsbóndi
að Kirkjubæ, rr nú orðinn aldraður
maður, á 75. aldursári. En hugurinn
og fjörið er enn sem fyrr. Einn góð-
feunningi hans, sem hjer er staddur,
sagði mjer þessa sögu um hann, til
nierkis um það, hve hann enn er
ijettur á fæti og ljettur í lund.
Ekki alls fyrir löngu var sem oftar
síimkomu í ungmennafjelagi I'órshafn-
ar. Er Jóannes Patursson altaf boð-
ínn á samkomur fjelags þessa. En í
þotta skifti hafði hann látið undir
höfuð leggjast að fara.
Um háttatíma um kvöldið vakti hann
máls á. því við konu sína, að þetta
inyndi hafa verið misráðið af sjer að
fara ekki á samkomuna, því þar
myndi vera dansað. Og hann væii
ekki viss um að neinn af samkojnu-
gestiuium kynni „Foglakvæði'1, en það
er eitt merkasta danskvæði Eæreyinga,
og er eftir þjóðhetju þeirra Kolsoyjar-
Pál.
Þai'eð Kirkjubæjarbónda þótti það
illa farið, ef ungmennafjelagar döns-
uðu ekki „Foglakvæði“, ókvað hann
að skreppa til Þórshafnar. — Hann
fleygði af sjer heimaskóm, tók göngu-
skó sína, og skundaði til Þórshafnar,
iy2 klst. gang.
Er þangað var honum tekið tveim
höndum á samkomunni. Var nú haf.
inn dansinn. í „Foglakvæði" eru .300
erindi og tekur 2 klukkustundir að
dansa það. Að dansi þeim loknum
brá Paturssoji sjer gaugandi heim um
nóttina.
★
Ekki man sögumaður minn með
vissu hve mörg erindi Patursson kann
utanbókar reiprennandi af dajiskvæð-
um Færeyinga. En hann hyggur ekki
of í lagt að þau skifti tugum þúsunda.
Þjóðdansar Færeyinga eru með
miklum blóma með þjóðinni, og oftar
dansaðir nú, en var á tímabili.
„Þessir ensku dansar eru líka dans-
aðjr,’‘ sagði sögumaður minn, „en
dansaj*nir okkar eru svo miklu sfeemti-
legri".
★
Breska útvarpið skýri frá því, bjer
um’ dagimi, að breskur kafbátur hefði
skotið flutniiígaskip í kaf skamt frá
Noregsströudum. Skipið var norskt,
en á vegum Þjóðvcrja. Veður var gott
og fengu skipverjar góðan tíma tií
þess að komast í björgunarbátana. ■
En áður en skipstjóriim yfirgaf skip-
ið, sendi hann kafbátsstjóranum
kveðjuskevti og sagði þar: „Þakka
yður fyriri*.
★
Aróðuifs aðferðir Nazista eru marg-
ar með -éinkennilegum hartti.' I vetur
hafa þýskir hermenn í Nöregi, eða
norskir nazistar lagt stund á það, að
. . *
lauma brjefum í vasa norskra manna
með áskorunum um það, að Norðmenn
ættu að efna til uppreisnar. Segir í
brjefum þessum á þá leið, að Norð-
menn megi vita, að Þjóðverjar eigi
fáa vini í landinu, og margir af hin-
um þýsku hermönnum sjeu orðnir frá
hverfir nazismanum og muni styðja
uppreisn Norðmanna, ef til kæmi.
Norska útvarpið í London hefir sagt
frá þessu tiltæki og bendir á, að hjer
sje um slungna æsingastarfsemi Naz-
ista að ræða. Þeir ætli að egna Norð-
menn til uppreisnar, til þess að fá
meiri atyllu og betra tækifæri til að
kúga þá með vopanvaldi á eftir.
FramtíH.
Gamla og vel þekta verslun í einum álitlegasta
verslunarstað landsins vantar af sjerstökum ástæð-
um meðeiganda, með íiokkurt fjármagn, 5—10 þús.
kr. Viðkomandi þarf að vera liðlegur afgreiðslu-
maður. — Tilboð merkt „Strax“ sendist Morgun-
blaðinu.
Enskt munntóbak.
Smásöluverð má eigi vera hærra en hjer segir:
WILLS’ BOGIE TWIST í 1 lbs. blikkdósum (hvítum)
kr. 20.40 dósin.
Utan Reykjavíkur og Hafnarfjarðar má verðið vera
3% hærra vegna flutningskostnaðar.
TÓBAKSEINKASALA RÍKISINS.
Jón Jónsson á Hofi
Vafnsdal, áflræðnr
Jón Jónsson bóndi á Hofi í
Vatnsdal á áttræðisafmæli í
dag. Hann er enn við sæmilega
heilsu og vinnur við búskapar-
störf, þó sjónin sje farin að biia.
En áhuginn á öllum þeim málum,
sem hann telur vera til þjóðþrifa
og farsældar, er enn hinn sami og
áður var.
Jón á Hofi, en svo er hann
jafnan nefndur í daglegu tali, er
Sjálfstæðismaður, í þess orðs bestu
merkingu. Efnalaus braust hann
áfram á imga aldri og kom undir
sig fótum sem efnalega sjálfstæð-
nm bóndo. Hnnn hefir um langi
skeið verið í fremstu röð myndar-
bænda og fylgt öllum þeim mál-
um með festu, sem miða að heil-
brigðu framtaki og sjálfstæði ein-
staklinga og þjóðar. Hann er fyr-
irmyndarmaður, og hefir alla tíð
verið.
★
Jón er fæddur 1. mars 1861 að
Hrafnsstöðum í Víðidal. Foreldrar
hans voru Jón Jóelsson í Saurbæ
og Málfríður Jóhannesdóttir frá
Bakkakoti. Fyrstu 9 árin ólst hann
upp hjá ömmu sinni, Ragnheiði
Sigurðardóttur að Saurbæ á Vatns
nesi. En þá síðan var hann nokk-
ur ár hjá föður sínum að Kötlu-
stöðum og þá á ýmsum bæjum í
Vatnsdal, og hefir hann átt heimili
í Vatnsdalnum í 70 ár, var aðeins
eitt ár að Hjaltabakka í Torfa-
lækjarhreppi.
Á uuglingsárurium og alt fram
að þrítúgsaldri var Jón í vinnu-
mensku. Fram til 19 ára aldurs
fjekk hann ekkert, kaup, nemu
fæðið og nauðsynleg föt. En síðan
fjekk hann kaup, þó lítið væri,
hæst 2 síðustu árin, 80 krónur á ■
ári og frí eina vikn af slætti.
Þrítugur byrjaði hann búskap
að Gilsstöðnm í Vatnsdal með
Valgerði Einarsdóttur. Lítil voru
efni þeirra í þyrjun, bústofninn 27
ær, 6 sauðir, 5 gemlingar, einn
hestur taminn, og sem svaraði
kýrverði í handraðanum. Á Gils-
stöðum bjó Jón í 6 ár, en fluttist
þá að Hofi og hefir búið þar síð-
an. Fyrstu 4 árin bjó hann þar
á hálfri jörðinni á móti Böðvari
Þorlákssyni. En síðan bjó hann á
jörðinni allri, uns Ágúst sonur
hans byrjaði bíískap á hálfri jörð-
inni 1922. Keyptu þeir feðgar jörð-
ina 1926.
Eftir að Jón gerðist bóndi
komst hann fljótt, til vegs og virð
ir.gar í hjeraðinu.
Alla þá tíð, sem Jón hefir búið
á hinni virðulegu landnámsjörð
Vatnsdælinga, hefir sú jörð verið
setin eins og henni best sæmir.
Þar befir verið rausn og myndar-
bragur á öllu. Þar liefir .veriö
hlýja og skjól fyrir alla sem þang-
að hafa leitað.
Um langt skeið hefir hann.unnið
mjög ötullega að öllum sveitar-
stjórnarmálum. Stóð harin oft í
ströngu hjer fyrr á árurn, því hann
er þannig skapi farinn, að hann
lætur ekki hlut sinn eftir að hann
er orðinn sannfærður um, að mál-
staðurinn sje rjettur. í viðræðum
er hann bæði rökfastur og orð-
heppinn. En þar hefir horium eklci
síst komið að haldi alveg frábært
xninni. Svo minnugur var Jón,
meðan hann var á ljettasta skeiði,
að hann t. d. lærði utan að að
heita mátti orðrjettar langar ræð-
ur sem hann hlýddi á, ef þar voru
flutt mál, sem honum á einhvern
hátt voru hugleikin. Minni hans á
tölur er Jíka frábært.
En Jón fjekk ekki aðeins minn-
ið, gætnina og glöggskygnina í
vöggugjöf, heldur líka frábæra
stjórnsemi og röggsemi í stjóru
allri. Það kom m. a. í ljós, er
hann var igerður að foringja
gangnmanná í hinnm löngu og erf-
iðu fjalfleitum. Hann var fjall-
kóngur í 39 ár, en 50 sinnum fór
hann í göngur. í fimtugustu göng-
unum hjelt liann veislu í hinrna
fagra áfangastað Bríkurhvammi.
Var þar fjölmenni mikið, og skorti
ekki góðar . veitingar. Þar vora
margar ræður haldnar og mikið
fjör á ferðum. Er þessi einstaka
fjallaveisla öllum ógleymanleg,
enda var hún verðug endalok á
afskiftum Jóns af fjallgöngum.
Jón hefir alla tíð verið afburða
maður að rata á heiðum uppi
Kemur þar fram sjaldgæf glögg-
skygni hans. En hann var ekki
sjálfkjörinn og sjálfsagður fjall-
kóngur fyrir. það eitt,, heldur líka
vegna þess hve nærgætinn hann
er og umhyggjusamur við allar
skepnur. Hann hafði vakandi auga
á. að sem best væri farið með fjeð
og að hestum væri ekki svift til
að óþörfu. OIl þau ár sem hann
hafði stjórni og umsjá í fjallgöng-
nm kom aldrei neitt óhapp fyrir.
★
Jón á Hofi er einn af þessum
gætnu framfaramönnum, sem ann
hverkonar umbótum. En honnm
er umhugað um, að menn rasi
ekki yfir ráð fram, og varist um
fram alt að hleypa sjer í skuldir.
Því hann sjer, sem er, að skulda-
klafinn dregur jafnan iir framför-
um og athafnamöguleikum, ,svo að
jafnvel áhugamenn, sem miklu
vilja til leiðar koma, ,standa með
„viljann vopnlausan“ ef fjárhags-
undirstaðan hrynur.
Jóni er það mikil ánægja, hve
miklum stakkaskiftum Vatnsdal-
urinn hefir tekið á ævi hans. Hafa
bæjarhús verið bygð upp á öllum
jörðum nema tveim, og eru þar
nú öll önnur húsakynni en áður
voru, mörg tún stækkuð uni helm-
inð, og mikið af þeim vjeltæk, en
vega- og símasamhand komið um
dalinn. Þetta er í hans augnm
gott og hlessað. En nokkurn ugg
hefir hann af þvj, hve mikið los er
á mörgu ungu fólki sveitanna,
pkki síst því sem sækir mentim
sína í lýðskólana ,og fær þar önn-
ur áhugamál en þau, að skapa sjer
framtíð í sveitum landsins. Vill
Jón að meiri áhersla verði lögS
á að auka og bæta bænda- og hns-
mæðraskóla í landinu.
Eins og áður hefir verið vikiS
að í grein þessari, er Jón bóndí
á Hofi einn af styrkustu fylgis-
inönnum Sjálfstæðisflokksins í
Ilúnaþingi. Með elju og áhnga
slíkra manna sem hans þjappas*.
menn saman í öruggar fylkingar.
En Jón er ekki sá maður, að hann
láti mikið yfir starfi sínu á því
sviði, eða vænti annars endnr-
gjalds en ánægjunnar af því a?J
fylgja fram rjettum málstað.
Á hinu foma höfuðbóli haf»
þeir feðgar Ágúst bóndi og J6»
í yfir 20 ár átt sjer fagran trjá-
lund. Umönnun þeirra við þann
blett er fagur vottur um rækt-
arsemi þeirra við staðinn. Þar
vaxa aspir háar,. af íslenskum rót-
um runnar, fegurri en þær hafat
annarsstaðar sjest hjerlenskar.
Þessi kjörgróður Jóns á Hofi er
með þeirri náttúru, sem kunnugt
er, að trjáplönturnar skjóta
græðirótum út í jarðveginn, svo
upp vex með tímanum hvirfing
ungtrjáa utan um móðurstofninn.
Heimilislíf Jóns á Hofi og Ingfc-
íbjargar Einarsdóttur hefir mátt
líkja við þann frjóa hlýlega asp-
arlund. Heimili þeirra hefir veriS
með sama svip. Þan hafa alið npp
mörg fósturhörn og komið þeim
til manns. Og þau hafa öllum vilj-
að gott gera. í sumar misti Jón
sinn trygga lífsförunaut, er hns-
móðirin á Hofi andaðist. Síðan
er hann, eins og í fornkvæðimi-
stendur, að vissu leyti einstæður
,,sem ösp í holti“. Bót er í máli
að hann hefir son sinn Ágúst sjer
við lilið og umhyggjusama tengda
dóttur. Vinir hans og samverka-
menn munu á þessum merk-
isdegi hans minnast hans og
þakka honum fyrir góða forystu
í sveitarmálum og ötula forgöngu
í því, er lýtur að velferð og frama
Sjálfstæðisflokksins. Flokksmenn
Jóns hjer í Reykjavík og um alt
land senda honum í dag hlýjar
kveðjur.