Morgunblaðið - 25.07.1942, Blaðsíða 4

4
M OKGU JN BLAÐIÐ
Laugardagur 25. júlí 1942.
Sökum reynslu sinnar og skap-
ferlis er Franklin Roosevelt
betur fallinn til að vera æðsti
maður alls herstvrks Bandaríkj-
anna en nokkur annar núlifandi
Bandaríkjamaður. Öll hans starfs-
saga hefir bent til þess, að hann
myndi verða stríðs-forseti.
Söguþekking Roosevelts er meiri
en flestra annara fyrirrennara
hans. Hann er fagmaður á sviði
sjóhernaðar. Og einu sinni áður
hefir hann tekið þátt í stjórn í
heimsstyrjöld.
í kúlnaregui og
orustum 1918.
Fyrir tuttugu og fjórum árum
stóð Roosevelt í stöðugu kúlna-
regni á vígstöðvunum í Evrópu. I
þrjá daga var hann í fremstu víg-
línu í sókn Frakka og Bandaríkja-
manna við Chateau-Thierry. Hann
var oft hætt kominn, er hann var
um bðíð í tundurduflalagninga-
skipum í Norðursjó. Hann fylgd-
ist með tundurduflalagningunni
frá Skotlandi til Noregs.
Roosevelt var þá aðstoðarflota-
málaráðherra — í rauninni yfir-
maður flotans frá 1913 til 1920.
Húsbóndi hans var Josephus
Daniels, ritstjóri frá Norður-
■Carólínu, sem vissi lítið um skip.
Daniels ljet aðstoðarmann sinn fá
bróðurpartinn af því, sem gera
þurfti.
Hinn ungi Roosevelt hafði á-
huga fyrir öJIu, sem að sjómensku
laut. Áður en hann var orðinn
12 ára hafði hann lesið hið sígild.i
rit Mahans, „Áhrif flotaveldis".
Hann átti þá 12 feta seglbát. í
spansk-ameríska ófriðnum hafði
hann ákveðið að strjúka úr skóla
til að komast í stríðið, en þá fjekk
hann mislinga. Faðir hans kom í
veg fyrir, að fyrsta ósk hans —
að ganga á sjóliðsforingjaskólann
í Annapolis — rættist. Til að bæta
sjer þetta upp tók Roosevelt upp
á því að safna myndum og bók-
um um herskip og hann á nú eitt
stærsta og besta safn þeirrar teg-
undar, sem til er í Ameríku.
Roosevelt kunni við sig sem að-
stoðarráðherra. Hann kunni að
tala og hugsa á máli sjóliðsmanna.
Hann vissi alt um sjávarföll og
dýpi hafna meðfram allri Ameríku
.strönd. Hann sökti sjer í vanda-
mál viðvíkjandi skipasmíðum,
flutningum og birgðum. Kynti
sjer Panamaskurðinn sjerstaklega
og heimsótti svo að segja hverja
‘einustu flotastöð á varnarsvæð-
inu. Hann barðist fyrir stórum
flota. Hann kom af stað endur-
’bótum og skipulagði flotarekstur-
^XXX.'
F. D. Roosevelt æðsti maður
herstyrks Bandaríkjanna
Eftir Marques W. Chiids
Marquis W. Childs er kunnur amerískur blaðamaður við
St. Louis Post-Dispatch, höfundur bókanna „Svíþjóð-Meðal-
vegurinn", „Þetta er þitt stríð“ og fleiri bóka, hefir skrifað
eftirfarandi grein um Roosevelt Bandaríkjaforseta og hæfi-
leika hans sem æðsta manns alls 'herstyrks Bandaríkjanna,
á landi, í lofti og á sjó:
Franklin D. Roosevelt. — Myndin tekin af honum, er
hann var í hernum í fyrri heimsstyrjöld.
inn. í fyrri heimsstyrjöldinni var
hann upphafsmaður að 110 feta
skipum í baráttunni gegn kafbát- 1
unum, lagði fram tillögu um leigu- ^
nám einkalvstiskipa ! og var upp-'
hafsmaður að tundurduflabeltinu
í Norðursjónum, sem stefnt var
gegn kafbátum.
Hann kynti sjer alt,
er að ófriðnum laut.
Vorið 1918 var Roosevelt ákaf-
ur í að hafist yrði handa og liano
fór í ferðalag til Evrópu. Leið
hans var stórhættuleg. , Eftir að,
hafa faríð í lieimsókn í bækistöðv-
ar Ameríkumanna í Irlandi og
Englandi, átti hann viðræður við
Bifreiðaviðijerðir
Maður getur fengið góða vjnnu við
bílaviðgerðir.
Bifreiflastöfí
hernaðaraðgerða. Roosevelt kynti
sjer teikningar af nýjum skipum,
breytti þeim og stakk upp á ýms-
um breytingum hjer og þar.
Ár eftir ár hvatti hann yfir-
menn flota og hers til að biðja
þjóðþíngið um meira fje. Árleg-
ar fjárveitingar til flotans og
hersins tvöfölduðust á árunum
1933 til 1938. Hvergi á forsetinn
hetur heima en sem yfirmaður
alls herstyrks Bandarílcjamanna.
Fyrir þremur árum síðan tók
hann þátt í einum stærstu flota-
æefingum, sem haldnar hafa verið
á friðartímum.
Forsetinn var um borð í Houst-
<on (sem sköt var við Java), þegar
aeft var hið svonefnda vandamál
XX í Caribbean-hafinu og Suður-
.Atlantshafi. I þessum æfingum var
gert ráð fyrir, að óvinalið gerði
atlögu og reyndi að komast á land
í Bandaríkjunum. Þannig hefir
forsetinn sjálfur tekið þátt í
,,vörnum“ og fylgst með notkun
nýtísku vopna.
Þó að Roosevelt hafi ekki eins
mikla þekkingu á landhernaði, þá
hefir hann átt mikinn þátt í að
byggja upp hinn nýja her Banda-
ríkjanna, einkum flugherinn.
Ilann hefir lært mikið, og mest af
yfirmanni landhersins, G'eerge C.
Marshall.
NINON
Sporfpil«fii
komÍQ aflur
..... RactlsFnmlraett 7
rólegur, eins og sagt er, þegar
mikið liggur við.
Hann þarf að hafa stáltaugar.
Sem æðsti maður herstyrks Banda-
ríkjanna er það hann, sem gefur
úrslita fyrirsk-ipanirnar. Það þýð-
ir, að hann verður að leggja nótt
við dag í starfi sínu.
Frá skrifborði hans í Hvíta hús-
inu liggja símalínur til allra
stjórnarskrifstofa í Washingt.on.
Ein símalínan liggur í deild í
flotamálaráðuneytinu — deild, sem
veit um allar skipaferðir, bæði
herskipa og verslunarskipa.
Hann leggur á stríðs-
ráðin í kortaherberginu.
Ems og allir herfræðingar hefir
forsetinn sitt eigið kortasafn.
Hann eyðir miklum tíma í þessi*
kortaherbergi, sem er vel gætt dag
og nótt af vopnuðum vörðunt.
Þarna eru hernaðarsjerfræðingar
hans með honum, er hann leggur
á ráðin um hernaðaraðgerðir um
allan heim.
í kortaherberginu hefir Roose-
velt tækifæri til að sýna þekk-
ingu sína í landafræði og haf-
fræði, þekkingu, sem oft kemur
sjerfræðingunum á óvart.
Roosevelt veit hvernig stjóma
á í ófriði. Hann er rólegur í
kúlnaregni, ákveðinn og hughraust
úr — nauðsynlegir eiginleikar
fyrir herstjórnanda.
Þýskulan <1 sbotfir
vinnuafl
Lloyd George og yfirmenn breska
flotans. Síðan fór hann yfir Erm-
arsund, sem var þá fult af kafbát-
um og hjelt til Dunkirk. Þar lá
amerísk flugstöð, sem hann dvald-
ist í, undir stöðugu kúlnaregni
frá 15 þumlunga fallbyssum Þjóð-
verja.
I París ræddi hann við Clemen-
ceau og Foch hershöfðingja. Hann
heimsótti amerísku sjóliðana við
Naney og Yerdun. Síðan fór hanii
til Chateaíu-Thierry, þar sem hann
kvntist bardögum eins og þeir
urðu harðastir á því örlagaríka
ári.
Að þessu loknu ræddi Roosevelt
v.ð Albert Belgíukonung og heim-
sótti allar amerískar herstöðvar
við Biscaya-flóa. Síðustu vikum
ferðalagsins eyddi hann við að
kynna sjer breska flotann í Forth-
firðinum og að fylgjast með tund-
urduflalagningunni í Norðursjó.
Roosevelt hafði af eigin reynd
kvnst ófriðnum betur en margur
herforinginn, sem tók þátt í hon-
um.
ííann barðist fyrir
síœrri flota og landher.
Þégar Roosevelt flutti í Ilvíta
húsið 1933, var hann ákveðinn í
að látá til sín taka sem yfirmað-
ur hins ameríska herstyrks, hvort
sem j>að yrði í stríði' eða friði.
Hann endurnýjaði kunningskap-
irm við menn eins og Ernst J
. King, sem nú er yfirmaður sjó- *
Framtakssamur for-
íngi í ofrioi.
Strax og fyrsta ... .....
rás Japana á Pearl Harbor barst, í
Lundúnaútvarpið greinir frá
því, að fjöldi manns hafi verið
fregnin um á- \ fluttur frá Grikklandi til vinnu
Þýskalandi. Skifta menn þess-
l!
tók stríðsforingi okkar strax til ir mörgum þúsundum.
óspiltra málanna — fljótt og á-j Nýlega fóru 11 skip meS
kveðið. Á meðan fregnirnar voru gríska verkamenn frá Saloniki
að berast gaf hann glöggar fyrir-. áleiðis til Ítalíu og Þýskalands
skipanir til hers og flota. Það er ' og fimm sltip frá Aþenu. Auk
Ijóst af þeirri reynslu, sem þegar þess hefir fjöldí manns verið
er fengin, að forsetinn er starfi fluttur landleiðis með járn-
sínu vaxinn. Hann er kaldur og brautum til Þýskalands.
I
Skrifstofustarf 1
Stórt fyrirtæki í bænum vill ráða til sín 2—3 |
unga menn til skrifstofustarfa. Örugg framtíðar- j
| atvinna .
Tilboð merkt „789“ leggist inn á afgreiðslu 1
1 blaðsins fyrir kl. 4 á mánudag 27. þ. m.
ImnmnnmimiimiiimiiiimimimiiiimiimtmmnmmmiuimimimiiimuiniiiiimimmiimiHUinHnmmmifinmmitmti
FJALLAFEKÐ
Fjórir menn ,sem fara á hestum með fylgdarmanni, norðan frá
Miðfirði að Arnarvatni, og þaðan um Hveravelli að Hvítárvatni,
vilja gefa öðrum kost á að taka hestana ásamt fylgdarmann-
inum norður sömu leið til baka. Komið verður að Hvítárvatni
þann 3. ágúst. Bílferð frá Reykjavík að Hvítárvatni 3. ágúst.
Sjerstakt tækifæri til að spara ferðakostnað og fyrirhöfn
fyrir þá sem vilja fara þessa leið. TJpplýsingar hjá hr. Jóná
Björnssyni, Utvegsbankanum.