Morgunblaðið - 25.07.1942, Blaðsíða 5

jLaugardagur 25. júlí 1942.

Útffef.: H.Í. Árvakor, Reykjavlk.
Framkv.ctj.: Slfffú» Jönraen.
Itltetjðrar:
Valtjr Stef&nraon (kbyrffBari
Jön KJartanaaon,
Ánfflýainffar: Árnl Óla.
Rltatjðrn, auglýalnffar off afffrelBala:
Austurstrætl g. — Slml 1600.
lnnanlanðs, kr. 4,50 utanianða.
1 lauaaaðlu: 25 anra elntaklB,
S0 aura meö Leabðk.
Áakrif targ: Jald:
kr. 4,0
i. minnVl
Alexander Jóhannesson prófessor:
Blygðunarleysi Jónasar
I
„Jurldiskaf" persúnur
Ij) ramsóknarmenn eru komn-
ir í ógöngur í jarðeigna-
málinu. Þeir hafa orðið þess ó-
jþyrmilega varir á kosninga-
fundunum í sumar, að sjálfs-
•eignarbændum og jarðræktar-
frömuðum í sveitum landsins
líkar ekki fylgifjes-ákvæði jarð
ræktarlaganna. Ár eftir ár hef-
ir Framsólcnarflokkurinn barist
fyrir því, að ákvæði þetta fengi
H.ð halda áfram að skemma jarð
ræktarlögin. Þeir hafa varið
jarðránið á þingi, í blöðum, á
þingmálafundum, eins og þetta
^æri heldur dómur.
Margir hafa undrast, að þeir
Framsóknarmenn skuli ganga
svo í berhögg við hagsmuni og
"vilja bænda. En skýringin er
afar einföld. Þingmenn Fram-[
sóknar vilja fyrir hvern mun|
hafa á flokki sínum, einmitt
þenna stimpil sósíalismíans,
þegar þeir bjóða sósíalistisku
flokkunum upp á stjórnarsam-
vinnu. Þeir vilja geta bent á
þetta stefnuskráratriði, sem
sönnun þess, að þeim sje hug- j ar í Austurstræti“. Fyrri spurn-
leikið, að gera jarðir bænda
smátt og smátt að ríkiseign.
Því miður eru sem stendur
þeir búandmenn til í íslenskum
sveitum, sem svo mjög hafa
fjarlægst sjálfstæðishugsjón ís-
lenskrar bændastjettar, að þeir
-^era ekki mun á sjálfseignar-
bónda og leiguliða. Sem betur
fer eru þessir menn fáir.
Þegar Eysteinn Jónsson tek-
ur sjer penna í hönd og ætlar
að reyna að breiða yfir þenna
blett á stefnuskrá Framsóknar-
flokksins í jarðeignamálinu,
fær hann engu áorbað. Nema hefir ýmislegt verið fullgert, sem
greinum þeim, er jeg undan-
farið hefi ritað um háskól-
ann og Jónas frá Hriflu, hefi jeg
sýnt fram á, hversu þessi maður
hefir árum saman ritað níð um
ýmsa af merkustu kennurum há-
skólans, farið með margskonar ó-
sannindi og verið rógheri þessarar
stofnunar, um leið og hann er að
hrósa sjer af því, að hafa kornið
liappdrættislögunum gegn um Al-
þingi og fengið samþykt lög um
byggingu háskóla 1932 eftir 5 ára
starf. Auk þess hafi hann lagt til
húsameistarann. Jeg hefi sýnt
fram á, að alt þetta er sjúkleg
ímyndun manns, sem þjáist af
mikilmensku hugarburði. Þeir
voru 8 Framsóknarþingmennirnir
í neðri deild, sem tóku ekki þátt
í afgreiðslu happdrættislaganna
og snerust 5 af þeim gegn sjer-
leyfi háskólans, en 3 ljetu sig
vanta á fund lokaafgreiðslunnar í
neðri deild. í efri deild rann frum-
varpið í gegn næstum umræðu-
laust (með 11 gegn 3). Lögin um
bygging háskóla 1932, þegar fje
yrði veitt til þess á fjárlögum,
komu aldrei til framkvæmda. Nú
reynir Jónas að bjarga sjer
flóttanum með því að varpa fram
2 spurningum: Hvenær jeg geri
grein fyrir byggingarkostnaði há-
skólans og fyrir „hinu mikla
happdrætti Duitgalsf jölskyldunn-
ingin er borin fram af fullkominni
hræsni. Hann veit að reikningar
háskólabyggingarinnar liggja á
skrifstofu húsameistara og að
hann getur haft aðgang að þess-
um reikningum hjá vini sínum,
hvenær sem honum þóknast. Hann
veit vafalaust að jeg hefi, fyrir
nokkrum mánuðum, beðið húsa-
meistara að láta 1 júka við reikn-
ingana, því að háskólaráð hefir
samþykt að láta opinberan end-
urskoðanda athuga þá og afgreiða
á venjulegan hátt. Jónas veit
einnig, að á síðustu tveim árum
því, að upp er rifjað hjer í blað-[ ekfei var lokið við 1940 (norður
Inu atvik eitt er gerðist á Al-^og suðurkjallari o. fl.) og að enn
þingi fyrir nokkrum árum, þar
sem hann viðurkennir með eig-
in orðum í áheyrn allra lands-
manna, að það sje „stefnumál
Framsóknarflokksins að ríkið
kaupi allar jarðir“.
Þegar Pjetur Ottesen bendir
á, að það sje gott að allur lands
lýður viti að þessi sje stefna
Framsóknarflokksins, finnur
Eysteinn Jónsson hvöt hjá sjer
til þess að benda á, að hjer sje
um enga nýjung að ræða, menn
hafi vitað þetta áður!
En vandræðalegur er mál-
flutningurinn orðinn, þegar við-
bárurnar eru þær, sem Jóhann
Hafstein sagði frá hjer í blað-
inu í gær, þar sem hann tilfærði
-orð Sigurður Þórðarsonar þing-
manns Skagfirðinga. Sigurður
gaf fylgismönnum sínum þá
skýringu, að jarðir þeirra væru
„juridiskar persónur“, sem
sjálfar ættu fylgifjeð. Skyldi
það ekki vera bændum hug-
.þekkara, að þeir í fuamtíðinni
-ættu jarðirnar kvaðalaust.
frá Hriflu
fylgdu, en húsaleigan nægði ekki
(var kr. 10.800 yfir árið er kaup-
in voru gerð) til þess að standast
straum af láninu. Þegar sýnt var,
að háskólinn yrði að láta þessa
Austurstrætiseign bíða, e, t. v. í
mörg ár, uns framkvæmdir gætu
hafist, þótti mjer leitt, að háskól-
inn greiddi árlega 2—3000 kr. í
viðbót við húsaleigutekjurnar til
þess að leigutekjur og lánsvextir
stæðust á. Barst mjer þá tilboð
frá h.f. Remedia, en í því fjelagi
er, að því er jeg best veit, einn
maður af Dungalsf jölskyldunni.
Átti jeg aldrei í samningum við
hann, heldur Halldór Kjartansson
stórkaupmann, er gerði háskólan-
um tilboð um að kaupa Austur-
strætishúsið til niðurrifs og hækka
lóðarleiguna. Gekk jeg ekki að til-
boðinu, en gerði gagnkröfu fyrir
hönd háskólans, er loks var geng-
ið að, og greiðir fjelagið nú
14.000 kr. árlega, er nægir vel fyr-
ir öllum vaxtagjöldum af láninu
a og sköttum. Húsið var selt til nið-
urrifs fyrir 7500 kr. (ekki 7000
kr. eins og Jónas segir, sem á
erfitt að fara rjett með staðreynd-
ir), samkvæmt mati tilkvaddra
sjerfræðinga, Einars Erlendssonar
húsameistara, Einars Kristjánsson-
ar húsasm.meistara og Sigurðar
Jónssonar múrarameistara. Mats-
gjöfðin hljóðar þannig:
„Reykjavík 26. júní 1941.
Samkvæmt ósk formanns bygg-
ingarnefndar háskólabíósins höf-
um við undirritaðir skoðað hús-
ið nr. 5 við Austurstræti hjer
í bæ, og álítum við það hæfi-
lega metið á kr. 7500 — sjö
fá að kxkja í samningana og gá
að, hvort þar sje ekki efni í rógs-
iðju.
Sný jeg nú aftur að ósannind-
■um hans og blygðunarleysi. Jónas
hefir orðið að athlægi um land
alt fyrir lygasöguna um Dungal
og blýhólkinn, sem hann he'fir
margsinnis endurtekið í nærfelt
sex ár og nú er hanu svo blygð-
unarlaus að segja, að jeg geri
þúsund og fimm hundruð krón- m,*er °» Lungal bjarnargreiða ,a5
ur — til niðurrífs.
Einar Erlendsson.
Einar Kristjánsson.
Sigurður Jónsson.
Af þessu sjest, að málum þess-
um er vel komið fyrir. Enga á-
stæðu fann jeg til að amast við
slíkum samningi við h.f. Reme-
dia, þótt einn af bræðrum Dungals
væri meðeigandi í fjelaginu. Væri
þá erfitt um viðskipti í þessu
landi, ef aldrei mætti gera samn-
ing við hlutafjelag, ef einhver
starfsbróðir manns ætti þar bróð-
ur eða ættingja. Frá þessum samn-
ingum er auk þess þannig gengið,
að háskólinn getur sagt þeim upp
með hæfilegum fyrirvara, tekið
aftur við Ióðinni og gert ráðstaf-
anir eftir sinni vild. Þetta heitir
á máli Jónasar „happdrætti Dung-
alsfjölskyldunnar“. Auk þess spyr
Jónas ólíkindalega, því að eftirrit
af þessum samningum er í hönd-
um flokksbróður hans, Hermanns
Jónassonar frv. forsætisráðherra.
Jónas getur því beðið hann um að
8 smálestir af sprengjum
munu bætast við nýir reikningar
vegna innrjettingar tannlækna-
deildar o. fl.
Hin fyrirspurnin er í sambandi
við lóðakaupin í Austurstræti
undir kvikmyndahús háskólans.
Jónas segir, að jeg kaupi og selji
lóðir fyrir háskólann og er með
þessu að reyna að gefa í skyn,
að jeg sje lóðabraskari fyrir há-
skólans hönd. Þetta litla dæmi
sýnir hve Jónasi er tamt að laga
sannleikann í hendi sjer uns hann
er orðinn að lýgi. í umboði há-
skólaráðs og án þess að1 hafa átt
frumkvæðið, keypti jeg áður-
nefnda lóð fyrir 215.000 krónur
og var áformað að reisa þar jafn-
fljótt og auðið væri, kvikmynda-
lnis, enda uppdrættir gerðir og
annar undirbúningur hafinn. Ur
framkvæmdum varð þó ekki, af
því að háskólanum var neitað um
innflutning á byggingarefni. Þetta
eru einu lóðakaupin, er jeg hefi
gert fvrir háskólann. Mjer hafði
tekist að fá hagkvæmt lán til
Jóðakaupanna, með húsum þeim er
Ilinar gríðarstóru Stirling-sprengjuflugvjelar flytja 8 smálestir
af sprengjum í einu. Sprengjunum er komið fyrir undir flug-
vjelarskrokknum og einnig eru sprengjur geymdar undir vængj-
um flugvjelanna. Á myndinni sjást flugliðsmenn vera að flytja
sprengjur að Stirling-flugvjel, sem sjest á í baksýn á myndinni.
rifja upp söguua um blýhólkinn
fræga. Hvílíkt blygðunarleysi! Og
nú þykist þessi lygari hafa fand-
ið nýjar lygar í blýhólknum. ^ssi
nýja lýgi á að vera sú, að háskol-
inn hafi lagt fram f je til þess ,að
reisa fyrir rannsóknarstofnun f
þágu atvinnuveganna. Þetta er
auðvitað rjett í blýhólknum. Með
happdrættislögunum fjekk báskól-
inn umráðarjett yfir öllu fje happ-
drættisins í 10 ár, en átti að greiða
20% í ríkissjóð af nettotekjum.
Síðar var lögunum breytt og tók-
ust samningar um að reisa at-
vinnudeildina gegp. því, að háskól-
inn af fje sínu (tekjum bapp-
drættisins) legði fram 200.000 kr.
til byggingarinnar og greiddi síð-
an árlega 10% (í stað 20%), er
skvldi renna til rekstrar atvihnu-
deildarinnar. Jeg gerði samninga
um þessi mál f. h. háskólans við
þávérandi kenslumálaráðherra,
HaraM Guðmimdsson. Við skipt-
umst á brjefum, er tóku fram öll
nauðsynleg atriði, og eru þau
prentuð í Árbók háskólans 1934—
35 bls. 15—16. .Jeg sætti lagi'um
að koma þessu máli, sem var hita-
mál innan haskólans, í höfn, með-
an Jónas frá Hriflu dvaldist er-
lendis, til þess að hann skyldi
ekki vera að flækjast fyrir, með-
an á þessu stóð. Hann vab auðvit-
að andstæðingur þessa máls .eins
og margra anitara, er snerta,, bá-
skólann.
Jeg hefi í greinum mínum und-
anfarið sýnt fram á margskonar
lygar og rógburð Jónasar um há-
skólann. f engu siðuðu landi gæti
slíkt komið fyrir, að stjórnmála-
manni hjeldist nppi að fara'árum
saman með lygar og róg um æðstu
mentastofnun þjóðarinnar. Homirn
er svo tamt að segja ósatt, að haira
veit sennilega ekki sjálfur, hve-
nær hann segir satt og hvenær
hann lýgur. Alt virðist mótast af
skapsmunum hans, samiið éða
andúð til manna og málefna. Fylg-
ismenn sína skjallar hann, en hina
rægir hann og ofsækir. Það er
sennilega af þessari ástæðu, að
hann brigslar Nordal um að vera
ekki ritfær, af því að Nordal kaim
ekki þessa list — að ijúga blygð-
unarlaust.
Menn verða stundum að staldra
við í lífinu og athuga sinn innra
mann, hvort þeir sjeu á rjettri
braut, hvort þeir hafi gengið til
góðs á lífsleiðinni. Jeg hygg, að
tími sje kominn til fyrir Jónas frá
Hriflu að framkvæma slíkt end-
urmat verðmætanna. Æfist.arf
Jóns Signrðssonar, hins mikla for-
ingja, ætti að geta hent honum
á rjetta braut og sýnt honura, a5
PRAMH. Á SJÖTJKDV SÍÐU.