Morgunblaðið - 07.01.1944, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudag'ur 7. janúar 1944,
íþróttir:
SUNDMÁL REYKJAVÍKUR
Sundkuunátta og
gildi hennar.
ÞIilií Tnunu vera nifvrgir,
seni ekki telja ástæðu til að
verja miklu til umhugsunar
um sundmálefni, hvað þá held
ur kostnaðar og framkvæmda
á því sviði, telja jafnvel að
j|>ar sje um eitthvert íþrótta-
gutl og’ dægrastjttingu að
ræða.
Ýmsir mætir menn hafa þó
skilið gildi sundsins og unnið
af alúð og fórnfýsi að auk-
inni sundkenslu og hætturn
skilyrðum til kenslunnar, þó
þar væri mjög við rammanl
reipi að draga. Þeir, sem
fremst hafa staðið í þeirri
baráttu eiga saunarlega skil-
ið meiri viðurkenningu af
liálfu þjóðarinnar, en þeir
liafa notið hingað til.
Þó að sundið sje nteð rjettu
nefnt „íþrótt íþróttanna“
vegna þess hvað það þjálfar
jafnt aUan líkamann, eru þó
tvö önnur atriði, sem gefa því
enn meira gildi, en það er
lífsöryg'gi og hreysti.
Mörg dærni mætti nefna,
sem sýna hversu mikla þýð-
\jngu sundkunnátta hefir og
verða hjer tekin nokkur af
handahófi.
„Drengur gekk eftir stíflu-
garði og fjell út af og í vatn-
ið ofan stíflunnar. Bróðir
hans bar að og reyndi að ná
honum en varð fótaskortnr,
iog fjell einnig ofan í og sökk.
Fleiri har að og tókst að ná
báðum. Sá, seni ætlaði að
bjarga, drukknaði af því hann
sökk, en hinn flaut uppi (loft
í fötum hans) og tókst að
lífga hann“. Getum við hugs-
að okkur Iiryggilegra dæmi,
hvernig það er að kunna ekki
að synda.
„Maður fjell útbyrðis af
fiskiiiát í Faxaflóa í nátt-
myrki-i og úfnum sjó. Bát-
verjar vissu að hann var vel
fiyntur og léituðu lians lengi
og fundu hann heilan á húfi“.
„Franskst fiskiskip strand-
aði í ofviðri á söndnm Suð-
Mrlands. Skipverjar voru í
fnikiili hættu. Með skixiinu
var ungur maðúr, sem hafði
fengið. að fara þessa ferð.
Fyrir þráheiðni fjekk hann
leyfi til að reyna að synda
til lands með línu. Þetta tókst
og þó hann væri með vitin fSll
af vikursandi og næstum
blindur og hey^narlaus“.
Þá mætti nefna hin mörgu
börn, sem dottið hafa út af
bryggjum, sum drukknað, en
önnur bjargast með naum-
indum og oft af jafnöhlrum
sínum, sem kuunu að synda.
Þrssi dæmi verða að nægja.
F.íöðin hafa skýrt frá þeim,
bvo jeg hefi aðeins stikiað á
efni þeirra. *
Þó menn læri að synda, er
í’ítð ekki nóg, þeir verða að
æfa sig eins og ástæðnr frek-
íist lej'fa, ekki einungis í
Jieitum laugum, heldur einnig
Bvölum sjó, en þá verða líka
Eftir Eirík Magnússon
’skilyrði að vera.fyrir hendi,
laugar og baðstaðir svo alíir
geta komist að.
Þjóðin á öll að kunna
að synda.
Ekki eingöugu sundtökin^
heldur fullkomið sund.
Ekki má ganga fram hjá
þvi, að menn læri sundbjörg-
un samhliða sundi, því reyni
syndur maður að bjarga
Jdrukknandi inanni, á hami á
hættu að það verði lvans bani
^ ef hann ekki kann leysiað-
| ferðir. Eku til sorgleg dæmi
|um þess háttar slys. Þegar
Sundsamband Islands verður
stofnað, ætti það að beita sjer
fyrir kenslu í sundbjörguu
eins og danska Sundsamband-
ið.
Nokkur viðurkenning hef-
ir fengist fyrir lífsöryggis-
gildi sundsins, nteð því að
lög hafa verið gefín fit um
sundskyldu við skóla og „í-
þróttanefnd ríkisins“ vinnur
ásamt í. S. í., U. M. F. I. o.
’fl. aðilum að byggingu sund-
lauga víðsvegar um landið.
Ilöfuðstaðurimi er nú að
dragast aftur úr Iivað lcenslu-
skiiyrði snertir, þrátt fyiúr
„Sund'höII“ og sundlaug. Veld
ur það mcstu hin öra íhúa-
aukning. Skólar feæjarins hafa
námskeið sín í Sundhölliimi
og smálaug í Austurbæjar-
skólanum. Yerður slík kensla
ekki að hálfum notmn vegna
, takmörkunar á tírna. Bærinn
verður þegar í stað að hefj-
ast handa um byggingu 25x10
til 12 raetra skólalaugar í
miðbiki hæjarins. Ætti slíkt
að vera vorkuuariaust eftir
að hitaveitan er tekin til
starfa. Höfnðatriðá er að
feyggja laugina » sem ódýr-
astann máta. en fnllnægja þó
nanðsynlegum hreinlætisþörf-
um. Þetta verður jafn nauð-
synlegt verk þó bygð verði
opin 50 metrjj simdlaug í hinu
fyrirhugaða íþróttasvæði í
Laugardalnum og sundlaug í
vesturbænum, sem er hvort-
tveggja mjög nauðsynlegt.
íþróttafjelögin og
sundið.
Ilvað sem andmælendui' í-
þrótta starfseminnar segja um
kepni, met og æfingar íþrótta-
fjelaganua er fullkomin
reynsla fengin . feyrir því, að
sundmótin hafa altaf örfað
aðsókn að Sundlaugunum,
Sundhöllinni og sundnám-
skeiðum, eftir því, jsem kenn-
arar og forstjóri Sundhallar-
innar hafa sagt mjer.
Þetta hafa bæjarfulltrúar
skilið og styðja nú íþróttafje-
lögin með fjárframlögum og
leyfa þeiin afnot af Sundhöll-
inni, Sundlaugimum og fim-
leikahústtm bæjarins.
Um metin er það að segja,
að vegna' kepni um þau, hefir
sundþjálfun og þekkingu á
sundkenslu fleygt fram. Þarf
ekki annað en sjá stíl sund-
manna og hversu miklu hrað-
ar menn synda nú almennt,
en fyrir fáum árum. Ætti
mönnum að vera ljóst eftir
þessu hve þýðingarmikið starf
sundfjelagaima (þjálfun og
kensla) er. En nú kemur nýtt
vandamál til sögunnar.
Á það hefir rjettilega verið
minst, að kensla íþróttafjelag-
anna ætti ekki að vera fyrir
keppendur eingöngu, heldur
alla, sem kysu að hagnýta sjer
það, eins og t. d. í fimieikum.
Auðvitað kæmi ekki til greiiia
að sundfjelögin tækj.u að sjer
liyrjendakenslu,
Ilvernig horfir horfir nú
við um æí'ingaskilyrði fjelag-
anna ! Þau eru 4, sem iðka
sund, Ármann, Iþróttafjelag'
Beykjavíkur, Ivnattspyrnufjel.
Reykjavíkur og Sundfjel. Æg-
ir. Æfingartími þeirra er á
mánud. og þriðjud. kl. 21—22
og föstud. kl. 21,15—22 í Sund
höllinni, eða 2% stundír á
viku fyrir fjelögin öll sam-
an. Keimir hvert fjciag 15—20
inanns á æfingu. Suudfjel.
Ægir, sera cr eina fjelagið,
'sem æfir aðeins sund, hafði
í sundkeþnisformi æfingu um
80 manns þegar Sundhöllin tók
til starfa, samanber fyrsta
sundmeistaramótið, sem háð
var þar. Nú getur fjelagið
aðeins æft um 20 manns. Það
:er því þannig ástatt með fje-
'lögin, að þau geta aðeins æft
örfáa af kappsundsmönnum
ísínuiu, en ekki komið upp nýj-
;Um kröftum fyr en þeir eldri
hætta. Fjelögin hafa reynt að
sfá tíma sinn aukiun. en að-
sókn að Sundhöllinni er mikiL
og þess er krafist af almonn-
ingi að fá aðgang einmitt á
kvöldin. Þess má og geta, að'
það er afaróheppilegt frá
heilbrigðislegu sjónarmiði, að
hafa íþréttaæfingar mjög
scint á kvöldin. Virðist því
óhugsandi að leysa úr A'and-
ræðum fjelaganna í Sundhöil-
inni.
Auk þess, sem áður er get-
ið, hafa sundfjelögin aðgang
að Sundlaug Evíkur eina
stund í viku hvert, en þessiv
tínrar koma illa að notum og
helst ekki nema um suraartím-
ann, eu þá fer margt fólk úr
bænum í vinnu og sumarleyfi.
Vegna þessara vandræða
sundfjelaganna, hafa flest
þeirra rætt um að byggja sjer
sjálf æfingalaugar. Eins og
gefur að skilja, eru þau ekki
svo fjársterk, að geta áf eig-
in rammleik ráðist í slíkt svo
nokkur mynd værL á og þyrftu
því á fjárstyrk að halda.
1 Morgunblaðinu birtist
fyrir nokkru síðan viðtal við
hinn ötula formann K. R., Er-
lend Ó. Fjetursson, þar sem.
hann minnist á að fjelagið
ætli að byggja snndlaug og
leggiu' til í því sambandi að
það verði uni leið' suudlaug'
Vesturbæjar og bærinn taki
eðlilega þátt í kostnaðinum.
Allir eru honum sammála um
að Vestui'bærinn fái sundlaug
hið fyrsta. En hafa ber það
hugfast, að hin fjelögin þrjú
eru jafnt á flæðiskeri stödd
fyrir þvf og myndu þurfa að
liygg.ja sjer laug eftir sem
áður og auðvitað að fá bæj-
arstyrk til þess.
Og enn eitt meigamikið at-
riði. Æfingar sundfjelaganna
geta aldrei þrifist í almenniugs
laugum, vegna þess að sá timi,
sem þau þuri'a að fá, er besti
tíminn fyrir iiæjarbúa að
sækja þær.
Annað hvort verður að
byggja sjerstaka laug fyrir
sundfjelögin, seni þá stæði ó-
notuð um miðjan daginn, eða
að bygð yrði yfiriiygð iaug.
sem notnð yrði fyrir skólana
að deg'imiin (til ki. 18), en
fjelögin feng'ju hana til af-
nota að kvöldinu.
Tlcilbrigð isástæður krefjast
íss, að þeir, sem sund iðka í
slikurn laugum gangi undii'
læknisskoðun, enda er hún
framkvæmd á íþróttamönnum
hvopt eð cr, svo óþarft er með
öllu að i áta sýkingarótta
hindra svo mikilvægt atriði,
sem hjer um ræðir og ekki
meii'i en í Sundhöllinm, sem
nú er notuð til kenslunnai'.
Þctta málefni, sem jeg hefi
reynt að gera skil f sem
stystu máli, er svo þýðingar
mikið og aðkallandi, að jeg
vil leyfa mjer að skora á í-
þróttafulltrúa bæjar og ríkis
að taka það til meðferðar hið
fyrsta og gjera tiliögur um
það í samráði við forystu-
menn sundmálanna hjer í bæ.
Vænti jeg þess að háttvirt-
'ir bæjarfulltrúar sýni þyí fuil-
au skilmng og velvild þegar
til þeirra keinur.
Eir. Magnúss.
Franskur innrásar-
her reiðubúinn
London.
Yfirherstjórn Frakka hjer
í London tilkynnti fyrir
skömmu, að franskúr her,
sem er „nokkur herfylki“,
væri fullbúinn í Norður-Af-
í'íku, til þess að leggja til bar-
daga með öðrum herjum banda
manna. Allan útbúnað hersins
hafa Bandaríkjamenn Iátið
honum í tje, síðan þeir lentu
í Norður-Afriku. Það varð
að æfa heri þessa í meðferð
nýtísku vopna og mynda nýj-
an hóp liðsforingja.
Búist er við að her Frakka
í Norður-Afríku sje nn alis
um 450,000 menn, þar af
175,000 Frakkar og 275.000
menn frá Afríkunýlendum
Frakka.
Sjálfstæðismálið
á ísafirði i i
H JÁIjFSTÆDI SFJELÖGIN;
á Isafirði hjeldu sameiginleg->
an fund 5. ]). m. — Sigurður,
Bjarnason, alþ.in. hafði framt
sögu á fundinnm og frædd?
um stjórnmálaviðhorfið.
Á fundinum var gerð eftir-t
farandi ályktun sjálfstæðis-
málinu og samþykt í einU
hljóði:
„Sameiginlegur fundur S.jálf
stæðisfjelaganna á Isafirði lýs
ir eindregnu fylgi sínu við þáj
ákvörðun að stofna lýðveldi
á Islandi eigi síðar en 17. júní
1944. Skorai' fundurinn á alla,
flokka Alþingis að vinna sam-.
eiginlega að þein’i laiisn máls*
ins“.
Varðandi ríkwtjórn og dýr
tíðarmál var þessi tillaga sami
þykt: , ■
„Fundnrinn beinir þeim ciit
dregnu tilmælum til alþinyis-
manna af öllum flokkum, að'
mynda þegar samstjórn, sent
hafi það aðalmarkmið, aukj
skipan lýðveldismálsins, aðl
færa dýrtíðina verulega niðiu’
nú þegar. Tclur fundurinn;
það eitt úrræði til varánlegi’s
ar lækkunar dýrtíðarinnar að'
lækka öll laun og kaupgreiðslj
ui' og jafnframt allt verðlag
imilendrar framleiðslu, scm
lieytt er eða notuð innanlands*
til samræmis viðlækkun launai
og kaupgjalds og fella þá nið!
ur allar uppbætur af hálfcn
ríkissjóðs.“
Um afgreiðslu fjárlaga vafl
Jiessi tillaga samþykt:
„Fundurinn átelur harðlcgaj
afgreiðslu Alþingis á fjáriög*
um fyrir yfirstandandi ár, |>ai1
sem ekki næst jöfnuðui' 5!
tekjum og gjöldum nema með',
stórhækuðum sköttuni, sem þá!
jafnframt eiga að mestu að
greiðast af aðalútflutningSI
starfsemi landsmanna, sjávar*
útveginum. Tclur fundurinnn
að fullkomins ábyrgðarleysia
gæti í afgreiðslii nefndra fjáu’s
laga að því <er útgjöld ríkis*
sjóðs sncrtir og að stórhækk-
aðir skattar á sjávarútvegiun'
leiði áður en varir, til sami
di'áttar þessa atvimuivegau
með þar af leiðandi atvinnUs
ieysi“.
Um skattamál var samþykli
eftirfarandi tillaga:
„Fundurinn mótmælir ein-<
dregið eignaaukaskatti þeim,
sem vinstri flokkarnir iiafa,
orið fram frumvarp um á Ali
þingi, sem stórhættulegu for-.
dæmi í skattalöggjöf landsins,
Ennfremur Iýsir fundurinni
þeii’ri skoðun sinnf, að skattaí,
sjeu nú þegar orðnir svo iiáirj
í landinu, að vart sje við hlýt-.
andi. Þá telur fúndurimi ói
tilhlýðileg þau sjerrjettindiy
sem Samvlnnufjclögm njótaj
mi um skattgreiðslur samau-.
borið við aðra skattgreiðendi
nr“. i
Fundurinn var vci sóttur. !
i