Morgunblaðið - 22.01.1944, Blaðsíða 12

I
í
!
12
| Dagsbrún
I segir upp
i kaupsamn
I ingum
STJÓRN DAGSBRÚNAR
sagði í gær upp gildandi kaup-
■ samningi við Vinnuveitenda-
i fjelagið, frá 22. febr. n. k. að
t telja. Engin tillaga fylgdi með
uppsögninni um nýjan samn-
f ing eða um breyting á gildandi
samningi. Ekkert á þetía minst.
Einnig hefir fjelagið sagt upp
samningum við bæinn frá sama
tíma.
Svo sem kunnugt er, ]jet
stjórn Dagsbrúnar fram fara
allsherjaratkvæðagreiðslu um
það, hvort segja skyldi upp
samningnum, og var það sam-
þykt.

0^
Bretar koma í yíirgefna ílalska bor;
ÞEGAR BRESKAR hersveitir komu til borgarinnar Iscrnia, var hún auð og yfirgefin. —
Þjóðverjar höfðu hörfað úr borginni og alt var þar mcira og minna í rústum. A myndinni
sjást breskir hermenn á göngu í hinni yfirgefnu ítölsku borg.
3S84 bílar hjer á
landi 1943
I síðustu Hagtíðindum er birt
skýrsla vegamálaskrifstofunn-
ar um fjölda bifreiða hér á
landi árið 1943.
Samkvæmt þeirri skýrslu
v'oru þá als á landinu 3884 bif-
reiðar, þar af 1993 fólksbifreið
ar og 1891 vörubifreið. Auk
þess voru als 147 móturhjól á
iandinu.
. Flestir bílar eru í Reykjavík,
samtals 2490, þar af 1522 fólks-
bifreiðar, næst kemur Hafnarfj.
og Gullbringu- og Kjósarsýsla
með 397 bíla og þá Eyjafjarðar-
sýsla og Akureyri með 295 bíla.
— Fæstir bílar eru aftur á móti
i Neskaupstað eða 9 als. Þá
kemur Dalasýsla með 11 og
Strandasýsla með 14.
Ford-bifreiðarnar eru lang-
flestar hjer. Af öllum fólksbif-
reiðum eru 20,5% Ford-bílar
eða 409. Næstir koma Dodge-
bilarnir 212 að tölu og þá Ply-
mouth 211. — Af vörubifreið-
unum eru, 40,8%, Ford-bílar
eða 771 bíll. Næstir koma þar
Chevrolet-bílarnir 568 að tölu
og þá Studebaker 126.
Árið 1934 voru 1699 bílar
bjer á landi, árið 1938 voru bíl-
arnir orðnir 2009, árið» 1942
'1198 og 1943 3884. — Hefir
bílunum því fjölgað um 686 frá
næsta ári á undan eða um
21 %. Fólksbifreiðum fjölgaði
um 489, en vörubifreiðum um
197.
Framíi. af l.-síðu.
alt, sem hönd á festi áður en
þeir yfirgáfu borgina. Hin
gömlu skrauthýsi borgarinnar
voru rústir einar, listaverk öll
á brott. Ekki ein einasta bygg-
ing í borginni var óskemd. Jafn
\el trjen í skemtigörðum borg-
arinnar höfðu verið höggvin
niður.
Eins var ástatt í Novgorod,
hinni fornfrægu borg við Ilmen
vatnið. Borgin var öll í rústum,
er Rússar komu þangað.
lihi
“lif
IP
£■
Pjetur Benediktss. sendi
E'rá utanríkisráðuneyt-
inu hefir blaðinu borist
eftirfarandi tilkynn-
ing:
,,SÍÐAN 1942 hafa staðið yf-
ir samningar milli stjórnar
Sovjetríkjanna og ríkisstjórnar
íslands. Hafa nú orðið þeir
samningar, að stjórnmálasam-
band milli rikjanna verður nú
tekið upp að nýju, en það hafði
legið niðri um stund.
Ríkisstjórn Sovjetríkjanna
hefir óskað eftir og fengið við-
urkenningu fyrir Alexei Nico-
laywitch Krassilnikov sem
sendiherra í Reykjavík.
Á sama hátt hefir ríkisstjórn
íslands óskað eftir og fengið
viðurkenningu fyrir Pjetur
Benediktsson sem sendiherra í
Moskva.
Samkvæmt þessu hefir Pjet-
ur Benediktsson núverandi
sendiherra í London, í ríkisráði
í dag verið skipaður sendiherra
íslands í Moskva.
Reykjavík, 21. janýár 1944“.,
★
Alexei Nicolaywitch Krassil-
nikov, hinn nýi rússneski sendi
herra, er fæddur 1909
í Kasau. Hann útskrifaðist úr
Leningrad Institute Watertrans
port verkfræðingaskólanum ár
ið 1933, og vann síðan við bygg
ingaframkvæmdadeild til árs-
ins 1941. Síðan hefir hann
gengt ýmsum ábyrgðarstöðum
í utanríkismálaráðuneytinu í
Moskva.
Þýskur flugbátur skotinn
niður við Noreg.
London í gær.
Norskur flugmaður, sem var
á cftirlitsflugi við Noregs-
strendur rakst á þýskan flug-
bát á fktgi í dag og skaut
hairn niður. <— Reuter
Japanar missa 18
skip í Kyrrahafi
London í gærkveldi: — Jap-
anar hafa orðið fyrir miklu
skipatjóni undanfarið í Kvrra-
hafi. Kafbátar Bandaríkja-
manna hafa sökt 12 japönsk-
um skipum og breskur kafbát-
ur hefir sökt 3 kaupskipum fyr-
ir Japönum og 1 beitiskipi, loks
hafa flugvjelar bandamanna
sökt tveimur japönskum skip-
um.
Þegar beitiskipinu
var sökt.
Tilkynning breska flotamála
ráðuneytisins um að breskur
kafbátur hafi sökt japönsku
beitiskipi á Malacca-sundi eru
fyrstu fregnir um, að breskir
kafbátar sjeu í víking austur
þar. Kafbát þessum er stjórn-
að af 31 árs gömlum kafbáts-
foringja, sem hefir getið sjer
gott orð í stríðinu. Hann sigldi
kafbát sínum til Malta, þegab
|hún var umsetin. Kafbátsfor-
ingi þessi hefir unnið sig upp
í núverandi stöðu sína frá því
að vera óbreyttur sjómaður.
Beitiskipið, sem breski kaf-
báturinn sökti, var af Kuma-
gerð, 5100 smálestir að stærð,
bygt 1920. Þessi sami kafbátur
sökti einnig þremur japönsk-
um kaupskipum á líkum slóð-
um.
Skipatjónið ískyggilegt.
Forsætisráðherra Japana hef
ir haldið útvarpsræðu þar sem
hann varar við, að gera of lít-
ið úr skipatjóni Japana, en
hann sagði, að áhersla yrði lögð
á að auka skipasmíðar Japana.
Hann sagði ennfremur, að flug-
vjelaframleiðsla Japana hefði
tvöfaldast á s. 1. ári, en ekki
nefndi hann neinar tölur.
ieyiinpr minka
f Svíftjéð vegna
kaffisköiniunar
Stokkhólmi: — Siglinga-
bannið hefir auðvitað haft í för
með sjer allstranga tóbaks-
skömtun í Svíþjóð, en. nú síð-
ustu mánuði hefir skamturinn
þó verið aukinn nokkuð, og
jafngildir nú um 10 vindlingum
á dag handa karlmönnum og
fimm handa konum. Þar að
auki fá þeir, sem reykja sjer-
staklega mikið, nokkurn auka-
skamt.
Vegna þessarar skömtunar
hafa ýms skemtileg hagfræði-
leg atriði komið í ljós, sjer-
staklega hvað snertir tölu þess
fólks scm reykir. Þannig hafa
78 af hundraði karlmanna
reynst reykingamenn en aðeins
15% kvenna, en sú tala mun
að vísu vera nokkuð of lág, þar
sem margar konur hafa hætt
við að fá tóbaksskamt sinn, til
þess að geta fengið kaffi. Þeir
sem svo mikið reykja, að þeir
hafa sótt um aukaskamt, eru
um 45 af þúsundi af karl-
mönnum og ein kona af hverju
þúSundi.
Skömtunin á kaffi, tóbaki og
te, hefir verið sameinuð þann-
ig í Svíþjóð, að reykingamenn
fá ekkert kaffi nje te, ef þeir
taka allan tóbaksskamtinn, en
ef þeir eru ánægðir með hálfan
tóbaksskamtinn, þá geta þeir
fengið hálfan kaffi- eða te-
skamt. Vegna þessa fyrirkomu-
lags hafa margir þeir, sem lítið
reyktu áður, algjörlega hætt
því, vegna þess að þeir vildu
heldur kaffi eða te, og yfirleitt
hefir tala þessa fólks sem reyk-
ir, farið minkandi síðan stríðið
byrjaði. Tala tóbaksskömtunar-
seðla er nú um tvær miljónir,
og hefir þá reykingafólki fækk-
að um 130.000 á tveim árum.
Aðallega er það auðvitað kven-
fólkið, sem hefir hætt við tó-
bakið, til þess að geta haft kaffi
og er þetta enn sönnunin ein
fyrir því, hve sólgnir Svíar eru
í kaffi, eru þeir í rauninni
mesta kaffiþjóð í heimi á
venjulegum tímum.
Laugardagur 22. janúar 1944
Yísilðlan 263
KAUPKAGSNEFND OG
HAGSTOFAN hafa reikn-
að út vísitölii framfærslu-
kostnaðar í janúarmánuði
og reyndist hún vera 263
stig, eða 4 stigum hærri en
í desember.
Hækkun vísitölunnar
stafar aðailega af hækk-
uðu brauSaverði og nokk-
urri hækkun á • útlendri
fatnaðarvöru.
Stórgjafir
til S. 1. B. S.
Frá skrifstofu Sambands ís-
lenskra berklasjúklinga hefii’
blaðinu borist:
MARTEINN EINARSSON
kaupmaður gaf tíu þúsund kr.
til vinnuheimilis berklasjúk-
linga í gær.
Gjafir eru nú teknar að ber-
ast til vinnuheimilis berkla-
• sjúklinga allverulega. Sjest
greinilega, að lögin um skatt-
frelsi á þessum gjöfum ætla að
reynast vel, sem líka var að
vænta.
Eins og skýrt hefir verið frá
áður, gaf Oddur Helgason út-
gerðarmaður fyrstur manna
! stórgjöf á grundvelli þessara
laga: Tuttugu þúsund krónur.
|Næstur var Marteinn Einars-
i son kaupmaður með 10. þús. kr.
^gjöf. Þá hefir og Bjarni Jóns-
son bíóstjóri gefið 5 þúsund kr.
i Ásgeir Þorsteinsson verkfr. hef
ir gefið 1.000 krónur.
Auk þesÆara gjafa, sem þeg-
ar hafa borist hefir fjöldi ein-
staklinga og fyrirtækja heitið
j vinnuheimilinu stuðningi sín-
um.
Orugt má teljast, að á næstu
dögum berist vinnuheimilinu
margar og rausnarlegar gjafir.
Prestur handtekinn
í prjediknnar-
stólnum
Frá norska blaðafull-
trúanuin:
Á JÓLADAG skcði sá at-
burður í Gnie í Solör í Noregi,
að sóknarpresturinn, Tori, \-ar
handtekinn í kirkjunni á mcð-
an á guðsþjónustu stóð.
Þegar presturinn hafði lokið
við bænina eftir prjedikun, yf-
irgaf einn a£ kirkjugestunum:
kírkjuna, en kom að vörmu!
spori aftur inn í hana í fylgd
með þýskum lögreglumanni'
sem tilkynnti prestinum, að;
hann ætti að taka hann, fast-
an. Presturinn spurði um á-
stæðuna fyrir handtökunni, og
var hónum þá svarað, að hann
hefði beðið fyrir föngunum
og hinum landflótta biskup-
um og prestum. Tori prestur
neitaði ekki að svo liefði verið,
en bað um að Jiandtökunni
yrði frestað ]>ar til guðsþ.jón-
ustunni og barnaskírninni,
sem fram átti að fara, væri
lokið. — Þessu var ekki sinnt
og fór bandtaknn fraiu í
kirkjunni.
'L