Morgunblaðið - 25.01.1944, Blaðsíða 4

-M 0 R Cr U N D L A Ð I Ð
Þriðjudagur 25. janúar 1944
— Hvalfjarðarleiðin —
I Morgunblaðinu í dag, 'ehl'vegna sjávarfalla altaf að fara
grein eftir hr. Harald Böðvars
son á Akranesi um Hvalfjarð-
arleiðina, þar sem rætt er um
flutningsvandkvæðin milli
Akraness og Reykjavíkur, eink
um nú eftir að Laxfoss er úr
sögunni. Leggur höfundur til
að flutningunum milli þessara
staða sje öllum beint landleið-
ina um Hvalfjörð, en sú leið
mun vera um 112 km. Sigl-
ingaleiðin er um 20 km. Segir
hann að mikið af afurðum sje
nú flutt landleiðina með vöru-
flutningabifreiðum ,,og það
með stórum hagnaði, saman-
borið við það að flytja þenna
þungaflutning með bát Rjkis-
útgerðarinnar og þrátt fyrir
það, þótt Vegurinn sje lítt fær
oft og mörgum sinnum”. Og
þó sje stórtap á rekstri báts-
ins.
Póst- og símamálastjórnin
. hefir veitt þvT eftirtekt og orð
ið þess greinilega vör, að um
fólksflutninga er það einnig
svo, að mikill þorri fólks, og
stöðugt vaxandi, vill heldur
fara landleiðina um Hvalfjörð
en sjóleiðina um Borgarnes eða
Akranes, enda þótt vart verði
fijá því komist, að fargjöldin
sjeu eitthvað hærri landleiðina,
því hún er 151 km milli Rvík-
ur og Borgarness, i en sjóleiðin
ekki nema ca 49 km. Veldur
hjer um eflaust nokkuð það,
að margir eru sjóveikir en veð
ur óviss. Auk þess er sá agnúi
á, að Borgarnesbátur verður
Gæía fylgir
trúlofunarhringunum
frá SIGURÞÓR,
Hafnarstræti 4.
á mismunandi tímum sólar-
hringsins og er það stærra at-
riði í umferðinni en margan
grunar. Þá hefir það verið svo
undanfarið, að þegar skipið fór
tímanlega að morgni frá Rvík,
var farþegum ómögulegt að fá
bíla til að flytja sig og farang-
ur til skips. Hinsvegar hefir
bílvegurinn kringum Hval-
fjörð og fram fyrir Hafnarfjall
batnað með hverju ári og er
nú svo komið, að aksturstími
bifreiða milli Reykjavíkur og
Akureyrar mun vera orðinn
svipaður og var milli Borgar-
ness og Akureyrar, þegar dags
ferðir hófust á þeirri leið. Alt
þetta og eflaust fleira mun
vera þess valdandi, hversu al-
menningur sækir á landleiðina
Hvalfjarðarleiðina). Að því
er vöruflutningana snertir,
kemur vitanlega til greina
kostnaður og umstang við bíl-
flutninga að og frá skipi svo
og út- og uppskipun.
Mál þetta hefir þó tvær hlið
ar og er hjer úr meira vanda-
máli að leysa, en margur hygg
ur, því vart mun hægt að kom
ast af án sjóflutninga milli
nefndra staða, þótt landflutn-
ingarnir ykjust mikið og eng-
ar hömlur væru á þá lagðar.
Þá er og hætt við, að vegur-
inn sje ennþá ekki svo góður
og öruggur, að rjett geti tal-
ist, að beina þangað mikið
auknum eða jafnvel öllum
mannflutningum og vöruflutn
ingum. Minsta kosti hefir mjer
skilist svo á vegamálastjóra.
Bátaútgerðin við Faxaflóa hef
ir ekkert gróðafyrirtæki ver-
ið hingað til og mundi því síð-
ur verða það, ef megnið af
bæði vöru- og mannílutningl
unum færðist skyndilega yfir
á landleiðina. Hinsvegar virð-
ist þetta vera að verða al-
menn ósk, sem varla verður
lengi staðið á móti.
Að lokum vil jeg leiðrjetta
smáatriði í nefndri grein H. B.,
með því að það er-póststjórn-
inni ekki óviðkomandi. Hann
segir: ,,Það er maður á Akra-
nesi, Þórður Þ. Þórðarson, sem
á stórar fólksflutningabifreið-
Raf mótorar
Tilboð óskast í l1/, 1%, 3 og 8 hestafla raf-
raótora (jafnstraums, 220 volt). Tilboð óskast
send blaðinu, merkt: „Rafmótorar“.
Itilkvniming
I
til viðskiftavina
Að gefnu tilefni vil jeg undirritaður lýsa því yfir,
að verkstæði það, er auglýsir loðskuvnasaum á Grettis-
götu 3, er mjer algerlega óviðkomandi.
Virðingarfyllst
1 ÓSKAR SÓLBERGS,
MAItfúúób il í
c/o Andrjesi AndrjessfyíjiLíb ,

ir. Hann hefir margsinnis sótt
um leyfi til þess að mega flytja
fóllt milli Akraness og Reykja-
víkur á bifreiðum sínum kring
um Hvalfjörð og hafa auglýsta
afgreiðslu í Reykjavík, en leyf
ið ekki fengist. En þrátt fyrir
öll bönn hafa biíreiðar hans
og margra annara flutt mest
af þeim farþegum, sem til
Reykjavíkur hafa farið undan
farna mánuði frá Akranesi”.
Þetta er nú ekki allskostar
rjett. Frá nefndum Þ. Þ. Þ.,
hefir póst- ðg símamálastjórn
inni aðeins borist 1 — ein —
umsókn, dags. 30. júní síðast-
liðinn. Var hún næsta dag af-
greidd til skipulagsnefndar
fólksflutninga — helmingur
þeirrar nefndar er skipaður
fulltrúum sjerleyfishafa — en
þaðan er hún ókomin enn. —
H.efir nefndin sennilega litið
svo á, að þar sem yfirstand-
andi sjerleyfistjmabil er senn
á enda, en nýtt sjerleyfistíma-
bil hefst 1. mars 1944, og Hval-
fjarðarvegurinn sem stendur
hæpinn fyrir fastar áætlúnar-
ferðir, Hitt er leiðinlegra, ef
skilja ber framangreind um-
mæli svo, að Þ. Þ. Þ. eða aðrir
hafi hafið mannflutninga á
þéssari leið, er óheimilir sjeu
án sjerstakrar heimildar sam-
kvæmt gildandi lögum. Annars
virðast næsta broslegar hug-
myndir H. B., um það, hvernig
haga beri fólksflutningum með
bifreiðum þannig, að löglegar
sjeu, en jeg geng út frá að hjer
sje um gamansemi að ræða og
endurtek klausuna til skemt-
unar. Hún er svona: „Mjer er
sagt, að til þess að slíkir flutn-
ingar sjeu ekki stór brot á lög-
um um þetta efni, verði svo
og svo margir farþegar að slá
sjer saman um að leigja bif-
reiðina fyrir hverja ferð og á-
kveða svo í kyrþei, að þeir fari
af stað frá einhverjum bensín-
geymi í Reykjavík kl. þetta eða
hitt heim aftur”.
22. janúar 1944.
Guðmundur Iilíðdal.
Hættuárin miklu
og íslensk áhrif
KÍanadisIíir hermenn ur aúunda
•a/ni 'Uit'/i, yj :>b?míþnl, uiuinijt
hernum i fremstu viglinu meið
sÍ<fið(ffekáV>yssiir. Þysfear ’ íípij-
sveilir eru umhvertis og í hus-
unum, sem sjást á myndinni.
I.
Adam Rutherford, hinn stór-
merki spámaður og íræðimað-
ur, lætur, í nýrri bók, vel yfir
þeim tíðindum sem vænta megi
á þessu nýbyrjaða ári. Segir
spámaðurinn, að eftir þá stór-
kostlegu sigra, sem á þessu ári
munu unnir verða, muni hin
illu öfl, sem öllu vilja ráða hjer
á jörðu, verða að hafa afturá
meir en dæmi eru til \ sögu
mannkynsins áður. Þetta er
mjög stórkostlegt, segir hann,
en þýðir þó ekki það, að vjer
fáum altíeinu þúsundáraríkið,
árið 1945, eða hagi mannkyns-
ins eins og vjer mundum kjósa
þá. En augljóst virðist honum,
að svo miklar breytingar til
batnaðar á högum mannkyns-
ins, sjeu ekki langt undan, að
slíkar hafi aldrei orðið áður.
Heimsstyrjöldin nú, segir Rut-
herford, mun leiða til breyt-
ingar svo stórkostlegrar, að
stjórnarbyltingin franska, og
jafnvel hin rússneska, eru þar
hjá smáræði.. Og er vonandi að
þetta sannist á þá leið, að mjög
miklu stórfeldari breytingar
muni verða hjer á jörðu til
batnaðar, en dæmi eru til áð-
ur. En ekki er jeg trúaður á,
að ,það sem rjettnefnt er bylt-
ing, hversu stórkostleg sem
hún væri, mundi geta valdið
þeim aldaskiftum sem þurfa
að verða.
IT.
Þá víkur Rutherford enn að
þýðingu íslands fyrir aldaskift
um þeim sem 1 vændum eru,
og segir, að jafnvel þó að ís-
lenska þjóðin sje svona örsmá,
þá sje það engartveginn því til
fyrirstöðu, að hjer geti komið
upp það ljós, er hljótist af ,,and
leg vakning“, sem nái til
margra þjóða. „Allra þjóða”
váeri óhætt að segja, því að
hjer ræðir um þann víðari og
dýpri skilning á lífinu og til-
veruríni, sem ómissandi er, ef
komist á að geta orðið af hel-
vegi og yfir á þá leið, sem ekki
er til dauða, heldur ávalt til
meira og betra Ijfs.
Jeg býst við að mörgum
muni leika hugur á að kynn-
ast þessari nýu bók hins ágæta
spámanns, og hann hefir, nú
sem fyr, sýnt Islendingum þá
hugulsemi, að gera ráðstafanir
til að það sem hann hefir ritað,
verði þýtt á íslensku.
III.
En þótt Rutherford láti vel
yfir þessu nýbyrjaða ári, þá
verður þó, því miður, að segja,
að hættuegra ár en þetta, eða
rjettara sagt, jafn hættulegt,
hefir aldrei í hönd farið á þess-
ari jörð. Hin nýa náttúrufræði
— er jeg nefni svo — er þess
valdandi, að þetta má segja al-
veg með vissu.
Lífið á hverri jörð, á að vnxa
fram til þeirrar samstíllingar
við æðra líf á fullkomnari jarð
stjörnum, sem er undanfari
jörðum þar sem ekki er náð
til vitaðs sambands við hið
æðra líf annara jarða, er mjög
óljkt því sem líf á að vera. Það
eru því höfuðtímamót í sögu
hverrar jarðstjörnu, þegar þetta
svo mjög nauðsynlega samband
tekst. Og vitanlega verða upp-
tökin að verða þau, að upp
komi á jörð, sem ennþá er
heimkynni hörmunga og sví-
virðingaT skilningur á nauð-
syn og möguleika þessa sam-
bands. O* er þá mjög mikið
undir því komið, að þeim skiln
ingi verði sem fyrst sigurs auð-
ið. Eða, með öðrum orðum, að
það dragist sem skemst, að þar
verði almennar undirtektir. Því
lengur sem það dregst, því
meira verður sambandið við
jarðstjörnur þar sem lífið er
á afvegum, og lífið á jörðinni
þar sem boðskapurinn um þann
sigur lífsins sem unnist gæti,
er ekki þeginn þarafleiðandi,
hættulegra.
IV.
Hjer* á Islandi hagar nú ein-
mitt svo til, að þessi boðskap-
ur hefir ekki fengið eins skjót-
ar og góðar undirtektir og
þurft hefði, og sennilega hefði
orðið, ef menn hefðu glöggvað
sig nógu vel á sögu þjóðar-
innar. Og þessi dráttur, með
þarafleiðandi vaxandi sam-
bandi við illa staði, er aoal-
orsök þess, að þjóðin er i vax-
andi hættu. En ef spádómur
Rutherfords um framúrskar-
andi farsælar. horfur undir
áramótin næstu, er rjettur, þá
þýðir það einnig það, að ís-
lenskra áhrifa á gang viðburð-
anna mun gæta meira og bet-
ur en áður, eins og verða mundi
ef sambandsmálinu mesta væri
hjer sint nokkru nær því sem
þarf ao verða.
Nokkur hjálp til að láta sjer
orð mín að gagni verða, gæti
það orðið, ef menn vildu gefa
því gætur, hversu oft hef.t
rjett reynst það sem jeg hefi
sagt fyrir um rás viðburðanna.
Læt jeg þar nægja, að benda
á t. d. Viðnýal, s. 27, 30, 33, 34,
37.
í ársbyrjun 1944.
Helgi Pjeturss.
Disu>(uv lupuy. ’.r;a>m tjn i
.samstjlling Iifsips í alheimii,
— ^aryfleiðandi
^þar^flýið^ndi. íul^omin tðk
íífsins a ölíum óflum og mögu
leikum efnisheimsins. Líf
YFIRLYSING
VEGNA ummæla, herra
Arnfinns Jónssonár, kennara, í
254., 260., 268. og 271., tbl.
Þjóðviljans og í 3. tölubl. Morg
unblaðsins 1944, skal eftirfar-
andi tekið fram:
Frk. Jóhanna Knudsen hefir
leyst af hendi löggæslustörf
þau, er henni hafa verið falin
með mikilli samviskusemi og
árvekni. Hún hefir ávait haft
samvinnu við barnaverndar-
nefnd Reykjavíkur og ung-
mennadómstólinn, og hafa ekki
komið til mín neinar umkvart-
anir eða athugasemdir af hálfu
þeirra aðilja um störf hennar.
Hefir barnaverndarnefnd
Reykjavíkur og ungmenna-
domsfóllinn býgt ' ÚVsknrði
sína á skýrslum hennar.
iiHf
1111
rl/
,..,avtt2; Mnr-I^r'1
Logregiustjornin 1 Kvik,
Agnar Kofoed-IIansen.