Morgunblaðið - 08.02.1944, Blaðsíða 2

2
MOEGUNBLAÐIP
„The Times" minn-
isi Nordahl Grieg
Frá Noi’ska blaðafull-
trúanum.
Alsstaðar er norska skáldsins
Noxdahl Grieg minst í blöðum
hinna frjálsu þjóða, þannig birt
ir breska stórblaðið ,,The
Times“ langa grein um hann.
Það er hinn þekti breski rit-
höfundur, Gathorne Hardy, sem
mikið ritar um utanríkismál,
sem grein þessa ritar. Hann
hefir einnig þýtt allmörg af
stríðskvæðum Grieg, meðal ann
ars hið mikla kvæði ,,London“.
í grein hans í „Times“ segir
meðal annars: „Fregnin um
hinn sorglega dauða Nordahl
Grieg, hafði sömu áhrif á mig
og jeg hefði mist mjer mjög
nákominn og kæran vin. Jeg
ciáðist að skáldverkum hans, og
það sem snerti mig dýpst af
þeím var hinn hreini og göfugi
andi, ásamt hfnum einfatda
framsagnarhætti. Hann veik úr
vegi fyrir stóryrðum, var
strangur og nákvæmur í með-
íerð málsins. Fyrir nokkru síð-
an trúði hann mjer fyrir því,
að hann óskaði mjög eftir að
taka þátt í leiðangri, cins og
þéim, sem nú er farinn með ör-
Jagaþrungnum afleiðingum, og
þrátt fyrir það, að jeg reyndi
með öllu móti að telja hann
af því að gera slíkt, get jeg ekki
neitað því, að Jeg hreifst af
honum og dáðist að honum
vegna þess að hann vildi leggja
í slíka ferð. Hann gerði það
ekki af forvitni fregnritarans,
heldur ekki af ljettúðugri æfin
týraþrá. Nordahl Grieg fanst
blátt áfram ekki getað varið
það fyrir sjálfum sjer, að lýsa
því í skáldskap, sem hann ekki
hafði lifað sjálfur. Það var þessi
andi, sem fólst í öllu því, er
hann skapaði meðan stríðið
stóð. Hann fann, að þegar hann
sjálfur vogaði sjer að dauðans
dyrum, kæmist hann í nánast
samband við hina fölinu fjelaga
sína“. —-r-
61 Reykvík-
ingur at-
vinnulaus
SKRÁNING atvinnulausra
fór frarn dagana 1., 2, og 3.
febrúar síðastliðinn, samkv.
lögum nr, 57. frá 7. maí 1928.
Samkvæmt lögum þessum skal
atvinnuleysisskráning fara
fram fjórum sinnum á ári
hverju, febrúar, maí, ágúst og
nóvember. Við skráninguna
gáfu sig fram 61 karlmaður, en
enginn kvenmaður. Allir voru
þessir menn yfir 16 ára ald-
ar, nema tveir, 28 voru ein-
hleypir, 33 kvæntir. Af þess-
um 33 heimilisfeðrum eiga 7
engin börn, en hinir 26 eiga
samtals 64 börn.
Menn þessir eru allir Reyk-
vikingar, en atvinnuleysið
stafar, eftir skýrslum að dæma
m»st af hinu slæma tíðarfari.
I febrúar 1943 gáfu sig 56
fram við atvinmileysisskrán-
ingu og voru þá 25 heimilis-
feður, er áttu samtals 73 börn.
Engin kona gaf sig fram við
þá skráningu.
Kröiur Ðagsbrúnar
Stjórn verkamannafjelags-
ins Dagsbrún sendi Mbl. í
gær eftirfarandi tilkynn-
ingu:
VMF. DAGSBRÚN hefir í
dag afhent stjórn Vinnuveit-
endafjelags Islands uppkast að
nýjum samningi um kaup og
kjör.
Samkvæmt uppkasti voru
eru helstu breytingar upp-
kastsins frá núgildandi samn-
ingi þessar:
Grunnkaup í allri almennri
vinnu hækki upp í kr. 2,50 úr
kr. 2.10.
Sjerstakt lágmarkskaup
verði fyrir skipa- og pakkhús-
vinnu og tunnuvinnu á olíu-
stöðvum eða-kr. 2.70.
Lágmarks grunnkaup verði
kr. 2.90 í kolavinnu, saltvinnu,
saltfiskvinnu, sementsvinnu,
lýsisvinnu, handlöngun hjá
múrurum, tjöruvinnu, bifreiða
stjórn, vjelgæslu, (vegheflar,
þjapparar, hrærivjelar o. s.
frv.), hjálparvinnu í vjelsmiðj
um, ísvinnu (útskipun), vjel-
gæslu í togurum í höfn, allri
slippvinnu, kantlagningu og
fagvinnu, er ófaglærðir verka-
menn stunda.
Grunnkaup í boxa- og katla
vinnu haldist óbreytt, en undir
það kaup falli ryðhreinsun með
rafmagnsverkfærum, öll vinna
við botnhreinsun innanborðs í
skipum (botntankar, undir
vjel o. s. frv.), bifreiðastjórn
hjá kolaverslunum. Grunn-
kaup í boxa- og katlavinnu er
nú kr. 3.60.
Nýtt atriði er, að þeir verka
menn skuli hafa forgangsrjett
til vinnu á hverjum vinnustað,
er hafa starfað þar lengst.
Sömuleiðis er nákvæmara á-
kvæði um, hvað skuli teTiast
kvaðning til vinnu
Sömuleiðis, að verkamönn-
um sje heimilt að vinna af sjer
laugardagseftirmiðdag alt ár-
ið um kring.
Sömuleiðis, að sje nýr mað-
ur tekinn í vinnuflokk, skuli
hann framvísa skuldlausu fje-
lagsskírteini við trúnaðarmann
Dagsbrúnar.
"Sömuleiðis, að slasist verka-
maður við vinnu, skal hann fá
kaup í 12 virka daga í stað 6,
og skal hvert slys rannsakað
þegar í stað af verkstjóra og
trúnaðarm^nni og skýrsla send
ast til stjórnar Dagsbrúnar og
viðkomandi fyrirtækis.
Sömuleiðis, að veikist verka
maður, sem unnið hefir sam-
anlagt einn mánuð hjá sama
vinnuveitanda, skal hann
halda óskertu dagkaupi í minst
sex daga, en í 14 daga, hafi
hanh unnið þrjá mánuði.
Dánarorsakir
í Bandaríkjunum
í SKÝRSLUM vátryggingar
fjelaga Bandarikjanna fyrir ár-
ið 1941, kemur í ljós að hjarta-
sjúkdómar orsökuðu flest
dauðsföll þar á árinu, eða ails
386.000. Krabbamein komst
næst, varð 159.000 manns að
bana. Af heilasjúkdómum, að-
allega heilablóðfalli, ljetust
118 þúsund, en 102 þúsund fór
ust af slysum. — Loks urðu
nýrnasjúkdómar 1000 manns
að bana.
Tilboð vátryggingar-
fjelaganna til nýrrar
athugunar
TILBOÐ í brunatryggingarl
bæjarins komu frá þrem
tryggingafjelögum, sem kunn-
ugt er. Hafa tilboð þessi verið
til athugunar hjá starfsmönn-
um bæjarins. Hefir dr. Björn
Björnsson hagfræðingur bæj-
arins gert á þeim skýringar
fyrir bæjarfulltrúana.
Á aukafundi bæjarstjórnar,
er haldinn var í gær, var þetta
mál til umræðu. Hafði það áð-
ur verið til umræðu í bæjar-
ráði, en samkomulag ekki orð-
ið þar.
Helgi H. Eiríksson tók til
máls. Sagði hann, að ágrein-
ingur væri milli þeirra, sem
tilboð sendu um það, hvert til-
boðanna væri lægst. Taldi
hann rjettast, úr því sem kom-
ið er, að bjóða tryggingarnar
út að nýju, enda vissi hann, að
a. m. k. tvö tryggingarfjelag-
anna, er hjer væri um að ræða,
hefðu ekkert við þá aðferð að
athuga. Bar hann fram svo-
hljóðandi tillögu:
„Þar sem tilboð þau í
brunatryggingar í Reykjavík,
er fram komu samkvæmt út-
boði borgarstjóra Reykjavíkur,
dags. 25. okt. 1943, eru í sum-
um atriðum svo óljós, að auka-
skýringa hefir þurft eftir að
tilboðin voru opnuð, og þess
vegna erfitt að gera upp á milli
þeirra, heimilar ' bæjarstjórn
Reykjavíkur borgarstjóra og
bæjarráði að gera nýtt útboð
til fjelaga þeirra, er tilboð
sendu, og ákveða úfboðsskil-
mála og útboðsfrest“.
Hann taldi, að hið endurnýj-
aða útboð myndi ekki þurfa að
taka nema stuttan tíma, enda
myndi þannig vera frá útboð-
ínu gengið, að engin yrðu þar
vafaatriði.
Jón A. Pjetursson kvaðst
engan dóm vilja leggja á það,
hvert tilboðanna væri hag-
kvæmast fyrir bæinn. En hann
vildi, að fram færi endurnýj-
uð athugun á þeim, og bar
fram svohljóðandi tillögu:
„Bæjarstjórn ákveður að
fela hagfræðingi bæjarins á-
samt einum tryggingafræðingi
eða hagfræðingi, er bæjarráð
velur, að reikna út, hvert
þeirra þriggja tilboða, sem bor
ist hafa um brunatryggingu
húsa í bænum, sje hagkvæm-
ast, og sje þá géngið út frá til-
boðunum eins og þau lágu fyr-
ir í upphafi án síðari skýringa.
Síðan sje samið við það fjelag,
sem lægst tilboð hefir gefið og
höfð þá hliðsjón af þeim skýr-
ingum, sem þau síðan hafa gef
ið á tilboðunum, enda setji það
fjelag fullnægjandi tryggingar
fyrir skuldbindingum þeim, er
það tekur að sjer“.
Þá bar Helgi H. Eiríksson
fram svohljóðandi viðaukatil-
lögu:
„Verði samþykt að semja við
eitthvert þeirra fjelaga, er til-
boð gerðu, án frekara útboðs,
ákveður bæjarstjórn að samið
verði á þeim grundvelli, að*
veðgjaldsaukar verði allir feld
ir niður“.
Jón A. Pjetursson fjelst á
^þessa viðbót. Var aðaltillaga
Helga H. Eiríkssonar fyrst bor
in upp og hún feld með 7 atkv.
gegn 5. En tillaga Jóns A. Pjet-
urssonar ásamt með viðauka
Helga H. Eiríkssonar síðan
samþykt.
Aðalsleinn Arnason
F. 16. sept. 1924.
Fórst með b.v. Max Pemberton.
KVEÐJA.
Nú er unga hetjan hnigin
hetjum með í vota gröf.
Þegar brustu varnarvígin
voðann æstu myrkvuð höf.
íturvaxin, ung og tígin
af oss tekin drottins gjöf.
Sárt er að missa sína vini,
sviplegt oft, er dauðinn hjó,
þá finst traust í trúa-skini,
traust er öllum sigur bjó.
Brýnir vora vösku syni
vinurinn, sem aldrei dó.
Systkin hljóð »ú syrgja dreng-
inn,
soninn góða, móðir kær.
Bernsku og dáðabraut er geng-
in,
bjargarráðin þokuð fjær.
Bætir skaðann friður fenginn.
Faðmur Drottins öllum nær.
„Herfylki“ á hafsins bárum
hnigið er með sæmd og dáð,
verður þyngra en taki tárum,
til ei finnast nokkur ráð
að varna þessum voðasárum
verður falið drottins náð.
Leggur hönd að hjartasárum
hann er gefur sigurinn,
vinasorg og tregatárum
tryggan veitir kærleik sinn.
Hann er gekk á bröttum bárum
bendir inn í himininn.
Varstu af þinni mætu móður
metinn drengur hjartakær.
Eins þig virtu vinir góðir,
vonar-geisli þeirra skær.
Frænda, syni og sönnum bróðir
síðstu kveðju-andvarp nær.
J. S. Húnfjörð.
BEST AÐ AUGLÝSA I
MORGUNBLAÐINU.
Þriðjudagur 8. febrúar 1944
Sex innbrot um !
helgina '
BROTIST var inn, eða reynt
að brjótast inn, á 6 stöðum um
síðastliðna helgi. Lítill var þó
fengur þeirra, sem þessi inn-
brot frömdu.
Brotist var inn hjá Kol og
Salt, í sama skúrinn og brotist
var inn í á dögúnum, en engu
stolið þaðan. Þá var brotist inn
í afgreiðsluskúr í kolaporti
Sigurðar Olafssonar og þaðan
stolið 50 krónum. Ennfremur
var brotist inn í Hanskagerðina-
Rex við Skúlagötu, en engu
stolið, svo vitað sje, í mjólkur-
búð við Bragagötu og stolið 20
—30 krónum, í mjólkurbúð við
•'Sólvallagötu, en engu stolið,
svo vitað sje, og loks var gerð
tilraun til þess að brjótast inn
í Sænska frystihúsið.
Ályklun um lýð-
veldismálið
ÞANN 2. febrúar s.l. hjeldu
Sjálfstæðisfjelögin í Hafnar-
firði sameiginlegan fund urn
lýðveldismálið.
Frummælendur á fundinum
voru Ólafur Thors, formaður
Sjálfstæðisflokksins, Bjarni
Benediktsson borgarstjóri og
Gísli Sveinsson, forseti samein-
aðs Alþingis.
Á fundinum var samþykt
eftirfarandi tillaga með at-
kvæðum allra fundarmanna:
„Sameiginlegur fundur Sjálf
stæðisfjelaganna í Hafnarfirði
lýsir þeim eindregna vilja sín-
um, að sjálfstæðismálið verði
afgreitt á þessu þingi á þeim
grundvelli, sem þegar hefir
verið lagður af milliþinga-
nefndinni í stjórnarskrármál-
inu og Alþingi“.
Auk frummælenda töluðu á
íundinum Bjarni Snæbjörns-
son læknir og Enok Helgason.
Var fundurinn fjölsóttur og
mikill áhugi og eining ríkjandi.
- ÍTALÍA
Framh. af 1. síðu.
halda uppi fallbyssuskot-
hríð og loftárásum á land-
gönguherinn.
Gott flugveður.
í dag var flugveður gott'
á þessum slóðum, og rjeðust
flugvjelar bandamanna á
vegi og herstöðvar, auk þess
sem þær hjeldu vörð yfir
skipum frá Anzio og yfir
landgöngusvæði banda-
manna. Alls voru 10 þýskar
flugvjelar skotnar niður, en
bandamenn mistu 13.
Tvö þorp tekin.
Kanadiskar sveitir úr átt-
unda hernum hafa sótt
fram og tekið tvö þorp fyrir
norðvestan Ortona. •— Ekki
hafa bardagar orðið nema í
smáum stíl á þessum slóð-
um, en könnunarsveitir átt-
unda hersins hafa verið á
ferli um allar vígstöðvarn-
ar og sumstaðar lent í skær-
um annarstaðar en við hin
tvö þorp, sem áður voru,
nefnd.