Morgunblaðið - 17.02.1944, Blaðsíða 7

Fimtudagur 17. febrúar 1944.
M 0 II 0 U N B L A Ð I Ð
7
Bak við stálvegginn —■
3. grein Arvids Fredborg
Viðhorf Þjóðverja til óvina og samherja
Vinsælir óvinir —
óvinsælir bandamenn.
VIRÐING almennings í
Þýskalandi fyrir óvinunum
hefir í styrjöldinni verið all
miklu meiri en umburðar-
lyndi hans gagnvart banda-
mönnum Þjóðverja.
Nasistar skoða England
höfuðfjandmann sinn. En
tilfinningar þeirra í garð
Breta eru blandnar ein-
hverri ofsafenginni persónu
legri hvöt, nokkurs konar
minnimáttarkend eða með-
.vitund um það, að England
vinnur ætíð siðustu orust-
una. Saman við þetta bland
ast svo undrun og aðdáun á
því, hversu siðferðisþrek
Breta var öflugt, þegar leift
urloftsóknin var háð. ,.Hvað
sem öðru líður, þá eru Bret-
ar af germönskum uppruna“
var sagt.
Nazistar hafa á kerfis-
bundinn hátt reynt að eyða
slíkum tilfinningum. Áróð-
urinn, sem rekinn hefir ver-
ið gegn BretJandi á sjer eng
. an líka, jafnvel ekki þó með
sje talin herferðín gegn Gyð
ingum og öðrum þeim, sem
ekki eru af ariskum stofni.
Ekkert tækifæri er látið ó-
notað til þess að leggja á-
herslu á brjá svo kallaða eig
inleika Breta: ódrengskap,
ragmensku og þrekleysi.
Erlendum frjettariturum
í Berlín mun aldrei úr
minni líða viðtal, sem Rom-
mel átti við þá í nærveru
Göbbels. Hinn frægi her-
marskálkur skýrði þeim frá
því, að Bretar væru ragir
og berðust óheiðarlega. —
„Vjer höfum ságrað þá“,
bætti Rommel við og lýsti
því yfir, að Þjóðverjar
myndu vissulega leggja Eg-
yptaland undir sig. Viðræð-
ur þessar áttu sjer stað
nokkrum vikum áður en
Montgomery hóf gagnsókn
sína við E1 Alamein. Þetta
eina viðtal batt endi á allt
álit frj ettaritaranna í Ber-
lín á hermarskálkinum.
Viku síðar flutti von der
Heydte, höfuðsmaður, sem
barist hafði á Krít og hlotið
járnkrossinn, erindi um
reynslu fallhlífarhermann-
anna. Hann kom á fundar-
staðinn beina leið frá flug
vjel sinni og gat því ekki
hafa fengið neinar leiðbein-
ingar. Frammi fyrir blóð-
rjóðum embættismanni ut-
anríkisráðuneytisins og á-
nægðum erlendum blaða-
mönnum, lofaði þessi óupp-
lýsti stríðsmaður mjög ó-
vininn. „Ensku hermenn-
irnir eru harðvítugustu og
djörfustu andstæðingar, er
Þjóðverjar hafa átt við að
etja“, sagði hann. í margar
vikur á eftir ræddi fólk um
þenna hugdjarfa mann.
Áróðurinn gegn Banda-
ríkjunum.
ÞÝSKA þjóðin er mjög
tilfinninganæm fyrir Banda
brjósti ósjálfráðan hlýhug
N asistaf or ing jarnir
ríkjunum. — Flestir bera í
til Ameríku, einkum vegna
þess, að miljónir Þjóðverja
hafa farið þangað. Jafn-
framt finna þeir til ósjálf-
ráðs ótta, því að þeir minn-
ast hlutdeildar Ameríku í'
fyrri heimsstyrjöldinni. —
Mjög almenn virðing er bor
in fyrir framleiðslumætti
þeirra.
Einnig hjer hefir nasist-
iski áróðurinn á kerfisbund
inn hátt „leiðrjett“ þessa
skoðun Þjóðverja. I f^^rstu
var reynt að gera lítið úr
mætti Bandaríkjanna. Em-
bættismenn fóru hæðnis-
orðum um „Talnaæðið“,
sögðusögðu „frelsis-kerfið“
vera í fullkominni upplausn
og kváðu hergagnaiðnað
Bandaríkjanna langt fyiir
neðan framleiðslumark
það, sem Roosevelt hafði
sett. En dag nokkurn varð
utanríkisráðuneytið fyrir
óþægilegu áfalli. Ekki ó-
merkari maður en Thomsen
fyrverandi sendifulltrúi
Þjóðverja Washington og
núverandi sendiherra ,
Stokkhólmi, flutti erindi
fyrir erlendum blaðamönn-
um. Öllum viðstöddum til
mikillar furðu, hröktu hug-
myndir Thomsens um
Bandaríkin gersamlega
skoðanir þær, sem daglega
voru látnar í ljós í Wilhelm
strasse.
Forstjóri frjettadeildar-
innar spurði Thomsen,
hvort Bandaríkjaþjóðin
væri ekki orðin sjer meðvit-
andi um svikabrugg Roose-
velts. Thomsen svaraði á-
kveðinni röddu, að forseti
Bandaríkjanna hefði alla
þjóðina að baki sjer. —
„Bandaríkjaþjóðin mun berj
as£ þar til yfir lýkur“, —
sagði hann. Æðarnar á enni
dr. Schmidt þrútnuðu þeg-
ar Thomsen hafnaði þannig
öllum tilraunum til þess að
bjarga Schmidt-áróðurslín-
unni. Þó tók út yfir allt,
þegar Thomsen varaði nas-
istana alvarlega við því. að
beir hefðu -vanmetið her
búnað Bandaríkjanna. Dr.
Schmidt var viti sínu fjær.
Hefði verið ánægjulegt að
vera viðstaddur fund þess-
ara tveggja heiðursmanna
eftir fyrirlesturinn. Nú eru
Bandaríkin orðin nasistum
slík martröð, að nærri ligg-
ur, að bannað sje að minn-
ast á þau.
Viðhorf „þriðja ríkisins“
til þriðja volduga óvinarins,
Rússlands, er enn flóknara.
Að því er innanlandsstjórn
snertir, er enginn munur á
skoðunum nasista og vald-
hafa Sovjetríkjanna. Hinn
harðýðgi'slegi samdráttur
valdsins er einkennandi
bæði í Berlín 'og Moskva.
En Þjóðverjar eru ákaf-
lega gramir vegna „undir-
stöðu aðferða Rússa við að
heyja styrjöld“. Þýskir her-
menn, sem jeg átti tal við,
ljetu allir í ljós hrylling og
skelfingu, er minst var á
Sovjetskipulagið. í þeirra
augum bvgði stjórnkerfi
þetta risastórar stjórnar-
byggingar, framleiddi
mergð nýtísku hergagna,
en ljet þó viðgangast, að
meirihluti íbúanna bvggi
við ólýsanlega eymd. Hin
ömurlega og grimmúðlega
samsetning þessarar stjórn-
málastefnu Sovjetríkjanna
skelfdi þýska hermanninn
og vakti raunverulega hjá
honum þá tilfinningu, að
hann væri að berjast fyrir
betri heimi gegn austrænni
villimensku.
Áróðursmenn nasista
reyndu eitt sinn að efla
þessa tilfinningu með því að
stofna til sýningar, er þeir
nefdnu „Sovjet-paradísina'-
— Var tilkynt, að þetta
væri „staðfest ósvikið“ safn
rússneskra bústaða —
hræðilega óþrifaleg úthýsi
full með fatagörmum —
sem áttu að hafa verið flutt
frá Minsk. Þúsundir manna
skoðuðu sýningu þessa dag-
lega. Daunninn var ógeðs-
legur og margir leituðu jafn
ákaft út og þeir höfðu verið
áfjáðir í að komast inn. Án
efa voru sumir tortryggnir
í garð þessarar róttæku á-
róðursherferðar, en eftir að
sýningunni var lokað, gekk
eftirfarandi gamansaga um
Berlínarborg:
„Hvers vegna var „Sov-
jet-paradísinni“ lokað?“ —
Vegna þess að, íbúarnir í
Norður-Berlín vildu fá eign
ir sínar aftur“.
Viðhorfið til samherjanna
er furðulegt.
TILFINNINGAR Þjóð-
verpja í garð bandamanna
sinna eru mjög einkenni-
legar. Enda þótt enginn
Þjóðverji geti neitað því, að
styrjöld Japana í Asíu hafi
ljett á Þjóðverjum, þá eru
Japanir ákaflega óvinsælir
í landinu, en aftur á móti
eru Kínverjar mjög vinsæi-
ir, þótt einkennilegt sje..—
Þetta á að nokkru leyti ræt-
ur sínar að rekja til þess,
að Þjóðverjar hafa ekki
gleymt því, að Japanir voru
óvinir þeirra í fyrri heims-
styrjöldinni. Þjóðverjar eru
heldur ekki vissir um það,
að Vilhjálmur keiscari, hafi
haft svo mjög rangt fyrir
sjer, er hann varaði Evrópu
við guiu hættunni.
Það var athyglisvert,
hvernig Berlín tók hinum
miklu sjgrum Japana vorið
1942. í fyrstu voru Þjóð-
verjar fullir af eldmóði og
fögnuði. En þegar sigurvinn
ingar Japana hjeldu áfram
og hollensku Austur-Indíur
fjellu að lokum, greip mik-
ill kvíði þýska stjórnmála-
menn. Jafnvel háttsettir
nasistar ljetu orð falla í
þessa átt: „Það eru ger-
mönsku þjóðirnar, sem
munu verða að súpa sevðið
af framsókn gulu kynflokk-
anna“.
Andúðin gegn Japönum
varir enn. í hópi stjórnmála
mannanna hefir verið ríkj-
andi megn óánægja vegna
þess, hve Japanar hafa ver-
ið tregið til að heyja hern-
að sinn í samræmi við hern
aðaráætlanir Þjóðverja, en
þó einkum vegna þess, að
þeir hafa neitað að ráðast á
Rússa. Berlín-Tokio mönd-
ullinn er ekkert annað en
hagsmunahjónaband, þar
sem hvorupur aðilinn
myndi skirrast við að fórna
hinum, ef þörf krefði.
Ennþá verri var þó sam-
búð Þjóðverja við fyrri
bandamenn sína, ítali. Upp-
gjöf ítala þann 3. septem-
ber 1943 færði Þjóðverjum
að minsta kostr eina bless-
un — nú gátu þeir opinskátt
látið í ljós álit sitt á þess-
um fyrverandi banda-
manni. Hin ,,hrausta“ ít-
alska þjóð, sem til þessa
hafði verið hafin til skýj-
anna, breyttist allt í einu í
þjóð lítilmótlegra svikara,
sem var of auðvirðileg til
þess að verðskulda forustu
hins mikla Mussolini.
Engu að síður hlýtur upp
gjöf Itala að hafa haft lam-
andi áhrif á þýskan almenn
ing. Sókn bandamanna á
Ítalíu, samtímis sókn Rússa,
er sjerstaklega óglæsileg
fyrir „þriðja ríkið“. Ekki að
eins er nú auðið að beina
hinum eyðileggjandi loft-
árásum gegn svæðum í S,-
Þýskalandi, sem áður voru
að mestu örugg, heldur
skapast bandamönnum enn
betri skilyrði til innrásar. —
Síðan Ítalía gafst upp, er
orðið „1918“ tekið að hafa
sífelt ríkari dáleiðslu áhrif á
þýsku þjóðina.
En enda þótt öll þýska
þjóðin sje þjökuð af of mik-
illi áreynslu og þjáist af
taugaslappleika, þá ætti eng
inn að vanmeta stvrkleik
hennar. Þriðja ríkið á énn
hjálparlindir, sem ekki hafa
verið notaðar, þar á meðal
hin nýju vopn, er svo mikið
hefir verið rætt um. — Það
væri skyssa að álíta þetta
eintóman áróður. Það er
skynsamlegt að gera ráð
fyrir því, að Þjóðverjar eigi
í fórum sínum tæki, er sjeu
síðustu tromspil foringjans.
Til dæmis hefir óbeinlínis
verið minst á fallbyssur, er
dragi lengra en.tíðkast hef-
ir hingað til um slík vopn.
Hugsanlegt er, að Þjóð-
verjar hafi fullkomnar
„rakettu“ fallbyssu, er dragi
140 milur. Ef til vill myndi
skorta nokkuð á nákvæmni
slíkrar íallbyssu, en það
skiftir ekki mjög miklu
máli, þegar skevtin eru á
stærð við lítið hús. ■»— Ef
Þjóðverjar ættu þess háttar
fallbyssu, hefðu þeir að-
stöðu til að eyðileggja stóra
hluta Lundúnaborgar og
valda Englandi alvarlegu
tjóni frá vel vernduðu fall-
byssuvirki á meginlandinu.
Á hinn bóginn er engin á-
stæða til þess að álíta, að
þessu eða öðru leynivopni
myndi ekki vera svarað af
bandamönnum með öðrum
nýjum vopnum, eða það
myndi draga úr þeim ásetn
ingi Breta að berjast þar til
sigur er unninn.
Nasistaforingjarnir.
ANDSTAÐAN gegn nas-
istaflokknum er furðulega
almenn í Þýskalandi. — En
flokkurinn heldur landinu í
járngreipum. — Nasisminn
mun ekki falla eins og múr-
ar Jerikóborgar.
Gestapo er hin ósigrandi
trygging fyrir \*aldi nasista
yfir íbúum Þýskalands, í
þessu varðliði einu saman
eru um 500.000 manns. —
Gestapo hefir skipulagt út
í ystu æsar varnir gegn
byltingum innanlands. Vjel
byssuhreiðrum, sem líta út
eins og smáskýli úr steini
eða loftvarnabyrgi fyrir
starfsfólkið, hefir verið
komið fvrir á járnbrautar-
stöðvum og gatnamótum
stórborganna. Stormsveitar
menn, vopnaðir sjálfvirkum
vopnum, háfa í sínum hönd
um hernaðarlega mikilvæg
hornhús.
Þegar Gestapo er að leita
uppi óvini flokksins, beitir
hún ægilegum aðferðum, er
einna helst minna á miðald
irnar og spánska rannsókn-
arrjettinn. Af ásettu ráði er
haldið við þessu andrúms-
lofti. Handtökur fara fram
að næturlagi eða snemma
morguns, og þeir, sem hand
tökurnar framkvæma, eru
þögulir og illilegir. Engar
skýringar eru gefnar, og
hinum handtekna og fjöl-
skyldu hans kemur helst í
hug, að fórnarlambið eigi að
fara beina leið í gálgann.
Þegar skelfingin ein ber
ekki nægilegan árangur,
hikar Gestapo ekki við að
egna til uppreisnar. Komist
lögregluforingjarnir* að því,
að eitthvað sje á seyði í á-
kveðnum hluta landsins,
senda þeir oft einhvern á
vettvang til þess að efna til
samsæris. Eftir að búiú er
að „klekja út“ þessu sam-
særi, kemur Gestapo til
þess að handtaka samsæris-
mennina.
Þegar þörf er á fjölda-
aftökum. er það starf oftast
falið brúnstökkunum eða
SS-sveitunum. — Þessum
sveitum hefir einkum verið
Framh. á 8. síðu.