Morgunblaðið - 10.03.1944, Blaðsíða 8

MOEÖDNBLAÐIÐ
A ttræðisafmæli:
Þorsteinn Narfason
i \
Föstudagur 10 mars 1944
Frægð Snorra
| Áttræðisaímæli átti Þorsteinn
j Narfason bóndi á Klafastöðum
í Skilmannahreppi, 2. okt. sl,
Hann er fæddur 2. okt. 1863
í Stýflisdal í Þingvallasveit, Er
hann af góðu bændafólki kom-
inn. Faðir hans var Narfi Þor-
steirisson, Einarssonar, Jónsson
ar, er allir höfðu búið í Stýfl-
isdal. Kona Þorsteins Einars-
sonar hjet Guðný, mikill kven-
skörungur. Hún var ættuð af
Suðurnesjum. Misti hún mann
sinn snemma, en bjó svo með
Narfa syni sínum, uns hann
tók við búinu og kvongaðist.
Móðir Þorsteins á Klafastöð-
um var Þjóðbjörg dóttir Þórð-
ar bónda á Úlfljótsvatni og Sig
; ríðar konu hans.
Árið 1879 fluttist Þorsteinn
með foreldrum sínum frá Stýfl
ilsdal að Klafastöðum; var hann
þá á 16. ári. Höfðu fátækir
bæridur búið þar áður um langt
skeið. Voru þá öll hús á jörð-
inni mjög ljeleg. Baðstofan var
þá aðeins 2 stafgólf með skar-
súð, en inngangur í baðstofu
var með árefti, svo torfþakið
sást á milli viða. Túriin voru
grýtt og öll kargaþýfð. Narfi
keypti jörð þessa og varð á
fyrstu búskaparárum sírium
þar að byggja öll hús að nýju,
bæði yfir fólk og fjeriað. Einri-
ig byrjaði hann á túnasljettum.
Þegar Narfi hafði búið á
Kíafastöðurri eitt ár, varð hann
pddviti sveitarinnar. Átti hann
þá úr mörgu vöndu að ráða,
því þá komu hin miklu harð-
indi veturinn 1880—1881 og
svo vorið 1882, sem var mjög
kalt og gróðurlaust, svo að fjár
fellir varð um alt land. Hagur
almennings var þá mjög bág-
borinn. í Skilmannahreppi
voru þá aðeins þrír bændur
sem gátu talist bjargálna. Hin-
ir allir voru efnalausir og áttu
við þröngan kost að búa. Narfi
var oddviti í 9 ár, uns hann
ljest 1889.
Eftir lát föður síns tók Þor-
steinn að sjer bústjórn með
móður sinni. Kom þá brátt í
Ijós búhyggni hans. 1896 hætti
móðir hans að búa. Tók þá
Þorsteirift Við jörðiririi og
kvongaðist tveimur árum síð-
ar frændkonu sinni, Ragnheiði
Þorkelsdóttur, hinni ágætustu
konu. Hún var dóttir Þorkels,
er bjó á Fellsenda, KriStjáns-
sonar frá Skógarkoti og Berg-
ljótar Þorsteinsdóttur frá Stýfl-
isdal. Þau Klafastaðahjón eru
því systkinabörn.
Snemma á dvalarárum sín-
um á Klafastöðum stundaði Þor
steinn sjóróðra í 7 vertíðir, en
svo gaf hann sig að öllu leyti
að landbúnaði. Með dugnaði og
hagsýni komst harin í góð efni,
og var um langt skeið hæsti
gjaldandi sveitarinnar.
Jafnframt því að auka bú
sitt, lagði Þorsteinn. í miklar
jarðabætur; hann sljettaði tún-
in og stækkaði þau svo, að þau
eru nú 35 dagsláttur. Það var
ærið erfitt starf að losa og
flytja burtu alt það grjót sem
í túnunum var.
Heyhlöður og peningshús
hefir Þorsteinn bygt á jörð
sinni, bæði úr 'timbri og járni
og sum með steinsteyptum
veggjum. íbúðarhús sitt bygði
hann 1907. Er það myndarlegt
timburhús, járnvarið. Sjálf-
rennandi vatni hefir hann veitt
langa leið í íbúðarhúsið og
peningshús.
Auk þeirra starfa, sem sriertu
búskap hans, hefir Þorsteinn
haft ýms störf á hendi fyrir
sveit sína. Hann var lengi í
hreppsnefrid, sóknarnefnd og
í stjórn búnaðarfjelags hrepps-
ins. Einnig gegndi hann fleiri
trúnaðarstörfum. Rækti hann
öll þau störf með mestu sam-
viskusemi og var hygginn og
tillögugóður í hvívetna.
Þorsteinn og kona hans eign-
uðust 11 börn. 4 þeirra dóu í
æsku og 2 upp komin. Þau 5,
sem eftir lifa, eru nú öll heima
hjá foreldrum sínum. Þau hafa
öll erft mannkosti foreldra
sinna og eiga því miklurh vm-
sæídu.m að fagna.
Þann dag, er Þorsteinn varð
áttræður, heimsóttu hann sveit
ungar hans, til þess að votta
honum þakklæti og virðingu.
Hann er enn ungur í anda, þótt
árin hafi færst yfir hann.
Hinir mörgu vinir hans óska
honum góðs æfikvelds, og biðja
guð að blessa heimili hans.
G. G.
Ráðist á skipalesl
London í gærkveldi: —■ Þjóð-
verjar segjast í gær hafa ráð-
ist með sprengjuflugvjelum að
einni skipalest bandamanna út
af Algiers-ströndum og hæft
5 skip sprengjum og laskað
þau allverulega. Skipin voru
samtals að sögn 12.000 smál.
Síðar barst tilkynning frá
bandamönnum um árás þessa.
Segja þeir hana hafa verið
gerða af 50—60 þýskum flug-
vjelum, og hafi orustuflugvjel-
ar skotið 5 þeirra niður. Tvær
orustuflugvjelar bandamanna
fórust. — Skipalestin er ekki
sögð hafa orðið fyrir tjórii.
■— Reúter.
- Útvarpsfræðsian
Framhald af bls. 7
Það má fyllilega gjöra ráð
fyrir, þótt heiðnir menn hefðu
með miklum blóðsúthellingum,
getað hrundið trúboðinu í það
sinn, myndi Ólafur konungur
ekki hafa látið þar við sitja,
slíkur kappsmaður, sem hann
var, og sótti trúboðið með þeirri
harðneskju, sem ekki var sam-
kvæmt anda kristinnar trúar,
sem grundvölluð er af höfundi
hennar á kærleik og miskuri-
semi.
Ef eitthvað er ennþá af trú-
uðum mönnum hjer á landi,
munu þeir fagna því sem fyrr,
að kristiri trú riáði hjér yfir-
ráðum.
Meðan kristnin var hjer
meira en aðeins nafnið, var
hún aðalstyrkur og kjölfesta
þjóðarinnar í mestu þrenging-
um hennar.
Það hygg jeg, að ef kristin
trú hefði verið ráðandi yfir
hugum manna í heiminum nú
um skeið, mundi ekki hafa kom
ið yfir þjóðirnar það ógnará-
stand, er mannkynið stynur nú
undir.
Nú er takmarkið peningar
og völd með einhverjum ráð-
um, og erum við íslendingar
þar ekki nein undantekning.
Það er lítið gjört að því að
glæða trú og siðmenningu hjer
hjá okkur, enda kemur í ljós,
að hvortveggja hrakar, er best
sjest á hegðun unglinga hjer á
síðustu tímum.
29. jan. 1944.
Ó. J.
I.
ÞAÐ ER RJETT, þegar sagt
er, að Heimskringla Snorra
þyrfti að vera til á hverju
heimili hjer á landi (og vera
lesin). Og óefað mun hin fyr-
irhugaða útgáfa með norsku
myndunum, greiða fyrir því að
svo verði.
Hin stórkostlega íslenska,
sem er á ritum Snorra Sturlu-
sonar, á ekki sinn líka, og hef-
ir þó svo vanmetin verið, að til
skamms tíma þektu jafnvel
ekki hinir allrafærustu ís-
lenskumenn og norrænufræð-
ingar Snorramál. Má þet'ta
marka t. d. af því, að arinar
eins maður og Björn Ólsen,
skyldi geta látið sjer til hugar
koma, að Snorri hefði samið
sögu föður síns. — Er málið á
þeirri sögu gerólíkt islensku
Snorra, einsog jeg hefi nægi-
lega sýnt fram á í þeim kafla
Framnýals, sem heitir „Höf-
undarmark á íslendingasög-
um“.Annar höfuðskörungur ís-
lenskra fræða, Finnur Jónsson,
hefir í bókmentasögu sinni,
1904—5, s. 244, um Eglu þau
orð, að hún sje „prýðilega rit-
uð“ og á „framúrskarandi
góðu máli“, og bætir svo við:
„Það væri freistandi að geta
þess til, að enginn annar en
Snorri væri höfundur sög-
unnar“. En þó telur hann það
„alls óvíst“ og ,,ósannanlegt“.
En því fer fjarri að svo sje.
Hitt væri sönnu nær, að segja,
að telja megi víst, að Snorri sje
höfundur Egils sögu. Málfarið
(stíllinn) er nærri því eins ein-
kennandi fyrir manninn og
gómfarið, ef aðeins nógu vel er
athugað. Sem lítið dæmi um
hvað er Snorramál, má nefna
þetta. Jeg hefi fundið, að orð-
ið „feginsamlega“ kemur átta
sinnum fyrir í Heimskringlu,
en sex sinnum í Eglu, aldrei í
Njálu, Eyrbyggju, Ljósvetn-
ingasögu, Vatnsdælu, og enn
mörgum sögum öðrum. — í
eitt skifti kemur það fyíir í
Laxdælu, Grettlu, og Króka-
refssögu; en er í þeim sögum
vitanlega ekki frumlegt.
II.
ÞESSI snildarrit Snorra, sem
meir er að þakka en nokkurs
eins manns verki annars, að
íslenska forntungan er ennþa
lifandi mál, og auk þess stór-
mikla þýðingu hafa haft fyrir
önnur Norðurlönd, o. fl. voru þó
ékki meira metin um daga höf-
undarins, en svo, að hefði hann
ekki haft annað til síns ágætis
en það, að vera einn af allra-
merkilegustu sögu- og ritsnill-
ingum allra tíma, mundum
vjer sennilega tæpast vita, að
hann hefði verið til. Þrátt
fyrir hið háa menningarstig
þjóðarinnar í þeim efnu'.n,
voru menn þó svo sljóir gagn-
vart einmitt því, sem allra-
merkilegast var, að þeim þótti
ekki taka því að nefna það. Dg
ekki er mjer grunlaust, að líkt
mundi geta farið enn, þó að
eitthvert andlegt verk í allra-
þýðingarmesta lagi, væri bjer
unnið.
III.
ÞÓ AÐ Snorri Sturluson sje
nú löngu orðinn frægastur alíra
íslenskra ritsnillinga, þá er
hann samt ekki nándar nærri
því eins frægur og maklegt er.
Enginn hinna grísku og róm-
versku sögusnillinga jafnast á
við Snorra, og eru þeir þó
miklu frægri. Og þarf nú raun-
ar ekki að taka fram hvað það
er, sem þar um hlýtur að valcla
miklu.
Vilji menn sannfærast um. að
mikið vantar enn á, að Snovri
sje að verðleikum metinn, þá
skulu þeir koma í hið fræga
bókasafn í Uppsölum, þar sem
er til sýnis á sama Stað, Edda
Snorra á skinni, og hin gotri-
eska bíblíuþýðing Úlfílas bisk-
ups. Jeg var þarna staddur eitt-
hvert sinn, þegar þar var margt
manna, og var ekki torvelt að
sjá, hvort handritið þótti merki-
legra. Voru þeir fáir, sem nokk-
urn gaum gáfu Edduhandrit-
inu, en hinir aftur margir, sem
af auðsæum áhuga, virtu fyrir
sjer hina gotnesku skinnbók.
Og þetta var þó í Svíþjóð, þar
sem mjer virtist virðingin fyr-
ir norrænni fortíð til muna
meiri en annarsstaðar á Norð-
urlöndum.
24. febr.
Helgi Pjeturss.
fOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO!
X - 9
Eftir Robert Storm
/<><><><><yc»<><><><><>o-o<><><><><><>o<><><><>o<><>
OOCXkXXXXXXXXXX^OOOOOOOOOOOO i
Stúlkan: — En — en jeg vissi ekki, að maður-
inn, sem jeg ók á, var morðingi.
Læknirinn: — Jeg er ekki að ásaka yður fyrir
neitt, en þjer verðið aðeins að segja lögreglunni
alla söguna.
Stúlkan: — Lögreglunni? ... ó .. . nei, ... jeg
hefi skil orðsbundinn dóm fyrir ógætilegan akstur.
Læknirinn: — Mjer þykir það leitt.
X-9: —- Bíðið, við þurfum að tala við stúlkuna.
Stúlkan: — Guð komi til.
X-9: — Voruð það þjer, sem ókuð á mann og
komuð með hann hingað?
Læknirinn: — Hún segir að svo sje, en það er
enginn maður í bílnum hennar.