Morgunblaðið - 15.03.1944, Blaðsíða 1

t
31. árgangur.
59. tbl. — Miðvikudagur 15. mars 1944.
Isafoldarprentsmiðja h.f.
írar sviftir sambandi við umheiminn
Finna
fenaii
London í gærkveldi.
- Ostaði'estar fregnir frá
Stokkhólnii segja, að svar
Ji-ú.ssa við athugasemdum
h'inna viö friðarskilmálana,
s,j.e nú komið tl Helsinki. og
haí'i verið tekið þar til at-
hugnnar. Teþja sumir fregn-
ritarar, að Rússum hafi alls
ekki getist að tillögum Finna
í þessa átt. og hafnað þeim. —
Talið ei' að Finnar sjeu mi að
athuga málin og segja sumir,
að ]>eir hafi fengið til þess
nokkurn frest. •— Reuter.
Breska stjómin
samjsykkir nýjar
flugvjeiaíegundir
Gayda ferst
f loffárás
London í gærkveldi.
Horfur fara nú batnandi í
koladeilunni í Bretlandi. Hafa
65.000 manns í Wales þegar
horið aftur til vinnu, en búist
er við að fleiri fari til vinnu
næstu daga. — Altaf er verið
að semja í London um kaup
námumanna. Rætt var um þessi
mál á þingi Breta í dag, og færð
ist Churchill undan að segja
nokkuð um þetta, þar sem ver-
ið væri að semja. Sumir þing-
menn kváðu námumenn hafa
framið lögbrot með verkfall-
inu, en aðrir vörðu þá. Enn-
fremur var spurt, hvort kola-
verkfallið hefði seinkað inn-
rásinni. — Reuter.
Bandaríkjaþing-
menn til Bretlands
London í gærkveldi.
Tillaga hefir komið fram
Breska þingið ræddi í dag
iuu flugferðir eftir stríð og
var skýrt frá ]>ví, að breska
stjórnin heföi samþykt 7
flugvjelagerðir til ferða eftir
st.ríðið. Eru þær allar nýstár-
iegar, sumar mjög stórar, til
ferða um úthöfin, en aðrar til
innanlandsl'ei'ða. Ein tegund-
i11 er knúin af þrystilofíi og
mun ná óhemju hraða.

Vegir frá NorSur-

U
\\
Óhjákvæmileg ör-
yggisráðstöfun
— segir Churchill
norska blaðafullírúan- t
Frá
um: — Hjer eru nokkrar upp- ’
lýsingar um þá vegi, sem þýsku :
hersveitirnar verða að fara eft-
ir í Norður-Noregi, ef þær
þurfa að hörfa frá Finnlandi,
og taka ekki þann kostinn að
fara hina áhættusömu sjóleið. P1?3
Þessir vegir eru mjög þýðingar aras 1
mildir fyrir alla herflutninga,
þai sem ómögulegt er að fnra
með her, nema eftir þessum
vegum, bæði í Finnlandi og
Finnmörku.
Rjett eftir hernám Norðui-
Noregs, sumarið 1940, hófust
London i gærkveldi.
Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter.
VIRGINIO GAYDA, fyrver-
andi ritstjóri aðalblaðs fasista
á Ítalíu, Giornale d’Italia, mað-
urinn, sem kallaður var mál-
Mussolinis, fórst í loft-
dag, að því er Róma-
borgarútvarpið skýrir frá í
kvöld.
Atti Gayda heima í Tibur-
tino, einu úthverfi Róma-
borgar, en flugvjelar banda-
manna gerðu árás á bæinn í
dag. Fjell sprengja beint niður
London í gærkvöldi. — Einkaskeyti til Morg-
unblaðsins frá Reuter.
CHURCHILL FORSÆTISRÁÐHERRA Breta gaf í dag
í neðri málstofunni þá yfirlýsingu, að Bretar væru ekki
einungis ákveðnir í þvr að einangra Bretland algjörlega
frá írlandi (Eire), heldur einnig að svifta Eire öllu sam-
bandi við umheiminn, á hinum hættulegu tímum, sem
nú færu í hönd, og átti forsætisráðherrann þar vafalaust
við innrásina.
Churchill sagði, að athugað hefði verið um nokkurt
skeið, hvað gera ætti, til þess að útiloka þá hættu fyrir
innrásarfyrirætlanir bandamanna, sem sendisveitir Þjóð-
verja og Japana í Eire hefðu með sjer, en nú væri ákveðið
að herða tökin og einangra Eire.
VeSur skána á Ítalíu
- en leðjan ógurleg
Þjóðverjar handa um vegagerð a Gayda, en hann sat við
í allstórum stíl á svæðinu milli
Norður-Noregs og Norður-Finn
lands, og einnig var unnið að
vegabótum í Norður-Noregi
Flestir af þessum vegum höfðu
þegar verið áætlaðir og á sum-
um þeirra byrjað fyrir stríðið
Vegarsamband er nú komið á
skrifborð sitt, er árásin var
gerð. Fanst lík hans í rústun-
um síðdegis í dag.
Nærri húsi Gayda hrundu
tvö önnur hús í rústir og fórst
í öðru þeirra frægasti kvenna-
læknir Italíu, dr. Gatani. Yfir-
leitt varð mikið manntjón í
frá Oslo til Kirkenæs, gegnum bænum.
Finnmörk, með ferjum yfir Gayda var 59 ára að aldri.
Oyfjörð og Lyngenfjörð, en Hann fjekst við blaðamensku
hingað til hefir aðeins verið mestan hluta æfi sinnar, eftir
um ferð á vegum þessum að
sumarlagi. Vegurinn frá Ski-
^botn^til Karsuando er einnig
breska þinginu um það að þjóða ' fullgerður. Ekki er heldur hægt unni ítölsku.
flókki amerískra þingmanna i að fara hann að vetrarlagi, en ______
heimsókn til Bretlands. Var til— i búast má við, að Þjóðverjar
lögu þessari mjög vel tekið, og geri alt til þess að gera hann
vifðist svo, sem bráður bugur færan eins snemma og hægt er
að hann útskrifaðist af háskól-
anum í Toríno, en var þó nokk
urn tíma í utanríkisþjónust-
verði unninn að því að bjóða
mönnum þessum til Bretlands.
— Reuter.
í vor. Frá Karsundo er vegur
til Rovanjemí í Mið-Finnlandi,
og er sá vegur í sambandi við
alt finska vegakerfið. Vegurinn
um Skibotn verður stöðugt þýð
ingarmeiri fyrir Þjóðverja, þar
sem sjóleiðin meðfram Norður-
er hættuleg.
Stúdentar ræða eftir-
stríðsmál.
Stokkhólmi: — Fjelag íhalds Noregsströndum
samra stúdenta í Stokkhólmi Vegurinn um Porsanger-Kara-
boðaði nýlega til fjölmenus sjok-Enare yfir Finnmerkur-
fundar, þar sem rætt var um hásljettuna er líka fullgerður og'
viðreisnarmál eftir styrjöldina. j fær allan veturinn. Þá hefir
Þrir sænskir ráðherrar, þeir j vegurinn um Suðui'varangur til
Domöe, Ewerlöf og Rubbestad, \ Finnlands verið breikkaður og
mættu og töluðu á fundi þess- j bættur, og hefir honum verið
ura. Ais tóku þar til máls full- haldið færum í v.etur. Mun hægt
trúar fjögurra stjórnmála- 1 að flytja þungavöru um vegi
flokka. þessa.
Systir Nordahl Grieg
fersl í járnbrautar-
slysi
Frá norska blaðafulltrú-
anum:
EINS OG ÁÐUR hefir verið
frá skýrt, rákust nýlega tvær
járnbrautalestir saman á Berg
ensbrautinni. Slys þetta skeði
uppi í fjöllum. Um 20 manns
fórust í slysinu.
Þá er nú kunnugt orðið, að
ein af systrum Nordahl Grieg
skálds, ungfrú Ingeborg Grieg,
45 ára að aldri, var ein þeirra,
er ljetu lífið í slvsi þessu.
London í gærkvöldi. —
Veður liefir nú skánað á!
Italíu, og hefir lofthernaður
og flugvjelar bandamanna
verið með meira móti í dag,
gert margar árásir, þar á með-
al á Róm, og ýmsar nærliggj-
andi staði.
Landhernaðinum háir nú'
niest leðja og for cftir hinar
langvinnu úrkomur og telja
fregnritarar. að’minst heil
vika þurka og góðviðra verði
að líða, uns nokkuð verði,
hægt að berjast að ráði á
landi. Smáskærur hafa orðið
á vígslóðum áttunda hersins.
og við Anzio er stöðugt háð
allmikil stórskotahríð.
Churchiil kvað vissu-
lega mjög leitt að gera þetta,
þar sem svo margir írar
berðust hraustlega í breska
hernum, og hefðu fallið fyr-
ir málstað bandamanna, en
hjer væri líf allra í hættu.
Bæri stjórn Bretlands að
gera sitt ýtrasta til þess að
ekki hlytist tjón af áður-
nefndum sendisveitum,
enda væri best að grípa til
áðurnefndra ráða, því væri
það ekki gert, myndi óbrú-
anlegt djúp myndast milli
Breta og íra, ef það sannað-
ist, að njósnir, framkvæmd-
ar í Eire, hefðu orðið fjölda
hermanna bandamanna að
fjörtjóni.
Kvað Churchill Breta
einnig vera ábyrga gagnvart
Bandaríkjamönnum í þessu
máli.
Mountbaflen
á vígstöðvunum
í Burma
London í gærkveldi.
Mountbatten lávarður og
Stilhvell aðstoðarmaður hans
hafa að undanförnu ferðast
um vígstöðvarnar í Efri-
Burma, þar sem nú er verið
að heyja sókn, sem hershöfð-
ingjarnir skipulögðu fyrir
sex máuuðuð síðau.
Nokkrar iiersveitir banda-
marina hafa komist yfir efstu
kvíslir Chindvin-árinnar og
komist þar á bak við nokkrar
sveitir Japana. ITafa hersveit-
ir þessar fengið birgðir flug-
leiðis. — Á Arakansvæðinu
er allmikið barst, on ekki hafa
breytingar orðið þar miklar.
— Reuter.
Tillaga kom fram frá þing
manni einum um að loka
landamærum Eire og Norð-
ur-írlands, þar sem skemd-
arvargar færu þar iðulega
vfir, en Churchill kvaðst sjá
um að alt nauðsynlegt vrði
gert.
Harðorður kardináli.
Kardináli sá, sem er yfir-
maður írsku kirkjunnar,
hjelt ræðu í dag, þar sem
hann rjeðist mjög á banda-
menn fyrir meðferð þeirra
á Eire. Kvað hann það næsta
hlálegt, að menn þeir, sem
þættust berjast fyrir frelsi
og rjetti smáþjóðanna,
beittu smáþjóð slíkum fanta
tökum, sem írar væru nú
beittir. írar ræktu öll sín
mál þannig, að þeir hefðu
fullan rjett á að vera í friði,
og um rjett þeirra til sjálf-
stæðis dytti engum í hug að
efast.
Framh. á 2. síðu.