Morgunblaðið - 17.03.1944, Blaðsíða 11

Föstudag'ur 17. mars 1944,
MORGUNBLAÐÍt)
11
íf!I£
VÍCKI MUTf?
hann; hann var volgur, en
máttlaus. Hún tók hann og bar
hann að andliti sjer; hann var
dáinn. Hún lagði hann varlega
niður í körfuna aftur og lagði
síðan körfuna frá sjer. „Jeg
hefi engan tíma, litli vinur.
Mjer þykir það leitt.........“,
hvíslaði hun.
Hún ruddist áfram og kom
innan skamms að götuhorni, en
áttaði sig ekki strax á því, að
hún var komin í Nanking-
strætið aftur, því að það var
algerlega óþekkjanlegt. Hálf
framhlið byggingar hafði ver-
ið lögð í rústir, þykka reykj-
armekki lagði upp úr rústun-
um. Hinir særðu engdust sund-
ur og saman alt í kring um
bygginguna og í rústunum sjálf
um, og undarlegan þef dauðra
lagði að vitum Ruth. Hún var
nú komin svo nálægt æpandi
fólkinu, að hana verkjaði í
hljóðhimnuna. Innan skamms
kom fólk hlaupandi út úr ann-
ari byggingu við strætið, til
þess að veita hinum mikla
fjölda særðra á strætinu fyrstu
hjálp. Ruth klifraði yfir rúst-
irnar og tók til óspiltra mál-
anna. Skósólar hennar urðu
innan skamms hálir og klístrað
ir af blóði.
Margir voru þegar dánir, og
það var ef til vill það besta.
Aðrir lágu limlestir, í rústum
eins og húsveggirnir, sem höfðu
fallið á þá. Líkamshlutar, part-
ar af því, sem tíu mínútum áð-
ur höfðu verið lifandi menn,
kom í ljós, þegar leitað var í
rústunum. Ruth tók í kven-
mannshendi, sem stóð fram
undan hnullungssteini, eins og
hún væri að biðjast hjálpar.
Hendinni fylgdi handleggur og
blæðandi og flakandi axlar-
hluti. Konan, sem hendina átti,
,háfði kastdst eitthvað burtu,
eða verið skotin í tætlur. Ruth
1 jet sjer ekki bregða mjög mik
ið við þetta, því að hún hafði
lært að hafa stjórn á tilfinn-
ingum sínum á skurðarstofum
spítalanna. Hún þurkaði svit-
ann af enni sjer með handleggn
um og' hjelt áfram að leita að
særðum mönnum og líltum í
rústunum. Hvítir menn og
Kínverjar höfðu dáið þarna
hlið við hlið. „Allir menn eru
bræður“, sagði einhver skamt
frá Ruth. Það ljet draugalega
í eyrum við þetta tækifæri, og
þegar hún leit við sá hún, að
sá sem þetta sagði var gamall
Kínverji með svipbrigðalaust
andlit. Hann tók hvítt barn í
fang sjer og bar það inn í næstu
byggingu — gistihús með hring
dyrum, sem allar rúður voru
brotnar í.
Skammt frá í hliðarsundi
fann Ruth konu, sem virtist
vera ósködduð, en engdist
súndur og saman af kvölum;
hún var kínversk lágstjetta-
kona í svörtum buxum og
hvítri líntreyju. Um leið og
Ruth laut niður að henni til að
hjálpa henni, sá hún, hvað að
henni var. Konan var þunguð,
og óttinn hafði flýtt fyrir fæð-
ingunni. Hún talaði í óráði án
afláts, og hár hennar var vott
af svita kvalanna. Ruth hugs-
aði sig um stundarkorn, síðan
tók hún á öllum kröftum sín-
um, tók konuna á bakið og bar
hana inn í hliðargötu, sem var
mannfærri og þögulli. Konan
hætti um leið að tala, og eitt-
hvað, sem líktist brosi, sýndi
stórar tennur hennar. Um leið
og Ruth lagði hana á jörðina
og losaði buxnastreng hennar,
fór hún að stynja aftur. Ruth
virtist það hreinasta krafta-
verk, að barn skyldi eiga að
fæðast innan um allar þessar
ógnir, dauða og eyðileggingu.
Hún hafði sjálf oft verið við-
stödd barnsfæðingar, en aldrei
tekið á móti barni sjálf. Skort-
urinn á öllum sótthreinsunar-
lyfjum vakti óhug hennar, sem
æfðrar hjúkrunarkonu. En jafn
framt því fann hún til heitrar
gleði yfir því að geta orðið til
hjálpar.
Konan lá á götunni, hálf-
nakin, og hún krepti bakið og
dró hnjen upp undir höku.
Fólk hjelt áfram að hlaupa
fram hjá, en það var hætt að
æpa. Enginn hafði tíma til að
sinna konunni, sem Ruth laut
yfir. Það var þegar farið að
sjá á dökkan, votan koll barns-
ins, og Ruth tók um hann með
báðum höndum og dró barnið
úr líkama móður sinnar. Það
var örlítill, koparlitaður dreng
hnokki. Hún skelti hann einu
sinni á sitjandann; hann opn-
aði munninn, sýndi rauða,
tannlausa góma og skældi há-
stöfum. Hann lá enn milli fóta
móður sinnar, fastur við hana
á naflastrengnum. Móðirin
reisti höfuðið og reyndi að sjá
barnið sitt. Ruth skildi, hvað
hún vildi, og lyfti upp litlum
líkamanum, svo að móðirin
gæti sjeð höfuð hans, hand-
leggi og fótleggi, örsmáar hend
ur og fætur með fullkomnum
nöglum — lýtalaust og eðlilegt
með öllu. Konan hallaði höfð-
inu út af aftur.
Ruth kraup á jörðina við hlið
hennar; hún áttaði sig í fyrstu
ekki á, hvað hún ætti að gera.
gera. Síðan reif hún laxbleik-
an undirkjól sinn af axlahlýr-
unum, Síðan smeygði hún hon-
um niður fyrir fætur sína og
lagði hann samanbrotinn undir
litla, kínverska ungbarnið. Svo
hugsaði hún sig um aftur og
þreifaði eftir axlahlýrunum, og
þegar hún var búin að finna
þá, batt hún þá saman og gekk
frá naflastrengnum með þeim.
Hún hikaði enn, og guð veit,
hver hvíslaði því að henni,
hvað hún ætti að gera næst.
Hún laut yfir konuna og beit
naflastrenginn í sundur. Það
sáust fáeinir blóðdropar, ekk-
ert meira. Ruth hafði meiri
hjartslátt en nokkurntíma áð-
ur á ævinni. Hún þurkaði aftur
af sjer svitann á handleggnum.
Nú byrjaði konan að tala. „Það
er alt í lagi, alt í besta lagi“,
sagði Ruth hughreystandi og
strauk vott, svart hár hennar
frá enninu. Hún vafði barninu
inn í prjónasilkiundirkjólinn
og lagði það í arma móður sinn
ar. Innan skamms varð andlit
hennar aftur afmyndað af
kvölum, og Ruth flýtti sjer að
taka við barninu af henni; síð-
an hjálpaði hún konunni að
losna við fylgjuna.
Alt þetta átti sjer stað á
steinlögðu stræti, en var þó í
engu frábrugðið fæðingu í
frumskógunum. Ruth hafði
gleymt Frank, síðasta stundar-
fjórðunginn hafði hún ekki
einu sinni munað eftir tilveru
hans. Unga barnið — nýfætt,
hungrað, lítið dýr — fór nú
að leita að brjósti hennar. Ruth
!hló upphátt og móðirin hló
líka. Ruth fjekk henni barnið
aftur, þótt það lægi við að hún
ætti bágt með að sleppa þess-
um lifandi, heita böggli. Hún
klæddi móðurina aftur, og
hún, sem var smátt og smátt
að jafna sig, hrópaði upp og
benti á kjól Ruth. Nú fyrst sá
Ruth, er hún leit niður, að hún
var rennvot af blóði þeirra,
sem hún hafði hjálpað til að
bera. Hún hristi höfuðið og
brosti framan í kínversku kon
una.
Það heyrðist svelt flaut og
hvít sjúkrabifreið nam staðar
skamt frá. Læknar og hjúkr-
unarmenn þutu út úr henni.
Ruth hljóp til þeirra með barn-
ið á handleggnum. „Það er
kona hjerna, sem er nýbúin að
fæða barn“, sagði hún við þá.
Læknirinn ýtti henni aðeins til
hliðar.
„Það er ekkert rúm . . . .“,
tautaði hann og flýtti sjer
burtu ásamt mönnum sínum.
Ruth fór aftur til sjúklingsins.
Hún var gagntekin heitri gleði,
sem hún hafði aldrei áður fund
ið til. Hún reyndi að styðja
kínversku konuna á fætur,
hana langaði til að hjálpa
henni burt úr stræti þessu. En
konan lokaði augunum og
hristi höfuðið. Hún virtist vera
þreytt og alsæl, og hún vildi
vera kyrr þar sem hún var.
Ruth varð sem snöggvast gagn
tekin ótta við barnsfararsótt
eða eitthvað þessháttar, en hún
sigraðist á honum. Hún lagð-
Pjetur og Bergljót ’
Eftir Christopher Janson
29.
hvað kæmi fyrir mig. En nú verð jeg að flýta mjer, svo
jeg fari ekki of seint af stað. Það eru til reipi heima hjá
þjer?“
Nú flýttu þau sjer, og stuttu síðar voru þeir komnir á
leiðina upp að skarðinu, Pjetur og Árni, því Árni varð
að sýna honum afstöðuna. Pjetur batt langt og mjúkt
reipi um sig miðjan, svo hann væri færari að klifra, ef
hann hjeldi ekki á því. Það var ekki langt upp að skarð-
inu frá bænum á Bjarnarstöðum, og var þar stysta leiðin
upp á fjallið, þótt illfær væri hún, þar sem aurskriður
voru hvarvetna í snarbröttum hlíðum skarðsins, hálf-
lausar grasflykstur og klettar.
Pjetur fikraði sig upp skriðurnar. Það fossaði lítill læk-
ur öðrum megin við hann, og það munaði minstu að hann
væri dottinn í lækjarfarveginn. Árni stóð íyrir neðan og
horfði á Pjetur klifra. Og það var sjon, sem vert var að
sjá, þegar hann Pjetur kleif fjallið. Hann stökk eins og
geit frá einum steini til annars, yfir gjár og gljúfur, hjekk
eins og fluga í þverhnýptum klettunum, sveif stundum á
höndunum út af einhverri brúninni, en vog sig svo upp.
Hann skreið og smaug, hjelt sjer í kjarr og steinnybbur,
stundum stóð hann þráðbeinn og litaðist um eftir nýrri
fótfestu, svo beygði hann sig og stökk, og hærra og hærra
komst hann, en skúfurinn á húfunni hans dinglaði við
hverja hreyfingu.
Árni stóð og horfði á: Seigur er hann í fjallgöngum,
pilturinn, hugsaði hann, hann starði á eftir Pjetri, sem
var eins og stór svartur depill hátt uppi í skarðinu. En í
sama bili hvarf Pjetur Árna sjónum, og hann heyrði dun-
ur af grjóti, sem valt niður eftir. Árni varð dauðhræddur.
En þarna kom Pjetur aftur í ljós. Honurn hafði tekist að
ná haldi á steini, þegar hann var að byrja að hrapa. —
„Erfitt var þetta“, tautaði Pjetur, settist á klettasnös og
þurkaði af enninu. „Karlinn á ekki að geta verið mjög
langt hjeðan“, bætti hann við, stóð upp og leit í kringum
sig, en sá ekkert til herra Smith.
„Halló!“ hrópaði hann svo eins hátt og hann gat, svo
bergmálaði langa vegu, og fossinn niðaði, lækurinn steypt-
ist í einu löðri niður hlíðina.^— „Bara að karlinn hafi
ekki dottið í gilið“, sagði Pjetur, klifraði svolítið lengra
og skygndist í kringum sig, gáði eins vel og hann gat. •—•
Jú, var ekki þarna eitthvað röndótt á kletti rjett hjá. —•
Pjetur var ekki seinn. Hann þaut þangað. Þar lá herra
Smith og hafði vafið utan um sig teppi undir nóttina, sem
Gladstone og Viktoría
drotning.
Fullan fjórðung aldar var
Gladstone „þjónn hennar há-
tignar“, eða, með öðrum orð-
um, átti sæti í stjórnarráðu-
neytinu, og fjórum sinnum,
samtals 12 ár, hafði hann þar
forsætið. Árið 1894 ljet hann
af stjórnarstörfum, þá 85 ára
gamall, og voru þá liðin rjett
60 ár frá því að hann var að-
stoðarmaður í ráðuneyti Ro-
bert Peel.
Viktoría drotning var frem-
ur fá við Gladstone lengst af,
en þau ljetu hvort annað njóta
sannmælis um vitsmuni og
mannkosti. Það var fyrst, er
Gladstone tók að gerast gam-
all, að hún bauð honum til sæt-
is, er hann kom til viðtals við
hana í stjórnarerindum. Ann-
ars fór mest þeirra á milli
skriflega, og var það alt að
kalla titla og togalaust. Gamla
konan var vönd að hirðsiðum
og hátign sinni, og aldrei
kvaddi hún Gladstone með
handabandi öll þessi samvinnu
ár, en hitt var siður, að kyssa
á hönd drotningar, þegar hún
fól völdin nýjum ráðherra.
Seinustu fundir þeirra voru
suður við Miðjarðarhaf, voru
þau bæði þar sjer til heilsu-
bótar, hún 78 ára, en hann 88
ára, árið áður en hann andað-
ist. Drotning gerði honum orð
að heimsækja sig, og tók hún
honum hlýlega. Þá var það í
fyrsta sinn, sem hún kvaddi
hann með handabandi, og var
karlinum mjög skrafdrjúgt um
það.
★
Vinnukonan (var að sækja
meðal fyrir húsmóður sína);
— Hvaða meðal er í þessu
glasi?
Lyfjasveinninn: — Það er
þetta makalausa meðal, sem
læknarnir ætíð fyrirskipa, þeg
ar fólk vill fá meðal án þarfa,
og það, sem við í lyfjabúðinni
látum altaf, þegar við getum
ekki lesið lyfseðil læknanna.
★
Rjett eftir nýárið.
Móðirin: — Jeg var hjá lækn
inum í dag.
Dóttirin: — Gat hann nokk-
uð um, hvaða sjúkdómur væri
mest móðins í ár?
'A'
Oft hváir heimskur, en heyr-
ir þó.
★
Jón (á sáttafundi): — Jeg’
vil ekki þola það bótalaust, að
hann Pjetur þarna barði mig
72 högg i einu.
Sáttamaðurinn: — Hvaða
ógnar þolinmæði er þjer gef-
in, maður, að standa undir 72
höggum og nenna að telja þau.
★
Heldri maður: — Þjer hafið
í blaði yðar í gær kallað mig
svikara og þrælmenni.
Ritstjórinn: — Það er ó-
mögulegt, að jeg hafi gert það,
því að blað mitt flytur aldrei
annað en nýjar frjettir.
★
Frúin: — Jeg ætla að fá eitt
25 aura frímerki.
Afgreiðslumaðurinn: — Ætl-
ar írúin að taka það með sjer,
eða á jeg að senda það heim.