Morgunblaðið - 18.08.1944, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 18. ágúst 1944.
ANY\ NETON
aá
ZS. dagur
þess að tala við. Henni datt
Zélía í hug. Hún hafði ekki sjeð
gömlu konuna aftur, en hún
vissi, að hún hjelt til einhvers
staðar niðri í kjallaranum.
Nikulás myndi ef til vill ekk-
ert kæra sig um, að hún sækti
á fund hennar, en hvað um
það!
Miranda lagði því af stað nið
ur í kjallarann. Það var niða-
myrkur alls staðar og hún var
hálf hrædd. Henni fanst ein-
hver vera að hvísla í myrkrinu.
Þegar hún kom niður í her-
bergið, þar sem þjónustufólk-
ið hjelt tjl, ráku allir upp stór
augu. Tomkins, sem sat úti í
horni, reis til hálfs upp úr sæti
sínu, en settist svo aftur. „Hvað
get jeg gert fyrir yður, ung-
frú?“ spurði hann, kuldalegur
á svip.
„Jeg — jeg ætlaði að finna
Zélíu“, svaraði Miranda.
Þjónninn ypti öxlum. „Hún
situr í eldhúshorninu, eins og
hún er vön“. Hann benti henni,
hvert hún ætti að fara, þar eð
hann hafði ekki í hyggju að
ómaka sig neitt fyrir stúlku-
kind þessa, þegar Nikulás sá
ekki til.
Miranda fór nú fram í eld-
húsið. Það var geysilega stórt,
og úti í einu horni þess, hjá
eldavjelinni, sat Zélía gamla
og reri fram og aftur. Rjett hjá
henni sat önnur kona, með
rokk sinn, og reri einnig fram
og aftur. Það var Annetja. Hún
hjelt á Katrínu í skauti sjer og
raulaði við hana gamla, hol-
lenska vögguvísu:
Trip a trop a tronjes
De vaarken in de bonjes.
Þegar Miranda sá vinalegar
eldglæðurnar, fann matarilm-
inn og heyrði móðurlegt raul-
ið í Annetju, fjekk hún sára
heimþrá. Það var ekki að furða,
þótt Katrín vildi heldur vera
hjer niðri. Hún brosti til henn-
ar, og Katrín brosti syfjulega
á móti, en hreyfði sig ekki.
Zélie leit upp. „Þú vilt finna
mig, petite“, sagði hún. Það
var staðhæfing, en ekki spurn-
ing. Hún benti á stól við hlið
sjer, og Miranda settist niður.
„Hvað viltu mjer?“ sagði
Zélie. „Þú hlustar ekki á mig“.
Hún hristi höfuðið, sorgmædd
á svip. „Azilde mun hlæja.
Jeg sagði þjer það um daginn“.
,,Ó, farðu nú ekki að tala um
þessa vitleysu aftur“, hrópaði
Miranda. „Jeg kom ekki hing-
að til þess að hlusta á það. Jeg
veit ekki, hvers vegna jeg kom.
Jeg var einmana“.
„Einmana!“ hreytti Zélie út
úr sjer. „Þú veist ekki hvað
það er að vera einmana — ekki
enn. Hvers vegna ferðu ekki
heim til þín?“
Miranda leit niður. Já, hvers
vegna fór hún ekki heim til
Abigail? En þá myndi hún
aldrei sjá Nikulás framar, og
þá myndi hún útiloka alla von
um, að einhvern tíma — ein-
hvern veginn .... Hún náði
ekki lengra í þessum hugsun-
um sínum. Þessi ómótaða von
hennar bygðist hvorki á skyn-
semi nje möguleika.
Zélie horfði á niðurlútt and-
lit stúlkunnar og rak upp stutt
an hlátur. „Djöfullinn les sál
þína. Ef maður þráir eitthvað
nógu mikíð, er áreiðanlegt, að
það skeður“.
Miranda hristi höfuðið.
„Hvaða vitleysa, Zélie“.
Gamla konan rjetti úr sjer
og augu hennar urðu reiðileg
og ógnandi. En reiði hennar
hvarf jafnskjótt og hún kom.
Hún andvarpaði og hallaði sjer
aftur á bak.
Katrín kom nú til hennar og
lagði höndina á hnje hennar.
„Segðu okkur sögu, Zélie“, bað
hún. „Segðu okkur frá Azilde.
Miranda hefir einnig gaman af
að heyra um hana. Er það ekki,
Miranda?“
„Jú, jú“, svaraði Miranda,
ákafalaust. Hana langaði ekki
lengur til þess að heyra sög-
una um Azilde, sem virtist að-
eins standa í sambandi við hjá-
trú og leiðindi. En hún vildi
það heldur en yfirgefa nota-
legt eldhúsið.
„Húsbóndinn vill ekki að
jeg tali um Azilde“, sagði
Zélie. „Hann er hræddur við
það“.
„Hræddur!“ endurtók Mir-
anda og brosti. „Hann er ekki
hræddur við neitt“.
Zélie andvarpaði þreytulega.
„Allir eru hræddir við eitt-
hvað, væna mín. — Já, jeg
ætla að segja ykkur söguna.
Hlustið þið þá vel á“. Hún
þagði andartak, en byrjaði svo
að tala með hljómlausri röddu,
eins og hún væri að þylja utan
bókar. „María Azilde de la
Courbert var fallegasta stúlk-
an í New Orleans. Hún var alt
af glöð og kát, söng, hló og
dansaði allan daginn, og stóru,
svörtu augun hennar ljómuðu
eins og tvær stjörnur“.
Miranda hlustaði fyrst ann-
ars hugar á það, sem Zélie var
að segja, en brátt var eins og
rödd hennar dáleiddi hana.
Azilde varð raunveruleg og
Miranda gleymdi því, að hún
var að hlusta á sögu af stúlku,
sem hafði lifað fyrir hundrað
árum og sem Zélie hafði að-
eins heyrt móður sína tala um,
hina svörtu Titine, sem verið
hafði ambátt Azilde.
Zélie bljes lífi í fortíðina,
svo að Miröndu fanst Azilde
standa þarna hjá þeim, á hvit-
skúruðu eldhúsgólfinu, með
svarta lokka sína og ljómandi
æskufjör. Hún bar altaf gylt
blóm í Hárinu, rós eða jasmínu.
Kjólar hennar voru oftast gul-
ir, því að Azilde elskaði sólar-
litinn. „Allan daginn söng hún
eins og næturgali‘\ sagði Zélie,
,,og alla nóttina dansaði hún
við franska aðalsmenn í höll
landsstjórans“.
Azilde hafði orðið áslfangin
af ungum Kreóla, sem var
þjónn hjá de Vaudreuil mark-
greifa, og þau höfðu stefnumót
sín við hliðina á lindinni í
garði de Courbets, bak við hús
ið, í Konungsgötu.
En þau hættu þegar Pieter
yan Ryn kom til New Orieans
októberdag einn árið 1752.
Hann kom á sínu eigin skipi og
ætlaði að kaupa farm af Louis-
iana-indigó, sem hann gat selt
með geysimiklum hagnaði í
New York. í rauninni var
frönskum nýlendum bannað að
selja afurðir sínar öðrum lönd-
um en móðurlandinu. En það
var hægt að fara í kringum
það, og það tókst Pieter. Hann
fjekk indigóið og hann fjekk
Azilde.
„Áttu við, að hann hafi orð-
ið ástfanginn af henni?“ spurði
Miranda með ákafa.
Zélie ypti öxlum. „Pieter
Van Ryn átti ekki til tilfinn-
ingar, sem hægt er að kalla
ást. Hann vildi fá hana. Hann
sýndi foreldrum hennar fram
á, að hann væri auðugur mað-
ur og tiginn lávarður, og fjekk
því aðeins mjög lítinn heim-
anmund með henni. Foreldr-
um hennar fanst þau hafa gert
góða verslun“.
Jafnvel Titine komst aldrei
að því, hvað það var, sem í
raun rjettri skeði á hinni löngu
og erfiðu sjóferð til New York.
En hún sá húsmóður sína gjör-
breytast á hálfum mánuði.
Dökk augu hennar blikuðuekki
lengur af fjöri. I þeim var nú
ekki annað að sjá en algjört
tómlæti, sem breyttist í skelf-
ingu, þegar maður hennar var
nálægt. Hún söng ekki lengur
nje hló. Þegar veturinn kom,
sat hún dag eftir dag í hnipri
við arininn.
Næsta vor fæddist Adriaen
og var þá húsbóndinn ánægð-
ur með konu sína um stund,
fyrir að hafa alið sjer erfingja.
En að öllu öðru leyti hafði hún
valdið honum sárra vonbrigða,
því að fegurð hennar og glað-
lyndi, sem fyrst hafði hrifið
hann, var nú alveg horfið. —
Þegar Adriaen fæddist gaf
hann henni hálsband úr dem-
öntum og litla hairpsikordið,
sem stendur inni 1 rauða her-
berginu. Azilde setti hálsband-
ið aldrei á sig. Eftir fæðingu
litla drengsins hlaut jafnvel
maður hennar að sjá, að það
var ekki aðeins líkami henn-
ar, sem hröklaðist frá honum
í skelfingu, heldur hafði og sál
hennar dregið sig inn í þoku-
kendan hjúp, og þaðan reyndi
hún aldrei að snúa aftur.
„Hún sat allan daginn og
starði út um gluggann“, sagði
Zélie. „Hún svaraði ekki, þeg-
ar yrt var á hana. Stundum
fór hún niður í rauða herberg-
ið og Ijek á harpsikordið, þegar
húsbóndinn var ekki heima.
Og svo dag einn....“.
Zélie þagnaði og leit á litlu
stúlkuna, sem sat við fætur
hennar. En Katrín hafði mist
allan áhuga á sögu hennar og
var farin að leika sjer að
dúkku sinni.
Miranda hallaði sjer áfram.
„Haltu áfram, Zélie ........“,
sagði hún með ákafa.
Gamla konan kinkaði kolli.
„Dag einn varð slys. Skip hús-
bóndans fórst, með allri áhöfn
og öllum farmi. Titine sat inni
hjá Azilde og var að reyna að
fá hana til pess að líta við

Hjalti húsmannssonur
Æfintýr eftir P. Chr. Asbjömsen.
9.
kisi. „Jeg ætla að drekkja mjer“, svaraði Hjalti.
„Vertu ekki að því“, sagði kötturinn, „þú skalt fá
hringinn aftur“.
„Jæja, ef jeg fæ hann aftur, þá skal jeg víst ekki fara
að ana í sjóinn“, sagði piltur.
Kötturinn af stað. Hann hafði þá sjeð rottu. „Nú tek
jeg þig“, sagði kötturinn.
„Nei, vertu ekki að því“, sagði rottan, „þú skalt fá
hringinn aftur“.
„Jæja, ef jeg fæ hringinn aftur, þá skaltu sleppa“, sagði
kisi.
Þau fóru nú inn í höllina, rottan og kötturinn, og snuðr-
uðu þar um, og að lokum fann rottan lítið gat inn í her-
bergi konungsdóttur, hún var þá að ræða við foreldra
sína þarna inni, og rottan heyrði að nýi óskaprinsinn
hennar hafði hringinn á fingri sínum, því auðvitað var
hann þarna líka með tengdafólkinu tilvonandi. Og rottan
heyrði að konungsdóttir sagði við hann: „Gættu nú
hringsins vel, vinur minn. — „O svei“, sagði konungs-
sonur, „hjer kemst ekki nokkurt kvikindi inn, en ef þú
heldur að hringurinn sje ekki öruggur á fingrinum á
mjer, þá get jeg haft hann uppi í mjer“.
Þegar konungssonur fór að hátta, setti hann hringinn
upp í sig, en bráðlega tók hann að hrjóta heldur hátt, og
hrökk þá hringurinn ofan í hann. Vaknaði hann við þetta
og hóstaði svo harkalega að hringurinn hrökk aftur upp
úr kverkum hans og langt út á gólf, en þá var rottan ekki
sein á sjer, greip hringinn og hljóp með hann út að hol-
unni til kattarins, sem þar beið eftir henni.
En meðan þetta gerðist, hafði konungurinn komið auga
á Hjalta og var ekki seinn á sjer að láta setja hann í dýfl-
issu, og dæma hann til dauða, því hann hefði gert dóttur
hans háðung og hneisu, sagði hann og skildi nú Hjalti
lílátinn að þrem dögum liðnum. Var Hjalti lokaður inni
í dimmum klefa í turni einum. Kötturinn var að snuðra
kringum turninn með hringinn, til þess að vita, hvort
hann gæti ekki kömist inn til Hjalta með hann. En allt í
einu kom örn fljúgandi, læsti klónum í köttinn og flaug
með hann út yfir sjóinn. Þar kom fálki og rjeðist á örn-
inn, svo hann sleppti kisu og fór að fást við fálkann, en
þegar kisa datt í sjóinn, kom að henni svo mikill vatns-
skelkur, að hún sleppti hringnum, sem óðar sökk til botns.
Synti svo kisa í land og hristi sig duglega á ströndinni, en
— Hvað er að sjá til þín,
drengur. Leikurðu þjer að her
mönnum á helgidegi?
— Já, pabbi, en það eru
h j álpræðishermenn.
★
Litla dóttirin: — Nei, er það
satt, pabbi, að við höfum eign-
ast nýjan „litla bróður“? Held-
urðu að mamma viti nokkuð
um það?
★
Einu sinni, er hinn aldraði
kínverski fursti Li-Huang-
Tschang var í heimsókn í Lond
on, ákvað auðmaður einn að
gefa honum einhverja dýrmæta
gjöf, og niðurstaðan varð sú,
að hann gaf Kínverjanum tvo
mjög dýrmæta kjöltuhunda.
Eftir nokkra daga fjekk auð-
maðurinn eftirfarandi þakkar-
brjef frá furstanum:
„Gjöf yðar gladdi mig mik-
ið, en því miður neyðist jeg
til þess vegna heilsu minnar að
gæta mikillar varúðar í matar
æði. Jeg Ijet þessvegna mat-
reiða hundana fyrir nokkra af
herrum þeim, sem eru í fylgd
með mjer og smökkuðust þeir
þeim ágætlega“.
.★
Hinn kunni franski speking-
ur Voltaire þá heimboð hjá
Friðrik mikla Prússakonungi
til Sanssouci við Potsdam.
Einu sinni ætluðu þeir að lát'a
róa sjer í smábát yfir ána
Havel. En þegar þeir voru
komnir í bátinn, urðu þeir þess
varir, að báturinn lak. Vol-
taire flýtti sjer undir eins upp
úr honum, en konungurinn sat
kyrr og brosti háðslega um leið
og hann sagði:
„Herra minn, eruð þjer
svona hræddir um líf yðar?“
„Já“, svaraði hinn frægi,
franski spekingur. „Því að
þótt til sjeu margir konungar
í heiminum, þa' er ekki til
nema einn Voltaire“.
★
— Rakið þjer eins vel og
þjer sápið?
— Já, áreiðanlega, herra
minn.
— Lánið þjer mjer þá hníf,
svo jeg geti varið mig.
dHiuaati