Morgunblaðið - 25.08.1944, Blaðsíða 10

10
I p a
* MORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 25. ágúst 1944
Sögur Bertu gömlu
Æfintýr eftir P. Chr. Asbjörnsen.
2.
mjer, hleypti jeg af, fyrst af öðru hlaupinu, það klikkaði,
svo hinu og það brann fyrir, og þegar skotið loksins reið
af, komu refahöglin í grenitoppana hinumegin árinnar,
en úlfarnir tóku á sprett með skottin beint afturundan
sjer.
Jeg reis nú á fætur og var heldur stúrinn, sársaukinn
í fætinum óx og með byssuna fyrir staf drógst jeg niður
á ísinn, til þess að átta mig nákvæmlega á því, hvar jeg
væri staddur. Mjer til mikils ljettis sá jek reykjarstrók
upp yfir trjátoppana hinumegin árinnar, og sá móta fyrir
húsþaki þar milli trjánna. Jeg þekti mig þegar. Þetta
var Toppuhaugur, hjáleiga frá bænum sem jeg bjó á.
Með miklum erfiðismunum skreið jeg um hundrað faðma
upp aflíðandi brekku, en þá sá jeg líka glampann af við-
areldi gegnum gluggann. Jeg haltraði að dyrunum, lyfti
klinkunni og fór inn, eins og jeg stóð, — það sá ekki í mig
fyrir snjó. ^
,,í Drottins almáttugs nafni, hvað er þetta?“ sagði Berta
gamla hrædd og slepti hangiketsbita, sem hún var að
narta í.
„Góða kvöldið, vertu ekki hrædd, þekkirðu mig ekki,
Berta?“ sagði jeg.
,,Æ, það er stúdentinn, ósköp er hann seint á ferðinni.
Það setti bara að mjer óhug, — hann er alhvítur af snjó
og komin nótt“, svaraði Berta gamla á Toppuhaugi og stóð
upp. Jeg sagði henni frá óhappi mínu og bað hana að
vekja einhvern af strákunum og senda hann heim til mín
eftir hesti og sleða.
,,Ja, er það ekki eins og jeg hefi altaf sagt, úlfarnir
hefna sín“, tautaði gamla konan við sjálfa sig. „Þessu
vildu þeir ekki trúa, þegar þeir söfnuðu liði til þess að
veiða þá í fyrra og hann Pjetur fótbrotnaði, en nú sjest
það, þeir hefna sín úlfarnir“.
„Æ, já“, sagði hún og gekk að rúmi úti í einu horninu,
þar sem fjölskyldan lá og hraut í kór. „Þeir hafa nú
verið að aka timbri allan daginn norðan úr skógum,
aumingjarnir, og gera það meðan færið er sæmilegt.
Vaknaðu Óli litli, þú verður að sækja hest handa stúdent-
inum, vaknaðu segi jeg, Óli minn“.
„Ha?“ sagði Óli gegnum nefið og sneri sjer í rúminu.
Hann gat nú sofið, pilturinn sá, og var ekki að láta svona
smánöldur trufla sig, og svo leið eilífðartími, hann geisp-
aði, neri augun og teygði sig allan, en inn á milli spurði
Hún: — Jeg verð að segja
þjer það, pabbi er orðinn gjald
— Jeg hefi skotið tígrisdýr í
Afríku.
Huysmann tók andköf.
„Leiguliðarnir verða mjög reið
ir, þegar þeir sjá það. Þeir geta
gert yður mein — eða“, hann
hikaði, því að hann var hálf
hræddur við Nikulás, “eða
mjer og fjölskyldu minni. Þeir
vita um hollustu mína við yð-
ur“.
Nikulás hleypti brúnum
,,Það er engin ástæða til þess
að óttast leiguliða mína. Eng-
in. Haldið þið að við getum ráð
ið við þá núna, eins og tekist
hefir að ráða við þá í tvö hundr
uð ár? Þessar óeirðir líða hjá,
eins og þær hafa áður liðið
hjá“.
Presturinn leit snögt á Niku
lás og hneigði sig síðan. „Þjer
hafið án efa rjett fyrir yður,
herra.“
Það var Miranda ein, sem ef-
aðist um, að Nikulás hefði rjett
fyrir sjer. Hún mundi eftir
fundinum heima hjá Jeff Turn
er, höggunum á vagnþakinu —
og skotinu. Gat það verið, að
Nikulás skjátlaðist?
Nikulás skjátlaðist ekki að
því leyti, að árangurinn af upp
reisn þessari hafði engin áhrif
á hann persónulega. Hann vissi
hvorki nje hefði trúað því, að
atburðir næstu daga — sem
hann tók engann þátt í og
skipti sjer ekkert af — ættu
eftir að móta líf hans.
— Ókyrrðin á Kolumbía-
landinu náði hámarki sínu
þann 12. desember. Fógetinn,
Henry Miller og erindreki
hans geru tilraun til þess að
reka tvo bændur, sem höfðu
verið seinir á sjer að greiða
leiguna, af jörðum sínum. En
þeim varð ekki kápan úr því
klæðinu. Smith Bourghton,
dulbúnum sem Eldingunni,
tókst að æsa 300 Indíána svo
upp, að þeir rjeðust að fógetan
um og brendu skjöl hans.
Viku síðar kallaði Eldingin
saman fund á Smoky Hollow-
kránni, rjett hjá Claverack. —
Nærri því 1000'Indíánar söfn-
uðust saman á torginu fyrir
framan krána. I þetta sinn
höfðu margir þeirra byssur
meðferðis og þeir höfðu rænt
krárkjallarann, sem hafði verið
fullur af viskíi. Þeir voru hams
lausir og fundur þessi endaði
með skelfingu.
Á meðan Smith læknir var
að reywa að koma vitinu fyrir
þá frá krársvölunum, varð
einn þeirra fyrir voðaskoti -—
ungur piltur að nafni Bill Rif-
enburg, einkasonur fátækrar
ekkju.
Jeff, sem ekki var dulbúinn,
hafði verið uppi á svölunurp
hjá Smith Bourghton. Læknarn
ir litu í skelfingu hvor á ann-
an, þegar þeir sáu Bill hníga
niður. „Nú eh úti um þá“, hróp
aði Jeff. „Reyndu að róa þá og
jeg ætla að sjá, hvað jeg get
gert fyrir drenginn".
Jeff þaut niður stigann og út
á torgið. Hann kraup niður við
hliðina á piltinum, en það var
ekkert hægt að gera. Hann var
að hugsa um, hvernig hann
ætti að fara að því segja frú
Rifenburg frá þessu, þegar
Miller fógeti með fimm menn
í fylgd með sjer, tróðst í gegn-
upi hópinn.
„Svo að það er einnig
morð!“ hrópaði hann, þegar
hann var kominn að þeim. Síð
an kom hann auga á manninn
uppi á svölunum og hrópaði:
„Áfram piltar — þarna náum
við loksins í sjálfa Eldinguna!“
Þeir þustu síðan inn í krána,
náðu Smith, sem veitti litla
mótstöðu, og ráku hann niður.
Þeir bundu hann ofan á hest
og fluttu hann á brott.
Jeff horfði hjálparvana á
þá. Hann gat ekkert gert fyrir
vin sinn, því að frekari mót-
þrói gegn lögunum myndi
valda þeim ómetanlegu tjóni.
Hann hjálpaði síðan til þess
að flytja Bill Rifenburg heim
og gerði það sem hann gat fyr-
ir móður hans. Honum var
þungt um hjartaræturnar, þeg-
ar hann sneri aftur heim á
leið.
Eldingin var í fangelsi, en yf
irvöldunum leið ekki sem best.
Bændurnir sendu hvert hótun-
arbrjefið af öðru. Þeir ætluðu
að leysa foringja sinn úr fang-
elsi með valdi. Þeir ætluðu að
brenna borgina til ösku. Ridd-
araliðið í Hudson tók að her-
væðast og borgaraliðið í Al-
bany kom til hjálpar. Og loks
var hjálparbeiðni send til New
York, og hersveitir, undir
stjórn Kracks kapteins, voru
sendar til Hudson.
— Jeff stóð í dyrunum á húsi
sínu, og virti fyrir sjer her-
sveitirnar, sem þrömmuðu
framhjá, í áttina til Warren. I
broddi fylkingar gekk lúðra-
sveit og Ijek hergöngulög.
Alt þetta þurfti til þess að
buga nokkra fátæka bændur
og einn mann, sem sat í fang-
elsi.
Jeff ypt-i öxlum og gekk
þreytulega inn í vinnustofu
sína. Þar kastaði hann sjer nið
ur í stól, og hvíldi höfuðið í
höndum sjer.
Eftir dálitla stund kom
Rillah gamla, svertingjakonan,
sem hugsaði um hann, inn og
setti vínkrús fyrir framan
hann. „Drekkto þetta, góði
minn“, sagði hún. „Þú hressist
á því“.
„Hvað yrði um mig, ef jeg
hefði þig ekki?“ tautaði Jeff.
Hann tæmdi krúsina og and
varpaði ofurlítið. Það er best
að j*eg heimsæki Boughton í
fangelsið, hugsaði hann. Nú
hafði máli hans verið frestað
þar til í mars, svo að það veitti
ekki af, að hressa ofurlítið upp
á hann.
Á leiðinni til fangelsisins,
mætti Jeff alsstaðar hermönn-
um, og honum varð hugsað til
Nikulásar Van Ryn. Fjandinn
hirði hann, hugsaði hann alt í
einu. Jeg held, að harín sje í
rauninni hættulegur. Guð
hjálpi þeim, sem reynir að
þrjóskast við hann. Honum
datt Miranda í hug. Þessi til-
gerðarlegi, litli kjáni, sem þótt
ist vera einhver heldri kona
og dró enga dul á, að hún til-
bað húsbóndann á Dragon-
wyck. Hún fengi áreiðanlega
að kenna á því, áður en lyki.
Það sem hún þurfti með, var
heiðarleg vinna og heiðarlegur
maður, sem hristi þessa vit-
leysu úr kollinum á henni og
eignaðist með henni stóran hóp
af börnum. Hún er svo sem
nógu heilbrigð til þess, ef hún
aðeins hefði dálítið meira kjöt
á beinunum, hugsaði Jeff
gremjulega.
Hann var svo niðursokkinn í
þessar hugsanir sínar, að hann
rak sig á kvennmann, þegar
hann var að fara yfir Fyrstu
Götu. Hann heyrði fliss og tvö
dökk augu litu glettnislega á
hann. „Drottinn minn dýri,
Turner læknir, þú ætlaðir al-
veg að ryðja mjer um kolI!“
hrópaði stúlkan.
Það var Faith Folger. Hún
var í grárri kápu með gráa
húfu, og hafði enga rauða
borða í hárinu núna, því að
móðir hennar hafði náð í hana,
áður en hún fór út. En Faith
þurfti enga borða til þess að
draga að sjer athygli karlmann
anna. Á meðan Jeff var að af-
saka klunnaskap sinn, námu
tveir riddaraliðsforingjar stað-
ar hjá þeim og rendu vonar-
augum til hennar.
„Og hvað ert þú að gera
hjerna, stúlka mín, innan um
alla þessa hermenn?“ spurði
Jeff ertnislega.
Faith kastaði til höfðinu og
leit út undan sjer á riddara-
liðsmennina tvo. „Jeg er að
fara niður í lyfjabúðina fyrir
mömmu", sagði hún alvarleg á
svip. Hún teygði fram varirn-
ar og horfði á Jeíf gegnum
augnahárin.
Jeff horfði á rauðan, girni-
legan munninn, eins og ætlast
var til. Hann hafði nokkrum
sinnum stolið þaðan krossi, og
haft mjög gaman að. En nú, alt
í einu, freistaði Faith hans ekki
eins og venjulega. Honum
fanst hún helst til blómleg.
„Jæja, en þú mátt ekki stela
neinum hermannahjörtum á
leiðinni“, sagði hann glaðlega
og tók ofan hattinn.
Stúlkan starði undrandi á
hann. „Ætlar þú ekki að fylgja
mjer, Jeff“, spurði hún. Hann
hafð altaf sóttst eftir fjelags-
skap hennar, og þótt ekkert
hefði verið ákveðið ennþá,
vissi hún, að fjölskylda hennar
var því samþykk, og hún sjálf
mjög fús til þess að verða frú
Turner.
„Mjer þykir það mjög leitt,
en jeg má ekki vera að því
núna“, sagði Jeff, sem hafði
nógan tíma til þess. „Jeg er á
leiðinni til vesalings Bough-
tons“.
„Ó“, sagði hún og leit dálítið
vandræðalega á hann. Það sem
eftir var leiðarinnar gekk hún
niðurlút, eins og ungri stúlku
sæmdi, og þóttist ekkert taka
eftir riddaraliðsforingjúnum
tveim, sem gengu rjett-á eftir
henni, og hrósuðu henni há-
stöfum hvor við annan.
þrota.
Hann: — Þetta vissi jeg altaf
að hann myndi finna upp á ein
hverju til þess að stía okkur í
sundur. .
★
Hænan: — Eitt gott ráð skal
jeg gefa þjer, ungi litli.
Unginn: — Og hvað er það?
Hænan: — Eitt egg á dag
heldur slátraranum í hæfilegri
fjarlægð.
Kennarinn: — Hversvegna
svarar þú ekki?
Nemandinn: — Jeg svaraði,
jeg hristi höfuðið.
Kennarinn: — Þú getur
varla búist við því, að jeg heyri
hringla í kvörnunum í þjer alla
leið hingað.
★
' Faðirinn: — Jeg skil ekki,
hvernig stendur á því, að úrið
mitt gengur ekki. Jeg þarf víst
ao láta hreinsa það.
Sonurinn: — Nei, pabbi, það
[ er alveg óþarfi. Við Stína þvoð
um það í morgun.
— Það eru engin tígrisdýr í
Afríku.
•— Það veit jeg vel. Jeg er
búinn að skjóta þau öll.
★
Gesturinn: — Mjer þykir
þjónustustúlkan haga sjer
frekjulega gagnvart yður.
Húsmóðirin: — Já, en maður_
verður að þola gömlum hjúum
margt. Hún er búin að vera hjá
mjer í þrjá mánuði.
★
Hún: — Hugsaðu þjer, mig
var að dreyma hana mömmu í
alla nótt.
Hann: — Það kallar maður
ekki draum, heldur martröð.
★
Bílstjóri (eftir að hafa ekið
á slátrarasendisvein): — Er
nokkuð að þjer?
Drengurinn: — Við skulum
sjá, hjerna er lærið og þarna
er lifrin, en hvar eru nýrun?