Morgunblaðið - 28.09.1944, Qupperneq 6

t>
MORGUNBLAÐIÐ
Fimtudagur 28. sept. 1944.
Tilkynning
frá Hófel Valhöll, Þingvöllum
Hjón, sem vildu taka að sjer að sjá um hótelið í
vetur, óskast. — Upplýsingar hjá
Ragnari Guðlaugssyni,
Hressingarskálanum, sími 4353,
laugardaginn 30. þ. m. kl. 10—12.
¥andað steinhús
2 hæðir gólfpláss ca. 1200 ferm. heppilegt til
hverskyns iðnaðar, er til sölu.
Þeir, sem kynnu að vilja sinna þessu sendi
tilboð merkt „Iðnaður“ til afgr. blaðsins fyr-
ir- mánaðamót.
<$XSXSX$X$XÍX$XÍX$XJX$X^X$X$><$X$X$>^>^V<^^>«>«XS><^>^X$>^X$XÍXÍ><ÍXÍX$XÍXÍ>^>^X$X$X^
Mokkur hús og íhúðir
til sölu.
A ^ %
fOlafur Þorgrímsson hrl.,|
Austurstræti 14. — Sími 5332.
<S^KÍ><S>^><Mx»«xS>«xíxS^xSxí>^xíx^x^><$xSx$x$x$>^xí>^xíx$xíxíx^x$xSxSxíx$^x$x^íx»
^X$>4>«>^>«XÍXSX$XÍXS>^>«XSXSXÍX$XÍX^^<ÍX$X^<$X®>^<ÍX$XÍXSX$>^X$>^X$XÍXJ>^XJXJ>^X$X^<$X^<$XÍ>
HÚS
á besta stað í Höfðahverfi til sölu. Lóð rækt-
uð og afgirt. Nánari upplýsingar gefur
Guðl. Þorláksson
Austurstræti 7. — Sími 2002.
Vandað einbýlishús j
við Langholtsveg til sölu. Alt laust. Nánari
upplýsingar gefur
Guðl. Þorláksson
Austurstræti 7. — Sími 2002.
Járniðnaðarpróf
Þeir, sem enn ekki, hafa skilað skilríkjum
viðvíkjandi prófinu, sem haldið verður í byrj-
un október n. k. skili þeim til undirritaðs í
síðasta lagi 30. sept. 1944.
Ásgeir Sigurðsson, form. prófn.
k. Landssmiðjunni.
Best að auglýsa í Morgunblaðinu
Aukið húsnæði fyrir geðveikt fólk
Þingsályktunartillaga
á Alþingi
JOH/.NN Þ. JOSEFSSON
flytur í Sþ. svohljóðandi þings-
ályktun artillögu:
„Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjornina að láta nú þegar
koma til framkvæmda heimild
í 33. lið 22. gr. fjárlaganna fyr
ir yfirstandandi ár um aukið
húsrými fyrir geðveikisjúkl-
inga“.
í greinargerð segir:
Síðasta þing samþykti heim-
ild fyrir ríkisstjórnina til þess
að láta byggja við geðveikra-
hæfið á Kleppi eða taka hús-
na'ði á leigu fyrir geðveiki-
sjuklinga og verja fje úr rík-
issjóði til greiðslú stofnkostn-
nðar og rekstrarkostnaðar hins
nýja hælis.
Að sjálfsögðu hefir heimild-
in verið veitt, af því að brýn
nauðsyn er til úrbóta í þessum
efnum og í trausti þess að þeir,
er með þessi mál fara, notuðu
hana til einhverra þeirra að-
gerða, sem um ræðir í heimild-
inni. Astandið í þessum málum :
virðist vera orðið svo alvar- |
legt, að telja verður aðkallandi |
nauðsyn, að ríkisstjórnin hefj- '
ist handa til að framkvæma
eitthvað af því, sem hjer er
fram á faftð.
Þótt ekki þyki tiltækilegt að
byrja nú viðbótarbyggingu á
Kleppi og hafi ekki þótt í sum-
ar, þá virðast geta komið til
greina aðrar lausnir þessá máls
til bráðabirgða til að gera það
unt að taka a. m. k. erfiðustu
sjúklingana á spítala og leysa
þannig vandræði þeirra, sem
fyrir þeim verða að sjá nú á
annan hátt, t. d. með afar kostn
aðarsamri vörslu sökum vönt-
unar á spítalaplássi fyrir þessa
menn. Má í því sambandi benda
á það, að nú munu hafa losnað
m. a. nokkur sjúkrahús, sem
setuliðið hefir haft til afnota,
og er líklegt, að við þau eða
eitthvert þeirra mætti notast
til bráðabirgða, þar til hægt er
að koma upp þeirri viðbótar-
byggingu, sem fyrirhuguð er á
Kleppi, en því miður hefir dreg
ist óhæfilega lengi að koma
upp.
★
Flm. þessarar þingsályktun-
artillögu er kunnugt um það,
að yfirlæknirinn á Kleppi, dr.
med. Helgi Tómasson, hefir
einmitt og það fyrir alllöngu
gert tillögur til ríkisstjórnar-
innar um þess konar bráða- 1
birgðalausn, meðan annars
betra húsnæðis er ekki kostur.
Ríkisstjórnin hefir enga af-
stöðu tekið eða treyst sjer til
að taka til þess, er yfirlæknir-
inn hefir farið fram á, að reynt
yrði, og ekki heldur, svo að
vitað sje, hafist neitt að því til
framdráttar, sem Alþingi ætl-
aðist til með samþykt um-
rædds fjárlagaákvæðis. Þykir
eigi mega við svo búið standa,
að eigi sje gerð tilraun til úr-
bóta á þessu sviði — jafnalvar-
lega og nú horfir í þessum mál-
um, og fyrir þeirra hluta sakir
er flutt tillaga sú til þingsálykt
unar, er hjer liggur fyrir.
Á gamla Kleppsspítalanum
(1907/1929) var ætlað rúm fyr
ir 50 sjúklinga, en þar voru að
jafnaði 70. Þegar nýja spítal-
anum var bætt við, varð rúm
fyrir 100 sjúklinga til viðbót-
ar, en þegar á fyrsta ári, 1929
—1930, bættust við á þessa spít
ala um 120 sjúklingar. Nú er
altaf talsverður hundraðshluti
þeirra sjúklinga, sem inn eru
lagðir, þannig haldnir, að þeir
verða „kroniskir“, sem kallað
er, en það þýðir ef til vill
sjúkrahúsvist í tuttugu til þrjá-
tíu ár. Á árunum 1937—1938
var þegar svo komið, að ekki
var lengur hægt að bæta sjúkl-
ingum við, en þó hefir verið
neytt allra bragða af hálfu spít
alastjórnarinnar til að haga svo
til, að unt væri að taka inn erf-
iðustu sjúklingana, eftir því
sem hægt hefir verið, og svo
það fólk, sem útlit hefir verið
fyrir, að gæti fljótlega náð sjer,
— þyrfti skamma dvöl á sjúkra
húsi. T. d. hafði spítalinn til
afnota húsnæði í Laugarnes-
spítala fyrir 12 sjúklinga árin
rjett fyrir stríðið, en misti það,
er setuliðið hernam hann. Þeir
sjúklingar, sem þar höfðu ver-
ið, voru þá fluttir í kjallara á
Kleppi, sem starfsfólkið hafði
haft fyrir bústað, en það flutt
með búi spítalans að Syðra-
Langholti.
Hlöðu og fjósi á Kleppi var
hvoru tveggja breytt í sjúkra-
hús og tekið í notkun árið 1942.
S.l. 2 ár hefir spítalinn haft
húsrúm í sjúkrahúsi Stykkis-
hólms fyrir sjúklinga (18 kon-
ur) frá Kleppi, en sökum fjar-
lægðar eru á þessu mikil vand-
kvæði, því að ágerist sjúkdóm-
ur slíkra sjúklinga og verði þeir
erfiðir viðfangs, verður að
flytja þá aftur að Kleppi, því
að vestra eru ekki tök á að hafa
aðra en „rólega“ sjúklinga. —
Þá hefir Reykjavíkurbær í s.l.
3—4 ár starfrækt býlið á Ell-
iðavatni sern vistheimili fyrir
geðbilaða karlmenn, sem lög-
heimili eiga í Reykjavík, og er
vistheimili þetta starfrækt sem
nokkurs konar deild úr Klepps
spítala.
★
Er sýnt af því, sem hjer hef-
ir verið talið, að spítalastjórn-
in hefir neytt ýmissa bragða
til að gegna hlutverki sínu, —
því að veita viðtöku til um-
önnunar geðbiluðum sjúkling-
um. Hitt er ljóst, að sjúkra-
pláss fyrir geðveika hafa jafn-
an verið of fá miðað við þörf-
ina — og eru það enn. Ekkert
hefir verið gert til að mæta
eðlilegri fólksfjölgun í landinu.
Af- þessu leiðir, að árlega
fækkar þeim rúmum, sem hægt
er að hafa til ráðstöfunar fyr-
ir þá sjúklinga, sem sjúkrahús-
vistar þarfnast.
Þar sem reynt hefir verið að
láta erfiðustu sjúklingana
ganga fyrir, hefir þeim fjölgað
þar meir en öðrum, og er nú
svo komið, að slíkir sjúklingar
eru nær eingöngu eftir á Kleppi
Við þetta hefir hlaðist æ
meira erfiði á starfsfólkið, og
er það — ásamt þeirri eftir-
spurn, sem frá öðrum heilbrigð
isstofnunum er fyrir hendi eft-
ir starfsfólki, — að verða þess
valdandi, að hjúkrunarlið spít-
alans er alt of fáliðað.
Nú er svo ástatt í landinu,
að alls staðar eru vandræði,
hvað snertir aðstoð á heimilun-
um. Það gerir enn örðugra að
stunda sjúklinga heima, og á
það ekki síst við um geðveika.
Þessi vandræði hafa aldrei ver
ið meiri en nú. Er því enn meir
en áður sótt eftir að koma sjúkl
ingunum á sjúkrahús, enda er
af yfirlækni spítalans talið
víst, að ef Kleppur gæti nú
tekið við sjúklingum eins og
óskað væri eftir, mundu þang-
að leita þegar í stað um 200
nýir sjúklingar 1 viðbót við þá,
sem fyrir eru.
Hjer hefir verið reynt að
skýra nokkuð málið, og mætti
þó mörgu við bæta. En líklegt
er, að flestum þingmönnum sje
þegar fyrirfram ljós hin brýna
nauðsyn, sem á því er að út-
vega aukið húsrúm fyrir geð-
bilað fólk, og að þeir telji ó-
verjandi að engar tilraunir
sjeu til þess gerðar.
-----■ ■■
Þjóðverjar óHuðust
fallhlífarhermenn '
Frá norska blaðafull-
trúanum:
EFTIR að bandamenn gerðu
loftárás á staði við Oslófjörð á
dögunum, urðu þýsku hermenn
irnir alveg sinnulausir. Þeir
hlupu um götur Oslóborgar og
skutu í allar áttir, svo öll um-
ferð stöðvaðist. Talið er, að
þeir hafi með þessum hætti
orðið þrem mönnum að bana.
Taugaóstyrkur þeirra stafaði
af því, að þeir hjeldu að fall-
hlífahermenn hefðu svifið til
jarðar úr flugvjelunum. Og
að þeim væri það verk ætlað
að leggja tundurduflum í hafn
armynni og hindra með því
siglingar. Var höfninni í Oslo
lokað í tvo daga eftir árásina.
Þjóðverjar gerðu leit að fall-
hlífar^ermönnum bæði í Oslo
og í nágrenni bæjarins.
Hlulavelfa K. R.
verður í K. R.-
húsinu
ÞAÐ hefir orðið að samkomu
lagi milli bresku herstjórnar-
innar og stjórnar K.R., að fje-
lagið fái að halda sína árlegu
hlutaveltu í K.R.-húsinu, sunnu
daginn 8. október.
Er þetta ánægjulegt fyrir fje
lagið, því erfitt er nú að fá hús-
næði á góðum stað í bænum fyr
ir hlutaveltu.K. R. þarf á
miklu fjármagni að halda til
að standa straum af hinni fjöl-
breyttu og miklu íþróttastarf-
semi sinni. Stjórn K.R. vonar
fastlega, að húsið fáist laust
fyrir fullt og allt áður en langt
um líður.
K.R. er nú að hefja söfnun
á hlutaveltuna.