Morgunblaðið - 05.11.1944, Blaðsíða 7

Cunnudagur 5. nóv. 1944
MORGUNBLAÐIÐ
7
Kosning
Slúdenlaráðs
Háskólans
KOSNING 9 fulllrúa í
Stúdentaráð Háskólans fór fram
28. f. m. Úrslit urðu þau, að
Vaka, fjelags lýðræðissinnaðra
stúdenta hlaut 155 atkv. og 4
menn kosna, Fjelags róttækra
stúdenta 97 atkv. og 3 menn
kosna og sameiginlegur listi
frjálslyndra stúdenta og Al-
þýðuflokksfjelags háskolastúd
enta 83 atkv. og 2 menn kosna.
Hið nýja stúdentaráo er
skipað þessum mönnum:
P"rá Vöku: Guðmundur V.
Jósefsson, Ásgeir Magnússon,
Þorvaldur Ágústsson og Einar
Pjetursson. Frá Fjelagi rót-
tækra stúdenta: Siéurður R.
Pjetursson, Bárður Daníelsson
og Magnús Torfi Olafsson. Frá
Fjelagi frjálslyndra stúdenta:
Jóhannes Elíasson og frá Al-
þýðuflokksfjelagi háskólastúd-
enta Jón Emilsson.
Á kjörskrá voru als 384. Þar
af kusu 342, 6 seðlar voru auð
ir og einn ógildur.
í fyrra fjekk Vaka einnig
fjóra menn kosna, en hin fje-
lögin, sem þá höfðu sameigin-
legan lista, fimm menn.
FERMINGARBÖRN
í Dómkirkjunni í (lag kl. 11.
Piltar:
Ágúst Halldór Elíasson, Ásvalla-
götu 75.
Gísli Theódórsson, Miðtúni 15.
Guido Örn Bernhöft, Garðastr.
44.
Guðmundur Hörður Jóhannsson,
Njálsgötu 78.
Jón Haraldsson, Bergst.str. 83.
Jón Sturlaugsson, Vesturg. 20.
Kjartan Ármann Kjartansson,
Urðarstíg 4.
Sigurður Halldór Guðmundsson,
Stýrimannastíg 10.
Sigurjón Einarsson, Smárag. 1.
Svavar Guðni Guðnason, Ránar-
götu 10.
Sverrir Guðvarðsson, Miðstr. 5.
Þórður Haukur Jónsson, Tjarn-
argötu 5 B.
Stúlkur:
Ása Jóna Jónsd., Njálsg. 4.
Ástríður Lóa Eyjólfsd., Veghúsa
stíg 1 A.
Einhildur Guðrún Einarsdóttir,
Hátúni 9.
Elín Kristinsdóttir, Vesturgötu
52 C.
Guðríður Árnadóttir, Háteigsv.
22.
Guðrún Erna Jónsdóttir, Berg-
staðastræti 56.
Hulda Emilsd., Seljavegi 31.
Jakobína Þórðardóttir, Hávalla-
götu 27.
Sigríður Petrína Björnsdóttir,
Norðurmýrarbletti 33.
Eigrún Hjördís Eiriksd., Grjóta-
götu 4.
Sóley Tómasdóttir, Þvervegi 2.
Valdís Hildur Valdimars, Guð-
rúnargötu 7.
Kolabirgðir brenna.
London: — Haugur mikill af
kolum, sagður vera um 5000
smálestir, eign eldsneytismála-
ráðuneytisins breska, hefir ver
ið að brenna síðasta hálfan mán
- - - - —II III..I. II ■ I I — I —m ■■ ■ I II.' .
m
Stjórnarsamvinnan og vilji
þjóðarinnar.
VIÐ ÍSLENDINGAR erum
deilugjarnir menn. Forfeður
vorir voru víkingar, sem hlífð-
ust ekki við. Gegnum alla
sögu þjóðarinnar er víkingseðl-
ið einn sterkasti þátturinn í
fari allra þeirra manna, sem
skara fram úr því, sem algeng-
ast er. Nú á tímum er ekki bar-
ist uþp á líf og dauða í líkam-
legum skilningi. Baráttugirnin
hefir tekið aðra stefnu. En ætt-
areinkennin eru hin sömu og
áður var. Það er því sjaldgæft
mjög, að þjóðin standi saman
og einn vilji sje yfirgnæfandi
vald. Þó kemur þetta fyrir, jafn
vel bæði um jákvæða og nei-
kvæða afstöðu.
Um sjálfstæðismál landsins
stóð þjóðin öll nálega sem einn
maður á síðasta vori. Fáeinir
einstaklingar höfðu þó dagað
uppi eins og nátttröll við sólar-
upprás hins nýja dags. Þjóðar-
heildin tók stefnuna fram með
jákvæðri afstöðu.
Annað dæmi um almennan
og sameiginlegan vilja hefir á
þessu ári komið í ljós.
Æðsta stofnun þjóðarinnar
Alþingi, lá undir rjettmætu
ámæli. Það hafði ekki fullnægt
þeirri skyldu, að mynda löglega
landsstjórn á grundvelli þess
lýðstjórnar skipulags, sem þjóð
in öll hefir samþykt og sem nú
hefir fengið viðurkenningu
allra nálægra þjóða.
Landsfólkið alt hefir beint
og óbeint látið fulltrúa sína,
þingmennina, vita vilja sinn í
þessu efni. Það hrópaði einum
munni: Þetta má EKKI vera
, svona.
Álit þjóðarinnar var sameig-
inlegt. Alþingi glatar virðingu
sinni fyrir fult og alt, ef þetta
heldur áfram. Um það var hin
deilugjarna þjóð á einu máli.
Þetta er eðlilegt. íslandi
kemur að litlu haldi að vera
frjálst lýðveldi, ef það er stjórn
I laust land. Lögleg stjórn verð-
I ur að vera og áreiðanlega ósk-
aði þjóðin helst eftir samvinnu
allra þingflokka. Þær raddir
hafa líka verið háværar síð-
ustu tvö árin, að þeir flokkar
eða sá flokkur sem skærist úr
hlyti að fá harðan dóm. Al-
menningsálitið skyldi verða
i shkum mönnum þungt í skauti.
) Nú hefir loks, eftir margra
j vikna stopp tekist að mynda
þingræðisstjórn með samvinnu
| þriggja þingflokka. Alþingi hef
' ir eftir nærri tvö ár hafið sig
upp og vísað utanþingsstjórn-
inni af höndum sjer. Vonandi
verður aldrei framar gripið til
þess óyndisúrræðis, að setja
landsstjórn sem ekkert yfirlýst
fylgi hefir á Alþingi.
Ætla mætti, að hinni nýju
stjórn væri fagnað af öllum
landslýð. Svo greinilega hefir
sá vilji almennings komið fram
að fá þingræðislega ríkisstjórn.
Við því er þó að búast, að mörg
um finnist það undarlegt, að
þetta átak skyldi þurfa að kosta
samvinnu þeirra, flokka, sem
stefnu sinni samkvæmt eru
andstæðastir: Sjálfstæðis-
manna og Sósíalista. Sumir
fylgjendur þessara flokka eru
svo hræddir hvorir við aðra,
að þeir halda háskasamlegt að
ganga til slíkrar samvinnu. —
Þeir eru vantrúarinnar börn
og þeir gæta þess eigi.að þeirra
vantrú beinist ekki aðallega að
þeim andstæðingum, sem um
er að ræða. Hún stefnir að eig-
in stefnu og einig samherjum.
Hver sá, sem hefir fulla trú
á rjettmæti sinnar eigin stefnu
og sem ber traust til sinna sanr
flokksmanna, hann þorir að
vinna með með hvaða andstæð
ingum, sem er, þegar þess ger-
ist þörf, alveg eins í stjórnmál
um eins og t. d. á skipi, við hey
vinnu, í fjallgöngum, vega-
vinnu og hvarvetna annars-
staðar í atvinnulífi þjóðarinnar.
★
ÞEIR, SEM nú verða and-
stæðingar hinnar nýju stjórn-
ar, Framsóknarmenn, hafa haft
völd í landinu nálega samflevtt
í 17 ár. Þeir hafa manna helst
borið ábyrgð á þeirri utan-
þingsstjórn sem nú fer frá, og
sumir þeirra hafa með fullum
árangri unnið gegn myndun
þingræðisstjórnar í tvö ár, af
því, að þeir hugsuðu meira um
eigin völd, en alþjóðar hag.
Vafalaust gera þessir menn
það, sem í þeirra valdi stendur
til að gera hina nýju stjórn tor
tryggilega og gera henni örð-
ugt fyrir.
Byrjunaratlöguna út um
landsbygðina gátu þeir eigi
geymt eftir því, að stjórnin
tæki við völdum. Þeir boðuðu
fundi víðsvegar um landið
nokkrum dögum áður, þegar
þeir sáu hvað verða vildi.
Daginn, sem stjómin tók við,
stóðu flestir þingstólar Fram-
sóknarmanna auðir, af því að
eigendurnir voru farnir í aðra
landsfjórðunga til að hræða
bændur og aðra kjósendur
með hinu nýja samstarfi. Aðal
voðinn átti að vera sá, að nú
ætti að gera landið að einu
kjördæmi; mál, sem hefir ekki
einu sinni komið til orða í
stjórnarsamningunum.
Slik framkoma mun lengi í
minnum höfð, eftir alla þá bar
áttu, sem það hefir koostað, að
koma á löglegri þingræðis-
stjórn.
Nú mun það áður en langt
líður koma í Ijós, hverSu sterk
alvara hefir fylgt þeirri al-
þjóðarkröfu: að heimta þing-
ræðisstjórn.
Það mun og koma í ljós,
hversu vel þeim mönnum
verður þakkað, sem skorist
hafa úr leik.
# «
Hin nýja ríkisstjórn er stjórn
allra stjetta lands. En hún er
fyrst og fremst stjórn atvinnu
rekenda og verkamanna.
Aðalgrundvöllur hennar er
sá, að tryggja vinnufrið í land-
inu og sjá um að atvinnuvegir
þjóðarinnar sjeu í fullum gangi.
Að koma þeim í nýtísku horf
með allri fullkomnustu vjel-
tækni, sem kunn er í hinum
mentaða heimi, er stjórnarinn-
ar höfuð takmark. Hún og
hennar fylgjendur telja það
na einu r „ nndirstöðu fyr
ir viðunandi atvinnu fyrir alla
.ndsmenn.
'Með þessari stjórnarsam-
vinnu ganga andstæðustu at- j
vinnuöfl landsins saman til j
friðsamlegra skifta i þeim til—
gangi að skapa þjóðfjelagslega
einingu í okkar unga lýðveldi
á meðan styrjaldarástand er í
heiminum, og fram yfir þá ör-
lagaríku stund, að friðarfund-
ur verði haldinn, þar sem ætla
má, að margar og miklar á-
kvarðanir verði teknar um
framtíð þessarar litlu þjóðar.
Allir stjórnarflokkarnir hafa
unnið það til, að slá af stefnu-
málum og flokkskröfum til að
leitast við að tryggja takmark
sitt fyrir þjóðina alla.
Að semja um slíkt er jafnan
örðugt verk og vanþakklátt,
jafnvel þó um minni andstæð-
ur sje að ræða en þær, sem
standa að þessari stjórn. Hvern
ig þetta tekst í framkvæmdinni
getur .reynslan ein skorið úr..—
En það þarf þó tæpast að efa.
að viðleitnin sje í samræmi við
vilja almennings í landinu.
Stjórn andstæðra flokka hlýt
ur eðlilega að hafa við marga
innbyrðis örðugleika að etja. En
fyrsti og stærsti vandinn í bili
er tengdur við mjög slæman
fjárhag ríkissjóðs og meingall-
að og yfirhlaðið valdakerfi eft-
ir langvarandi Framsóknar-
stjórn.
Þjóðin óskar áreiðanlega
sterkra átaka og gagnlegra
breytinga. Hlutverk hinnar nýu
stjórnar er því víðtækt og örð-
ugt.
Allir heiðarlegir Islendingar,
líka úr andstöðuflokknum,
munu óska þess, að henni takist
vel og giftusamlega að ráða
fram úr þeim mikla vanda, sem
henni ber að höndum.
Á því veltur alþjóðar hagur.
23. 10. 1944.
Jón Pálmason.
iilllllllllinilimilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
1 Heimaþvottur 1
z= s
j§ Kona, sem hefir þvotta- |
S vjel, getur fengið góða =
g atvinnu við þvotta á 5
vinnusloppum.
S Sími 1727. =
I |
miiiiiiiiiiiiiimtiiiimiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiitiiiiiniiiiiiiii
Kiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiii
I Garl F. [
I Bartels [
3 úrsmiður hefir opnað I
= vinnustofu sína og úra- =
S sölu í Austurstræti 1 i
ss e
I (gengið inn frá Veltu- |
sundi.
IKIKKKinillKIIIIIIIItniHIKIIIKKKKIKKKKKKIIKKKKK
tggert' Claessen
Einar Asmundsson
Oddfellowhúsið. Sinti 1171
hæHtarjettarmálaflntningsmenn
4Ihtknnnr l'ögfrœðistörf
Heimsókn norskra
réðherra til
Sfokkhólms
HEIMSÓKN Trygve Lie, hins
norska utanríkisráðherra og
dómsmálaráðherrans Terje
Vold til Stokkhólms hefir vak-
ið óskifta ánægju Norðmanna.
Utanríkismálaráðherra Svía,
Gúnther, bauð þeim þangað. I
fylgd með hinum norsku gest-
um eru yfirmaður heilbrigðis-
mála Norðmanna, Karl Evang,
og fleiri kunnir Norðmenn. —
Samtímis þeim fór frá Londorv
til Stokkhólms sendiherra Svía
hjá norsku stjórninni í London,
Beck Friis fríherra.
Sænska blaðið Dagens Ny-
heter segir m. a., að atburðirn-
ir í Norður-Noregi geri heim-
sókn þessa ennþá eftirtektar-
verðari en ella. Að forstjóri
heilbrigðismálanna er þarna
hka bendir til þess, að rædd
muni verða heilbrigðismál
hinna frelsuðu hjeraða^Norður
Noregs.
Þ. 30. okt. voru þessir norsku
gestir Svía í ríkisþinginu i
Stokkhólmi hyltir af utanríkis-
málaráðherranum. Samtímis
skýrði Gúnther ráðherra frá
þeim ákveðnu fyrirætlunum
Svía að veita Norðmönnum að-
stoð við endurreisnarstarfið
eftir styrjöldina.
Hinir norsku ráðherrar og
fylgdarlið þeirra hafa setið
veislu hjá Gustav Svíakonungi.
Norðmannafjelagið
Framlög í Hákonarsjóð
og flugvjelasjóð.
NORÐMANNAFJELAGIQ
(Nordmandslaget) hjelt aðal-
fund sinn fyrir nokkru. For-
maður Thomas Haarde verk-
fræðingur var endurkosinn. og
varaformaður Othar Ellingsen
kaupmaður. Ritari Einar Fares
tveit, gjaldkeri Johan Rönning
raffræðingur og vararitari
Andreasen fulltrúi.
Hinni nýju stjórn var falið-
að greiða 3000 krónur úr sjóði
fjelagsins í sjóð Hákonar kon-
ungs. Með mánaðarlegum
greiðslum í 1V2 ár höfðu safn-
ast frá nokkrum fjelagsmönn-
um þ. 1. júlí s.l. nál. 19 þús.
kr. í Orustuflugvjeiasjóð Norð-
manna.
Norskir lögreglu-
menn snúa heim
Frá norska blaða-
fulltrúanum.
FRÁ STOKKHÓLMI berast
fregnir um það. að verið sje
að æfa um 10.000 norska lög-
regluþjóna í Svíþjóð í notkui>
sömu vopna og strandhöggs-
sveitir Breta hafa um hönd, og
eigi menn þessir bráðlega a5
fara til þeirra hjeraða í Nor-
egi, sem losuð hafa verið und-
an valdi Þjóðverja, og eigi þess
ir menn að halda þar uppi rá
og reglu, en ekki taka þátt í
bardögum. Flestir lögreglu-
mennirnir eru flóttamenn frá
Noregi, og eru sænsku og
norsku stjórnirnar ásáttar um
tilganginn með að þjálfa lög-
reglumenn þessa.