Morgunblaðið - 10.11.1944, Blaðsíða 12

Föstudagur 10. nóv. 1944
12
Próf. Beck segir
víða frá ferð sinni
til Islands
PRÓFISSOR RICIIARD
BECK, forseti Þjóðræknisfje-
lagsins hefir flutt mörg erindi
bæði á íslensku og ensku um
ferð sína til Islánds og lýð-
veldishátíðina, sem hann sat
jsein fuiltrúi Vestur-ísl endinga
f boði íslenska ríkisins.
Auk þess sem liann var að-
alræðumaður á Islendinga-
degimun að Gimli í Manitoba,
og flutti ]>ar kveðjur heiman
um haf og sagði frá ferð sinni
og hátiðahöldunum. í sambandi
við lýðveldisstofnunma, hefir
hami flutt erindi um ferðina
í samsæti, er honunr var hald-
ið í Winnipeg, og á samkomu
Þjóðræknisdeildarinnar 'í Sel-
kirk, Manitoba.
Þá hefir dr. Beck flutt ræð
ur um ferðina og lýðveldishá-
tíðiua á fundum Kiwanis-
kiúbhsins og Rotary-klúbbsins
í Grand Fórks, og á fjöl-
mennri samkomu norskra
þjóðræknisfjelaga ]>ar í borg.
Itarlegu viðtali við hann urn
íslandsferðina var einnrg út-
varpað, stuttu eftir að hann
kom vestur, frá útvarpsstöð-
inni í Fargo í Norður-Dakota,
sem er stærsta útvarpsstöð*
}>ar í ríkinu.
Mörg blöð hafa einnig flutt
viðtöl við hanu um ferðina og
Jýðve-Jdisstofnunina,- svo sem
„Wiimipeg Free Press“,
„Grand Forks Herald“, og
„Nordisk Tidende“ í Brook-
lyn, New York, sem er annað
helsta blað Norðmanna vest-
au hafs.
(Samkv. upplýsingum frá
utanríkisráðuneytinu).
Hitaveituvatnið nægir ekki bænum
fiþróflamenn
á Akranesi reisa
iróliahús
Verið er nú að reisa myndar
legt iþróttahÚ3 á Akranesi á
vegum Iþróttaráðs Akraness, og
hefir grunnurinn þegar verið
steyptur, en bráðlega mun hús
grindin reist. Það eru íþrótta-
menn Akraness, sem vinna
þetta mikla verk í sjálfboðaliðs
vinnu, en húsið er 24 metra á
lengd en 13 á breidd. — Verð
ur það hið rúmbesta og líklega
fullbúið til notkunar um ára-
mót næstkomandi.
■ ■
Onnur danssýnmg
Sif Þórs
SÍÐASTLIÐINN laugardag
hjelt ungfrú Sif Þórs danssýn-
ingu hjer í Iðnó. Var þetta
fyrsta danssýningin, sem ung-
frúin efndi tiL eftir heimkomu
sína frá London, þar sem hún
hefir lagt slund á nám í dansi,
bæði ballet-dönsum og sam-
kvæmisdönsum, um §ins árs
bil.
Húsið var þjettskipað áhorf-
c-r.dum, og það svo, að fjöldinn
ailur stóð og varð frá að hverfa,
án þess að fá aðgöngumiða.
Ljetu áhorfendur einnig óspart
hrifningu sína í Ijós og varð
ungírúin að endurtaka nokkra
tí: nsana.
NOTKUN HEITA VATNS
INS frá-Reykjum hefir far-
ið mjög fram úr aiiri áætl-
un og er nú svo komið, að
heita vratnið nægir ekki bæj
arbúum, vegna óhófseyðslu,
einkum að nóttu til. 1 gær-
dag var eyðsla heita vatns-
ins meiri en hún hefir
nokkru sinni verið áður,
eða 350 lítrar á sekúndu.
Hafa vatnsgeymarnir tæmst
er liðið hefir á daginn und-
apfaiið. í fyrrakvöld tæmd
ust þeir kl. 7, en kl. 5 í
gær.
Kelgi Sigurosson. forstjóri
Hitaveitunnar, skýrði blaða-
mönnum frá þessu í gær og
hann sagði ennfremur:
— Þegar um er að ræða nýlt
fyrirlæki eins og Hilaveilu
Reykjavikur, sem ekkerl for-
dæmi er fyrir annarsslaíðar, er
Jerfitt að segja fyrirfram í hve
miklu frosfi hún myndi nægja.
Þetía ér undir svo mörgum atr-
iðum komið, að reynslan ein
getur skorið úr því. Það, sem
helst kemur til greina, er vatns
magnið, og hversu sparlega er
með vatnið farið í húsunum, þ.
á. m. hvort vatnið er notað til
annars en hilunar.
Vatnsmagnið, sem nú er dælt
. í bæinn, er h. u. b. 220 1. á sek-
úndu. Er það nokkru meira en
það vatnsmagn, sem talið var
þurfa, en hinsvegar nokkru
minna en álitið var vera fyrir
hendi. Látlaust er unnið að því
að auka það, en um árangur
verður ekki sagt fyrr en jafn-
óðum.
Meiri notkun en áætlað var.
„Notkun vatnsins er hinsveg-
ar mun meiri en áætlað hafði
verið. Verður að telja að sum
sú notkun sje með öllu óþörf.
Eyðsla að nóttu til er t. d. miklu
meiri en nokkurri átt getur náð
að þörf sje á. Þetta leiðir aftur
til þess, að i frostum verður að
tempra vatnsrenslið í bæinn að
nóttunni, til að geta fyllt geym
ana á Oskjuhlíð. En því eru
samfara margskonar óþægindi
ög reksturstruflanir. Enda kem
ur temprunin ekki að fullu
haldi, því að vegna óþarfrar
nætureyðslu fer þrátt fyrir
hana vatn til spillis, sem ella
gæti komið að haldi að deg-
inum. Er því alvarlega skorað
á menn að loka fyrir hitaveit-
una hjá sjer á kvöldin og opna
hana á morgnana ekki fyrr en
þörf er á-
Óþarflega heitt.
Þá er vitað að fjölda margir
menn hafa óþarflega heitt hjá
sjer, slilla hitanotkunina í
mildu veðri ekki nægilega eft-
ir veðurlagi og verður því
hitafrekari en ella, sem kemur
svo sjálfum þeim og öðrum í
koll í kuldum.
Dragið úr notkuninni.
Heila valnið er að sjálfsögðu
mjög mikið notað til uppþvotta,
baða og jafnvel neyslu. Er ekki
nema gott um þetta að segja
að öllum jafnaði, þó að í áætl-
unum hafi verið ráðgert að
menn fengi eingöngu afrensl-
isvatn til þessara nola. Frá
þeim áætlunum var horfið bæði
vegna þess, að vegna kostn-
Óhöíseyðsla veldur því
að mestu
aðar og mannfæðar var erfitt
að framkvæma þær, og að
venjulega er miklum mun þægi
legra að nofa heila vatnið
beint. En i frostum er nauð-
synlegt að menn dragi úr þess-
ari notkun eftir ítrustu getu.
Því lengur dugar vatnið til hit
unar.
Kolakynding í stór-
hýsum.
J Fleiri atriði koma hjer til
j greina. Menn verða að muna að
| fyrirtækið er enn á tilrauna-
j sligi, og langt frá því að alt
j sje komið í það horf, sem að
i lokum verður. En full ástæða
er saml til að vænta, að ef al-
menningur og stjórnendur fyr-
irtækisins leggjast á eitt um að
sjá fyrirtækinu borgið, þá muni
hitaveitan duga til upphitunar
fyrir alt hitaveitusvæðið nema
í því meiri frostum. En af hálfu
stjórnenda hitaveitunnar er það
m. a. til athugunar hvort ekki
sje unt, ef þörf reynist, að koma
því svo fyrir, að fyrst verði
tekin upp kolakynding í stór-
hýsum, þar sem hún er hægari,
svo að vatnsleysið verði öllum
almenningi síður til baga.
Helgi sagði, að kolakynding
í stórhýsum myndi spara um
10 c/c nf vatnsmagninu.
Húsbruni í Borgarfirði
Þriggja ára barn ferst í eldinum
Foreldrar þess skaðbrennast
ÞAÐ SORGLEGA SLYS vildi lil í gærmorgun að ungbarn
brann inni, þegar bærinn Lundur í Lundareykjada'l í Borgar-
firði brann til kaldra kola. Ennfremur hlutu hjón, sem þar
bjuggu, alvarleg meiðsl af brunasárum.
Það var um klukkan hálf tíu
í gærmorgun, sem vart var við
að eldur var kominn upp í bæn
um. Húsfreyjan, Inga Markús-
dóttir, var ein í húsinu ásamt
þriggja ára gömlum syni, en
maður hennar, Ásgeir Höskulds
son, var útivið- Eldurinn breidd
ist fljótt út og var bærinn al-
elda á mjög skömmum tíma.
Þegar hjónin urðu eldsins vör,
reyndu þau strax að bjarga
barninu, en við það brendust
þau alvarlega á höndum og
andliti.
Var þegar náð í lækni til
Borgarness og gerði hann að
sárum þeirra, en síðar um dag-
inn var Rauða kross bíll hjeðan
úr Reykjavík sendur upp eftir
og átti að flytja þau í sjúkra-
hús hjer í bænum.
Álitið er að kviknað hafi út
frá reykháf.
Bærinn að Lundi var reist-
ur 1910. Veggirnir voru úr
steini, en húsið annars úr
timbri, ein hæð og kjallari.
Standa nú veggirnir berir eftir.
Eigandi bæjarins að Lundi er
Herluf Clausen, framkvæmda-
stjóri hjer í Reykjavík, og hefir
hann rekið þar bú undanfarin
ár, en Asgeir Höskuldsson og
kona hans sáu um búið. Var
Clausen nýbúinn að láta lag-
færa húsið að miklum mun.
Drengir fyrir
herrjeffi
London: Frá Aachen berast
þær fregnir, að bráðlega verði
tveir þýskir drengir, annar 10,
en hinn 13 ára, leiddir fyrir
herrjett bandamanna, ákærðir
fyrir það, að hafa haft vopn í
fórum sínum. Frjettaritari einn
breskur ræddi við annan dreng
inn og kvaðst hann vera fjelagi
í Hitlersæskunni, kvaddi blaða
manninn með Hitlerskveðju og
ljet engan bilbug á sjer fiftna
á nokkurn hátt.
Skdkeinvígið
Þannig leit staðan út í
skákeinvígi þeirra Bald-
urs Möller og Asmundar
Ásgeirssonar, þegar sam-
ið var jafntefli eftir 79.
leik svarts.
Hvítt: Ásmundur
Ásgeirsson.
Svart: Baldur Möller.
mr jm
w % wm. Wm>
wm. ^
i
.»
i
.....
m iii ÉH «§
• PPP gp lil P
iill Wm. wm.
wm.
I wÉ. 'wm.
Minkur drep-
inn í veitinga-
sal Hótel Borg
Gestir og þjónar í
eltingaleik við mink
í 15 mínúlur
ÞAÐ KOM óvelkominn
gestur inn í veitingasali í
Hótel Borg í gærkveldi um
9 leytið, um það leyti sem
dansinn var að hefjast. Eftir
harða baráttu og eltingaleik
var gestur þessi króaður af
í gluggakistu og rotaður til
bana með flösku! Borgar-
gesturinn, sem slíka með-
ferð f jekk, var lítill minkur'.
Það virtist enginn vita í gær
kveldi með neinni vissu hvern
ig á ferðum minksins stóð, hvað
an hann kom. En saga gekk um
það milli manna í veitingahús-
inu, að piltar nokkrir hafi ver
ið að eltast við minkinn úti á
Austurvelli og minkurinn leit-
að sjer skjóls á Borginni.
Alt í uppnámi.
Það komst alt í uppnám £
veitingasölum Borgarinnar, þeg
ar fregnina barst um nærveru
minksins. Kvenfólkið stökk
upp á stóla og borð, en karl-
mennirnir margir komust í
vígahug og tóku þátt í eftirför
inni að minkinum. Þjónarnir
aðstoðuðu og loks var kallað á
lögregluna, eins og stundum er
gert, þegar nærveru einhverra
gesta í veitingahúsum kemur
á truflun.
Langur eltingaleikur.
Eltirigaleikurinn við minkinn
stóð lengi, víst einar 15 mínút-
ur. Sá litli var snar í snúning-
um. Hljóp undir borðin og stól
ana. Loks tókst að handsama
hann og þjónar komu með borð
dúk til að vefja utan um mink
inn. En fórst það ekki betur en
það, að minkurinn slapp úr
höndum þeirra og tók til fót-
anna. Hófst þá eltingaleikur á
ný og loks eftir langa mæðu,
hlátur áhorfenda og skræki x
kvenfólkinu, tókst að afkróa
minkinn úti í gluggakistu. Mað
ur nokkur náði tökum á honum
miðjum og hjelt honum, en
tveir menn komu honum til að-
stoðar og gripu fyrsta besta
vopn, sem hendi var næst,
flpsku, og greiddu minknum
rothögg.
Eftir skamma stund gekk líf
ið aftur sinn vana gang á Hótel
Borg og ungu blómarósirnar
dönsuðu „Jitter-bug“ við herr
ana sína, eins og ekkert hefði
í skorist.
% —
Noregshjálpin fær stór-
gjafir frá Svíþjóð.
Frá norska blaðafulltrú-
anum:
FRÁ Stokkhólmi er símað, að
fyrirtækið Götaverken og starfs
fólk þess hafi gefið 5.000 krón-
ur í sænsku Noregshjálpina og
15.000 til Danmerkur-söfnunar
innar. Landbúnaðarsambandið
sænska gaf sama dag 10.000 kr.
til Noregshjálparinnar. í des-
ember mun sænska Noregs-
hjálpin senda 75.000 pör af
barnaskóm til Noregs.