Morgunblaðið - 12.11.1944, Blaðsíða 12

12
Sunnudag'ur 12. nóv. 1944,
E.S. GOÐAFOSS
GOÐAFOSS var bygður árið 1921 í Svcndborg í Danmörku
fyrir Eimskipafjelagið. Hann var 1400 smálestir (2000 smál. d.
vv.). Hann kostaði nýbygður kr. 2.000.000. Vátryggingarfjeð,
sem Eimskipafjclagið fær fyrir skipið, mun verða álíka mikið
og flokkunarviðgerð hans kostaði, sem nýlega var gerð. Skip
af þessari gerð mun nú kosta 7—8 miljónir króna.
Churchill ú rúðstefnu
með de Guulle í Purís
Frakkar fá sæti í
Evrópuráðin u
London í gærkveldi. Einkaskeyti til Morgun-
blaðsins frá Reuter.
Að afstöðnum vopnahljesminningar-hátíðaholdum í París
í dag, settust þeir Churchill og Anthony Eden á ráðstefnu
með de Gaulle og helstu ráðgjöfum hans. Var þá opinberlega
tilkynt, að Bretar, Bandaríkjamenn og Itússar hefðu ákveðið,
að Frakkar tækju sæti í Evrópuráðinu svonefnda.
Verið að
umkringja
Hefz
Allar líkur eru til þess, eftir
fregnum i kvöld að dæmav að
herjum Pattons takist bráðlega
að umkringja hið rammgera
vígi Þjóðverja í Austur-Frakk
landi, Metz.
Eru skriðdrekasveitir þegar
komnar austur-yfir borgina, og
hafa rofið allar járnbrautir það
an til Þýskalands, bæði þá, sem
liggur um Strassburg og Saar-
brucken.
Bardagar eru harðastir á Sal
fnes-svæðinu, en þar er barist
í miklum skógum.
Skorfur í Oslo
Frá norska blaðafulltrú-
anum.
Öllum frjettum frá Oslo, ber
saman um að þessi vetur muni
verða sá harðasti, sem íbúar
borgarinnar.hafa orðið að þola
síðan stríðið hófst. Borgin hefir
verið gjörsamlega sykurlaus síð
ustu vikur og við síðustu skömt
un á smjöri, var smjörskamtur
inn minkaðu’r um helming, frá
fyrri skömmtun. — Alvarlegast
er þó hinn mikli skortur sem nú
er á kartöflum, en uppskera
ársins nam aðeins 700.000—
800.000 smálestum, sem er að-
eins helmingur þeirrar upp-
skeru, sem fæst eftir hagstætt
.sumar.
Af þessari uppskeru verðjur
að taka frá 200 þús, smál. til
utsæðis næsta ár og vitanlega
munu Þjóðverjar taka sinn
skamt, en Þjóðverjar hafa þég
ar tilkynnt, að þeir hafi nú þeg
ar tekið 135 þús. smálestir. —
Afleiðingarnar eru þær, að
margir Oslobúár eru algjörléga
kartöflulausir, þó að í nágrenni
Osloborgar sje nú einna mest
framleitt af þeim.
A styrjaldarárunum hafa
kartöflur verið ein heista fæða
landsmanna, mun því skapast
mjög örlagaríkt ástand, hjá
fjölmörgum Norðmönnum.
A tímabilinu frá 15. maí til
1. nóv. þ. á., hefir fullorðinn
Norðmaður fengið matvæli sem
hjer segir: 4.5 kg. af hvalkjöti,
300 gr. af kindapylsum, 21
pund af frosnum fiski, 3.5
jjund af káli og eitt pund af
gulrófum. Skamtur þessi átti
að nægja fullorðnum manni í
170 miðdegisverði. — Osloborg
hefir ekki fengið nema sem
svarar helming þess eldneytis
er borgin þarf yfir vetrarmán-
uðina. — Vegna hins mikla
skorts á matvælum, nothæfum
fötum og skófatnaði, hafa vinnu
afköst skógarhöggsmanna mink
að, einnig vegna þess, að Þjóð-
verjar hafa tekið ÖII bestu
flutningatækin í sína þjónustu
og er nær ógerlegt að fá flutn-
ingatæki til að flytja eldsneyti
til Oslo. — Vegna eldsneytis-
skortsins verður öllum skólum
í Oslo lokað frá 15. des. til 12.
mars 1945. Bann gegn upphit-
un var upphafið þann 1. nóv.
s. 1., en viku seinna tilkynntu
yfirvöldin skömmtun á raf-
magni, þannig að borgarbúar
geta ekki hitað upp hjá sjer við
rafmagn.
I kvöld hjelt de Gaulle
Churchill og förurieyti hans
mikla veislu og var þar fjöl-
minni mikið. Þar var meðal
annarra staddur Giraud hers-
höfðingi.
Tljelt de Gaulle ræðu, og
hrósaði Bretum mjög fyrir
alt, sem þeir hefðu gert fyrir
Frakka, en Churchill svaraði
og kvað vináttu og bandalag
Frakka og Breta altaf verða
að vera styrkt og stöðugt og
samvinna þeirra trausta í
hvívetna.
Síðar um kvöldið var farin
skrúðganga mikil með blysum
út í Compigeneskóginn, og
voru þar tendruð bál, en þar
var povnahlje samið 1918 og
1940.
t
Paasikivi myndar
stjórn í Finnlandi
London í gærkveldi:
Fregnir frá Helsingfors
herma, að Paasikivi muni
mynda nýja stjórn í Finnlandi
bráðlega. Fylgir fregn þessari,
að margir af meðlimum fyrver
andi stjórnar muni taka sæti í
hinni nýju stjórn, en ekki hefir
hinn nýi forsætisráðherra enn
birt ráðherralista sinn.
— Reuter.
(hurchill í París
við vopnahljeshálíð
London í gærkveldi:
í gær voru liðin 26 ár, síðan
vopnahlje var samið í fyrri
heimsstyrjöld oé fóru af því til
efni fram mikil hátíðahöld í
París, var Churchill viðstadd-
ur hersýningu og hátíðahöld á-
samt de Gaulle. — Reuter.
Sex skipum sökt.
London: Frá Washington ber
ast fregnir um það, að sex jap
önskum skipum hafi enn verið
sökt á Kyrrahafi. Var þar eitt
betiskip og eitt hjálparbeiti-
skip. Talið er að með þeim
hafi farist um 700 manns.
Ráðisl á olíuslöðvar
í dag rjeðust um 450 stórar
amerískar flugvjelar á olíu-
stöðvar í nánd við borgina
Gelsenkirchen í Þýskalandi, og
voru sprengjuflugvjelar þessar
varðar orustuflugvjelum. Veð-
ur var illt. Engin mótspyrna
var í lofti. — Fjórar sprengju-
flugvjelar fórust og ein oruslu-
flugvjel. — I nótt sem leið rjeð
ust Mosquitoflugvjelar á Hann
over. — Reuter.
Þjóðverjar lýsa
Eyslrasal!
hællusvæði
Svíar mótmæla.
Frá sænska sóndi-
ráðsinu:
ÞÝSKA stjórnin tilkynti
sænsku stjórninni þann 9. þ.
m., að Þjóðverjar hefðu aftur
stækkað hættusvæði það, sem
þeir höfðu áður lýst yfir að
væri á Eystrasalti, þannig að
á mörgum stöðum er það al-
veg að sænskri landhelgislínu.
Tekið er fram í orðsending-
unni, að hvert skip, sem um
hættusvæðið sigli, eigi á
hættu, að á það verði skotið.
Af þessu tilefni hefir
sænska stjórnin sent þýsku
stjórninni skörp mótmæli í
gær, þar sem haldið er fram,
að sænska stjórnin álíti hinar
þýsku aðgerðir skaðlegar fyr-
ir Svía, og ólöglegar, og ber
brygður á rjett Þjóðverja til
þess að skjóta á sænsk skip
án aðvörunar, þótt þau fari
inn á hið stækkáða, liættu-
svæði. Leggur sænska stjórn-
in alla ábyrgð á lierðar þýsku
stjórnarinnar, vegna allra af-
leiðinga, sem hinar nefndu
aðgerðir kunna að leiða til.
Yfirmaður ])ýsku ferða-
mannaskrifstofunnar í Stokk-
hólirri, Gossler barón hefir
verið tekinn fastur og verður
gerður landrækur, vegna þess
að stai’fsemi hans brýtur í
bága við öryggi Svíþjóðar.
62 breskir hermanna-
kirkjugarðar erlendis.
London: Tilkynnt hefir verið
af opinberri hálfu, að nú sjeu
als 20 breskir hermannagraf-
reitir í Normandi, 12 á Sikiley
og Ítalíu og 30 í Norður-Afríku,
Sýrlandi og Irak. í öllum þess-
um grafreitum hvíla menn,
sem fallið hafa í þessari styrj-
öld.
Severnfljótið virkjað?
• London: í ráði er að virkja
fljótið Severn í Bretlandi, og
er álitið, að slík virkjun gæti
sparað um 1 milj. smál. kola á
ári. Fyrirtæki þetta mun verða
feikna dýrt.
Byggingaráð-
slefnunni i
lýkur í dag
FULLTRÚAR bygginga^
málaráðstefnunnar skoðuðu í
gær Laugamesskólann, Sjói
mannaskólann og Þjóðleiki
húsið áður en fundir hófust.
1 gær kl. 1,30 fluttu erindí
þeir dr. Bjöm Björnsson uns;
brunatryggingar og bruna-i
mál og Halldór Stefánsson,,
forstjóri, um sama efni. ÞáJ
flutti Einar Erlendsson húsai
meistari erindi um bygginga*
samþvktir. KI. sex í gær flutt?
svo Einar Sveinsson hiisai
meistari, erindi um byggingi
ar og einangrun þeirra.
Fundur verður settur kí«
1,30 í dag. Yerða þar ræd(|
nefndarálit og ákvarðanip,
teknar um þau, en kl. 3,30!
verður sameiginleg . kaffL
drykkja í Tjarnarcafé og ráð«
gert er að ráðstefnunni verð?
þá slitið.
Byggingasýningin í Ilótel
Heklu verður aftur á mótij
opin fram eftir þessari viku,
Húsbruni í Hvera-
geröi
UM KLUKKAN 5 í gæí!
brann íbúðarhús í Hveragerð?
til kaldra kola.
Eldurinn mun hafa komið?
upp um lcl. 4,30 og breiddist
mjög fljótt út, varð húsið ali
elda á skammri stundu og
brann það til kaldra kola
1 húsinu bjó eigandi þesá
Einar Kristinsson, bifreiðari
stjóri, með konu sinni ogj
þrem börnum.
Húsið var einlyft járnvariðj
timburhús. Var innbúið mjögj
lágt vátrygt og hefir Einafí
því orðið fyrir mjög tilfinnn
anlegu tjóni.
FERMING
í Dómkirkjunni í dag kl. 2.
Síra Garðar Svavarsson.
Hulda Ásgeirsdóttir, Ægisíðu við
Kleppsveg.
Sigríður Stephensen, Hrísateig
13.
Valdís Ásgeirsdóttir, Ægisíðu
• við Kleppsveg.
Björn Jensson, Hólum við
Kleppsveg.
Guðmundur Bogason, Álfheim-
um 10.
Haukur Pálmason, Rauðarárstíg
36.
Niels Hansén, Kletti við Klepps-
veg.
Orn Sigurgeirsson, Hverfisg. 121
Lesbókin í dag
í Lesbókinni í dag birtisfc
fyrri hluti greinar eftir Jóhann
Gunnar Ólafsson um Sigurð
Breiðfjörð skáld og veru hans
hjer í Reykjavík. í þessum
greinarkafla skýrir höfundur
frá fyrri frásögnum af æfi
skáldsins og segir frá fyrstu
dvöl Sigurðar hjer, m. a. frá
draugsmálinu. í síðari kaflan-
um segir hann frá hörmuiegum
ævilokum Sigurðar.
Þá er grein um Titanic-slysið
(þýdd úr Fram), grein eftir
Ólaf Briem magister um land-
vætti, þrjár smásögur o. fl.