Morgunblaðið - 02.12.1944, Blaðsíða 7

Laugardagur 2. des. 1944
M0K6UNBLAHB
5
Árásirnar á þýsku olíuframleiðsluna
MÖNNUM ER það enn í
fersku minni, að fyrsta styrj
aldarárið urðu ýmsir bjart-
sýnir menn til þess að rita
blaðagreinar, sem áttu að
færa mönnum heim sann-
inn um, að það væri hin
mesta fjarstæða að ætla, að
mikil hætta gæti stafað af
Þýskalandi, af þeirri ein-
földu ástæðu, að það hefði
ekki nægilegar olíubirgðir
til þess að reka nýtísku stríð.
Staðreyndir þær og tölur,
semþessir menn hefðu máli
sínu til stuðnings, virtust
hafa við fullgóð rök að
styðjast, og enginn virtist
fyllilega fær um að hrekja
þær. Það er því engin furða.
þótt mönnum verði á að
spyrja: Hvað er það sem hef
ir gert Þjóðverjum kleift að
halda baráttimni áfram í
fimm ára heimsstyrjöld?
Hvar hafa þeir fengið olí-
una sem til þess þarf?
Með þrennu móti hefir Þjóð
verjum tekist að fullnægja
olíuþörfum sínum. í fyrsta
lagi reistu þeir hjer um bil
tuttugu og fimm geysistórar
verksmiðjur, sem vinna olíu
úr öðrum efnum eða gerfi-
olíu. Þessar verksmiðjur
breyta þó nokkru af hinum
miklu þýsku kolabirgðum í
hreinsaða olíu, og olíu sem
notuð er til eldsneytis. í
bvrjun þessa árs framleiddu
verksmiðjurnar hjer um bil
40 af hundraði af þeirri
olíu, sem Þjóðverjar þarfn-
ast. En ekki nægði þeim það,
og hvaðan fengu þeir þá
það, sem á vantaði? Það kom
úr tveimur áttum, annars-
vegar frá herteknu olíulind-
unum í Rúmeníu, hins veg-
ar úr nýjum olíulindum sem
Þjóðverjar hafa fundið í
sínu eigin landi. Þetta síð-
arnefnda er atriði sem jeg
held að fáir hafi ennþá gert
sjer fulla grein fyrir. Það
er fullkomin vissa fengin
fyrir því, að skömmu áður
en styrjöldin braust út,
fundu Þjóðverjar eigi alllít-
ið af olíu í Þýskalandi
sjálfu. Síðar fundu þeir olíu
lindir bæði í Austurríki og
Ungverjalandi.
Þessar þrjár olíuuppsprett
ur — hinar miklu olíuvinslu
verksmiðjur, olíulindirnar
rúmensku og nýfundnu lind
irnar í Mið-Evrópu — fram
leiddu í byrjun þessa árs
meira en eina miljón tonna
af olíu á mánuði. Það er ekki
ósennilegt að það fullnægi
þörfum Þjóðverja. En það er
engan veginn meira en nóg,
og Þjóðverjar hafa stöðugt
verið að leita að meiri olíu.
Líklega hefir takmarkið með
herleiðangrinum í Rúss-
landi 1942 verið það að ná
á sitt vald olíulindunum í
Kákasus. Án þeirra hafa
Þjóðverjar ekki þóttst ör-
uggir að því er olíuna snerti.
Það er þó óhætt að fullyrða
það, að meira en einnar
miljón tonna olíuframleiðsla
á mánuði er þrekvirki eigi
lítið.
Hvers vegna Ijetum við
þetta viðgangast? Hvernig
stóð á því að við Ijetum Þjóð
verja óáreitta reisa gríðar-
Eftir Jokn Strackey
Þess er eigi ósjaldan getið í frjettum bandamanna,
að flugvjelar þeirra hafi ráðist að olíuvinsiustöðvum
Þjóðverja. Hjer gefst mönnum færi á því að kynnast
nokkru nánar þessum þætti styrjaldarinnar. Greinin,
sem er eftir breskan flugforingja, birtist fyrir hjer um
bil hálfum mánuði í enska blaðinu The Listener.

-r*
miklar olíuvinslustöðvar.
bora nýja brunna og byggja
olíuhreinsunarverksmiðjur?
Það er ekki hægt að vænta
mikils árangurs af loftárás-
um á olíubrunnana sjálfa,
en það má varpa sprengjum
á hreinsunarstöðvarnar, en
án þeirra eru brunnarnir
einskis nýtir. Hvernig stóð
þá á því, að við beindum
ekki loftárásum okkar á olíu
stöðvarnar fyrir fjórum ár-
um? Því er til að svara, að
við revndum það, en kom-
hersins var ekki ókunnugt|
um þessi áform. Þeim var|
það ljóst. að tækist Þjóð- ^
verjum að framkvæma á-
ætlanir sínar um fjölda-
framleiðslu orustuvjelanna,
yrði ef til vill ógerlegt að
gera árásir á Þýskaland að
degi til. Það varð þvi fvrsta
verkefni fljúgandi virkj-
anna að ganga á milli bols
og höfuðs á þessum nýja
varnarmætti þýska flughers
ins. í níu mánuði, eða frá
því í júlí 1943 til mars 1944,
umst brátt að því, að slíkt gerðu áttundi og fimtándi
var unnið fyrir gýg. Á ár- amerísku flugherirnir stöð-
unum 1940 og 1941 gerði ugar loftárásir . á þýskar
breski ílugherinn tilrauna- verksmiðjur, sem fram-
árásir á ýmsar meiri háttar leiddu orustuflugvjelar.
olíuvinslustöðvar Þjóðverja, Hvað sem það kostaði. varð
svo sem verksmiðjurnar í að kvrkja í fæðingunni þessi
Gelsenkirchen í Ruhrhjer-; stórkostlegu áform óvin-
aðinu. En við urðum þess anna.
brátt vísari. að okkur skorti
bæði lið og nauðsynlega
tækni til þess að vinna þeim
verulegt tjón. Á þessum
tíma var alt annað en auð-
velt að finna úr lofti smá-
staði eins og olíuvinslustöðv
ar. Og þótt þær fyndust, var
ógerningur að gera svo
harða atlögu að jaeim, að
Þessi barátta náði há-
marki sínu síðustu vikuna
í febrúar þ. á. í þessari viku,
sem var með fádæmum góð-
viðrissöm, gerðu Bandaríkja
menn árásir á'nær því allar
aðalverksmiðjur Þjóðverja,
sem framleiða orustuflug-
vjelar. Allar þessar loftárás-
ir urðu þó ekki færar um
þær yrðu óstarfhæfar svo j að stöðva framleiðslu þýsku
lengi að slíkt skifti nokkru ■ orustuflugvjelanna. En þær
máli. Það vantaði ekki vilj- hafa orðið til þess að ákveða
ann til þess að ráðast á olíu jafnvægið í lofthernaðinum
vinslustöðvarnar árið 1941
— okkur vantaði tækin til
þess.
Stórsíígar framfarir
á sviði loffhernaðarins.
Á SÍÐAST liðnum þrem-
ur árum hefir lofthernaðin-
um fleygt fram, og það að-
allega með tvennum hætti.
Fyrst og fremst voru það
Bandaríkjamenn, sem hófu
stórkostlegar loftárásir í
björtu á meginlandið með
fljúgandi virkjum og lang-
fleygum orustuflugvjelum.
í öðru lagi fjekk breski flug
herinn til sinna þarfa ný
vísindaieg tæki, sem nauð-
synleg eru til nákvæmra
miðana að nóttu til. Þetta
hvorttveggja varð að koma
til sögunnar, áður en lagt
Þéssar árásir gerðu það að
verkum, að óþarfi er að
hafa áh}rggjur af því, að
ekki sje hægt að gera árásir
á Þýskaland í stórum stíl í
björtu. Einnig hafa þær
orðið þess valdandi, að
þýsku varnirnar hafa ekki
staðist lofthernað Banda-
ríkjamanna síðastliðna sex
mánuði.
Bandamenn færa sjer
yfirráðin í lofti í nyt.
BANDAMENN höfðu náð
yfirráðunum í lofti, og nú
varð að ráða fram úr því,
hvernig þeim yrði best beitt.
Það hafa verið valdar tvær
leiðir. í fyrsta iagi varð
bandamönnum kleift að
gera innrásina á meginland
ið, og í öðru lagi var nú hægt
því, sem þeir framleiddu 1
marsmánuði s. 1., áður en
árásir okkar liófust. Jeg má
ekki segja ykkur. hve lítilí
sá hluti er, en jeg get full-
vissað ykkur um það, að svo
lítil var framleiðslan, að tak
ist okkur að halda henni í
sama horfi í nokkra rnán-
uði í viðbót, hlýtur það að
lama hernftðarþrótt Þjóð-
verja. Það er þegar ofðið
sáralítið um olíu í þýska
hergagnaiðnaðinum. Viðar-
kol eru nú eingöngu notuð
í öllum bifreiðum og flutn-
ingatækjum iðnaðarins. En
við höfum einnig orðið þess
áskvnja af heríeknum skjöl-
um, áð olíuskorturinn háir
nú þegar Jhernaðaraðgerð-
um þýska hersins á vígstöðv
unum bæði í lofti og á jörðu.
Það er enginn vafi á því,
að takist okkur að koma í
veg fyrir það að þýska olíu-
framleiðslan verði endu-rvak
in. kemur að því um síðir,
að þýsku skriðdrekasveitim
ar og þýsku flughe*>irnir
verða svo lamaðir, að þeir
verða ekki færir um að veita
herjum okkar viðnám. Jeg
-sagði „takist okkur“, því að
menn mega ekki láta sjer
detta í hug að olíustöðvarn-
ar þýsku, sem við evddum
í sumar, verði látnar eiga
sig, ef við höfumst ekkert
að. Þvert á móti, Þjóðverj-
ar leggja sig alla fram við
að endurreisa og gera við
verksmiðjur sínar. Þeir hafa
meira að segja gengið svO'
langt að reisa varanlegar
viðgerðarstöðvar í námunda
við veigamestu olíustöðvarn
ar, svo að í hvert skifti sem
þær verða fyrir árásum, get
ur viðgerðin hafist meöan
reykurinn grúfir ennþá yfir
rústunum.
Þess vegna er verkefoið,
sem bíður flugherja banda-
manna — að halda þýsku
olíiuframleiðslunni í skefj-
um — næstum því eins erf-
itt og umfangsmikið og að
lama þenna iðnað, sem þeir
eanea með bá gerðu s' L sumar- Baráttan
grillu, að einn góðan veð- Leldur áíram. Mlklðer enn'
urdag stöðvist hver einastiTK.°frt’ tafnt 1 lofH sem
. _ ... _ . . r\ inrrtn on rfcmrfTir etn< .cinc
sem hún var fyrir fjórum
mánuðum. Þetta þrekvirki
fimtánda hersins hafði því
haft í för með sjer tilfinn-
anlegt tjón fyrir Þjóðverja
þegar í apríl og maí. Átt-
undi herinn hefir sjerstak-
lega beint árásum sínum að
verksmiðjunum, sem fram-
leiða gerfiolíu í Mið-Þýska-
landi, svo sem borgunum
Lenna, Magdeburg og Pol-
itz. Hver þessara fram-
leiðslustöðva er feikilegt
iðnaðarhverfi, sem þekur
nokkur hundruð fermílur.
Slík ferlíki verða ekki stöðv
uð nema varpað sje á þau
hundruðum tonna af spregj
um, og ekki einungis í eitt
skifti, heldur aftur og aftur.
Það hefir verið dyggilega
gert og árásunum er haldið
áfram.
Breski flugherinn hefir
heldur ekki setið auðum
höndum og á hann drjúgan
þátt' í árásunum á olíufram-
leiðsluna þýsku. Það várð
ljóst í bjujun þessa árs, að
breski flugherinn hefir í fór
um sínum ný og nákvæm
miðunartæki. Veigamestu
gerfiolíustöðvarnar í Ruhr-
hjeraðinu voru gerðar óstarf
hæfar með nokkrum vel-
hepnuðum næturárásum í
byrjun s. 1. sumars. En með
framsókn herja banda-
manna hefir nokkuð nýtt
orðið upp á teningnum. Or-
.ustuflugvjelar geta nú
verndað sprengjuvjelar,
sem fara til árása á Ruhr
og undanfarnar vikur hefir
breski flugherinn látið
sprengjunum rigna yfir ol-
íustöðvarnar í Ruhr í
björtu.
Hver er þá árangurinn af
þessum árásum á þýsku ol-
íuna í sumar? Áður en ieg
svara spurningunni, ætla
jeg að benda mönnum á eitt
veigamikið atriði. Menn
mega ekki
yrði til atlögu gegn þýsku að beita loflhernum af al-
olíuframleiðslunni.
efli gegn þýsku oiíufram-
En jafnvel þá var ekki leiðslunni. Þessar árásir hóf
hægt að taka til óspiltra mál ust í aprílmánuði þ. á. Hinir
anna. Þjóðverjar höfðu held miklu flugherir Bandaríkj-
ur ekki setið auðum hönd- anna — sá áttundi og fimt-
um allan þennan tíma. Þeg ándi — hafa borið hita og
ar er fyrstu fljúgandi virkin þunga dagsins í þessari bar
og Liberatorx jelarnar vörp- áttu um olíuna. Það var fimt
uðu skuggum sínum á þýska ándi flugherinn, sem hefir
grund fyrir tveimur árum,
sáu þýsku leiðtogarnir hvað
var á seyði. Þeir tóku þegar
að framleiða orustuvjelar í
stærri stíl en áður þektist.
Foringjum Bandaríkjaflug-
aðsetur sitt á Ítalíu, er gerði
árásirnar á olíulindirnar í
PIoesti^Það kom í Ijós, er
Rússar tóku Ploesti, að olíu
framleiðsla Rúmena var
ekki nema einn fjórði þess,
þýskur skriðdreki, bifreið og
flugvjel \ægna • olíuskorts.
Jeg vil endurtaka það, að
einhver sú mesta skyssa,
sem okkur getur orðið á, er
að starblína á einhverja eina
árás. sem gerð er á óvinina,
þvi að engin ein árás getur
unnið stvrjöldina. Til þess
að vinna stríðið er ekki
nægilegt að ggra loftárásir
á þýsku olíuframleiðsluna.
Það verður jafnframt að
bjarma að þýsku herjunum
á jörðu niðri, gera loftárásir
á borgir þeirra, halda uppi
hafnbanninu og vinna þeim
tión á annan hátt eins og
frekast er unt. Á hinn bóg-
inn er hægt með fullri vissu
að segja fyrir um ýmsar
aíleiðingar, sem árásirnar á
olíuframleiðsluna hafa. í för
með sjer.
Olíuskorfurinn
háir þeim.
SÍÐAST LIÐINN mánuð
tókst Þjóðverjum aðeins að
framleiða lítið af olíu hjá
á jörðu, en gangur stríósins
er nú greinilega að snúast
okkur í hag. Eftir styrjöld-
ina verður litið á árásirnar
á þýsku framleiðsluna 1944
sem fyrstu meiri háttar hern
aðaraðgerðirnar úr lofti,
sem gerðar voru með nægu
liði og vjelum og sem beint
var að lífæð óvinanna.
Sextíu manns farast af
völdum sprengingar.
London: Nú er talið fullvíst
að um 60 manns hafi farist í
hinni miklu sprengingu, sem
varð í Burton Trent í Eng-
landi, og áður hefir verið getið
í frjettum. Voru þar af 32
menn, sem störfuðu við flug-
herinn, en 33 óbreyttir borgar-
ar. Það voru 4000 smálestir af
flugvjelasprengjum, er sprungu
í loft upp. Skemdir urðu mjög
miklar. Auk þeirra sem fórust,
særðust um 20 manns svo
hættulega, að óvíst er að það
fólk lifi af meiðsli sín.
— Reuter.