Morgunblaðið - 17.01.1945, Qupperneq 7
Miðvikudagar 17. janúar 1945
MORGUNBLAÐIÐ
.7
ÞEGAR ANTONESCU
VAR STEYPT AF STÓLI
MICHAEL konungur Rúm-
ena hefir eigi alls fyrir löngu
skýrt Joseph Morton, frjetta-
ritara Associated Press frá því,
hvernig Nazistavininum Ant-
onescu var steypt af stóli.
Frá því snemma á árinu 1942
hai'ði konungurinn og hinir
ungu aðstoðarmenn hans sjö
sinnum tekið saman ráð sín um
að svifta einræðisherrann og
marskálkinn Ion Antonescu
völdum. Sjö sinnum höfðu þeir
hætt við ráðabruggið.
Eftir kvöldverð þann 23. á-
gúst s.l. sendi Michael eftir
Antonescu. Eins og vanalega
Ijet einræðisherrann konunginn
bíða eftir sjer og kom klukku-
Stund of seint. Hann steig út úr
brynvarinni bifreið sinni i hall
argarðinum. Bifreiðin var gjöf
frá Hitler. Fleiri bifreiðar
stönsuðu skamt frá. Þær voru
þjettskipaðar lífverði mar-
skálksins.
Konungurinn beið í skrif-
stofu sinni í höllinni. Hjá hon-
um var aðstoðarherforingi
hans, núverandi forsætisráð-
herra, Constantin Sánatescu
hershöfðingi. í næsta herbergi
biðu hirðmarskálkurinn, Ion
Mocsony-Styrcea barón og
Grigore Niculesti-Buzesti, góð- j
vinur konungsins og núverandi
utanríkisráðherra hans, og enn
fremur ritari hans, Mirce Iion-
nitiu. í þriðja herberginu beið
foringi ásamt þremur mönnum
úr hallarverðinum og biðu þess,
að merki væri gefið.
Það, sem fór á
milli þeirra.
Antonescu gekk inn og heils-
aði konunginum með handa-
bandi. Síðan —
Michael: Jeg hefi fengið
skeyti frá vígstöðvunum, og á-
standið virðist mjög ískyggi-
legt. Hvað ætlið þjer að gera?
Ætlið þjer eða ætlið þjer ekki
að semja um vopnahlje?
Antonescu: Jeg ætla að gera
það, en það verður að uppfylla
nokkur skilyrði. Jeg verð að fá
Uyggingu frá bandamönnum
fyrir því, að þeir taki þátt í
hertöku Rúmeníu og verndi
okkur gegn Rússunum.
Michael: Það er ekki ómaks-
íns vert að ræða um slíka fjar-
stæðu. Hvemig getið þjer bú-
íst við, að bandamenn verndi
oss gegn þeirra eigin banda-
mönnum.
Antonescu: Jeg mun ekki
ganga að öðrum kostum. Ef
nauðsyn krefur, mun jeg leita
til Transsylvanxu og berjast
þar.
Michael: Þjer verðið annað-
hvort að semja vopnahlje eða
láta af embætti. í þetta skifti
hafið þjer gengið of langt.
Styrce og Ionnitu, sem báðir
eru afburða skyttur, tóku upp
skammbyssur sínar og tóku
sjer stöðu við dyrnar.
Michael: Mjer þykir þetta
mjög leitt, en jeg hefi skýrt á-
standið fyrir yður, og þjer verð
íð að velja.
Antonescu: Jeg mun ekki
láta af embætti, og jeg mun
ekki selja þetta land í hendur
þjóðar, sem jeg treysti ekki
íyllilega.
lokkaði konungurinn og sam-
særismenn hans aðal samverka
menn Antonescus í gildruna.
Þeir hringdu í þann fyrsta, og
þegar hann kom til hallarinn-
ar, neyddu þeir hann til þess
að stefna til sín öðrum. Fjórir
eða fimm komu, meðal þeirra
hermálaráðherrann og lögreglu
stjórinn. Allir voru þeir tekn-
ir til fanga og gevmdir í höll-
inni. Þessa nótt lýsti Michael
yfir uppgjöf Rúmeniu og frá-
vikningu Antonescus.....
Michael hittir
móður sína.
Helenu drotningu, móður
konungsins, voru símuð tíðind-
in, og flýtti hún sjer frá sum-
arhöll konungsfjölskyldunnar í
Sinaia, sem er fyrir norðvest-
an Ploesti, á fund sonar síns,
Allan tímann. meðan hún ferð-
aðist gegn um landsvæði, sem
var hernumið af Þjóðverjum,
hjelt hún á skammbyssu sinni,
ákveðin að skjóta fyrsta óvin-
inn, sem reyndi að stöðva
hana.
Konunsmrinn skundaði í bif-
reið frá Bucharest til móts við
móður sina. Eftir tvær stundir
beygði hann út af veginum hjá
bensínstöð. Þýskir hermenn á
bifhjólum komu í Ijós. Konungs
Konungshöllin í Budapest, þar
sem Antonescu var handtekinn.
Konungurinn ætlaði að stíga
á hnapp, sem falinn var undir
gólfteppinu, og gefa vörðunum
með því merki. En áður en
hann hefði tíma til þess,
þrömmuðu þeir inn.
Tekinn höndum.
Hermennirnir skipuðu An-
tonescu að ganga upp stigann
og settu hann í litið, eldtraust
herbergi, sem Carol konungur mæðginin stukku inn í bifreið-
ljet eitt sinn búa út fyrir frí- ina og flýttu sjer af stað um
merkjasafn sitt. Þar lokuðu leið og Þjóðverjarnir hófu skot
þeir hann inni. hríðina. Kúlurnar flugu alt í
Lífvörðum Antonescus var kringum þau í nokkrar mínút-
boðið inn til kaffidrykkju. Þeg ur, áður en tækist að koma bif-
ar þeir lyftu bollunum, drógu reiðinni út fyrir hættusvæðið.
þjónarnir upp skammbyssur og j Konungurinn og móðir hans
tóku þá til fanga. Á meðan sluppu heil á húfi.
Til hammgju meS sigurinn
Mafíia fer aftur
á stúfana
Eítir Maynard Nichols
ÞESSI mynd var tekin af Roosevelt forseta er þár varð kunn-
ugt, að hann hefði unnið glæsilegan sigur í forsetakosningunum
í fjórða sinn. Situr forsetinn á svöíum á sveitaheimili sínu, Hyde
Park. Konan, sem stendur til vinstri við forsetann, er dóttir
hans, gift John Boettiger.
MAFFIA, gamli italski leyni-
fjelagsskapurinn, sem gefur sig
að morðum, fjárkúgun,
sprengjutilræðum og þjófnaði,
hefir aftur tekið til óspilltra
málanna á Sikiley, 16 árum
eftir að Benito Mussolini lýsti
yfir því, að fjelagið væri upp-
rælt með öllu. Ofsækið og heift
in í þessum nýja glæpafaraldri
mrnnir á ógnaröldina, sem
gekk yfir New York frá 1899
til 1916, eftir því sem fregnir
frá Palmero herma. Glæpafar-
aldurinn í New York átti ræt-
ur sinar að rekja til Maffios-
anna eða fjelags. er hallaði sig
„Svörtu hendurnar“, sem of-
sótti hina 600 þúsund ítölsku
innflytjendur borgarinnar.
Fjeiagsskapurinn teygði klær
sínar til New York árið 1899,
þegar Ignazio Saietta, er einn-
ig gekk undir nafninu Ignazo
Lupo eða „Úlfurinn“„ flýði
þangað eftir ao hafa myrt mann
á ítaiíu. Þessi maður stofnaði
ameríska Maffiu-fjelagsskap-
inn. Ekki leið á löngu þar til
yfir borgina gektt ninn skæð-
asti faraldiir morða, sprengju-
tilræða og fjárkúgunar i sögu
þjóðarinnar.
Á árinu 1913 einu saman
voru 120 morð eignuð þessum
þorpurum. Daglega var sprengj
um varpað á íbúðir ítalanna og
hótunarbrjef „Svörtu hand-
anna“ voru óteljandi. Lögregl-
an var svo að segja ráðþrota,
því að fórnardýrin þorðu ekki
að bera vitni vegna hræðslu við
limlestingar eða dauða. — Það
var ekki fyrr en á árinu 1916,
þegar Arthur \Vood var lög-
reglustjóri, að faraldurinn fór
heldur að rjena. Nokkru síðar
lýsti lögreglan yfir þvi, að
henni hefði tekist að ráða nið-
urlögum Maffia-fjelagsins.
Erfítf að uppræta íögresiÓ.
EN þrátí fyrir þetta kom það
upp úr kafinu, skömmu fvrir
árið 1930, að þessi gamli glæpa
fjelagsskapur var ekki dauour
úr öllum æðum. Fjelagið hafði
nú tekið upp nýtisku aðferðir.
Því óx fiskur um hrygg og
dafnaði undir nafninu Unione
Sicilione. Charles „Lucky“ Luci
ano, sem nú er að taka út
margra ára þrælkunarvinnu í
ríkisfangelsi, var talinn foringi
bófanna. Almenningur hjelt,
að bófunum hefði vérið komið
fyrir kattarnef, þegar Thomas
E. Dewey, sem þá var opinber
þybbinn og slunginn leymlög-
reglumaðui, gat sjer mikla
frægð í New York á fyrstu ár-
um baráttunnar yið Maffia-bóf
anna. Svo að segja einn sín.s
liðs barðist hann við bófana fra
pví 1905, þar til hann var ráð-
inn af dögum i launsátri af
morðíngjum í Palmero á Sikil-
ey arið 1909.
Þegar .William McAdoo, lög-
reglustjóri, útnefndi Petrosino,
foringja itölsku sveitarinnar ár-
ið 1905, voru hjer um bil tutt-
ugu Maffia-morð framin ár-
lega, en á fáum árum tókst
Petroeino að lækka þá tölu um
helraing.
Maffia-fjelagsskapurinn hef-
ir sennitega fyrst sprottið upp
á Sikiley um árið 1800, þótt
sumir sagnfræðingar telji sig
geta rákið sögu hans til inn-
rásar Normanna árið 1282. —
Undir hinni spiltu stjórn Bour-
bonanna leigðu stórir landeig-
endur glæpaflokka til þesr • að
„vernda“ eiginir sínar. — Á
skömmum tíma náði þessi
glæpalýður valdi yfir hinum
skelfdu íbúum. Ogænnþá foeita
glæpamenn því bragði að sélja
slíka .vernd“.
Þorsteiitn sýslu
ÞORSTEINI Þorsteinesyni
sýslum. og alþm., var sýndur
margskonar sómi i tilefni sex-
tugsafmælis hans ; en hann varð
sextugur ó Þorláksmessu síðast
liðinn, eíns og getið var hjer í
blaðinu.
Á afmælisdaginn heimsóttu
Þorstein ýmsir sýslungar iians
og færðu honum og konu hans,
frú Áslaugu Lárusdóttur gjaf-
ir, vandað gullúr hvoru. Voru
gjafir þessar frá Dalamönnum,
en sýslumannshjónin njóta sem
kunnugt er mikilla vinsæla í
hjeraðí. Af öðrum gjöfusm sem
Þorsteini bárust má nefna fag-
urlega útskorið skrín, frá em-
bættismönnum í hjeraði.
Síðastliðið laugardagskvöM
hafði formaður Sjálfstæðisfl.,
Ólafur Thors og frú hans, boð
fyrir þau sýslumannshj ónin. —
Sá'tu boðið þingmenn Sjálfstæð
isflokksins, miðstjóm armenn og
ritstjórar. Var Þorsteini sýslu-
manni við það iækifæri afhent
sakactómari fylkisins, -kom þ.ví stórt • og fallegt málverk ,eftir
Svein Þórartnsson listmálara.
Var það gjöf frá Sjálfstæðis-
flokknum.
Hestar með fíugvjeJum.
til leiðar, að Lucrano vár seltur
í sleininn og dæmdur-
En fjelagsskapurinn gerðraft
ur vart við sig á Sikiiey ekái
alls fyrir löngu eða i ágúsl s.l.,
þegar hinn hauknefja og ein-
eygði Ernest Rupolo, leigumorð
ingi, rauf Omerta þagnarheitið London: — Formaður veð-
(en við því liggur dauðarefsing hlaupahestaeigenda í Banda-
innan fjelagsskaparins) og rikjunum hefir spáð því, að
Ijóstraði því upp við lögregl- Jeftir styrjöldina verði véð-
una, að fjögur morð', sem nýlega hlaupahestar fluttir heimsálf-
voru framin í Brooklyn í New j anna milli í flugvjelum, til þess
York, hafi verið að undirlagi að keppa, og verði þá meiri
Maffi a-fjelagsskapai ins. |vinsældir veðreiða en nokkru
Joseph Petrosino, liðsforingi, sinni fyrr.