Morgunblaðið - 10.03.1945, Blaðsíða 2

2
M.ORGUNBLAÐIÐ
Laugardag'ur 10. mars 1945
SÍLDVEIÐISKIP AF NÝRRI GERÐ
Á KYRRAHAFSSTRÖND
•STJGRN síldarverksmiðja rík-
isins og Fiskimálanefnd, hafa
ákveðið að festa kaup á síld-
veiðiskipi á vesturströnd Banda
rítejanna, í tilraunaskyni, af
þetrri gerð, sem þar eru notuð
við síldveiðar. Þessi amerísku
slrip eru með sjerstöku lagi;
vjelin er fremst í skipinu og
vistarverup skipverja að mestu
eða öllu leyti í þilfarshúsi
framm á. Allur aftari hluti
þilfars bátsins er aetlaður fj-rir
nétina og annan veiðiútbúnað.
Lestarrúm skipa af þessu tagi
er tiltölulega miklu meira en í
íslenskum fiskiskipum.
Morgunbl aðið“hefir snúið sjer
til S veins Benediktssonar fram
Irvæmdarstjóra og fengið hjá
lionum upplýsingar um þessi
skipakaup. Fórust honum orð á
þe:,sa leiðt
Veiðiaðferðir Bandaríkja-
ntanna.
•— Við vesturströnd Bar.da-
ríJíjanna og Alaska er sí'dveiði
stu nduð í stórum stíl með herpi
nót, eins og hjer við land- —
Bandaríkjamenn nota hinsveg-
ai ekki lengur sjerstaka nóta-
báta eins og hjer tíðkast, held-
ui kasta þeir nótinni frá sító-
veiðiskipinu sjálfu, en hafa
jullu með, einum manni til
að' draga nótina út, þegar henni
er kastað- Á hinum amerísku
síldveiðiskipum er tíeitt bómu
Og vjelvindu við inndráttmn á
nótinni, I stað handvindu og
h »ndafls, sem hjer tíðkast.
Síldveiðiaðferðir Ameríkumanna
reyndar hjer
Amerísk síldveiðiskip af þeirri gerð, sem ráðgert er að verði keypt hingað til lands í til
raunaskyni.
ér við Kyrrahafsstrendur og
Alaska. Síldin veður þar mest
að nóttunni og oft mun kastað
á mor. Veðurskilyrði eru þar
yfirleitt hagstæðari, þó stund-
um geri þar aftakaveður, sem
jafnað er til verstu veðra hjer.
Veiðiaðferð amerískra síldveiði
báta er lík svonefndri hring- frá sjerstökum nótabát með ís-
nótaveiði, sem hjer hefir tíðk- lensku hringnótaaðferðinni og
ast hjá smærri bátum í vax- inndrátlur nótarinnar og út-
andi mæli á undanförnum síld- búnaður er með öðrum hætti.
arvertíðum. En höfuðmunur |
inn er sá, að nótinni er kastað Merkileg nýjung.
frá síldveiðiskipunum sjálfum | •— Þar sem nú standa fyrir
á hinum amerísku skipum, en dyrum umfangsmiklar nýbygg
Isíenskur námsmaður skrifaði
uni þctta.
Sveinn Benediktsson minnir
á, að. þ. 15. ágúst s.l. hafi Hilm-
ar Kristjónsson, námsmaður í
Berkeley í Kaliforníu, skrifað
um þessi skip og veiðiaðferðir
í Morgunblaðið. En Hilmar hef-
>)' sjálfur tekið þátt í þessum
síldveiðum vestra. Hann skýrði
svó frá að vegna beitiagar vjela
afl. tns og sjerstaks bygging-
arlags skipanna, geti 8 menn
á þeim afkastað jafnmiklu, með
minni fyrirhöfn, en 18 menn á
hmum íslensku. í grein sinni
leggur Hilmar til, að skip af
þessu tagi verði keypt hingað
til larids.
Sveinn Benediktsson telur
hinsvegar, að ekki sje varlegt
að reikna með fámennari skips
hi.tiri en 11 manns á þessum
skipum, en með venjulegri
hcrpinótaaðferð og nótabátum,
þyrfti að minsta kosti 18 manns
á skip af þeirri stærð, sem um
er a5 ræða.
Þarf að fá reynslu hjer.
Vegna sparnaðar á herpinóta
báium og fámennari skipshafn
ar, sje hagræðið að því, að
nota amerísku veiðiaðferðina
hinsvegar auðsætt, ef hægt sje
með henni að afla jafnmikið og
með ísl. aðferðinni, svo framar-
lega, sem annar tilkostnaður
vaxi ekki að sama skapi.
Eri úr þessu verður ekki skor
ið, segir Sveinn, nema hið amer
íska bátalag og veiðiaðferð
verði reynt hjer við land. Að-
slaða til síldveiði hjer við land
er að mörgu leyti ólík þvi, sem
Búnaðarþingið:
Mysa hagnýtt fil
iðnaðar
Á FUNDIXUM er hófst kl.
30 í gær var erindi Gunnars
Bjarnasonar um hagnýtingu
niy.su til iðnaðar o. fl. til inn-
ræðu. Var þetta síðari um-
ræða málsins og var eftirfylgj
andi tillaga samþykt og þar
með afgreitt frá þinginu.
„Búnaðarþing felur stjórn
Búnaðarfjelags íslands að
beita sjer fyrir því, að gerðar
verði tilraunir með hagnýt-
ingu mysu til iðnaðar, t. d.
drykkjarvöru eða annarar auð
seljanlegrar framleiðslu.. —
Leiði þessar tilraunir í ljós,
að vinna mætti auðseljanlegar
vörur úr þessu hráefni, þá
beiti stjórn fjelagsins sjer fyr-
ir því, að slík framleiðsla
verði hafin, á þeim stað eða
stöðum er kynnu að hafa
hesta aðstöðu til þess.“
Fundinum var haldið áfram
kl. 5 e. h. og var þá aðallega
rætt um tiiraunir með súg-
þurkun iieys. Var þetta fyrri
umræða og tillögur samþykt-
ar í málinu — til síðari um^
ræðu, eftir allmikil ræðuhöld.
í dag hefst fundur Búnað-
arþiugs kl. 9.90 og mun þá
ITafsteinn Pjetursson gefa;
skýrslu um starf milliþinga-
nefndar Búnaðarþings
— Austur-
vígstöðvarnar
Framhald af 1. síðu
birtst í öllum kvöldbjöðunum,
og' var sagt, að myndir ]>essar
hefðu sýnt glögglega hrifn-
ingu hermannanna, Er nú
langt síðan Ilitler hefir verið;
á vígstöðvunixm, svó vitað sje,
1 herst j órnartilkynningu
Rússa í kvöld er sagt, að Þjóð
verjar hafi haldið áfram til-
raunum sínum til þess að brjót
ast í gegn við Balatonvatn,
og hafi þeir þar haft mikið
lið. Sjálfir segjast Þjóðverj-
ar hafa unnið á.
Þá segja Þjóðverjar enn frá
áköfum árásuin Rússa á borg-
ina Kixstrin austan Oder, þar
sem Zukov á eftir styttst ófar
ið til Berlínar. Rússar hafa
ekki minnst á þetta enn. —
Frégnritarar 1 Moskva telja,
að þýðviðri sje í aðsígi um,
allar vígstöðvarnar.
Útvarpsstöð byrjar
aftur.
London: — Lublinstjórnin
hefir tilkynt, að gerfhafi ver-
ið við útvarpsstöðina í Varsjá,
og hafi verið tekið til að út-
varpa þaðan aftur. Ekki verð-
ur útvarpað nema lítinn tíma
daglega fyrst í stað.
Átvinnuleysi í
Frakklandi
London í gærkvöldi.
ÞANN 15. febrúar er talið
að verið hafi 405.000 manns at-
vinnulausir í Frakklandi, þar af
158.000 í höfuðborginni, París,
einni. í þessum tölum eru ein-
ungis reinknaðir með menn, er
hafa ekki handtak að gera, að
því er verkamálaráðh. Frakka,
Alexander Parodi, tilkynti í dag
-— Fjöldinn allur af mönnum
hefir þar að auki ekki nema
ígripavinnu. Og þótt atvinnu-
leysingjunum sje að fækka, þá
eru þeir enn fleiri fyrir stríð,
— og það þótt 3 milj. franskra
herfanga sjeu enn í Þýskalandi.
— Reuter.
Tíu á móti einum.
LONDON: — Göbbels sagði
fyrir skömmu í hinni vikulegu
grein sinni í Das Reich: „Þrjú
stórveldi rjeðust á Þjóðverja,
til þess að koma okkur á knje.
Þau hafa svo miklu meiri mann
afla, að við höfum aðeins einn
mann á móti hverjum 10 og
samt geta þeir ekki yfirbugað
okkur. Og ef þeir fara einhvers
staðar halloka, segja þeir að
við höfum haft ofurefli liðs“.
LONDON: — Nýlega var
stolið hjer bifreið, sem var
eign herflutningamálaráðuneyt
isins. Voru í henni 14 þúsund
egg. Ekki hafa þjófarnir fund-
ist enn. „€ 5 llPfi!
KEYPT
ingar á fiskiskipaflota lands-
manna segir Sveinn Ben., þá
þótti rjett, að ganga úr skugga
um, hvort hið ameríska bátalag
og síldveiðiaðferð hentaði við
síldveiðar hjer við land. En á
því lei.kur að' sjálfsögðu vafi og
þar sem hjer er um að ræða til-
raun, sem kostar mikið fje,
mátti búast við, að dráttur yrði
á framkvæmdum nema að af-
skifli ríkisstofnana kæmi til.
Af þeim ástæðum tók stjórri
Síldarverksmiðja ríkisins og
Fiskimálanefnd höndum saman
um að vinna að framgangi þessa
máls. Hafa þessir aðilar notið
stuðnings ríkisstjórnar og ný-
byg'gingarráðs.
Skipstjóri sendur vestur um
haf.
Ingvar Einarsson skipstjórl
var því í desembermánuði s.l.
ráðinn lil þess að fara vestur,
á Kyrrahafsströnd til að kynn-
ast skipum þessum og veiðiað-
ferðum Ameríkumanna. Ingvar,
hefir þegar farið í nokkrar
veiðiferðir vestra og látið í ljós,
að sjer lítist vel á veiðiaðferð-
ina og gerð skipanna. Telur,
«
hann að skip af þessari gerð
megi nota á öllum vertíðum
hjer við land. Hefir hann lagt
til að kaupa skip af þessu tagi
til landsins.
lngvar er um þessar mundir,
að leita samninga um kaup "á
síldveiðiskipi af hinni omerisku
gerð, sem er í smíðum á vestur-
strönd Bandaríkjanna.
Skipið er 83 feta langt og
breidd þess er 22 fet og dýpfi'
11 fet. Það verður með 320 ha.
dieselvjel og hjálparvjel fyrir,
vindur. Skip af þessari stærð
mun lesta um 1050 mal síldar;
í lest og ca. 300 mál á þilfar.
Löng sjóferð.
Ráðgert er að Ingvar siglj
skipinu til íslands, ef úr kaup-
um verður og má búast við að
heimferðin taki 2 mánuði, ef vel
gengur, þar sem sigla þyrftl
skipinu suður með allri vestur-
strönd Bandaríkjanna og Mexi-
kó, og gegnum Panamaskurð-
inn.
Áhersla verður lögð á, að fá
skipið heim fyrir næstu síld-
arvertíð, en óvíst er að þaSi
takist.
Að lokum getur Sveinn Benej
diktsson þess, að Ingvar Ein-
arsson skipstjóri hafi notið
stuðnings í þessu máli sendih,
íslands í Washington, Thor,
Thors, A. W. Anderson, for-
stjóra í fiskimálaráðuneytinu I
Washinton og Carl B. Carlson,
verkfræðings í Fish and Wilcl
Life Service í SeatUe.
Niðursuða á fiski og |
rækjum á ísafirði. |
ísafirði, öfstudag. 1
Frá frjettaritara vorum.
Niðursuðuverksmiðjan hjer
hefir starfað kappsamlega und
anfarið að niðursuðu á fiski. Nú
hefir verksmiðjan einnig hafið
niðursuðu á rækjum.
Hefir rækjuveiði verið ágætj
í Hestfirði þessa viku.