Morgunblaðið - 25.05.1945, Qupperneq 2

K
MOEGUNBLABIÐ
Föstudagur 25. maí 1945,
Bílvegir eru langmesta
nauðsynjamálið
XkkJ vú CjLóla J/ónóóon a ÍL
MOjRGUNBLAÐIÐ hitti ný-
•’ stega Gisla JÓnsson alþm.,lirún-
•« : og veðui-barinn eftir langt
•íerðalag um Barðastrandar-
-eýslti, þar sem hann hafði hald-
•'-'-’tð fjölda þingmálafunda og
-'Cætt við kjósendur um lands-
og hjeraðsmál.
— Er ekki erfitt að ferðast
ufn sýsluna á þessum tíma árs?
f-vernig voru fundirnir sóttir?
- -epurði blaðið Gísla.
— I þessari ferð fór jeg um
••© hreppa sýslunnar og hjelt alls
18 fundi. Jeg lagði á stað frá
eykjavík rjett eftir sumarmál
-•*>) gg kom heim aftur þ. 12. þ.
■*n., eða rjett áður en hretið
ekali á. Jeg geri ráð fyrir, að
■|>eim mönnum, sem vanir eru
B'ð ferðast um kjördæmin á
{cegindabílum, þætti erfitt að
• fara um alla hreppa Barða-
etrandarsýslu á þessum tíma
érs. En jeg er orðinn svo van-
*xr að ferðast þar, auk þess sem
fk-rðstrendingar greiðá svo á
allán hátt fyrir ferðum mínum
<og- sýna mjer í hvívetna svo
•nikla nærgætni og vináttu, að
•erfiðieikarnir hve?fa og gleym-
est„ en eftir verða fjölmargar
endurminningar um ógleyman-
legar samverustundir með þeim
é heimilum þeirra, þar sem
m.aður kynnist best högum fólks
Sns, vilja þess og þörfum. A3
jeg vel helst þennan tíma árs
til ferðanna kemur til af því,
uð þá hefir fólkið einna best
jráð á að fella niður dagstund
tfrá skyldustörfunum og sækja
íundina. Skömmu eftir þingslit
S vetur hjelt jeg leiðarþing á
CBtídudal. En jeg á enn eftir að
tfara um Dalahrepp. Geri það
cíðar í vor.
Fundarsókn var ágæt, þegar
ffcekið er tillit til þess, hve fólk
’%} erfitt með að komast að heim
*m og hve fátt er á heimilunum.
lAhugi Barðstrendinga -fyrir
C >tids- og hjeraðsmálum er
jmikill. Vilja þeir engan veginn,
|að þingmálafundir sjeu látnir
Iniður falla eða þeim fækkað, en
fceg hefi gert mjer far um að
Cjefcta undir með fundarsókn
jne>‘ því að halda fundina sem
víðast, sumstaðar 2 eða 3 í
Iiverjum hreppi, þar sem erfið-
«st er að sækja.
— Hvernig er afkoma at-
vinnuveganna í sýslunni?
— Bændur'láta vel yfir af-
Iromu sinni á s.l. ári. Hún var
engan veginn eins góð og
árið áður, vegna hækkandí
Jraupgjalds. Þótt bændur hefðu
Sengið fullar uppbætur á af-
cirðirnar samkv. dýrtíðarlögun
wm, hefði afkoman samt sem
láður varla jafnast á við af-
fcomu ársins 1943. En hvergi
varð jeg var við óánægju út af
fcreytingunum sem gerðar voru
Á dýrtíðarlögunum á síðasta
t>ingi í samráði við vilja Bún-
eðarþings. Hitt hörmuðu bænd-
tir mjög. að engar aðrar stjett-
ír skyldu vilja fórna nokkru
íyrir lækkandi verðvísitölu.
I sjávarþorpunum er atvinnu
lífið í blóma, nema í Flatey.
<j-efur sá staður varla nú orðið
■taliat sjávarþorp og íæplega
verslunarstaður, nema í þröng-
um skilningi, svo mjög hefir
þar öllu hnignað. Standa engar
vonir til, að þár verði breyt-
ing á, fyrr en lokið er fyrirhug
aðri hafnargerð og öðrum fram
kvæmdum i sambandi við hana.
Verður nokkuð unnið að þeim
framkvæmdum í sumar, en
bryggjunni þó ekki lokið fyrr
en efni, sem keypt hefir verið
í Svíþjóð, næst til landsins.
Á Sveinseyri í Tálknafirði er
i ráði að koma upp hraðfrysti-
húsi. Gangast hreppsbúar fyr-
ir þeim framkvæmdum með
þátttöku kaupfjelagsins og
hreppsins að einhverju leyti.
Er þetta aðkallandi nauðsyn
fyrir þann hrepp. Þarna eru á-
gætustu hafnarskilyrði, en eng
in bryggja, stutt á fiskimið og
prýðileg aðstaða til þess að efla
sjávarútveg og landbúnað, og
láta hvern atvinnuveginn fyr-
ir sig styðja hinn.
Á Bíldudal hefir rækjuveið-
in verið stunduð siðan um ára-
mót og gefist sæmilega. Þar eru
nú ýmiskonar byggingafram-
kvæmdir, m. a. er verið að
koma þar upp olíugeymum, svo
að unt verði að flytja olíuna
með geymaskipum og hætta við
hinn dýra tunnuflutning. .
í Selárdal er verið að byrja
á lendingabótum. Var veitt til
þeirra nokkurt fje á síðgsta
þingi. Þaðan er útræði ágætt
og bætir afarmikið aðstöðu
allra fiskimanna við Arnar-
fjörð, þegar því verki er komið
svo langt, að þar megi hafa ör-
ugt bátalægí. Þaðan gekk fyrsta
þilskip á Islandi í tíð sjera Páls
og sjest þar enn fyrir hrófi
því, er hann geymdi skip sitt í.
í Örlygshöfn og á Hvalskeri er
einnig verið að gera lendingar-
bætur, svo og í Króksfjarðar-
nesi, en til allra þessara staða
var veitt nokkurt fje á síðasta
þingi.
Á Patreksfirði er atvinnulíf-
ið stórbrotnast. Gnæfa þar hæst
framkvæmdir þeirra bræðra,
sona Ólafs Jóhannssonar, en í
kjölfári þeirra framkvæmda
kemur svo vaxandi útv'egur,
verslun og iðnaður.
Sýslan er að koma þar upp
stóru og glæsilegu sjúkrahúsi,
er mun verða fullgert á þessu
ári. Rúmar það yfir 30 sjúkl-
inga. Er gott til þess að vita,
að sjómenn, sem starfa á skip-
um undan Vestfjörðum, skuli
geta átt þar örugt athvarf, ef
sjúkdóma eða slys ber að hönd-
um.
En það er eitt mál, sem þessu
vaxandi þorpi er mikið á-
hyggjuefni, og það er mjólkur-
hungrið. Til 800 íbúa, sem þar
lifa og starfa, hafa á síðasta ári
verið fluttir tæpir 38 þús. lítr-
ar af mjólk, eða sem svarar
rúmum desíliter á mann á dag.
Má af þessu sjá, hversu alvar-
legt þetta ástand er. Hinu meg-
in fjarðarins og vestan heiðar-
innar er Rauðisandur, ein allra
blómlegasta sveit landsins, þar
sem fóðra mætti hundruð kúa
m.
á litlu svæði. Heiðin milli
Rauðasands og Patreksfjarðar
er lág og greiðfæ/ bílum að
austanverðu á sumrin, en þröng
:ur dalur llggur niður i bygð-
ina að vestanverðu. Var vegur
l'agður um hann fyrir stríð, en
svo brattur, að menn hafa al-
, veg gefist upp á því að flytja
mjólk eftir honumv bæði með
bílum og hestum. Er hjer að-
eins að ræða um fáa km. vega-
lagningu til þess að tryggja-
mjólkurflutninga sumar og
vetur.
Sunnan Kieifarheiðar liggur
önnur blómleg bygð, Barða-
ströndin. En einnig, hún er af-
skorin með vegleysum, þótt
smátt og. smátt þokist nú bíl-
vegur í áttina þangað.
Jeg minnist þess, hversu allir
þingmenn töldu sjálfsagt á sið-
asta þingi að verja hverri
þeirri upphæð, sem nauðsynleg
þótti, til þess að viðhalda sam-
>göngunum yfir Ölfusá, svo að
lífæðin milli Suðurlandsins og
Reykjavíkur brysti ekki, en alt
of fámennur hópur þessai'a
sömu þingmanna skildi nauð-
syn þess, að tengja Pati’eksfjörð
við nærliggjandi mjólkursvæði,
þótt báðum aðilum væri lífs-
nauðsyn að slík tenging tæk-
ist með sæmilegum vegi. Bíl-
vegasamband um sýsluna er
langmesta nauðsynjamálið. Það
mun sannast, að þegar því hef-
ir verið komið á, blómgast at-
vinnuvegirnir þar, til lands og
sjávar, og auka mikið á vel-
megun fólksins. Væri sárt til
þess að vita, ef slík hjeruð ættu
eftir að leggjast í eyði, vegna
skilningsleysis Alþingis á rjett-
mætum kröfum fólksins um
bættar samgöngur á borð við
önnur hjeruð, svo að steinaldar
flutningakerfi víki einnig þar
fyrir nútíma tækjum.
Á næstu árum vex'ður að
koma Rauðasandi í samband
við Patreksfjörð, ljúka vegar-
lagningu yfir Kleifarheiði að
Bx’jámslæk, svo að sýslan fái
á þann hátt samband við aðal-
vegakerfið með aðstoð Breiða-
fjarðarbáta til Stykkishólms.
Að austan þarf vegurinn að
komast sem fyrst alla leið í
Fjörð í Múlasveit, en það myndi
gerbreyta afkomumöguleikum
austursýslUbúa.
Nýlega hafa öll vinnulaun
hækkað á Patreksfirði um
20 % til samræmingar við launa
kjör í Hafnarfirði. Mun von á
sömu hækkun á Bíldudal og
jafnvel öðrum Vestfjöx'ðum.
— Hvernig var tíðarfarið þar
vestra?
— Veturinn var sæmilegur.
Einmánuður svo mildur, að
elstu menn muna engan slíkan.
1 3. viku sumars var brumið
víða sprungið út í skóglendinu
og fje slept til fjalla. En svo
kom norðanbylurinn. Er hætt
við, að fje hafi fent, en um það
hefi jeg ekki frjett, því jeg var
sloppinn heim rjett fyrir hret-
ið.
Framhald á 8. síðu
Nýstárleg golfkepni
80 fyrirtæki í Heykjavík
taka þátt í keppninni
Skemtileg og frumleg nýjung í íþróttalífi höf-
uðstaðarins.
Á SUNNUDAGINN kemur, kl. 10 árdegis, hefst á golfvell-
inum við Öskjuhlíð firmakepni Golfklúbbs íslands og taka
iþátt í þessari kepni 80 fyrirtæki í bænum. Formaður Golfklúbbs
íslands, Hallgrímur Fr. Hallgrímsson forstjóri, skýrði blaða-
mönnum frá þessu í gær. Einnig voru viðstaddir ritari Golf-
rklúbbsins, Jakob Hafstein frkvstj. og Geir Borg frkv.stj., en
Geir á hugmyndina að þessari kepni og er formaður nefndar
■þeirrar, sem hefir undii’búið hana.
Kept verður um veglegan silfurbikar, sem Golfklúbburinn
íhefir gefið, og auk þess að fá nafn sitt grafið á bikarinn að
.aflokinni kepninni, fær það fyi'irtækið, sem ber sigur úr býtum,
samskonar minni bikar til fullrar og ævarandi eignar.
Tilhögun keppninnar.
■ Kepninni er hagað þannig,
‘að nöfn fyi’irlækjanna, sem
þátt taka í kepninni, verða
iskráð á seðla og þeir síðan
brotnir saman. Eíns er farið að
rneð nöfn leikmanna, sem allir
‘eru meðlimir Golfklúbbs ís-
Jands. Síðan er eitt „firmanafn“
dregið út ásamt nafni eins leik
manns — og svo koll af kolli,
og kemur þá í Ijós fyrir hvaða
■fyrirtæki hver leikmaður starf
iar og keppir.
! Leiknum verður að öðru leyti
hagað þannig, að fyrirtæki í
;sem líkastri sjergi'ein, keppi
ifyrst saman.
Um leið og kepni þessi er „út-
sláttarkepni“, þannig að það fyr
ii'tæki, sem tapar, er úr leik,
er rjett að minnast þess, að
kepnin er forgjafarkepni, en
það þýðir, að allir leikmenn
hafa jafna möguleika til sig-
urs, jafnvel þó að besti kylf-
ingurinn lendi í leik á móti
þeim lakasla. Þelta fyrirkomu-
lag hefir golfleikurinn fram yf
ir flestar aðrar íþróttir, sem er
einmitt svo skemtilegt vegna
þess, hvað það skapar mikið
>afnræði meðal leikmanna, og
væi'i vert fyrir aðrar íþrótta-
greinar að taka það til eftir-
breytni.
Þátttahendur.
Nöfn fyrirtækjanna, sem þált
tska í kepninni eru þessi, og
keppa þau þannig saman í
fyrstu umferð:
Kveldúlfur h.f. gegn Alliance
h.f. Litír og Lökk h.f. gegn Lakk
og Málningaverksm. Harpa.
Vei’slunin Brynja gegn Ludvig
Stoj'r. Sjóvátryggingarfjelag ís
lands gegn Almennar trygging-
ar h.f. Veiðarfæraversl. Geysir
h.f. gegn O. Ellingsen h.f. Versl
unin Ninon gegn Feldur h.f.
Sverrir Bernhöft h.f. gegn Fr.
Bertelsen & Co. h.f. Nýlendu-
vöruv. Th. Siemsen gegn Jón
Hjarlarson & Co. Kol & Salt
h.f. gegn Kolasalan h.f. Eim-
skipafjelag íslands h.f. gegn
Skipaútgerð ríkisins. Hamar h.f.
gegn Vjelsmiðjan Hjeðinn h.f.
Almenna byggingarfjelagið h.f.
gegn Byggingarfjelagið Brú h.f.
Ræsir h.f. gegn H.f. Egill Vil-
hjólmsson. Mai’teinn Einarsson
& Co. gegn Vöruhúsið- Smjör-
líkisgerðin Ljómi gegn Smjör-
likisgerðin h.f. Leðuriðjan gegn
Hanskagerðin Rex. Hljóðfæra-
versl. Sigr. Helgad. gegn Hljóð
færahúsið. Gamla Bíó gegn
Nýja Bíó. Olíuverslun íslands
h.f. gegn H.f. Shell á íslandi.
Hellas gegn Sportmagasínið. O.
Johnson & Kaaber h.f. gegn
Ólafur Gíslason & Co. Leður-
versl. J. Brynjólfss. h.f. gegn
Leðurversl. M. Víglundssonar.
Bókaversl. Sigf. Eymundssonar
gegn Bókab. Máls og menning-
ar. Reykjavíkur Apótek gegn
Ingólfs Apótek. Haraldai'búð
h.f. gegn Ragnar Blöndal h.f.
Heildv. Gai’ðars Gíslasonar
gegn Heildv. Þóroddar Jóns-
sonar. ísafoldarprentsmiðja h.f.
gegn Fjelagsprentsmiðjan h.f.
Björnsbakarí gegn Ingólfs bak
arí. Heildv. Magnúsar Kjaxan
gegn H. Ólafsson & Bernhöft
h.f. Sv. Björnsson & Ásgeirsson
gegn Golfred Bernhöft & Co.
h.f. I. Brynjólfsson & Kvaran
h.f. gegn Heildv. Ásgeirs Ólafs-
sonar. Veiðarfæragerð íslands
gegn Hampiðjan h.f. Heildversl.
Berg gegn Heildv. Sig. Arnaids.
Helgi Magnússon & Co. gegn
Slippfjelagið h.f. Akur h.f. gegn
Sióklæðagerð íslands h.f. Skart
gripaversl. Árna B. Björnsson-
ar gegn Skei'mabúðin Iðja.
Herrabúðin gegn Ewald Bernd
sen & Co. Kr. Ó. Skagfjörð,
heildv. gegn Tjarnarcafé h.f.
Úlvegsbanki íslands h.f. gegn
Eggert Kristjánsson & Co.
Electric h.f. gegn Raftækjasal-
an h.f.
Hin mikla og glæsilega þátt-
taka í þessari fyrstu „Firma-
keppni Golfklúbbs íslands11 er
glöggt dæmi þess, hve miklum
vinsældum golfleikurinn á að
fagna hjer í höfuðstaðnum, enda
ber öllum saman um það, sem
í’eynt hafa, að vart geti hotlari
og skemmtilegtri leik að áf-
loknu dagsverki, þar sem hver
getutr ráðið því sjálfur, hvern
ig hann hagar leik sínum, enda
fer fjelagstala sívaxandi í Golf
klúbb íslands, og fjelagarnir
líta með miklum ugg til þess
tíma, sem hraðfara nálgast, að
golfvöllurinn við Öskjuhlíð
ina verði of lítill fyrir G. í.
Stækkun golfvallarins.
Framkvæmdir til stækkunar
vallarins verður því að hefjast
þegar í stað og Golfklúbburinn
væntir skilnings og stuðnings
af bæjaryfirvöldunum í því
máli, því að það er menningar-
Framh. á bls. 6.