Morgunblaðið - 09.06.1945, Blaðsíða 7

iLaugardagur 9. júni 1945.
MORGUNBLAÐIÐ
I
AF SJÓNARHÖLI SVEITAMANNS
ÞAÐ ER langt síðan Tíma-
dótið hefir fengið eins rjettláta
váðningu og hjá Norðlendingi
i greinunum „Hólastóll og
hundaþúfa“ og „Kengálumark-
ið“. Þetta finna líka málgögn
Tímaliðsins, og þau ráða sjer
ekki fyrir reiði. En þau hafa
engin rök, aðeins stóryrði og
útúrsnúninga. Málstaðurinn er
á móti þeim. Verk þein-a tala
gegn þeim, og þau eru altaf ó-
lygnustu vitnin í hverju máli.
★
ST AÐRE YNDIRNAR. sem
blasa við, eru þessar: í Fram-
sóknarflokknum er um það bil
helmingurinn af sveitafólkinu
í landinu. Þessi flokkur hefir
ráðið hjer mestu í undanfarin
17 ár. Allan þennan tíma seg-
ist Framsókn hafa verið að
rembast við að halda þunga-
miðju þjóðlífsins í sveitunum
og efla vald og áhrif hinna
dreifðu bygða. Hún hefir feng-
ið mikið fje úr ríkissjóði til að
rækta. byggja, leggja vegi, brýr
og síma, reisa skóla og bæta
aðstöðu sveitafólksins á marg-
an hátt. Með' öðrum orðum:
Framsókn hefir bæði haft vald
og fje til að ná þessu marki
sínu — að auka bygðina og
fjölga fólkinu í sveitunum.
★
EN HVERNIG hefir það nú
tekist? Þar tala staðreyndirnar
á þessa leið: Á hverju einasta
ári í öll þessi 17 ár hefir fólk-
inu fækkað í sveitunum, því
meir sem lengur hefir iiðið, og
mest þar sem fylgi og áhrif
Framsóknar hafa verið hvað
drýgst. Og nú er svo komið, við
endalokin á valdaferli þessa
giftulausa flokks, að til hreinn-
ar landauðnar horfir víða í
sveitum og að S-O-S köllin ber
ast hvaðanæva utan af lands-
bygðinni til valdhafanna í
Reykjavík.
★
TVÖ „SLÁANDI“ dæmi um
þetta válega ástand vil jeg
nefna, af því að þau eru alveg
ný af nálinni, og bæði hafa þau
borist til mín fyrir munn Tíma-
manna sjálfra. Híð fyrra er
þetta: Nýbyggingarráð sendi
Árna Eylands til N.-Ameríku í
vetur til að litast um eftir nýj-
um vjelum handa landbúnað-
inum og máske festa kaup á
þeim. Þegar hann kom aftur,
hafði Tíminn eftirfarandi um-
mæli eftir Árna: „Það má vera
>000000000000000
Eftir
QA •
3in
000000000000000«
ið undan rifjum þingmannsins,
H. J., enda var hann sjálfur
mættur og leiddi umræður og
ályktanir. Margar tillögur voru
samþyktar og var þeirra ný-
lega getið i útvarpi. Flestar
hafa þær fallið úr minni mínu
nema ein, sem var eitthvað á
þá leið, að nú stefndi til auðn-
ar og upplausnar í sveitum, ef I
ekki væri viðhöfð skjót úrræði ■
og djörf átök til að koma bú-
skapnum í annað og betra horf
en nú er hann.
★
JÁ, SVONA er nú komið.
Upplausnin og öngþveitið, sem
Tíminn er altaf að spá, og jeg
hefi haldið að væri hans venju
lega lygi, er þá til og það í
sjálfu ríki formanns Frams.fl.
Þeir sletta skyrinu, sem eiga.
Þegar Tímamenn líta til baka
okkar starf í 17 sumur?, þá fá
þeir næsta ömurlegt svar, með 1
því að líta í kringum sig í sveit
og spyrja: Hvert er nú orðið
um landsins. Þar hefir aldrei
verið færra fólk síðan eftir
Móðuharðindi, og það sem al-
varlegra er: aldrei hefir hugur
unga fólksins í sveitunum leit- 1
að eins ákveðið og markvíst frá
moldinni eins og nú. Þá útþrá
hefir Framsókn hyggilega alið
upp í því í 17 ár.
Tfr
OG HVERNIG stendur nú á
þessu? Hvernig stendur á því,
að öll viðleitni Framsóknarfl.
hefir snúist í öfuga átt? Hvers
vegna hafa allir moldarpostul-
ar Framsóknar mætt unga fólk
inu á leiðinni í kaupstaðinn,
þegar þeir ætluðu að fara að
boða því trúna á sveitina og
búskapinn? Það er vegna þess,
að boðskapur Tímans hefir
aldrei verið honum neitt al-
vörumál. Það hafa forustumenn
og bitlingalýður Framsóknar
berlega sýnt og sannað með
allri sinni framkomu.
★
STRAX OG þeir fengu að-
stöðu til, tóku þeir poka sína og
hjeldu til Reykjavíkur og sköp-
uðu sjer þar feitar stöður og
bitlinga. Heilum ríkisfyrirtækj-
um var komið á fót, og í þau
raðað framsóknarbændum og
ÞESSI VANTRU á sveitirn-
ar, sem Framsókn hefir að vísu
neitað í orði, en boðað þeim
mun kröftugar í verki, hún er
okkar mesta mein. Og hún hef-
ir grafið um sig ótrúlega víða
og hún finst á ólíklegustu stöð-
um. Jeg held meira að segja, að
hún sje komin alla leið inn í
sjálft Búnaðarþingið. Svo er a.
m. k. að sjá á ályktunum síð-
asta Búnaðarþings og getið er
í 3.-4. tbl. Freys þ. á.
★
SÍÐASTA ALÞINGI sam-
þykti lög um Búnaðarmálasjóð.
í hann skal renna 1/2% af því
verði, sem bændur fá fyrir af-
urðir sínar á hverjum tíma.
Skal þessu fje varið „til stuðn-
ings og eflingar sameiginlegum
nauðsynjamálum bændastjettar
innar samkv. ákvörðun Búnað-
arþings“.
Hvert er nú mesta nauðsynja
mál bænda að dómi Búnaðar-
þings? Fullkomnar tilrauna-
stöðvar? Fjárhagslega sjálf-
stæð búnaðarsambönd? Fleiri
þjeraðsráðunautar? Rannsókn
á skipulagi bygðarinnar? Nýj-
ar leiðir i framleiðslu, vörslu
og sölu sveitaafurða? Nei — og
aftur nei. Það var annað, sem
Búnaðarþingi fanst enn meira
nauðsynjamál bændastjettar-
innar: Bygging yfir skrifstofur
og hótel í Reykjavík!!! ,
★
MJER KÆMI það ekki á ó-
vart, að finna einhverja af hin-
um virðulegu fulltrúum Fram-
sóknar á Búnaðarþingi sem
hótelþjóna og dyraverði næst
þegar jeg kem til Reykjavík-
ur eftir að þessi fyrirhugaða
bygging er af grunni risin.
F.F.Í. krefst skjótra
aðgerða um hreins-
un tundurdufla
Vegna tundurduflahættunn-
ar hefir Farmanna- og l’iski-
mannasamband Islands sent.
ríkisstjórninni eftirfarandi
brjef:
„Vjer viljum allra virðing-
arlyllst vekja athygli hins liáa
ráðuneytis á því, að oss var
tjáð í viðtali við ráðuneytið
í dag, að eigi væri víst hve-
nær eða hvort tundurdufla-
belti þau, er lögð voru hjer
við land á stríðstímanum af
hernaðaraðilum þeim, er hjer
liöfðu bækistöðvar, yrðu tek-
in upp, og þar er nýlega liefir
verið tilkynnt, að Þjóðverjar
hefðu lagt hjer duflum á tveim
I > töðum, báðum í alfaraleið
skipa, og ennfremur með því,
að nýlega hefur legið við stór-
slysi á sva'ði því, er Bretar
j lögðu á dtiflum fyrir Vest-
fjörð.um, viljum hjer henda á,
jað hjer getur verið mjög al-
varleg hætta fyrir fiskintenn;
og aðra sjófarendur.
Að vor.um dómi þarf því
;mjög bráðra aðgerða og
tryggra til þess, að beltin
verði slædd.
Vjer undirstrikum það, að
það er engin sönnun þess, að!
svæðið hafi hreinsast af dufl-
| um, þótt hat’ís ltafi farið yfir
1 það eða legið á því um tíma,
I enda bera síðustu :j1 \ ik þess
Saimýningu lisfamanna iýkur á morgun
ljóst öllum, að framundan er sonurn þeirra eins og eldishest-
stórkostlegur samdráttur við um á stall hjá érlendum aðals-
mest allan sveitabúskap, nema mönnum. Sum dæmi um þessa
hart og skjótt sje að gengið að Reykjavíkursótt Framsóknar-
losa bændur tmdan oki Ijelegs, broddanna eru bæði grátleg og
útengjaheyskapar og þúfnakolla brosleg. Virðulegir hreppstjór-
reytings". | ar tóku sig upp frá myndarbú-
Það er hörmulegt til þess að um og fóru að vaga um sólbak-
hugsa, að undir þessu oki mad- I aðar asíaltgötur höfuðstaðarins
• dömu Framsóknar og Sósa skuli og bera út reikninga fyrir ill-
íslenskir bændur hafa gengið í ræmdar ríkisstofnanir. Ráð-
17 ár. Er nokkur furða, þótt þeir svinnir oddvitar og þrifabænd-
hafi margir hverjir leitað und- ur úr annáluðum góðsveitum
an því og reynt að koma sjer í
aðrar stöður.
★
HITT DÆMIÐ, sem jeg nefni
rifust um auðvirðilegar vinnu- |
snapir hjá því opinbera. sem i
hver hálfviti hefði getað leyst |
af hendi. Þannig mætti lengi
glöggan vott, er botnvörpung-
arnir fengu dufl í vörpurnar
og nrðu fyrir skeramdum af
þeiin. Það er eigi heldur-sönn-
un þess, að svæðin sjeu hreins
uð af duflum, þótt straumar
og hraundrangar hafi slitið
eitthvað upp af þeim og þau
ýmist rekið á land eða verið
skotin í kaf.
II ið eiua, sem getui* fært
mönnum heim sanninn um að
duflin sjeu á burtu, er ,-i.ð
slæða þan upp af kunnáttu-
jnönnum á til þess . gerðura
skipum. En þar er þæi* upp-
lýsingar, er vjer fengum hjá
ráðuneytinu, eru á þann veg,
að eigi verður við unað frá
sjónármið sjómanna, vill stjóru
Farmanna- og fiskimannasam-
hands íslands beina því til
hins háa ráðuneytis. að )iú
þegar verði gjörðar þær ráð-
stafanir, er að haldi megi koma,
svo að sjómenn þurfi eigi að
vera í neinni óvissu um þessii
atriði öryggismálanna á- næstu
tímum.
Yjer leggjum einnig á-
herslu á þau tilmæli vor, að
láðuneytið hlutist til um, að
þau tvö duflabelti, sem til-
kynnt hefur verið, að Þjóð-
verjar hafi lagt við Snæfells-
) es og á Breiðafirði, verði
slædd, þar sem ef þeim stafar
n.jög mikil hætta fyrir skip
í dimmviðrum, sem eigi hafa,
r-ákvæmar staðarákvarfianir.
Yjer viljum einnig vekja at-
hvgli á þeim skipatöpum, er
oi ðið hafa einmitt á þessum
svæðum, er b.v. Rviði, b.v,
Max Pemberton, b.v. Gullfoss
og fleii-i smærri skip, fórust,
og ekki er vitað með vissu
-með hvaða hætti.
Yjer væntum l>ess. að hið
l.áa ráðuneyti sjái s.jer fært.
að leyfa oss að fylgjast með
því, sem gjört verður í þessu
máli nú á næstu dögum, þar
tð fiskimeun vorir eiga hjer
sjerstaklega mikið á hættu ef
eigi verður skjótt brugðið við
< o hafa því mikinn áhuga fyr-
ir því, að lausn þessa vamla
verði á einn veg að duflabelt-
ii: verði slædd hið bráðasta.
í þetta sinn, er úr Strandasýslu.! telja. Slíkt og þvilikj hefði
Hún hefir löngum haft nokkra aldrei getað skeð, ef þessj
sjerstöðu meðal Framsóknar- „dreifbýlisflokkur'* hefði sjálf-
kjördæmanna, og þá ekki lak- J ur trúað einu einasta orði af
ari en önnur. Nýlega var stofn- öllu skvaldri sínu um ást sína
að þar til þing- og hjeraðsmála á moldinni, rótleyslð á mölinni,
fundar að vestfirskum sið. Mun | þungamiðju þjóðlífsins í sveit-
það fundarhald hafa verið runn ; unum o. s. ípv.
IIJER BIRTIST mynd af málvcrki Gunnlaugs Blöndal,
„Stúlka“. Er þetta ein af mynduni þeim, sem sýndar eru í Sýn-
ingarskála myndlislarmanna þessa daga.
Næsísíðasti dagur sýningarinnar er í dag. Sýningunni lýkur
! kl. 12 á miðnætti annað kvöld.
| Sýningin hefir nú síaðið yfír hátt á aðra viku, og hafa sótt
Iiana rúmlega 1800 manns. Er það mál manna, að ‘þetla sje ein
hin besta sýning, sem íslenskh* lístamenn hafa haldið.
Páfi gefur skýr-
ingsr
LONDON: — Páfinn flutti
ræðu i gær og skýrði þar af-
stöðu páfai'íkisins til nasista-
flokksins þýska, en milli'þess-
ara aðila var, svo sem kunn-
ugt er, í gildi vináttusamning-
úr. Sagði Páfi í ræðunni, að
hann hefði ekki getað annað
en samið við Hitlersstjórnina,
þar sem allir kaþólskir menn
í Þýskalandi hefðu verið henni
fylgjandi, að minsta kosti fyrst
í stað. *•"*“ ’ '“U * u
— Reuter.