Morgunblaðið - 14.02.1946, Qupperneq 7

Fimtudagur 14. febr. 1946
MORGUNBLAÐIÐ
7
^ ^hX^KmKhKhKhKKhKhKKhKw^KhKhIhK^Km^<^<^^XhK^4^,4*m****h«'mHhXhHhKh^ $
^J^venLjóÉin oc^ JíeimiíiÉ
i
M»mw >♦♦♦<
í Suðurborg unir unga kynslóðin sjer
ÞAÐ VAR glampandi sól-
skin og indælis veður í höf-
uðborg Islands — aldrei þessu
vant. I garðinum fyrir framan
Suðurborg var hópur barna að
leik. Það leyndi sjer ekki, að
hjer var maður kominn í vígi
yngstu kynslóðarinnar. Jég
staldraði við fyrir utan hliðið
andartak og horfði á börnin.
Þau voru önnum kafin við
margskonar mikilvæg störf,
sém þau gengu fram í af ein-
beitni og dugnaði — sem marg
ur sá fullorðni hefði mátt vera
hreykinn af. Þau róluðu sjer af
miklum eldmóði, ógu salt af
kappi, og drengirnir óku bíl-
um sínum eftir grasbalanum
með óleyfilegum hraða. Þau
voru svo niðursokkin í störf
sín, litlu angarnir, að jeg hafði
á tilfinningunni, að þau myndu
lítið kæra sig um að verða fyr-
ir truflun, og það var því með
hálfum huga, að jeg opnaði
hliðið og gekk í gegnum garð-
inn.
A tröppunum fyrir framan
húsið sat litill snáði með bíl-
inn sinn.
— Sælirni, sagði jeg, og
reyndi að vera ósköp vingjarn-
leg. Þú ert að leika þjer, sje
jeg. Er það ekki gaman?
Hnokkinn leit upp. Hann
horfði lengi á mig. Og eftir því,
sem hann horfði lengur, varð
fyrirlitningin í stórum, bláum
augunum innilegri. — Er það
nú spurning! sagði hann loks.
•— Aúðvitað er gaman að leika
sjer. Annars væri maður lík-
lega ekki að því. — Jeg er viss
um, að þú kant ekki að leika
þjer! bætti hann svo við með
sannfæringarkrafti.
Hm ... bragð er að, þá
barnið ....
Jeg hraðaði mjer inn í hús-
ið og velti því fyrir mjer um
leið, hvernig á því stæði, að
fullorðið fólk talaði svona oft
við börn eins og þau væru
hreinustu fávitar.
Ungfrú Aslaug Sigurðardótt
ir, forstöðukona í Suðurborg,
hafði góðfúslega lofað að segja
lesendum Kvennasíðunnar eitt
hvað um starfsemi barnaheim-
ilisins Suðurborg — og barna-
Heimsókn þangað og viðtal við
Áslaugu Sigurðardóttui; forstöðukonu
heimila alment, og var jeg nú
komin til þess að krefja hana
um efndirnar. Og ekki stóð á
þeim.
— Það er best, að við byrj-
um á því að ræða dálítið um
Suðurborg, segir Áslaug, þeg-
ar við höfum fengið okkur sæti
í herbergi hennar. — Barna-
heimilið hjer er eiginlega í
fjórum deildum: vöggustofa,
skriðdeild, dagheimili og leik-
skóli.
Vöggustofan.
Á vöggustofunni eru að öll-
um jafnaði 17 börn á aldrinum
eins mánaða til eins árs, — og
stundum lengur. Yfirumsjón
með henni hefir Martha Sigurð
ardóttir hjúkrunarkona. Auk
hennar vinna þar fjörar stúlk-
ur og næturvakt. Húsnæði það,
sem vöggustofar héfir, er bæði
of lítið og óhentugt, enda alls
ekki ætlað til slíkrar starfsemi
upphaflega. — Vöggustofan og
skriðdeildin eru hvorttveggja
á annarri hæð, og það er ó-
þægilegt, eins og þú getur
ímyndað þjer.
Skriðdeilclin.
Þegar börnin eru orðin of
gömul til þess að vera á vöggu
stofunni, fara þau yfir á skrið-
deildina. Þar eru þau, þangað
til þau eru .214 árs. Á skrið-
deildinni eru nú 17 börn —
meira en helmingurinn af út-
lendu faðerni.
Húsnæði það, sem skrið-
deildin hefir til umráða, er til-
tölulega mjög rúmgott: 2 svefn
stofur, 2 leikherbergi og stórt
eldhús. Þar starfa fjórar stúlk
ur. — Við höfum ekkert sjer-
stakt leikrými fyrir börnin á
skriðdeildinni, og verðum því
að hafa þau með eldri börnun-
um. á dagheimilinu og leik-
skólanum. Það er óþægilegt.
Við höfum nú verið að reyna
að verja þau fyrir kíghóstan-
um, og höfum því ekki getað
í mömmuleik. — Ljósm. Mbl.: F. Ilausen.
faric? með þau nema út á sval-
irnar í lengri tíma.
Á skriðdeildinni eru börnin
oftast komin á fætur klukkan
8 á morgnana. Síðan leika þau
sjer og dunda allan daginn, á
milli þess sem þau sofa og
borða. Um sjöleytið er svo mál
fyrir þau að hátta.
Dagheimilið.
Á dagheimilinu eru 34 börn,
á aldrinum 3—6 ára. Þau koma
klukkan níu á morgnana og
fara kl. 514—6 á kvöldin.
— Hvernig líður dagurinn
hjá þeim? *
— Skömmu eftir að þau
koma á morgnana borða þau
morgunverð — hafragraut og
mjólk, lýsi og slátur, meðan
það endist. Að því loknu er
þeim skift niður í hópa eftir
aldri og þroska. Sum leika sjer
inni, hnoða leir, lita, mála,
klippa út o. s. frv. Ohnur fara
út á leikvöll og leika sjer þar
eins og þeim best þykir. Frjáls
ir og óþvingaðir leikir eru mjög
mikils virði fyrir börnin, því
að þá fær imyndunarafl þeirra
útrás á eðlilegan hátt. — Stúlk
urnar hafa mest gaman af að
vera í mömmuleik, en drengirn
ir eru aftur á móti áfjáðastir
í bíla og flugvjelaleik? Kl. 12
er snæddur hádegisverður.
Reynt er að sjá um, að hann
sje kjarngóður og yel fram-
reiddur, svo að börnin geti sem
mest hjálpað sjer sjálf. Elstu
börnin fá að hjálpa til við að
ganga um beina, og eru held-
ur en ekki upp með sjer af því.
Eftir hádegið ættu öll börn
yngri en 5 ára að léggja sig dá-
litla stund til hvíldar. Slík
hvíld er mjög nauðsynleg, en
vegna þess, hve þröngt er um
okkur hjerna, eru það aðeins
yngstu börnin, sem fá að njota
hennar. Þau hvíla sig venju-
lega til kl. 3. — Þau börn, sem
ekki leggja sig, leika sjer úti,
ef veður leyfir, í hringleikjum
og öðrum ákveðnum leikjum,
undir stjórn fóstrunnar.
Um miðjan dag fá börnin
mjólk- eða kakó og smurt brauð.
Síðari hluti dagsins líður svc
svipað og fyrri hlutinn,' við
leiki og ýmisleg störf úti og
inni. Þegar líður að heimfarar-
tímanum, eru börnin orðin
þreytt eftir erfiði og þunga
dagsins, og hlakka til þess að
komast heim til pabba og
mömmu. Þau hafa líka heil-
mikið að segja þeim í frjettum,
því að það er ekkert smáræði,
sem hefir skeð, síðan þau fóru
að heiman um morguninn.
Leikskólinn.
Eini munurinn á leikskólan-
um og dagheimilinu er sá, að I OTStööulconan, ungffru A.slauc/ Sic/uvöai dottZT, sec/iir
leikskólinn stendur yfir í færri börnunum sögu. — Ljósm. Mbl.: F. Clausen.
stundir á degi hverjum, eða
frá kl. 1—5, og börnin þar fá
ekki mat frá stofnuninni. Þau
koma sjálf með mjólk og brauð
í skólatöskunum sínum. og eru
meira en lítið roggin yfir þvi.
Það er ekki laust við, að börn-
in á dagheimilinu öfundi þau
dálítið yfir þeirri vegsemd, að
fá að ganga með skólatösku —
og koma þau því stundum með
töskur líka, til þess að vera
ekki minni menn.
— Börnin í leikskólanum,
sem eru nú 22 að tölu, leika
sjer annars og starfa alveg á
sama hátt og börnin á dag-
heimilinu.
100 manns á biðlisía
í Suðurborg.
— Er ekki aðsóknin að barna
ifeimilinu mikil?
— Jú, biddu fyrir þjer.
Hjerna í Suðurborg eru um 100
manns á biðlista og í Tjarnar-
borg víst eitthvað á annað
hundrað. Það er orðið daglegt
brauð að þurfa að ineita fólki,
sem biður fyrir börn-sín hing-
að. Oft er það fólk, sem jeg
veit, að þarf þess nauðsynlega
með að koma börnum sínum á
öruggan stað, ýmissa hluta
vegna, og er ekki sársauka-
laitst að þurfa að segja nei, und
ir slíkum kringumstæðum.
Vaxandi skiiniagur
almtnnings.
— Eru ekki gömlu hleypi-
| dómarnir gagnvart barnaheim-
! ilunum að hverfa úr sögunni?
| — Jú, skilningur almennings
| og áhugi á starfsemi barna-
j heimila fer áreiðanlega sívax-
andi. N4. heyrist ekki lengur
talað um, að þau sjeu óþarfar
stofnanir, sem ekki sjeu til
annars en ala leti og ómensku
upp í konunum og fjarlægja
börnin frá heimilunum. Nú er
mönnum, sem betur fer, farið
að skiljast, að í stói'borginni,
með öllum þeim hættum og
freistinaum. er stórborgárlíf-
inu fylgja, eru dagheimili og
leikskólar svo að segja nauð-
synlegur liður í uppeldi barns-
ins, á vissu aldursskeiði. —
Mest er auðvitað þörfin fyrir
einstæðings raæður, sem þurfa
að vinna fyrir heimilum sínum,
að koma börnum sínum á dag-
heimili. Það er ekki lítill styrk
ur fyrir þær að vita af þeim á
öruggum stað undir góðri
hímdleiðslu, meðan þær eru
við vinnu sína. Þá er þörfin
einnig mikil fyrir þá foreldra,
sem búa í ljelegum húsakynn-
um. Dvölin á barnaheimili gæti
ef til vill hamlað upp á móti
þeirri hættu, sem börnunum
stafar, bæði andlega og líkam-
lega, af þröngu og óhollu hús-
næði. Einkabarnið þarf einnig
á því að halda, að dvelja á dag
heimili eða leikskóla. Það er
oft einmana og útundan heima
hjá sjer og fer á mis við það
fjelagslíf, sem þróast í stórum
systkinahóp. Þá eru þær konur
margar, sem gjarnan vilja
halda áfram að vinna úti, eftir
að þær eru giftar — án þess
þó að* vilja neita sjer um þá
ánægju að eignast börn. Þær
hafa kannske sjermentun á ein
hverju sviði ecja vinna að störf-
um, sem eru þeim hugstæðari
en húsverkin. Þessar konur
viija vitanlega vita af börnum
sínum í hollu og góðu um-
hverfi, þar sem þau fá það
uppeldi, andlegt og líkamlegt,
sem þau þarfnast. Það má því
eiginlega segja, að barnaheim-
ilin sjeu ein af undirstöðunum
undir kvenfrelsið, ef út í þá
sáima er farið. — Mig langar
til að geta þess, að það í’eynsla
kennara í barnaskólum, að þau
börn, sem hafa dvalið á dag-
heimilum og íeikskólum, sjeu
betur undir námið búin, að því
er snertir hóp- og fjelagslyndi.
Og það er mín reynsla, að dag-
heimili og leikskólar bindi
mæíur og börn þeirra einmitt
fastari og innilegri böndum. —
Samvinnan milli barnaheimil-
isins og foreldranna hefir ver-
ið mjög góð. _
8 dagheiniili, til að full-
nægja eftirspurninni.
— Hvoi't telur þú meiri þörf
Ji'ramhald á bls. 12