Morgunblaðið - 10.05.1947, Síða 11

Laugardagur 10. maí 1947
MORGUNBLAÐIÐ
11
RÆKTUN LANDSINS
Eftir Ólaf Bjarnason,
UM ÞAÐ verða menn sam-
mála, að með jarðræktarlögun-
um 1924 hafi byrjað mikið
framkvæmdalíf og hið ræktaða
land aukist stórlega, þar sem
þúfnabanar og dráttarvjelar
með tilheyrandi verkfærum
komu mannshöndinni til hjálp
ar við sljettun landsins, og
ruddu burtu þeim gömlu verk-
færum og vinnuaðferðum, sem
áður voru viðhafðar.
Nú er að hefjast annað tíma-
bil í sögu þessarar starfsgrein-
ar landbúnaðarins, er skurð-
gröfur og sterkaji dráttarvjei-
ar en áður hafa þekkst; með
til heyrandi verkfærum koma
fram á sjónarsviðið og hefja
skipulagða starfsemi við þurk
un og vinslu landsins.
Skurðgröfurnar eru byrjað-
ar, og er í einu orði sagt dá-
samlegt að sjá þau miklu af-
köst sem þar fást er þær eru að
verki, og á mikilvirkan hátt
framræsa hið blauta og lítt not
hæfa land.
Ef alllt verður með feldu,
þá mun á næstu árum aukast
stórkostlega hið rætkaða land
og öflun heyja fara fram á
ræktuðu landi, og með öllu
hætt að hagnýta ljelegar út-
engisslægjur.
J arðræktarsamþyktir.
I allmörgum Búnaðarsam-
böndum landsins hafa verið
stofnsett Ræktunarsambönd,
sem eru byrjuð að skipuleggja
uppþurkun . og ræktun lands-
ins, og hafa hafist handa um
útvegun vjela í ali stórum stíl.
„Varðar mest til allra hluta, að
undirstaðar rjett sje fundin“,
segir gamalt máltæki. Mikil og
þörf nauðsyn er á, að Ræktun-
arsamböndin skipuleggi hagan-
lega störf þessara vjela, svo að
sem mest og best vinna fáist
.framkvæmd.
Þegar hinar stórvirku skurð
gröfur hefja starf sitt, verður
að liggja fyrir vinsluáætlun,
og er í því sambandi vert að
athuga: .
1. Skal yfirferð þannig hag-
að, að framræst sje land'ein-
ungis er dugir hverri jörð um
nokkur ár' (5—10 ár).
2. Skal yfirferðinni hagað
þannig að um. uppþurkun sje að
ræða til lengri tíma (30—50
ár).
Með tilliti til þessa þarf að
gera starfsáætlun fyrir hverja
jörð, meta og athuga þörf og
getú hvers bónda til að standa
straum af verkinu, uppþurk-
un, ræktun, og þeim fram-
kvæmdum sem á eftir þurfa að
koma.
í raun rjettu virðist þurfa að
keppa að því marki að hver jörð
hafi nægilegt ræktað land, svo
hætta megi rányrkju búrekstri
og hver jörð öðlist góð starfs-
skilyrði. Jeg gfast ekki um, að
þessi atriði verði tekin ræki-
lega til meðferðar af Ræktun-
arsamböndunum, þó eru allar
horfur á að svo muni fara að
stór svæði lands verði eftir ó-
ræktuð, sem eftirlegusvæði.
Auðnir.
Hvernig sem þessum málum
verður skipað verða stórar
spildur lands, mýrar og vall-
lendi eftir í flestum sveitum,
Brautarholti
legu með margþættum fegurð-
ar einkennum hafa gleymst.
Heyrst hefir, að nefnd fróðra
manna sem til voru kjörnir að
gera tillögur um stofnun sam-
vinnubvgða, hafi mælt með því
að slíkar bygðir sem þar um
ræðir yrðu stofnsettar víðsveg-
ar á landinu, en nágrenni Rvík-
ur var ekki tekið með. Hvernig
má þetta vera? Það er vitað,
þótt hafist verði handa um
mikla ræktun landsins í ná-
grenni Reykjavíkur, þá verði
óhjákvæmilega eftir stór svæði
graslendis, sem bændur sem
þau lönd eiga munu eigi yrkja
í næstu tíð. Það er því án efa
vert, að gefa því gaum, sem er
í raun og veru aðal efni þessara
lína, að í nágrenni Reykjavík-
ur eru stór landsvæði, sem eru
mjög vel fallin til ræktunar og
til stofnunar nýrra býla,'sem
áreiðanlega gætu orðið mjög
glæsileg heimili fyrir unga elsk
endur sem vildu stofna heimili
og njóta eigin handtaka, jafn-
vel við að framleiða mjólk.
Að síðustu.
Jeg skora á alla góða menn,
sem hafa með þessi mál að
gera, að hefjast nú handa eins
og lög standa til, og byrja nú
skipulagt starf og ræsa fram
blautu mýrarnar, flýta ræktun
þeirra og stofnun nýrra býla í
landi þeirra bygðu jarða, er- að
áliti eigenda þeirra og forvígis-
manna um þessi mál, — hafa
land aflögu. Já við meinum i
fullri alvöru að ræktunin verð
ur að hefjast með margföldum
afköstum. Ef vjelarnar eru eigi
til staðar, til að hefja starfið,
sem framundan er, þá er það
mikið tjón, en jeg í raun og
veru reikna ekki með því að
svp sje.
Verði löng bið á athöfnum
í sveitum landsins svo sem
ræktun og lögn- rafmagnsins, þá
heldur fólkið áfram að yfirgefa
bygðir landsins.
Olafur Bjarnason.

G. K. Ií.
G. K. R.
Lokadansleikur
í Breiofirðingabúð, laugard. 10. maí
Þarna ver8ur tilefni fyrir fólkið a8 skernta sjer.
Munið allir í Breiðfirðingabúð.
Aðgöngumiðasala frá kl. 8.
“Ef Loftúr g:etur þ»að ekki
— t»á hver?
Kvennadeild Slysavarnafjelags íslands í
Hafnarfirði
gengst fyrir
skemtunum
á fjáröflunardegi sínum sunnud. 11. mai.
Til skemmtunar verður eftirfarandi:
í Bæjarbíó kl. 5: Kvikmyndasýning, og nokkrar
telpur syngja með gítarundirleik á undan sýn-
ingu og í hljeinu.
Góðtemplarahúsið: Dansleikur kl. 10. ■—- Gömlu
dansarnir. V
Alþýðuhúsið: Dansleikur kl. 10. Nýju dansarnir.
Aðgöngumiðar að dansleikjunum seldir við inngang-
inn. — Merki dagsins verða seld á götum bæjarins
allan daginn.
Skátastúlkur og börn, sem selja vilja merki eru beðin"
að mæta í Sjálfstæðishúsinu kl. 9 f.h.
Konur! Hveíjið börn til að selja merki dagsins.
Hafnfirðingar! Sameinumst um að gera daginn
sem árangursríkastan.
NEFNDIN.
sem verða að bíða í tugi ára
eftir að verða gróandi og ið-
græn tún, og allan þann tíma
meir og minna veiðlausar og
til lítils gagns fyrir land og
þjóð. Slíkar auðnir, mýrar, eru
eins og fúlar tjarnir eða veiði-
leysis sjór, sem enginn fiskur
lifir í.
í þeim tilfellum, þar sem
slíkar mýrar eru í nánd við
kaupstaði og bæjarfjelög, sem
eru í þörf fyrir landbúnaðar-
afurðir er óverjaftdi annað en
hefjast handa um fullkomna
ræktun landsins. Við slík störf
mega engin vetlingatök verða.
Þörfin fyrir slíku starfi er auð-
sæ öllum. Framkvæmdir sem
þessar eru fjárhagslegt mál og
menningarlegt fyrir þjóðina í
heild.
Reykjavíkurbær hefur eftir
nokkurt tímabil fast að helm-
ing allra íbúa landsins, er ekki
að neita að ótti manna er tals-
verður um að sá vöxtur sje eigi
eftirsðknarlegur fyrir alþjóð.
Ráðið til að sporna við óeðli-
legum vexti bæja og kaupstaða,
er að bæta gróður lífsins í sv^it
unum og samræma lifnaðar-
kjör fjöldans svo þau megi
sem jöfnust vera.
Næsta nágrennið.
Oft heyrist hnjóðað í næsta
nágrenni stórra kaupstaða og
bæjarfjelaga. Til þeirra eru
gerðar kröfur á kröfur ofan úr
öllurri áttum. Þar kvað vera
besta verðlagið á afurðum og
er því ekki að neita að á sum-
um tegundum afurðanna er
verðið þar hæst, og er það ekki
af öðrum ástæðum, en beinum
afleiðingum meiri dýrtíðar í
næstá „nágrenninu“, sem þó
áreiðanlega er nú stilt í kóf.
I næsta nágrenninu fer fram
hörð samkepni milli kaupstað-
arins og nágrennisins um -ýms
veigamikil atriði í lífsstarfi og
háttum hins daglega lífs.
Ef samstarfið nær að vera
með eðlilegum hætti, og starf-
ið verður frjálst og báðir hafa
líka aðstöðu, þá myndast heil
brigt samband á viðskiftalegum
grundvelli • báðum aðilum til
gagns og framgangs. En fari
svo, að annar aðilinn verði o-f
sterkur í samstarfinu, þá boðar
það hnignun hins, sem venju-
lega fer þannig, að næsta ná-
grennið tapar, og þar skapast
örbirgð. Jeg hef ekki lagt í vana
minn að vera með skæklatog
og öfundsýki í garð annara
bygða fyrir þá aðstöðu sem þær
hafa í einhverju. En því er ekki
að neitp, að oft hefir mig undr-
að hve ýmsir menn í ábyrgðar-
s;öðu hafa sniðgengið næsta
nágrennið við Reykjavík, og
jafnvel svo langt gengið að þeir
sem það byggja ekki álitnir
bændur með bændum og sveit-
in annárs flokks sveit.
Ef um fegurð landsins er
ratt eða sýnd, gleymist Esjan.
Fjallahringurinn með sjálfa
Eeykjavík sem stallmynd sjeð
fef Kjaiamesmu er«eigi minnst. ( ..... . )ui t ji>(
Kjósin og suður sveitirnar hlý-
Danshljómsveitin KÁTIR PILT.4R heldur
dansteik
Hveragerði í kvöld, kl. 10.

búð til sölu
efri hæð ásamt þakhæð í nýju húsi í Hlíðarhverfinu.
Á efri hæð eru 4 herbergi, eldhús og bað. 1 þakhæð eru
5 hcrbergi (með kvistgluggum) W.C. og geymsla. Sjer
miðstöð og sjerinngangur. Uppl. í síma 6548 eftir kl.
12
i dag.
VINNUVJELAR sjá um verkið

Tökum að okkur að grafa skurði og húsgrunna.
Einnig allskonar ýtu- og mokstursvinnu.
VINNUVJELAR H.F . sími 7450