Morgunblaðið - 14.08.1947, Blaðsíða 1

34. árgangur 181. tbl. — Fimtudagur 14. ágúst 1947. ísafoldarprentsmiðja h.f.
Egyptar heimta Breta burt fyrir 1. sept.
------------------------------:-----:---® ---------------
Telja sáttmála S.Þ. næga trygg-
ingu fyrir sjálfstæði og öryggi
Egyptalands
Viðræður um bresk- Bústaðar Elisabethar og Philíps
samniitginR á
mánudag
Washington í gærkvöldi.
JOHN SNYDER, fjármálaráð
herra Bandaríkjanna, skýrði
blaðamönnum svo frá í dag, að
viðræður um endurskoðun
bresk-bandaríska lánssamnings-
ins, myndu hef jast í Washington
á mánudaginn. — Ráðherrann
kvaðst sjálfur mundu verða for-
maður bandarísku nefndarinnar,
sem þátt tekur í viðræðunum.
\ iðræðurnar myndu snúast Lí]dCgt er taiið að þeim Elisabeth krónprinsessu Breta og Philip
samningsins ein-! jvioun]ijatten verði fengin höll sú er hjer sjest á myndinni lil
um ákvæði
göngu, og væri tilgangur Banda
ríkjastjórnar aðailega sá að
komast að því, hvaða atriðum
Bretar óskuðu að breyta.
— Reuter.
Greiff fyrir viðskipf-
um við Bandaríkin
Washington í gærkvöldi.
TVEIR starfsmenn utanríkis-
viðskiftamálaráðuneytis Banda-
ríkjanna eru á förum til Norður-
og Vestur-Evrópu í því skyni að
reyna að athuga möguleika á því
að greiða fyrir viðskiftum við
Bandaríkin, bæði að því »er
snertir vöruflutning til og frá
Bandaríkjunum.
Þessir menn munu ræða við
bandaríska ræðismenn og við-
skiftafulltrúa í ellefu löndum,
Englandi, írlandi, Noregi, Sví-
þjóð, Danmörku, Finnlandi,
Tjekkóslóvakíu, Sviss, Belgíu,
Hollandi og Frakklandi. Áður
en þeir leggja af stað munu þeir
ræða við verslunarmenn í New
York og Washington.
í dag
íbúðar er þau gifta sig í haust. — Höllin heitir Sunninghill Park
og er skamt frá Ascot-veSreiðabrautinni frægu. Breska kon-
ungsfjölskyldan eignaðist þessa höll árið 1945, en síðan hefir
hreski flugherinn haft þar baekistöðvar, en hefir nú verið skipað
að rýma höllina.
Einkennilegt ástand
í breska þinginu
Lávarðadeildín sfarfar ein í allt að 40 daga
LONDON í gærkvöldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
EINKENNILEGT ÁSTAND, sem ekki á sjer dæmi í breskri
þingsögu, skapaðist í dag, er lávarðadeild þingsins ákvað að
stytta sumarleyfi sitt þannig, að fundir skyldu hefjast aftur 9.
september, en ekki 20. október, eins og búist hafði verið við.
Neðri deildin samþykti hinsvegar með 193 atkvæðum gegn 84
að koma ekki saman til funda aftur fyrr en 20. október. —
Lávarðadeildin mun þannig starfa ein í alt að því 40 daga.
London í gærkvöldi.
MOUNTBATTEN, varakon-
ungur Indlands og frú hans
$
komu til Caracchi, höfuðborgar
Pakistan, rikis Múhamedstrúar-
manna, í dag. Munu þau verða
viðstödd hátíðahöld á morgun
(fimtudag), er Pakistan verður
formlega veitt heimild til þess
að stjórna sínum eigin málum.
Á föstudag mun dr. Jinnah
vinna embættiseið sinn sem land
stjóri, en síðan verður fáni hins
nýja ríkis hyltur. -—■ Á föstu-
daginn mun varakonungurinn
verða' viðstaddur hátíðahöld í
tilefni stofnunar .Hindúaríkisins
Indlands. — Reuter.
Til að fylgjast með aðgerðum
stjórnarinnar.
Anthony Eden bar fram þá
tillögu í neðri deildinni, að sum-
arleyfi deildarinnar yrði stytt
þannig, að fundir hef jist að nýju
16. september. Hann kvað það
mjög óheppilegt, að deildin
kæmi ekki saman fyrr en 20.
október, því að dollaralánið yrði
uppurið fyrir þann tíma, og við
það myndu skapast ný vanda-
mát, sem deildin þyrfti að láta
til sín taka. Ennfremur væri
nauðsynlegt, að deildin gæti sem
fyrst lýst áliti sínu á beitingu
stjórnarinnar á því aukna valdi,
sem þingið hefði nú veitt henni,
en „valdafrumvarpið" væri
þannig úr garði gert, að stjórnin
hefði mjög frjálsar hendur í því
efni. — Sir Iíerbert Morrison
svaraði því til fyrir hönd stjórn-
arinnar, að ástæðulaust væri að
samþykkja tillögu Edens, því
að vitanlega væri hægt að
kveðja þingið saman fyrir 20.

október, ef ástæða þætti til. —
Hann kvaðst harma, að ofan-
greind tillaga skyldi hafa verið
samþykt í lávarðadeildinni.
„Valdafrumvarpið“ orðið
að lögum.
Frumvarpið um að auka völd
stjórnarinnar vegna kreppunnar
var endanlega afgreitt frá þing-
inu í dag. Var frumvarpið þegar
lagt fyrir konung til staðfesting
ar, og er nú orðið að lögum.
Chisrchill flyfur úivarps-
ræðu á sunnudag.
London í gærkvöldi.
WINSTON Churchill, fyrr-
verandi forsætisráðherra Bret
lands, mun flytja ræðu í
biæska útvarpið á sunnudag-
inn kemur. Hann talar senni-
lega í ca. 20 mínútur. —Reuter.
LAKE SUCCESS, New York í gærkveldi.
Einkaskeyti til Morgunblaðsins frá Reuter.
ÖRYGGISRÁÐ Sameinuðu þjóðanna tók kœru Egvpta
á hendur Bretum fyrir á fundi sínum í kvöld, og deildu
þeir þar harðlega Nokrashy Pasha, forsætisráðherra
Egyptalands, og Sir Alexander Cadogan, fulltrúi Breta í
oryggisráðinu. Nokrashy Pasha skoraði á öryggisráðið að
skipa Bretum að vera á brott með her sian í Egyptalandi
fyrir 1. september, en hann hafði aldrei fyrr nefnt ákveðið
tímamark í sambandi við þessa kröfu. „Bretar þurfa eng-
an samning við Egypta til þess að geta flutt burt her-
sveitir sínar. Látið þá nú taka til óspilltra málanna við
að flytja heim hermenn sína“, sagði Nokrashy Pasha.
*SáttmáIi S. Þ. næg trygging.
Nokrashy Pasha sagði, að her
seta Breta i Egyptalandi gerði
þeim kleift að þvinga egypsku
stjórnina, svo að hún gæti ekki
nægilega rækilega sinnt því
hlutverki sínu að framkvæma
þjóðarviljann,- Sá hluti bresk-
egyptska samningsins frá 1936,
sem fjallaði um herstöðvar
Breta í Egyptalandi væri ósam-
rýmanlegur því sjálfstæði og
jafnrjetti við önnur ríki, sem
Egyptum hefði verið ábyrgst
með sáttmála S. Þ. Hin nýja
skipan á öryggismálum ríkj-
arina í heiminum, sem komið
var á með sáttmálanum, ylli
því, að breskar hersveitir væru
óþarfar til þess að tryggja land
varnir Egypta.
Sharir talar á fundi
■ ■
Oryggisráðsins
ídag
New York í gærkvöldi.
DR. SHARIR, fyrverandi for-
sætisráðherra Indónesíu, mun
flytja mál lands síns, er örygg-
isráðið tekur aftur fyrir deilu-
mál Hollendinga og~Indónesa á
fundi sínum á morgun (fimtu-
dag). — Öryggisráðið samþykti
á fundi sínum í gær (þriðjudag)
með 8 atkvæðum gegn 3, að full-
trúa Indónesa skyldi leyfður
málflutningur fyrir ráðinu. —
Fulltrúar Hollands, Belgíu og
Bretlands voru andvígir þessari
ákvörðun. — Reuter.
Vilja ákveðnari
aðgerðir gegn
ofbeldismönnum
London í gærkvöldi.
ÁDUR en þinghlje var gert
í dag, tóku nokkrir stjórnar-
andstæðingar til máls í báðum
deildum breska þingsins, og
settu fram óskir um, að stjórn-
Hættuleg friðnum,
Nokrashy Pasha endurtók
fyrri staðhæfingar sínar um, að
herseta Breta í Egyptalandi
væri hættuleg friðnum. Ólgan
meðal egypsku þjóðarinnar
hefði hvað eftir annað á síð-
ustu mánuðum brotist út í blóð
ugum óeirðum. „Egyptar vilja
lifa sem frjáls þjóð, láusir við
járnkrumlu hins volduga inn-
rásarrikis. Egyptar vilja skipa
sinn rjettmæta sess í fjölskyldu
hinna Sameinuðu þjóða“.
Fullgildur samningur.
Sir Alexander Cadogan sagði
í ræðu sinni, að í sambúðinni
in heíbi í frammi ákveðnari j við Breta hefði Egyptum fleygt
aðgerðir gegn ofbeldismönnum i mjög fram bæði andlega og
í Palestínu hjer eftir en hing-
að til, vegna þess að sýnt væri,
að Gyðingar í landinu vildu
ekki ljá lið sitt til þess að
kveða þennan ófögnuð niður.
Af hálfu stjórnarinnar var lögð
áhersla á þá staðreynd, að of-
beldismennirnir væru hópur
út af fyrir sig, og ekki mætti
líta svo á, að þeir fremdu ó-
hæfuverk sín í þökk annara
Gyðinga í Palestínu.
efnalega. Sænningurinn frá
1936 væri í fullu gildi, og af
honum stafaði engum nein
hætta, nema því aðeins að
Egyptar þrjóskuðust við að full
nægja skuldbindingum sínum
samkvæmt samningnum. —■
Varðandi Sudan sagði Sir Alex
ander, að Bretar vildu, að þjóð-
in fengi það stjórnarform, sem
hún sjálf kysi sjcr, en hinsveg-
(Framhald á bls. ^).
&a