Morgunblaðið - 01.11.1947, Blaðsíða 5

Laugardagur 1. nóv. 1947
MORGUTSBL4ÐIÐ
5
£ti|imi ii! ii iit iii i m miimntmHiiiiii iii mimiiiiiiiiiiiimmmtiiiiiiitiiitiimiiiiiiiimiitiiiiiittimiimmimmimtmiimiiitMiHHiiiimimiiimiiiMiMiimimiMiiiimiiMtim. i
I BRJEF FRÁ ALÞINGI
Framsókn beifi ekki á apíð @ Fpirspinai’fími
fyrir. bjór ©
arðmæfi @ Fjárlagæ’æðp
ÚTVARPSUMRÆÐUR frá
Ajþingi ’gerast nú alltíðar. í
þessari viku var útvarpað um-
ræðum úr Neðri deild um frv.
Sigfúsar Sigurhjartarsonar um
að skömmtunarmiðar .skuli látn
ir gilda sem innkaupaheimild
verslana.
Flutningsmaður gerði þá
grein fyrir þessari tillögu sinni
að henni væri ætlað að rjetta
hlut samvinnufjelaganna í inn-
flutningsversluninni. Vera má
að svo hafi verið.
En errginn þingmaður gekk
þess a. m. k. dulinn að tilgang-
urinn var fyrst og fremst allt
annar. Hann var sá að feá ill-
gresi meðal hveitisins, koma
upp úlfúð og deilum meðal nú-
verandi stjórnarflokka og helst
að sprengja samstarf þeirra.
Þessvegna voru í frumvarpinu
vandlega þræddar tillögu.r Fram
sóknarmanna í fjárhagsráði um
skiptingu innflutningsins.
Nú skyldi beita tálbeitu fyr-
ír Framsókn. Gat verið að hún
biti ekki á svo lostfagurt agn
jafnvel þó dálitil. kommalykt
væri af því?
Stjórnarandstaðan varð fyrir
Sá: um vonbrigðum. Framsókn
bc' t ekki á agn Sigf úsar.
Sr engjan, sem Sigfús þóttist
hr "i laumað Undir stóla stjórn-
ai nar, sprakk ekki. Púðrið í
hc i var bláutt.
M ’ i útvarpsumræður.
n nú fær landsfólkið meiri
úf -psumræður frá þingi. í
nr :'u viku ver.ður að öilum
M.Í.' ' dum útvarpað ræðu fjár-
xnV: ráðherra við fyrstu um-
ra i''fjárlaganna. Fá þá flokk-
ar’;' einnig nokkurn tíma til
ui - ;5a.
I vð er gott og vel að almenn-
inyur fái öðru hverju að heyra
ur' æður frá þingi þegar stór-
rríl eru á döfinni, svo sem fjár-
la;:~frumvörp, vantrauststillög-
ur og annað slíkt. En það er
fri 'eitt að haldið sje uppi mál-
þó.'i í útvarp um hin og þessi
gerfimál, sem enginn almenn-
ur áhugi er fyrir, hvorki meðal
þingmanna nje almennings, sem
ætlað er að hlusta. Virðingu
þingsins er áreiðanlega lítill
greiði gerður með slíku útvarpi.
Og það er bein misnotkun á
ákvæðum þingskapa um útvarp
frá Alþingi.
Þetta ættu þingflokkarnir að
athuga áður en lengra er haldið
á þessari braut.
Fyrirspurnafími.
Sú nýbreytni hefur nú verið
tekin upp í samræmi við þá
breytingu, sem gerð var á þing-
sköpum á síðasta þingi, að tek-
ínn hefur verið upp sjerstakur
spurningatími. Verður honum
hagað þannig að þingmenn, sem
biðjast vilja skýrslu frá ríkis-
stjórninni, eða einstökum ráð-
herrum um tiltekin mál, flytja
spurningar sínar skriflega. Síð-
an tekur Alþingi ákvörðun um
það, hvort fyrirspurnin skuli
leyfð og er það hefur verið sam
þykkt verður ein vika að líða
þangað til ráðherra gefur svar
sitt. Er þannig gert ráð fýrir
að slíkir spurningafundir verði
haldnir vikulega í sameinuðu
þingi ef tilefni er íil,
Þessi nýbreytni horfir mjög
til bóta. Er sjerstök ástæða til
þess fyrir blaðamenn að fagna
henni. I spurníngatimanum
mun koma fram margvíslegur
fróðleikur um ýms mál er allUr
almenningur vill fylgjast með
en ella hefði ef til vill ekki kom-
ið fram.
Sjúkrahús fvrir ágóða af
bjórsölu.
Nú í vikunni fluttu þrír4>ing-
menn úr Sjálfstæðis- og Fram-
sóknarflokknum frumvarp í
Nd. um að leyía hjer á iandi
bruggun 4% bjórs. Nú er að-
eins heimilt að framleiða hjer
öl, sem hefur 1,8% áfengi að
vigt.
í frumvarpi þessu er lagt til
að ríkissjóður taki í skatt af
framleioslu hins áfenga öls kr.
1,50 af hverjum lítra. Nú eru
greiddir' 60 aurar af hverjum
lítra híns óáfenga öls í ríkis-
sjóð.
Þeim telcjum, sem ríkissjóður
hefur af þessari nýju fram-
leiðslu skal samkvæmt frum-
varpinu varið til þess að byggjá
fjórðungssjúkrahús og reka þau
í Vestfirðinga- Norðlendinga-
og Sunnlendingafjórðungi. Enn
fremur til þess að koma upp
læknisbústöðum og sjúkraskýl-
um í sveitum og kauntúnum.
Minni neysla sterkra drykkja.
Það verður mjög fróðlegt að
sjá, hvaða mótttökur þetta frv.
fær á þingi. Um það þarf ekki
að fara í neinar grafgötur að
framleiðsla og sala ljetts bjórs
í landinu myndi draga til
mikilla muna úr sölu hinna
sterkp drykkja og þá fyrst og
fremst hins þjóðlega drykkjar
„Svarta dauðans“. Um það get-
ur menn heldur ekki greint á
að neysla þess áfengis er stór-
um skaðlegri og hættulegri en
bjórs, sem inniheldur örlítið
áfengismagn. Ef mönnum er
þessvegna alvara með það að
vilja venja þjóðina af' hinni ó-
hóflegu neyslu þessara sterku
og óhollu drykkja, liggur ekk-
ert beinna við en að leyfa hjer
bjórframleiðslu svipaða þeirri,
sem tíðkast með öðrum þjóð-
um.
Sú mótbára hefur heyrst
gegn því að leyfa hjer bjór-
framleiðslu að slíkt myndi leiða
til aukins drykkjuskaps ung-
linga. Þessi rök eru þó ekki
þung á metunum. Þeir ungling-
ar, sem drekka áfengi nú, og
þeir eru alltof margir, hika ekki
við að hella brennivíni í fyrsta
staupið. Þessir unglingar
mundu áreiðanlega taka hinn
lítt áfenga bjór fram yfir
„Svarta dauðann“. Með því
væri strax nokkur sigur unn-
inn fyrir heilsu þeirra og sið-
ferði. Og hvernig gæti á því
staðið að bjórinn þyrfti áð verða
í.clenskum æskulýð fremur að
bölvaldi en æskulýð annara
landa?
Það sem við íslendingar verð
um að gera okkur ljóst, er það,
að það er vonlaust sð við sköp-
um hjer aukinn siðmenningar-
brag í meðferð áfengis, án þess
að eitthvað annað sje gert en
að halda að fólkinu sterkuin
og óhollum drykkjum.
Suðrænar þjóðir drekka ljett
þrúguvín og matarvín svo að
segja frá barnæsku. Meðal þess
ara þjóða er drykkjuskapur á
okkar mælikvarða nær oþekki-
ur og. heilsufar þeirra bíður
ekki tjón af neyslu þessara
drykkja. Með þeim þjóðum,
sem okkur eru skyldastar er
bjór talinn matvara og cirykkju
skapur af hans völdum afar
fátíður. Er til lengdar hægt að
telja Islendingum trú um að
þeir einir myndu bíða tjón á sál
og líkama við að ieyfa fram-
leiðslu slíkrar vöru í landi sínu?
Jeg trúi því ekki.
Nýtt útflutningsverðmæíi.
Kunnáttumenn um bjórgerð
telja að íslenskt drykkjarvatn
sje sjerstaklega vel fallið til öl-
gerðar, það sje óvenjulega
hreint og gerlagróður í því lítill.
Miklar líkur. eru þessvegna til
þess að hjer væri hægt að fram
leiða bjór í stórum stíl til út-
flutnings og skapa þjóðinni
þannig miljóna verðmæti í er-
lendum gjaldeyri. Höfum við
efni á því að láta þessa mögu-
leika ónýtta?
Þurfa íslendingar fremur að
skammast sín fyrir að flytja
slíka vöru út en aðrar þjóðir,
sem græða stórfje á henni?
Um það skal engu spáð,
hvernig þessu máli verður tek-
ið á þingi. Að öllum líkindum
munu rísa um það nokkrar deil-
ur. F.n það er mín skoðun að
með því sje stefnt í rjetta átt,
að sú leið, sem þar er bent á
geti stuðlað að þverrandi
drykkjuskap og ómenningar-
brag í meðferð áfengis.
Fjórðungssjúkrahús og
sjúkraskýii.
Um það er erfitt að fullyrða,
hve miklar tekjur ríkissjóður
muni hafa af bjórsölunni, ef
leyfð verður. En að öllum lík-
indum munu þær nema milljón
um króna árlega. Þessu fje á
samkvæmt frumvarpinu að
verja til byggingar og reksturs
myndarlegra* og fullkominna
sjúkrahúsa í þeim landsfjórð-
ungum, sem nú búa við óvið-
unandi aðstæður í þessum efn-
um. Ennfremur til þess að
byggja sjúkraskýli og læknis-
bústaði út um land.
Það yantar sjúkrahús og
sjúkraskýli og læknar fást ekki
í mörg læknishjeruð vegna þess
að enginn læknisbústaður er til
(Framhald á bls. 12)
sama liiisbóiMlanum
i 35 ár
ÞAÐ eru ekki altaf þeir, sem
mest ber á sem vinna lengsta
og besta dagsverkið. Það sann
ast á Jóni Gíslasyni fyrverandi
birgðastjóra hjá Heildverslun
Garðars Gíslasonar. Hann lief
ir aldrei látið bera mikið á
sjer, eða haft hátt í kringum
sig, hcldur gengið að sínu verki
með samviskusemí og dugnaði.
Og þeir, sem þekkja Jón skilja
vel, að áttræðisalmælið hans
haíi farið fram hjá blöðum i.
Ekki var nein hætta á, að hann
'færi að fiíka því við blaðamenn
ina sjálfur, því hitt er líklogra
að hann hafi beðið kunningja
sína að láta sem minst á 'sjer
bera á þessum merkisdegi.
Jón Gíslason er fæddur að
Efra Seli i Flóa 10. ágúst 1867
og varð þvi áttræður á s:l.
sumri. Foreldrar hans voru
Gísli hrep]istjóri Gíslasan og
kona hans Halldóra Jónsdóttir,
en þau bjuggu að Stórahrauni
í Stokkseyrarhreppi um langt
skeið. Sú jörð er nú komin í
eyði
Jón var um tíma formaður á
Stokkseyri, framsækinn og afla
sæll. Stundaði hanlr algenga
vinnu til sjós og lands. Hingað
til Reykjavíkur fluttist Jón
skömmu eftir 'aldamótin síð-
ustu og vann bæði í landi og til
sjós. Þótti hann hvarvetna góð-
ur liðsmaður, enda jafnan not
ið trausts og virðingar sam-
starfsmanna sinna hvar sem
hann hefir starfað. Þótt Jón sje
hljedrægur og fámáll, er hann
greinclur vcl, gamansamur og
góðlátur i allri umgegni.
Hann var kvæntur Sigriði
Jónsdóttur frá Miðhúsum í
Kaldaðarneshverfi, en misti
hana fyrir nokkrum árum. Þau
hjón eignuðust tvö börn. Pál
vjelstjóra, sem lengst af var á
Eimskipafjelagsskipunum.
Hann ljest fyrir nokkrum ár-
um. Dóttir þeirra Sigrún er á
heimili föður sins, Frakkastig
4, þar sem Jón hefir búið í
hinu snotra húsi sínu í fjölda
mörg ár.
Árið 1913 rjeðist Jón til heild
verslunar Garðars Gíslasonar
og vann þar fram á þetta ár,
eða í nærri 35 ár. En nú er
hann sestur í helgan stein og
nýtur ávaxta langs vinnudags.
Garðar Gíslason stórkaup-
maður hefir látið svo ummælt
um Jón, að hann hafi ávalt
unnið störf sín af trúmensku.
Hann hafi aldrei farið frá verki
fyr en biíið var að afgreiða þær
vörur, sem út áttu að fara
þann og þann daginn og þá
ekki verið að hugsa um það hve
framorðið væri, heldur hvað
gera þyrfti og lofað hefði verið.
I birgðaskemmunni hjá Jóni
var alt i röð og reglu. Hver
hlutur á sínum stað. Hið langa
Starfstimabil á sama stað sýn-
ir best, að Jón hefir notið
trausts húsbænda sinna og sam
starfsmanna.
Það eru menn, eins og Jón
Gíslason, sem eru og hafa ver-
ið traustustu borgarar þessa
lands. Ménn sem hafa unnið
verk sín vel og bægslagangs-

jón Gíslason.
laust. Þeir. hafa verið trúir sjálf
um sjer og húsbændum sín-
um. Jón Gíslason hefir fylgst
með þróuninni hjer i Reykja-
vik og man tvenna tíma i höf
uðborginni. Hinir mörgu vnúr
hans og samstarfsmenn á langri
ævi senda honum hugheilar
óskir um rólegt og bjart ævi-
kvöld. Þeir, sem vel hafa unn-
ið eiga hvíldiná skilið. I.
Bjindraviíiafjeiag í
klands iiakkar '
höfðinsfega @jöf -
SÍÐAST í ÁGÚST afhenti frú
Unnur Ólafsdóttir biskupi ís--
lands bankabók með kr. 15.732,-
34, sem hún ánafnaði Blindra-
vinafjelagi íslands. — Upphæð
þessi er helmingur þess fjár,
sem inn kom á listsýningum frú.
Unnar í sumar.
Það vita allir að sýning þessi
vakti sjerstaka athygli fyrir
allra hluta sakir, en þó mun hitt
ekki síður vekja athygii hvernig
frú Unnur hefur varið öllum
tekjum sýningarinnar og greitt
sjálf allan kostnað hennar.
Slík rausn og myndarskapur
er fátíður. Það sem inn kom á
sýningunni í Reykjavík voru kr.
25.270.08 en á Alcureyri nam
inngangseyririr.n kr. 6.194.60,
allar tekjur sýninganna voia
kr. 31,464,68, sem frú Unnur
hefur gefið til blindrastarfsemi
í landinu. Þetta er í annað sinn,
sem frúin gefur óskiptan allan
inngangseyrir listsýninga sinna
til blindrastarfsemi, því að áður
hefur hún geíiö í byggingarsjó3
Blindraheimilis alt að 12 þús-
undum. Á þrem árum hefur frú
Unnur gefið til blindrastar.fsemi
kr. 43.500.0Ó og er það mjög til
fyrirmyndar.
Stjórn Blindravinafjelags ís-
lands vill flytja frú Unni Ólafs-
dóttur sínar innilegustu þa’skir
fyrir þessa höfðinglegu gjöf og
hennar hlýja óskipta vinarhug
til blindra manna, ennfremur
þakkar stjórnin ungu stúlkunum
tveim, þeim Eddu Alexanders-
dóttur og Ásdísi Jakobsdóttur
fyrir hið óeigingjarna starf
þeirra, er þær lögöu á sig vi5
aðstoð og vörslu sýninganna.-
F. h. stjórnar
Blindravinaf jelags íslands {
Þórsteinn Bjarnason. {