Morgunblaðið - 14.12.1947, Blaðsíða 7

Sunnudagur 14. des. 1947
MORGUTSBLAÐIÐ
7
Sfels Jóhannesar Snorrasonar
Frh. af bls. 6.
líta svo út, en jeg mintist aldrei
á lengingu brautanna í grein
minni.
Hitt benti jeg á, að það er fen
rjett norðan við miðju N-S braut
arinnar og það er mjög varasamt.
Einnig minntist jeg á það að
langa brautin sje ósljett í báða
enda, og^svo sje flugvöllurinn ó-
merkturr Nú segist skrifstofu-
stjórinn vera búinn að bæta úr
merkingunni og betra er seint en
aldrei, þótt vafasamt sje í þessu
tilfelli, en hann verður þó að
kannast við að vindpokann vanti.
S. J. segir ennfremur í grein
sinni, að allir flugmenn, sem
hann hafi talað við, og fljúgi til
Hornafjarðar, sjeu harðánasgðir
með völlinn. Jeg held að þarna
misminni skrifstofustjórann
hrapalega, svo að ekki sje dýpra
í árinni fekið, því að allir flug-
menn með tölu, sem til Horna-
fjarðar fljúga, segja:
Yfirlýsing
Við undirritaðir, starfandi flug
menn, viljum hjer með staðfesta
ummæli Jóhannesar Snorrasonar,
flugmanns, í grein hans í tíma-
ritinu „Flug“, um flugvöllinn á
Melatanga við Hornafjörð. Álít-
um við flugbrautirnar í því ásig-
komulagi að nauðsynlegt sje að
laga þær og jafna þurfi úr ósljett
um á báðum endum flugbrautar-
innar. Einnig, að fer það, á N-S
braut, er talað er um í grein Jó-
hannesar, er varasamt og jafnvel
hættulegt þegar jörð er blaut.
Álítum við brýna nauðsyn að lag
færa það svo brautin sje nothæf,
enda oft nauðsynlegt að nota
hana, einkanlega í norðlægum
vindum, sem eru algengir. Vilj-
um við einnig taka það fram að
hin nýja merking á flugbrautum
á Melatanga er alveg ófullnægj-
andi, merkin ósýnileg með öllu,
ef föl er á jörðu og einnig ósýni-
leg að mestu úr flugvjelum i
lendingu og flugtaki. Álítum við
að nauðsynlegt sje að mérkja
allar brautirnar að nýju og með
öðrum hætti.
Reykjavík, 25. nóv., 1947.
H-örður Sigurjónsson, flugm.
Skúli Petersen, flugm.
Anton G. Axelsson, flugm.
Sigurður Ólafsson, flugm.
Hjalti Tórhasson, flugm.
Smári Karlsson, fluvm.
Magnús Guðmund soi, flugm.
Gunnar Frede. n. r, fiugm.
Þorsteinn Jónsson, fíugm.
Ólafur Jóhannsso , ilugm
Þetta er álit '’1’" þeirra
manna, sem hafa flogio til Horna
fjarðar í farþegaflugi undanfarin
ár, og gera það enn. Hyggilegra
hefði verið fyrir skrifstofustjór-
ann að treysta ekki minni sínu,
því að það ér augsýnilega farið
að bila.
Prammarnir
Hvað viðvíkur ljósaprömmun-
um, þá veit skrifstofustjórinn
rniklu méir en hann lætur. Til
eru þeir, sem sjeð hafa hann á
gangi í kring um þessa pramma.
Ekki voru þeir í neinum skúr,
eins og S. J. segir, og er vonandi
að með þessu orðfæri hafi ekki
átt að gefa í skyn, að Flugfjelag
íslands hafi falið prammana. —
Væri þá drengilegra fyrir mál-
stað skrifstofustjórans, að í 1 jós
kæmi, að hann hefði ekki áttað
sig á því að þetta voru Ijósa-
prammar en haldið þá listi-
* snekkjur til þess að spóka sig í
austur á Þingvallavatni um helg-
ar.
En vart getur það farið á milli
mála, að prammar margir voru í
flugskýli því, sem flugmálastj.
vildi leigja fyrir 100,000 kr. á ári
og S. J. kallar „skúr“ í grein
sinni, og var fast eftir því leitað
að þeir væru teknir vegnu
þrengsla þar, en flugmálastjórn-
in daufheyrðist. — Við þessa
pramma átti jeg, og víst hefðu
þeir verið betur komnir á floti en
inni í skýli þ. 15. ágúst í sumar,
þegar „Sikorski“-flugbáturinn
stóri lenti hjer , myrkri og regn-
súld. Hefði þá e.t.v. þurft að gera
færri tilraunir til lendingar.
Flugvallarstjóri ríkisins ljet
strax í haust- athuga þessa
pramma og nú eru þeir tilbúnir
til notkunar hvenær sem á þarf
að halda. Sýnir það best hversu
fráleit sú afsökun S. J. var, að
prammarnir væru einskis nýtir.
Mun annað hafa ráðið þar, sem
oftar.
Það er leitt að skrifstofustjóri
flugmálastjóra skuli ekki muna
eftir nema einni sjóflugvjel á Ts-
landi. Jeg man eftir miklu fleir-
um. Hjer eru þrjár Catalínur og
fimm Grumman flugbátar, auk
einnar Seabee flugvjelar. Þetta
eru allt sjóflugvjelar þótt flestar
sjeu með hjólaútbúnaði líka. —
Hver vill bera ábyrgð á því að
þær þurfi ekki að setjast á sjó
hjer í myrkri og það í þröngum
firði, sem er íullur af rekaldi,
legufærum og skerjum. — Ekki
vildi jeg gera slíkt og þótt einn
ljóskastari sje á einhverjum bát-
kuðungi, þá er það engin lausn,
jafnvel þött slíkt geti slampast *
af nokkrum sinnum.
Þá snýr skrifstofustjórinn sjer
að flugvjelaskiptunum og segir
að nú ætli flugmálastjórinn að
leigja þessa „geysi verðmætu“
flugvjel, flugmönnum til æfinga
í blindflugi. Þvílík umhyggja,
sem allt í einu hefur gripið flug-
málastjórann, þetta hefur aldrei
heyrst fyr. Hvers vegna notaði
ekki flugmálastjórinn litlu flug-
vjelina til þess að kenna byrjend
um fyrstu vængjatökin? Ætlar
,skrifstofustjórinn kannske að
taka að sjer kennsluna sjálfur?
Nei, þetta var ekki tilgangur-
inn með þessum furðulegu skipt-
um, það er öllum flugmönnum
Ijóst. Okkur er einnig öllum
kunnugt* að þessi „geysi verð-
mæta“ flugvjel befur ekkert gagn
gert flugmálunum ennþá, nema
ef húr. hefur gert skrifstofustjór-
anum sjálfum það mögulegt að
halda við flugrjettindum sínum,
og ef það er þá flugmálunum
nauðsynlegt. Jeg álít rjettast
fyrir flugmálastj. að láta flugfje-
lögin um æfingu sinna manna,
en snúa sjer frelcar að því, sem
varðar öryggi þeirra manna, sern
þegar kunna að fljúga, og þeirra
farþega, sem þeir taka að sjer að
flytja. Þeir munu ekki margir,
sem trúa á framkvæmd þessarar
blindflugskóla hugmyndar. — Sú
var heldur ekki upphaflega hug-
myndin, heldur fordild þeirra
sem rjeðu. Um menntun flug-
manna segir S. J. margt, og má
samkv.. því álít.a að flugmála
stjórnin sje eitthvert ölmusufyr
irtæki, se meigi að sjá farborða
öllum þeim, sem lagt hafa út í
dýrt flugnám, á kostnað flugfar-
þega og tryggingaríjelaga. Mjer
er nær að halda að öllum sje
greiði gerður, með því að þess
sje krafist að flugmenn þekktu
flugvellina og rötuðu flugleið
irnar áður en þeim er heimilt að
flytja farþega fyrir borgun.
því sambandi vildi jeg benda S.
J. og öðrum, á grein, í síðasta
„Flugi“, og nefnist „Það kenndi
mjer“. Frásögn flugmannsins
skýrir nægilega rjettmæti þess,
er jeg hjelt fram, að ekki væru
allir, sem skýrteini hafa upp
vasann, færir til þess að fljúga
með farþega um landið.
rekstri Reykjavíkurflugvallar-
ins“.
Flugráð og flugvallastjórí rík-
isins hafa nú tekið öryggismálin
fýstum tökum í samráði við alla
flugmenn. Flugmenn bera fullt
traust til þessara nýskipuðu for-
ystumanna flugmálanna, og
vænta mikils af þeim í framtíð-
inni. Við treystum því, að þeir
megi innan tíðar lagfæra ailt
það, sem nauðsyn krefur, og hef-
ur verið vanrækt, til öryggis á
flugleiðum og flugvöllum lands-
ins. Á því byggist framtíð flug-
mála okkar að verulegu leyti, en
ekki á skýrslum í útvarpi og blöð
um um hluti, sem ekki hafa verið
framkvæmdir.
Læt jeg nú útrætt við S. J.,
nema sjerstakt tilefni sje gefið.
Jóhannes R. Snorrason.
d?óí mentir:
Bókasaín harnanna
Sögur ísafoldar
Vonlaus málstaður
Sigurður Jónson hefur tekið
sjer fyrir hendur að verja von-
lausann málstað. — Honum er
manna kunnugast hvernig flug-
málastjóri varði almannafje á
beim tíma, sem hann einn rjeði
mólum.
Til sliks munu fá dæmi á ís-
landi, og því fer betur.
Skrifstofubákn flugmálastjóra
með tilheyrandi hátt launuðum
embættismannahóp, leigubíla
akstri, sem nam 27,700,00 kr. á 1
ári, málningu á skrifstofum og
Winston að upphæð 207,000,00 kr
o. s. frv., var aðalatriðið. Öryggi
farþega og flughafna og þar
með trú þjóðarinnar á gildi flugs-
ins, laut lægrahaldi, og ber S. J
sjálfur vitni um það þar sem
hann segir að „einmitt öryggis
málin væru þýðingarmestu málin
næst á éftir skipulagningu á
FYRIR skömmu kom í bókabúðir
bók sem margir veittu eftirtekt,
en það voru „Sögur ísafoldar" I“,
sem ísafoldarprentsmiðja gefur
út. Bókin er 370 b!s. auk eftir-
mála sem próíesscr Sigurður Nor
dal heíur ritrA ÍL"ur hann og
sjeð um valið á sögunum í bók-
inni, og gerir meðal annars grein
fyrir efni og tilgangi bókyiinraj-,
og þess bókof’okks, sem nún er
upphaf að. Asgeir Blöndal Magn
ússon cand. m&g nefur biúð sög-
urnar til prentunar og annast
próíarkalestur að öllu leyti.
Fyrri hluti bókarinnar eru
þýddar sögur, sem birtust fyrst
neðanmáls í ísafold á áraunum
1889—90, en seinna gaf hann þær
út sjerstaklega. Seinni hluti bók-
arinnar eru sögur og sagmr ís-
lenskar sem Bji'rn hafði v:ðað að
sjer í söfnum, og frá einstökum
mönnum víðsvegar af landinu,
og kennir þar margra grasa, en
alt er það efni rammíslenskt og
með snildarbragði. Má þar til
nefna söguna. „Nafnarnir í Fag-
urey“ eftir Pjetur Fr. Eggerz.
sem er ágæt lýsing af hrakningi
þeirra nafna, Stefáns Eggertsson-
ar og Stefáns Björnssonar bænda
í Akureyjum, og bregður um leið
skýru Ijósi yfir aldarfarið, dultrú
og hjátrú, sem fólkið var beygt af
og trúði ekki sínum eigin eyrum
ei^ieyðarkall þeirra nafna barst
til eyrna fólksins í Fagradal. —
Hjelt fólkið að hljóðið væri í út-
burði, er þar hafði heyrst í, þar
í grendinni undan illum veðrum.
Fleiri þætti á Pjetur Fr. Eggerz
þarna með snilldarhandbragði,
svo er og fjöldi af þáttunum hin-
ir merkustu.
Björn ritstjóri Jóns^on var að
allra dómi ágætlega ritfær mað
ur, og stíll hans þróttmikill, og
fjölbreyttur, en um leið alþýð-
legur. Það er bví mikill fengur
að því að hann hefur farið hönd
um um sagnaþætti þessa, þótt
hann hafi ekki ritað þá sjálfur,
þvú hann hefur fágað þessar perl-
ur, svo nú glitra þær í skrúði
fagurs máls, því vitað er að hann 1
var vandur að öllu því er blað
hans Ilutti um mál og stíl.
Sögur Isafoldar voru mjer eink
ar hugþekkar í æsku, þegar blöð
in komu á bæinn var strax farið
að líta eftir hvort nokkuð væri
neðanmáls. Við unglingarnir vor-
um þá ekki spentir fyrir pólitík-
inni. En það var framhaldið
neðanmálssögunni, sem tók hug
manns allan og altaf var beðið
með óþreyju eftir framhaldinu að
lestri loknum hverju sinni, og
enn varð að bíða í það minsta,
tvær vikur, þangað til blöðin
kæmu næst með póstinum. Svona
gekk það til í fásinninu á seinni
hluta aldarinnar sem leið; en sí
felt þyrsti mann i meira af þessu
tagi, og manni fanst óþarfi að
vera að draga sig á þessu hnoss
gæti, eins og blaðið gerði hverju
sinni, í miðju kafi, er atburðirnir
risu sem hæst í sögunni, með því
að segja: Framhald.
En hafi ísafoldarprentsmiðja
bestu þökk fyrir bókina.
Guðjón frá Brekku
Systkinin í Glaumbæ, eftir Ethel
S. Turner.
Leyndardómar fjallanna, eftir
Jón Björnsson.
Pjetur Pan og Van.da, eftir J. M.
Barrie.
Útg.: Draupnisút.gáfan.
UTGAFA barna- og unglinga-
bóka hefur sennilega aldrei verið
eins mikil að vöxtum og nú fyr-
ir þessi jól, og líklega aldrei eins
misjöfn að gæðum. Margt þess-
ara bóka er mjög ljettvægt lestr-
arefni, en meðal þeirra má þó að
sjálfsögðu finna margt góðra
bóka og hollra. Nokkuð hefur
brytt á því, að hafin hafi verið
útgáfa barnabókaflokka, en lítið
hefur að því kveðið til þessa.
Bókasafn barnanna er einn þess-
ara flokká, og virðist hafa verið
sjerstaklega vel vandað til þeirra
rriggja bóka, sem nú eru komn-
ar.
Fyrsta bókin í flokknum heitir
Systkinin í Glaumbæ og er eftir
enska skáldkonu, sem hefur get-
ið sjer mikinn orðstír fyrir ágæt-
ar barnabækur. Þetta er saga
fjölmenns systkinahóps á ástr-
ölsku heimili. Það cr einkar hug-
ljúf saga, skemmtileg og alvar-
leg í senn, rituð af næmum skiln-
ingi á börnum. Jeg hef heyrt
ýmsa láta í ljós andúð sína á
þessari bók. síðan hún kom út
hjer, jafnt börn sem fullorðna.
Móðir sagði við mig fyrir nokkr-
um dögum: „Já, við erum búin
að lesa hana öll, og okkur þykir
hún svo skemmtileg“. Það er eitt
óbrigðulasta einkennið, sem til
er um góðar barnabækur, þegar
fullorðna fólkið les þær með engu
minni ánægju en börnin. — Axel
Guðmundsson hefur íslenskað
pessa bók af alúð og skilningi.
Mál hennar er einkar lipurt og
hreint.
Onnur bókin i þessum flokki
heitir Leyndardómar fjallanna,
og er eftir Jón Björnsson, rithöf-
und. Hún var fyrst rituð á dönsku
en fjallar þó um íslenskt efni.
Þetta er fjörleg og viðburðarík
drengjabók, sem gerist að mestu
í sveit á Suðurlandi. Hún er heil-
brigð og skemmtileg í senn, og
drengjum finnst hún „spenn-
andi“. Hún ber þess þó nokkur
merki, að hún er rituð fyrir er-
lenda drengi, og er það fremur
til baga frá sjónarmiði íslenskra
drengja. Þessi bók hefur hlotið
miklar vinsældir erlendis, verið
þýdd á mörg tungumál og valin
í úrvalsflokka af kennurum og
uppeldisfræðingum.
Þriðja bókin í þessum flokki
er Pjetur Pan og Vanda eftir
skoska skáldið J. M. Barrie, sem
frægur varð fyrir skáldsögur sín-
ar og leikrit um síðustu aidamót.
Þessi barnabók mun þó vera
frægasta bók hans, enda hefur
hún :aáð geysilegum. vinsæidum
Bretlandi, svo miklum, að
Lundúnabúar hafa reist sögu-
hetjn bókarinnar, Pjetri Pan,
veglegt minnismerki í einum
stærsta og glæsilegasta skemmti-
garði borgarinnar. Þegar Walt
Disney gerði Ævintýrabók sína,
þar sem harín endursagði og
myndskreytti nokkur frægustu
ævintýri heims, valdi hann þar
á meðal söguna af Pjetri Pan.
Þetta er líka afburða góð barna-
bók og snilldarlega rituð. Höf-
undurinn gefur glögga sýn í hug-
myndaheim barnanna á því
þroskaskeiðj, er þau geta lifað
sig inn i heim ævintýranna, þar
sem ótrúlegir hlutir geta gerst
vegna þess, að þau eru ekki enn
þá farin að lúta þvi lögmáli or-
saka og afleiðinga hins ytra
heims, sem leggur cvo víða stein
í götu þeirra, sem eldri eru. í
þessum heimi getur allt gerst,
enginn hlutur er ómögulegur,
alltaf til ráð í öllum vanda. Það
er hinn gullni heimur æskunn-
ar. Höfundurinn sýnir börnun-
um ekki aðeins inn í þennan
ævintýraheim, heldur laiðir þau
sjálf inn í hann. Lætur þau ekki
aðeins vera áhorfendur, heldur
einrtig þátttakendur. Hann lætur
börnin lifa einföldu og venjulegu
lífi, en losar þau þó við allar
hömlur, sem hefta flug óska
þeirra og hugmynda. Þetta er
bók, sem er alveg sjerstaklega
vel fallin til þess að þroska hug-
myndaflug barnanna, og hæfir
öllum bornum 8—12 ára, jafnt
drengjum sem stúlkum. — Sigríð
ur Thorlacíus hefur íslenskað
bókina og tekist það mjög vel.
Þessar þijár fyrstu bækur í
Bókasafni barnanna eru ágæt
byrjun, og má vænta góðs af bví,
ef áframhaldið verður þar eftir.
Þær eru allar vel valdar og frá-
gangur þeirra smekklegur og
vandaður. Þær eru bundnar í
samstætt band, og eí næstu bæk-
ur verða í sams konar búningi,
er þarna kominn vísir að vönd-
uðu Qg snotru bókasafni fyrir
barn. Það er mikilsvert að gefa
börnum góðar bækur í góðum
búningi, sem geta farið vel í
litlum bókaskáp og orðið vísir
að bókasafni, sem barnið hirðir
og annast af umhyggju.
A. K.
Géðar bamabækur
FRAM til skamms tíma var hjer
ekki völ á öðrum barnabókum en
þeim, sem þýddar voru af erlend-
um málum. Var þá ýmislegt kall-
að barnabækur, þótt það væri
alls ekki hæf lesning fyrir börn.
Einu sinni fór jeg eftir auglýsing-
um og kevpti tvær bækur, sem
mikið hafði verið gumað af hve
góðar væri iianda börnum, og
ætlaði að gefa þær á jólunum..
Til allrar hamingiu varð mjer
samt litið í þær, áður og afleið-
ingin varð sú, að hvoruga bókina
þóttist jeg ge.ta barni gefið.
Ekki á nú þetta við um allar
þýddar barnabækur, en um hitt
eiga þær flestar sammerkt, að í
þeim er framandi hugsunarhátt-
ur, sem oft oe tíðum er ekki rjett
að bera á borð fvrir íslensk börn,
enda þótt ekki verði sagt að hann
geti haft snillandi áhrif á þau.
Gróður heimahaganna verður
altaf farsælastur.
Þrð er því g’eðilegt að nú á
soinni árum eru farnar að koma
fram alíslenskar barnabækur, og
þessar línur eru ritaðar til að
benda fólki á þrjár slíkar bækur,
sem eru nýkomnar.
Fyrst má nefna ..Sögurnar
bennar mömrnu" eftir Hannes J.
Magnússon skólastjóra á Akur-
pvri. Áður komu út eftir sama
höfund „Sögurnar hans pabba“
og bestu meðmælin með þeim eru
þau, sem höf. getur um í formála
þessara bóka. Hcmn hitti fjögra
ára dreng og höfðu sögurnar ver-
ið lesnar fvrir hann um jólin.
Þegar drengurinn vissi að þarna
var höfundurinn kominn, sagði
hann: „Þá ætla jeg að kyssa þig
fyrir sögurnar“.
Önnur bókin heitir „Adda og
litli bróðir.‘* Þessi saga er samin
í smábarnaskóla á Akureyri og
hún er með mörgum myndum
eftir listamann, sem kallast Jó-
hannes Geir. Myndirnar eru við-
vaningslegar, en það gerir ekkert
til. Þær eru í eðli sínu svo skemti
lega sannar. að þær munu falla í
geð barna. því að þau skilja slíkt
tfetur heldur en listareglur nú-
tímans.
Þriðja bókin er eftir Ragnheiði
Jónsdóttur og heitir „Dóra og
Kári“. Þetta er bók handa ungum
stúlkum og er þriðja „Dórubók-
irt“, sem út kemur. Hinar fyrri
hafa náð beim vinsældum og feng
ið svo góða dóma, að ekki þarf.J
annað en benda á þessa. riBfJ
Allar þessar bækur er fólki:
óhætt að kaupa og gefa börnujn
sínum, án þess að hafa lesið þær.
áður. — Á. •