Morgunblaðið - 14.07.1948, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 14.07.1948, Blaðsíða 14
14 MORGVffSLA&I 9 Miðvikudagur 14. júlí 1948. KENJA KONA éJftir ÍSen 'Wiita mó 127. dagur Dan, dreptu þá. Dreptu þá, ef þjer^þykir vænt um mig“. Dan gat ekki svarað. John sagði alvarlegur: „Jenny, þú segir meira en þú ætlaðir“. „Jeg segi ekki helminginn af cllu því, sem mig langar til og sem jeg ætlaði að segja“. Rödd hennar var lág og ógnþrungin. „í>að er ekki nóg að drepa .þá. Þeir eiga að kveljast lengi, lengi áður en þeir fá að deyja“. John hristi höfuðið. „Þú ert írá bier af harmi. Þú talar ekki út frá hjartanu, Jenny. Þú tal- ar um að bróðir drepi bróð- ur. Þú ert viti þínu fjær af reiði. Trúðu mjer“. Dan starði á hana, í þeirri von, að hann sæi einhvern vott um uppgjöf, en hann sá ekk- ert í augum hennar annað en hatur og æðisgengin ofsa. Hún talaði rólega og dró seiminn, „En kæri John, þú veist að jeg er alveg dómbær á allar athafnir — viðvíkjandi sárs- auka og dauða“. Með orðum sínum gaf hún eitthvað ósegjanlega óhugnan- legt og viðbjóðslegt í skyn. Dan sá, að jafnvel föður hans brá. Ostjórnlegur ótti greip Dan. Hann þoldi ekki við lengur í stofunni, Hann tók til fótanna cg flýði, Um leið og hann hljóp út um dyrnar, heyrði hann að faðir hans gekk hröðum skref- um að stól móður hans, eins cg til að leggja hendur á hana. En hann þaut út um dyrnar, eins hart og hann gat. 5. Dan var liðsforingi yfir flokk 75 manna. Hann fór frá Bang- fcr 3, júlí til að taka við starfi sínu í hernum. Og í meira en tvö ár, sá hann hvorki Jenny eða föður sinn. 2. herdeildin hafðr komið til Washington 31. *naj. Þann 3. júlí var hún kom- én til Falls Church í Virginía i- -tæka tíð til að -berjást við her Suður-ríkjamanna við Bull ftun. Þangað fór Dan beina leið. Um fimmtíu menn dóu eða særðust í þeirri orustu. Um veturinn voru þeir í Halls Hill, tóku þátt í umsátrinu um York town og börðust við Hannov- er Court House. Þeir voru orðn ir vanir hermenn og vissu hvað stríð var. „Sjö dagana ógn- þrungu“ vorii þeir einnig á fremstu víglínu og sömuleiðis við Malvern Hill. Við Manass- es, þegar völdin voru fengin t hendur Pope, kunni hann ekk ert með þau að fara, og sig- urínn var farinn að sýnast Suð ur-ríkjamönnum vís. En þá var McLellan kominn aftur og und ir handleiðslu hans fór Norð- urríkjamönnum að vegna bet- ur. Hann breytti allri herskip- aninni og það kom í ljós í or- ustunni við Antietam, að sú breyting var til batnaðar. Þar var 2 herdeildin höfð til vara. En við Sheperdstown urðu þeir fyrir miklu manntjóni, þegar tilraun var gerð til að komast yfir Potomac. Og við Fredriks- burg í desember misstu þeir aftur marga menn. Síðasta stór orustan, sem þeir tóku þátt í var við Chancellorsville í maí- mánuði 1863. Allan þennan tíma fjekk Ðan brjef að heiman. Frá föð- ’ ur sínum og móður og frá Meg og Beth, og öðrum kunningj- um. Brjef Jennyar voru full af hatri til Suðurríkjabúa. En Dan gat ekki verið á sama máli og hún. Eftir að hafa átt í or- ustum við þá, hafði hann lært að bera virðingu fyrir þeim. Brjefin frá Meg voru blátt á- fram og skemmtileg. Hún mint- ist varla á stríðið. En Beth skrifaði stirðleg brjef og óeðli- legar frásagnir, eins og hún hafði. lært í skólanum. Brjefin hennar voru mjög ólík henni sjálfri, því hún var ekki hátíð- leg í framkomu, heldur mjög eðlileg. Þau báru þess vott, að hún hafði skrifað þau upp aft- ur og aftur og bætt við og sleppt úr því sem henni þótti við eiga. Hún byrjaði bjefin: „Kæri vinur“, og skrifaði und- ir: _,,Frá vinkonu þinni Beth“. Hún sagði að föður hans liði vel 1 og móður hennar virtist einnig j líða betur, henni sjálfri liði vel og hún vonaði að honum liði vel. Hún skrifaði um píanó- j kennslustundirnar og söngtím- ana og hvað hún og móðir henn ar saumuðu mikið fyrir her- mennina. Hún minntist á veðr áttuna og vini hans, sem hún hafði hitt, og fullyrti að þeim liði vel. Hún minntist sjaldan á stríðið og aldrei á orustur, sem voru um garð gengnar. Hún sagði, að allir vonuðu að stríðið mundi bráðum hætta og hún vonaði, að honum liði vel. Brjef hennar voru hvorki fróð- leg nje skemmtileg, en Dan þótti gaman að þeim, því hún skrifaði honum altaf með jöfn um millibilum. Einu sinni sagði hún: „Jeg er hrædd um, að þú, sem tekur þátt í svona mikil- vægum atburðum, getir ekki haft áhuga á þessum ómerki- legu brjefum mínum“. En hann svaraði: „Brjefin þín eru á- gæt. Beth. Jeg gleypi í mig hvert einasta orð, sem í þeim stendur. Jeg vildi, að jeg fengi brjef frá þjer á hverjum degi“. Eftir því. sem lengra leið, varð hann var við breytingu á brjefum hennar. Hann fann, að það mundi vera af því að hún væri orðin þroskaðri og hann sá eftir því að hafa ekki haldið saman brjefunum, sem hann hafði fengið fyrst, til að bera þau saman við þau seinni. í lok ársins 1861 fór hann að , geyma öll brjefin frá henni. j Hann hafði altaf safnað sam an brjefum föður síns, og las þau yfir aftur og aftur. Ekki j vegna þess, að hann hefði svo í mikinn áhuga á því, sem í þeim stóð, heldur vegna þess, að honum fannst faðir hans koma nær honum. John skrifaði hon- um samviskusamlega um allt sem skeði í Bangor, sem hann hjelt að sonur hans gæti haft ánægju af. Eftir orustuna við Bull Run fjekk Dan brjef frá föður sínum, þar sem herdeild- in hjelt kyrru fyrir í Fort Cor- coran. í brjefinu var úrklippa úr blaði, þar sem fordæmd var andstaða dagblaðsins „Demo- krat“ í Bangor, og önnur úr- klippa fylgdi með úr Suður- ríkjablaði, þar sem „Demokrat- anum“ var hælt fyrir að þora að segja sitt álit á Lincoln og fylgismönnum hans. „Þessar úrklippur sýna þjer, að „Demokratinn“ breytti ekki um tón eftir að þú varst far- inn“, skrifaði John. „Herra Emery hjelt áfram að þvæla um landssvik, þangað til hann fjekk makleg málagjöld. Stet- son borgarstjóri sá að einhver uppþpt voru í aðsígi og reyndi að koma í veg fyrir þau. En einn aaginn kom hópur manna inn í prentsmiðjuna, þegar Emery og allir aðrir starfsmenn hans höfðu farið út til að snæða kvöldverð. Vjelarnar hans voru eyðilagðar og papp- írnum og öllu lauslegu var fleygt út um gluggann og út á götu. Prentsmiðjan var uppi á fjórðu hæð, svo þú getur ímynd að bjer að allt sem út t^m gluggann fór eyðilagðist. Svo 'j brenndu þeir allt til ösku, sem brunnið gat og köstuðu hinu í ána. Emery kom að og reyndi að stöðva skemmdarverkin, og á tímabili leit út fyrir að þeir mundu ráðast á hann líka, en honum var bjargað undan. Jeg hef heyrt að hann hafi forðað sjer fá Bangor. Það hefur I heyrst lítið í Lebbeusi í „Stjörn | unni“ síðan. Jeg er á móti of- j beldisverkum en þegar stríð er, ■ verður maður að vera öðrum hvorum megin. Jeg var á móti því, að þetta stríð yrði hafið. En bað er ekki okkur að kenna, að það byrjaði. Og úr því, sem komið er, vildi jeg helst mega sjá okkar málsstað sigra“. John sagði honum frá mörgu öðru. Hann sagði honum fá veð reiðunum sem haldnar höfðu verið í Trotting Park daginn eftir að Dan fór að heiman. í „Whig and Courier“ voru birt skilaboðin frá Lincoln, þar sem hann sagði, að það vantaði 400.000 menn í herinn og 400. 000.000 dali í stríðskostnað. „Móðir þín og Meg og Beth og jeg fórum að hlusta á frú Char- lottu Varian James syngja í Norombega Hall“, sagði hann. „Beth sagði, að hún syngi ekki vel, en móðir þinni þótti gam- an og það var klappað mikið á eftir. í „Whig and Courier“ er skrifað um, að það ætti að gera einhverjar ráðstafanir gegn sjóræningjum úr Suður- ríkjahernum, sem ræna hjer við strendurnar“. Það komu fram ásakanir fyrir illa með- ferð á föngum hjá Suðurríkja- mönnum efti orustuna við Manassas, en John lagði ekki trúnað á þann orðróm. Flestir ! klöguðu yfir því, að herstjórn Norðurríkjanna ljeti herdeildir sem í voru 40 þúsund manns, ráðast á miklu fjölmennari heri Suðurríkjamanna. Listinn yfir særða og fallna frá Bangor hafði birst í blögunum, og íbú- arnir urðu margir fyrir þungu i áfalli, en báru það vel. Ríkið ’ borgaði tuttugu og tvo dali til ' uppgjafahermanna. Leikflokk- ur kom til Bangor og hjelt sýn ingar, en fáir sóttu þær. Árið 1862 var í fyrsta sinn höggvið meira greni en fura. Dan fannst eins og hann heyrði föður sinn tala, þegar hann las brjefin frá honum. Þau voru bæði skemmtileg og fróð- leg. Um vorið 1862 skrifaði John. að viðskiptin væru lítil. Skinin, sem höfðu komið til Banaor. voru komin niður í 17 hundruð, helmingi færri en árið 1860. Eftirspurnin eftir timbri var mjög lítil. ísinn fór af ánni 18. apríl og það þurfti að bera grjót á brýrnar, Svört og hvít Austurlenskt ævintýri. 5. Fylgdu mjer, sagði maðurinn. Teldu þrepin, þau erij 1vö hundruð og fimmtíu þangað til við erum komnir niður. Þeir hjeldu nú niður og þegar þeir höfðu talið tvö hundruð og fimmtíu þrep voru þeir staddir í hvelfingu sem lítill silf- urlampi lýsti upp með daufu Ijósi. Það var kalt þar og súgur svo að Fírusi fannst sem kalt vatn rynni milli skinns og hörunds, og honum var nú ekki farið að lítast á hlikuna. Það verður betra, þegar við komum lengra sagði leiðsögu- maðurinn og þeir gengu nokkra stund eftir dimmum g: mgi. Skyndilega dró leiðsögumaðurinn tjald til hliðar og dýrð-> leg sjón mætti augum þeirra. Fírus prins varð undrun lostinn. — Þvílíkan auð hafði hann' aldrei augum litið, og aldrei dreymt um. — — Gólfið var lagt hell- um úr jaspis, lárviðarsteinum og marmara, veggirnir voru úr slípuðum glerhöllum, ópölum og graníti, sem endurspegl- uðu ijósadýrðina í margskonar litbrigðum. Og á veggjunum var skraut úr gulli og perlum. Meðfram veggjunum loguðu ljós á stórum kristalstikum. Þvílíka stórkostlega fegurð hafði Fírus prins aldrei sjeð. ★ Þegar þeir höfðu gengið tvö hundruð og fimmt-u skref eftir þessum gangi varð fyrir þeim fortjald úr silki. Leiðsögumaðurinn svipti því til hliðar og Fírus sa fyrir innan það lítið herbergi, sem var upplýst af stórri krystalls ijósakrónu. 1 ljósflóðinu kom hann auga á gamlan mann, hvíthærðan með hvítt skegg, sem náði. niður á gólf. Gamli maðurinn sat á stól sínum bak við skrifborð og þegar þeir stigu inn leit hann hægt upp og sagði: Velkominn Fírus prins, velkominn Mirkundur. Setjist niður. Báðir fengu sjer sæti og gamli maðurinn klappaði saman lófunum. Einn veggur herbergisins opnaðist og stúlka kom út úr honum. Hún hjelt á bakka með þremur vinglösum og skál með ferskjum og vínberjum. Gerið svo vel, sagði gamli maðurinn. Á eftir skulum við tala um erindið. Fírus drakk eitt vínglas og borðaði af ávöxtunum. Svo mikinn guðaveig og jafn góða ávexti hafði hann aldrei Fyrirmyndar faðir. ★ Eftirfarandi samtal átti sjer stað milli stúlku, sem sótti um vinnukonustöðu og tilvonandi húsmóður: — Kunnið þjer að búa til veislumat? spyr frúin. — Nei. — Kunnið þjer þá venjulega matreiðslu? — Nei. — Kunnið þjer að sauma? — Nei. — Getið þjer þá gert venju- leg heimilisstörf ? — Nei. — Búið um rúmin eða þveg- ið diskana? — Nei. — Svo? sagði frúin og var nú farið að síga í hana, — hvað kunnið þjer þá eiginlega að gera? — Mjólka hreindýr. ★ — Maturinn er alveg dásam- legur. Þið hljótið að hafa gaml an heimiliskokk? — Já, já, hann hefir verið hjá okkur 10—12 máltíðir. ★ — Mynduð þjer kalla á hjálp ef jeg kyssti yður? — Þurfið þjer á hjálp að halda? ★ Hann: — Jeg tók þá ákvörð- un fyrir löngu, að kyssa hverja þá stúlku, sem er með þessa asnalegu upphrópim: En gam- an. Hún: — En gaman. ★ Hann: — Hvað segirðu, ef jeg kyssti þig? Hún: — Á meðan gæti jeg að sjálfsögðu ekkert sagt. ★ Eiginkonan: — Stundum óska jeg þess, að jeg væri karlmað- ur. Eiginmaðurinn: — Hvenær helst? Konan: — Þegar jeg geng framhjá hattaverslun og hugsa um bað, hvað hamingjusama jeg gæti gert konunu mína að- eins með því að gefa henni einn lítinn hatt. KAdPI GULL hæsta verði. SIGIIRÞÓR. Hafnarstrætl 4. «|(ui getu/ paB <ekki — Þá hverf

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.