Morgunblaðið - 12.11.1948, Blaðsíða 2

iUORGUNBLAÐIÐ
Föstudagur 12. nóv. 1948*
ÍjA ndnamabok ISLANDS I
vi'd'hafnarútgáfu kemur út á
full vetöisdaginn, 1. desember.
fSiuar Arnórsson prófessor hef
ur unnið að því nú um langt
r.keiab búa Landnámabók ís-
taudíí til útgáfu fyrir Helga-
fell og kemur hún nú loks út.
tJígáfa þessi er með alt öðrum
tlættí en fyrri útgáfur af ritr
um þeirn, sem til eru um land-
n.ii.. Isíands og mun auka að
stórum mun áhuga alþýðu
tnanna til þess að kynnast
t»«* .• sjerstœða riti, sem í raun
og yeru mætti kalla íslensk-
así állra bóka þjóðarinnar og
eú tiök íslensk, sem hver góður
Íslendiíigur teldi sjer skylt að
eiga, bókina, sem segir frá því
fiverjír námu hjer land og
tivar þeir reistu sjer fyrst bú,
tivernig landið leit út þegar
fyr stu skipin sigldu hingað að
landi og hvernig þessir menn
skiptu með sjer landinu, auk
ýmsra merkilegra upplýsinga
um landið og fólkið.
Einar Arnórsson prófessor
fiefur sýnilega lagt geysimikið
Starf 1 að undirbúa þessa út-
gáfu, þar sem hægt er að lesa
I oi.au frásÖgu allra ritanna.
sot: um landnámið fjalla án
að þurfa að trufla lestur-
inn riieð eilífum samanburði
við neSammálsskýringar. — í
þemaci útgáfu er Landnáma-
bóldn heillandi lestur frá
byrjuu til enda og verður út-
gáfa hennar áreiðanlega til
þess að kynna þjóðinni þetta
einstaka rit, í heimsbókmentun
um.
En þessari útgáfu fylgir
annað, sem stórlega mun auka
gildi hennar. Þeir Asgeir
Böðvarsson, kortagerðarmaður,
og Einar Arnórsson, hafa gert
nýtt kort af landinu, nærri 3
fermetrar að stærð, en skift í
tólf minni kort. Kört þetta
mætti kalla Landnámakort ís-
lands, því auk helstu staðar-
heita, er nafn hvers landnáms
manns prentað inn á kortið og
landinu öllu skift í landnám.
Geta nú þeir íslendingar, sem
ferðast um landið sitt áttað sig
á því hvenær þeir aka inn í
landnám hvers iandnámsmanns
■og skoðað staðinn þar sem
hann hefur valið sjer fyrsta
bústað. Það er lítill vafi á því
að þetta kort munu hinir
mörgu ungu menn og konur,
sem ferðast um landið hafa
með sj.er á ferðum sínum. —
Kortin eru í snoturri ljerefts-
möppu. Kortin eru prentuð er-
lendis og öil í litum.
í þessum mánuði eru 800 ár
frá dauða Ara fróða og er vel
til fallið að þessi vandaða út-
gáfa af því verki, sem margir
mur.u telja fyrst og fremst
hans verk. skuli koma út ein'-
mitt núna. Með þessari útgáfu
er honum reistur veglegur
minnisvarði.
emplarar gangast fyrir
4 íræðslu- og skemmti-
kvöidum
STöRSTÚKA íslands, Þingstúka Reykjavíkur og Umdæmis-
Etúffan nr. 1 hafa ákveðið að halda fjögur fræðslu- og skemmti-
lcvöld í næstu viku hjerna í Reykjavík. Verða kvöldsamkomur
tessar í Fríkirkjunni, Dómkirkjunni, Tjarnarbíó og Gamla Bíó,
og verður vel til þeirra allra vandað.
h. ö'j; mun sr. Árni Sigurðs-
spn flytja ávarp, en ræður
Fyrsta kvöldsamkoman verð-®------------------------------
«r þt’iðjudaginn 16. þ. m. í Frí- ÍBrynjólfur Jóhannesson skemta
kirlfjunní. og hefst kl. 8.30 e. þar og kvikmynd verður sýnd.
Fjórða og síðasta samkoman
verður í Dómkirkjunni föstu-
flyí^a Eysteinn Jónsson, mennta jdaginn 19. nóv., og hefst kl.
málaráðherra og dr. Alexander 8,30. Sr. Kristinn Stefánsson,
Jwhajineoson, rektor Háskólans. stórtemplar og sr. Sigurbjörn
Ffinar Scurluson syngur þar ein- , Eínarssor,. dósent, flytja þar
söng, kirkjukórinn syngur, ræður. Dr. Páll ísólfsson leikur
JÞóra Eorg Einarsson, leikkona orgelsóló, Sigurður Skagfield
les upp og Sigurður ísólfsson1 syngur einsöng og að lokum tal
leikpr orgelsóló.
Onfmr kvöldskemmtunin verð
ur iBÚSvikudaginn 17. nóv. í
Tj trnarbíó og hefst kl. 7 síð-
dcgis. Þar flytja þeir ræður
Álfreð Gíslason læknir. og
Erimgur Pálsson yfirlögreglu-
Jþjórui. I? i. annast Alfreð Andrjes
son .j! . ntiþátt og loks verð-
ui kvil; ayndasýning.
Fimrriudaginn 18. nóv., verð
ur ,.Vv.. þiiðja samkoman í
Gnúil ■ oíó, og hefst kl. 7 síðd.
*»ar . Lycja ræður Ingólfur Þor-
kel,-: formaður Sambands-
bindmdisfjelaga í skólum og dr.
Broddi Jóhannesson. Þá mun
ar sr. Bjarni Jónsson.
Ókeypis aðgangur er að öll-
um samkomunum að þeirri í
Gamla Bíó undanskilinni, en
þar kostar hann 5 krónur.
fSIIIIIVIIIIIIIIIIIVI
Mig vantar gott
strax, helst í' aú’áturbæn-
u:r. eða liliðarhverfinu.
Uppl. í símá 1439,
Eins.og kunnugt er réðust
nokkrir læknar og fleiri áhuga
menn í það fyrir 2—3 árum að
gera tilraun til að reka mjólk-
Urbú í Laxnesi. Bæjarstjórninn;
var Ijóst; hve mikil nauðsyn'
var að styðja hverja tilraun
tii að bæta úr því eindæma
hneykslisástandi rnjólkurmál-
anna, sem Framsóknarmenn
hafa staðið fyrir í 14 ár hjer
í höfuðstaðnum. Bæjarstjórnin
samþykti því í fyrra með sam-
hljóða atkvæðum að ganga í á-
byrgð fyrir alt að 200 þús. kr.
láni fyrir mjólkurbúið í Lax-
nesi, gegn veði í eignum þess.
Þessi ábyrgðarheimild hefir
ekki verið notuð að fullu, held
ur hefir bærinn ábyrgst 140
þús. kr. lán fyrir fjelagið. Fje-
lagið hefir hingað til staðið í
skilum með það lán og bærinn
því ekki orðið fyrir neinum
búsifjum af ábyrgðinni.
Þessi ábyrgð var samþykt
með samhljóða atkv. Sjálf-
stæðismanna, sósíalistaflokks-
ins og Alþýðuflokksins í bæj-
arstjórn. Fulltrúi Framsóknar
greiddi ekki atkvæði á móti til-
lögunni,
Tíminn, Alþýðubiaðið og
Landvörn hafa nú um hríð
skrökvað því upp, að bæjar-
sjóður hafi lánað fyrirtækinu
250 þús. til 650 þús. kr. Alþýðu
blaðið mætti minnast þess, að
flokkur sá, sem það þjónar,
greiddi atkvæði með fyr-
nefndri ábyrgð, en það sann-
ast á blaðinu: Ekki sjer hann
sína menn, svo hann ber þá
líka. Tíminn ætti að reyna að
gera grein fyrir því, hvers-
vegna mjólkursölumálin í
Reykjavík eru í meiri niðurlæg
ingu og aumingjaskap en þekk-
ist annarsstaðar á bygðu bóli.
Og „Landvörn“! Henni dettur
engum í hug að svara fremur
en Ófeigi og Speglinum.
laust við ísaljörð
síðan á sunnudag
SAMKVÆMT fregn frá ísafirði
hefur nú verið talsambandslaust
við bæinn síðan á sunnudags-
kvöld. Ríkir mikil óánægja á
ísafirði með hinar tíðu símabil-
anir jafnan er haustveður hefj-
ast. Finnst bæjarbúum og ná-
lægum byggðai’lögum öryggis-
leysið í símamálunum óþolandi.
Þess hefir ekki orðið vart að
neitt væri gert til þess af hálfu
símamálastjórnarinnar að koma
þessum málum í viðunandi
horf.
lepr 1. des.
iiifimiimMiiHiaiiiiintiimiiiiiiimi
NOKKUR breyting hefur orðið
á ferðaáætlun hollenska skák-
meistarans dr. Emve og kemur
hann væntanlega hingað með
flugvjel frá Loftleiðum, þriðju-
daginn 1. desember,
Óvíst er hve langa dvöl dr.
Euwe hefur hjer í Reykjavík,
en hjeðan fer hann til Banda-
ríkjanna og mun hann víða tefla
þar. Frá Bandaríkjunum fer dr.
Euwe í skákför til Suður
Arneríku,
LLtihnótleg afbrýði
ðubíaðsins
r með skætmg vegna nummgs
rjetilælismáls
1
EINS og frá hefur verið skýrt hjer í blaðinu hafa þrír Sjálf-
stæðismenn, þeir Gunnar Thoroddsen, Jóhann Hafstein og Sig-
urður Bjarnason flutt á Alþingi frumvarp um þá sjálfsögðu
breytingu skattalaga að eignaauki vegna aukavinnu einstaklinga
við eigin íbú.ðir skuli ekki skattlagður. Frumvarp þetta hefur,
orðið mjög vinsælt vegna þess ranglætis, sem margir einstak-
lingar e.r lagt hafa á sig mikið erfiði til þess að eignast þak
yfir höfuðið, hafa orðið fyrir af hinum þröngsýnu ákvæðum
gildandi skattalagaákvæða. >
Alþýðublaðið óánægt.
En Alþýðublaðið er ekki
meðal þeirra, sem fagna tilraun
inni til þess að afnema þetta
rangláta ákvæði. Það birtir í
gær skætingsgrein, þar sem
Sjálfstæðismenn eru ásakaðir
fyrir að hafa stolið hugmynd-
inni um flutning frumvarps sín
frá milliþinganefnd í skatta-
málum. Er svo að sjá að blaðið
sje fokreitt yfir flutningi máls-
ins!!
Um þessa lítilmótlegu af-
brýði Álþýðublaðsins er að
sjálfsögðu óþarfi að fjölyrða.
En þess verður þó að geta að
því fer svo fjarri að flutningur
umrædds frumvarps sje í
nokkru sambandi við störf milli
þinganefndar þeirrar, sem nú
vinnur að endurskoðun skatta-
laganná.
Aðkallandi breyting.
Landsfundur Sjálfstæðis-
flokksins, sem haldinn var á
Akureyri í sumar samþykkti að
fela þingmönnum flokksins að
beita sjer fyrir þessari breyt-
ingu skattalaga á næsta Alþingi.
Greindi fulltrúa á fundinum
ekki á um það að hún væri sjálf
sögð og eðlileg. Það er þess-
vegna í beinu áframhaldi af
meðferð málsins á Landsfund-
inum, sem málið er nú lagt fram
á Alþingi.
í öðru lagi má á það benda
að fullkomin óvissa ríkir um
tillögur milliþinganefndarinn-
ar. Það er einnig vitað að um
þær muni rísa deilur er þær
koma til kasta Alþingis ef sam
komulag tekst þá um að leggja
þær þar fram. Þess gat því orð-
ið langt að bíða að hið rang-
láta skattalagaákvæði yrði af-
numið ef bíða hefði átt sam-
komulags um heildarendurskoð
un þessarar fjölþættu og um-
deildu löggjafar.
Sjálfstæðismenn töldu að
nauðsyn bæ.ri til þess að hraða
fyrrnefndri breytingu. Þess-
vegna fluttu þeir frumvarp sitt
nú.
Nöldur Alþýðublaðsins í þessu
máli sýnir greinilega, hversu
pólitískur metingur getur hlaup
ið með menn í gönur. Vonandi
snýst þó hvorki það nje flokkur
þess gegn þessu sjálfsagða rjett
lætismáli.
Fyrsla umferð Skák-
þingsins
4
r!
I FYRRAKVOLD hófst Skák'-
þing íslendinga og var þá teflt
í meistara- og fyrsta flokki. I
meistaraflokki verða tefldar 9
umferðir, en í fyrsta flokki II.
í meistaraflokki fóru leikar
svo að Hjalti Elíasson og Þórð-
ur Þórðarson gerðu jafntefli,
svo og þeir Hafsteinn Gísla-
son og Jón Ágústsson. Biðskák-
ir urðu hjá þeim Bjarna
Magnússyni og Pjetri Guð-
mundssyni og Óla Valdimars-
syni og Steingrími Guðmunds-
syni. Jón Kristjánsson átti frí.
í fyrsta flokki vann Halldó?
Jónsson Margeir Sigurjónsson,
Sæmundur Kjartansson vann
Hauk Sveinsson og Óskar Sig-
urðsson vann Anton Sigurðssorí.
Jafntefli var milli Ólafs Ein-
arssonar og Magnúsar Vilhjálmg
sonar og biðskák hjá Ingimu-ndJ
Guðmundssyni og Kára Sól-
mundarsyni. Eiríkur Marelssoií
átti frí. f
í gærkveldi voru biðskákíf
tefldar og mun önnur umferð
verða tefld í kvöld. I
LONDON — Ung stúlka frá Suður-
Ameríku fpr á dögunum í ranga. bið
röð á La Gúardia flugvellínum í New
| York, og flaug til London, en.ekki til
I San Juan, í Argentinu, eins og liún
■ hafði ætlað sjer. Hún hafði ekkert
i vegabrjef, engan farangúr og gat ekki
] talað ensku.
smjör á kr. 32,75 kg
VIÐSKIPTAMÁLARÁÐU-
NEYTIÐ tilkynnir, að leyfilegí
sje að selja erlent smjör ó-
skamtað á sgma verði og Fram-
leiðsluráð landbúnaðarins hef-
ur ákveðið fyrir íslenskt smjör,
en það er kr. 30,60 í heildsölU
'og kr. 32,75 í smásölu.
g, ] »
— AllsfierjarþingiS
Frernh. af bls. 1 ■
inn, svaraði kínverksa fulltru-
anum, og sagði, að hvort seffi
stjórnarherirnir kínversku
yrðu minkaðir um einn þriðja
eða ekki, þá myndu þeir altaf
bíða ósigur fyrir alþýðunni í
landinu. Hann kvað það „sví-
virðilegar lygar“, að Rússan
hefðu þjálfað japanska stríðs-
fanga og sent til Kína. I
iiiiiiiiiiHiiiiiiimimiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiQiiii|||||||||||||||
j TIl s@la
í 3 kápur og kjóll, stórt
í númer, og smóking á I
i meðal mann, alt sem \
I nýtt, á Hringbraut 103, í
í 3. hæð.
iiiiiimiimiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiimmmmmituiiiiiniUMl