Morgunblaðið - 13.04.1949, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 13. apríl 1949.
C
Verkfall Vörubílsfjórafjel-
agsins Þróttar í Reykjavík
í MORGUNBLAÐINU, sem út
kom í dag, 12. þ. m., er greinar-
gerð frá stjórn Vörubílstjóra-
fjelagsins Þróttar hjer í bænum
viðvíkjandi yfirstandandi verk-
falli fjelagsins.
Með því að greinargerð þessi
er að ýmsu leyti á þann veg að
hún gefur ekki rjetta mynd af
verkfalli þessu, tildrögum þess og
aðgerðum af hendi ,,Þróttar“ í
sambandi við það, tel jeg rjett
að skýra frá því, sem hjer skal
greina.
H. F. Eimskipafjelag íslands
hefur haft samning nú í nærfellt
tvö ár við umráðamenn flutninga
til Keflavíkurflugvallarins. I
Keflavík eru mjög erfið afferm-
ingarskilyrði. Þessi slæmu hafn-
arskilyrði í Keflavík eru m. a.
tilefni þess að Eimskipa-
fjelagið hefur samið um
flutning á vörum til Keflavíkur-
flugvallar alla leið frá fíew York
til flugvallarins, á öllum tíma
árs, og í framkvæmd hefur þetta
orðið þannig að vörurnar hafa
verið affermdar hjer í Reykjavík
og þeim síðan ekið hjeðan til
Keflavíkurflugvallar. Byrjuðu
flutningar þessir í maímánuði
1947 og hefur frá upphafi verið
hagað þannig að Eimskipafjelag-
ið hefur bæði flutt vörurnar á
2V2 smálesta vörubifreiðum sín-
um, en fjelagið á nú 4 slíkar
vörubifreiðar, og á vjelarlausum
vagni, svonefndum „sleða“, sem
ber 16 — sextán — smálestir, en
,,sleði“ þessi er dreginn af drátt-
arbil. En auk þess hefur Eim-
skipafjelagið haft 10—15 Þróttar-
bíla í flutningum þessum.
Þannig hefur þetta verið fram-
kvæmt síðan í maímánuði 1947
án þess að vörubílstjórafjelagið
Þróttur hafi nokkru sinni átalið
að Eimskipafjelagið notaði sínar
eigin vörubifreiðar og önnur eig-
in flutningatæki til þessara vöru-
flutninga hjeðan til Keflavíkur-
flugvallar, og allan þenna tíma
hefur þó Vörubílstjórafjelagið
Þróttur haft samning við Vinnu-
veitendasamband íslands þar sem
svo er ákveðið í 2. gr. að samn-
ingurinn „skerði í engu rjett
fjelagsmanna Vinnuveitendafjel-
agsins til að nota í eigin þjónustu
bifreiðar sínar“.
Á síðastliðnu hausti krafðist
hið ameríska firma, sem hefir
með höndum framkvæmdir á
Keflavíkurflugvelli, þess að skip
er flyttu vörur þangað færu
framvegis með vörurnar beint til
Keflavíkur og skiluðu þeim á
bryggju þar, í stað þess að skipa
vörunum upp í Reykjavík og síð-
an aka þeim suður eftir. Kvaðst
firmað hafa í höndum tilboð um
flutningana bæði frá amerískum
'og íslenskum aðilum, þar sem
boðist var til þess að flytja vör-
urnar beint til Keflavíkur og
skila þeim þar.
Fóru þá xramkvæmdastjóri og
skrifstofustjóri fjelagsins til New
York til þess að reyna að ná
samningum við hið ameríska
firma um að halda flutningunum
áfram meö sama fyrirkomulagi
og undanfnrið, þ. e. að skipa vör-
unum í land í Reykjavík og flytja
þær á bílum hjeðan til Kefla-
víkur.
Eftir mikið þjark tókst fram-
kvæmdastjóra Eimskipafjelagsins
að ná samningum um það að
flutningarnir færu fram um
Reykjavík. En vegna samkeppni
varð Eimskipafjelagið að lækka
mjög flutningsgjald varanna frá
New York til Keflavíkurflugvall-
ar. Þessi lækkun hafði þær af-
leiðingar að ef Eimskipafjelagið
á að geta reiknað sæmilegt flutn- i
ingsgjald skipinu, sem flytur vör-
urnar frá New York til Reykja-
víkur, hvort sem um eigið skip
eða leiguskip er að ræða, reikn-
að ennfremur affermingarkostn-
að hjer í Reykjavík, þá hlýtur
að lækka mjög sú upphæð, sem
Eimskipafjelagið hefur bókfært
til flutnings varanna á vörubif-
reiðum hjeðan frá Reykjavík til
Keflavíkurflugvallar.
Þetta var orsökin til þess að
Eimskipafjelagið fór fram á
lækkun keyrslugjaldsins hjá með
limum Vörubílstjórafjelagsins
Þróttar. En það fjelag neitaði um
slíka lækkun sem Eimskipafjelag
ið taldi við þurfa samkvæmt fyr-
greindri lækkun flutningsgjalds-
ins frá New York til Keflavíkur
flugvallar.
Þegar ekki náðust samningar
um keyrslugjaldið hugðist. Þrótt-
ur að neyða Eimskipafjelagið til
þess að ganga að því keyrslu-
gjaldi, sem Þróttur krafðist, með
því að koma í veg fyrir að Eim-
skipafjelagið notaði eigin bifreið-
ar sínar við umrædda flutninga.
Höfðaði Þróttur því mál gegn
Eimskipafjelaginu fyrir Fjelags-
dómi með stefnu, útg. 13. jan.
síðastl., og krafðist dóms fyrir
því að notkun bifreiða Eimskipa-
fjelagsins við þessa flutninga
gætu ekki talist „í eigin þjón-
ustu“ fjelagsins og væru því brot
á fyrgreindum samningi Vinnu-
veitendasambandsins við Þrótt.
Fjelagsdómur kvað upp dóm í
málinu 5. febrúar síðastl. og seg-
ir svo í forsendum dómsins m. a.:
„Það verður að teljast grund-
vallar regla, að vinnuveitendum
sje frjálst að nota tæki sín til
starfsemi sinnar yfirleitt nema
þeir hafi með samningum undir-
gengist annað eða slíkt sje tak-
markað með lögmætum ákvæð-
um yfirvalda. Þessi regla virðist
og vera undirstaða ákvæða 2. gr.
nefnds samnings frá 9. sepa. 1948.
Samkvæmt því sem upp er komið
í máli þessu hefur og ekki verið
um það fengist af hálfu Þróttar
þótt Eimskipafejlag íslands not-
aði eigin flutningatæki til flutn-
ings á vörum frá skipi til geymslu
húsa og gagnkvæmt, ásamt bif-
reiðum fjelagsmanna Þróttar, þó
vörur þær, er fluttar voru væru
ekki eign fjelagsins.
Verður ekki talið að umdeildir
flutningar sjeu brot á 2. gr. samn-
ingsins frá 9. sept. s. 1., enda er
íþað ekki sannað gegn mótmælum
stefnda, að fundið hafi verið að
þeim af hálfu Þróttar fyrr en í
desember s. 1.
Samkvæmt þessu ber að sýkna
stefnda af kröfum stefnanda að
því er þennan kröfulið snertir".
Þegar nú Þróttur gat ekki með
úrslitum þessa dóms þröngvað
Eimskipafjelaginu til greiðslu
keyrslugjalds, sem Þróttur krafði,
greip hann til þess ráðs að krefj-
ast breytinga á tjeðri 2. gr. samn-
ingsins við Vinnuveitendasam-
bandið og krafðist nú að greinin
skyldi orðast með því innihaldi
að vinnuveitendur mættu aðeins
nota bifreiðar sínar „í eigin þjón-
ustu þar sem vinnuveitandinn á
bæði bifreiðina og vöruna sem
flutt er og reiknar sjer ekki sjer-
stakt gjald fyrir flutninginn".
Vinnuveitendasambandið neit-
aði að sjálfsögðu að fallast á
slíka skerðing á rjetti vinnuveit-
enda sem m. a. hefði haft í för
með sjer að skipaafgreiðslur, við-
gjörðarverkstæði, verktakar o. s.
frv., o. s,. frv. mættu ekki nota
bifreiðar sínar.
Þróttur sagði þá upp samningi
sínum og gjörði verkfall frá og
með 1. þ. m.
Hjer hefur verið lýst hinni
raunverulegu ástæðu til þess að
Þróttur sagði upp samningnum
og lagði út í verkfallið.
Síðan hefur Þróttur gjört
nokkrar viðaukakröfur, en stjórn
Þróttar telur ekki viðaukakröfur
þessar merkilegri en svo að hún
skýrir ekki frá þeim í hinni löngu '
greinargerð sinni í Morgunblað-
inu 12. þ. m.
Kjarni málsins er líka það að
Þróttur er að reyna að einoka
alla vörubifreiðakeyrslu sjer til
handa. í þeim tilgangi hefur
Þróttur sagt upp hinu margra
ára gamía samningsákvæði um
aðstöðu vinnuveitenda til notk-
unar eigin bifreiða.
Eins og öllum er vitanlegt og
beint er tekið fram í framan-
greindum forsendum Fjelags-
dóms er vörubifreiðakeyrsla al-
gjörlega frjáls atvinnurekstur í
þessu landi, einsog á öllum Norð-
urlöndum, og hvergi mun sam-
ið um slíka skerðing atvinnu-
frelsis vinnuveitenda í þessu efni
eins og Þróttur krefst.
Þróttarmeðlimir hafa undan-
farði haft mjög miklar tekjur af
umræddum flutningi vara fyrir
Eimskipafjelagið frá Reykjavík
til Keflavíkur. Meðaltalskaup
þeirra á dag hefir í þessum flutn-
ingum verið 600—800 kr. og stund
um meira þegar aksturinn hefir
gengið greiðlega og hægt hefir
verið að fara fleiri ferðir. Sem
dæmi má nefna vörubíl sem var
í þessum akstri í 7 daga sam-
fleytt.
Voru tekjur bílst;
1. dag 2 ferðir
2. dag 2 ferðir
3. dag 2 ferðir
4. dag 2 ferðir
5. dag 3 ferðir
6. dag 2 ferðir
7. dag 3 ferðir
órans þessar:
kr. 768.39
kr. 704.53
kr. 603.57
kr. 833.71
kr. 894.59
kr. 866.38
kr. 1.297.72
Kr. 5.968.89
! eða að meðaltali kr. 852.70 á dag.
Hjer vár því í alla staði mögu-
legt að T lækka þeyrslugjaldið
verulega án þess að tekjur vöru-
bifreiðastjóra í þessum flutning-
um lækkuðu niður fyrir hinar
miklu lægri tekjur meðlima Þrótt
ar í öðrum flutningum.
En Þró.ttur hefur valið þá leið
i þessu máli, sem því miður get-
ur auðveldlega orðið til þess að
| allur árangur af starfi forstjóra
Eimskipafjelagsins í því efni að
koma umræddum flutningum um
Reykjavík verði eyðilagður, og
vörubifreiðastjórar Þróttar missi
af tekjum, sem auðveldlega geta
numið á aðra miijón krcna, en
auk þess missi verkamenn í
Reykjavík af mikilli uppskipun
og afgreiðslu Keflavíkurvaranna.
Það hvílir mikil ábyrgð á þeim
mönnum sem því stjórna.
I ofangreindri greinargerð er
stjórn Þróttar að hrósa sjer af
því hversu mildilega hún hafi
framkvæmt verkfallið, hún hafi
ekkert ólöglegt aðhafst þaraðlút-
andi.
En þetta er algjörlega rangt.
Þróttur hefur í þessu verkfalli,
með aðstoð Alþýðusambands ís-
lands og Sjómannafjelagsins,
framið hvert lögbrotið á fætur
öðru. Yrði of langt að telja það
allt upp, en hjer skal minnst
stuttlega á nokkur atvik.
Þróttur hefur meðal annars
Framh. á bls. 12
,ifnilegur“ 5. herdeiidarmaður
Þjóðviljinn Ijóstrar
HINGAÐTIL hefir það ekki
verið kunnugt, hvaða maður
það er, sem ljósmyndari Morg-
unblaðsins tók af meðfylgjandi
mynd, þ. 30. mars s. 1. á Aust-
urvelli. Almenningur hefir ekki
vitað annað um mann þenna
en það, að hann muni vera einn
af skeleggustu 5. herdeildar
mönnum kommúnista hjer á
landi.
Eins og myndin ber með sjer,
hefir hann þarna bæði grjót og
barefli, í árásinni á löggjafar-
samkomu þjóðarinnar.
Þjóðviljinn bendir á að þetta
sje Kristofer Sturluson.
Eftir þeim móttökum sem
liðsmenn Þjóðviljans hafa feng-
ið er voru í baráttuliði ofbeldis-
manna þann dag, er þess að
vænta, að þessi maður fái
„viðurkenningu" kommúnista,
fyrir vasklega framgöngu. Þjóð
viljinn gat líka ekki setið leng-
ur á sjer, að segja hver maður
þessi muni vera. Hann gefur í
skyn í gær að þetta sje Kristó-
fer Sturluson.
Ofbeldismenn og
þjóðfjelgaið
Þjóðviljinn kvartar yfir því
í gær, og telur það óhæfu(!),
að maður þessi skuli hafa verið
settur í gæsluvarðhald, vegna
þess að nokkuð augljósar líkur
benda til þess, að hann hafi
sem sje tekið þátt í árásinni á
Alþingi. Því Þjóðviljamenn líta
ekki á það sem saknæmt at-
hæfi, einsog kunnugt er. Komm
únistar halda því fram, að þeir
nienn, sem í þessu efni, sem
öðru, lúta hinu kommúnistiska
valdboði, um ofbeldi eigi alveg
sjerstakan heiður skilið (!)
En þegar lögreglan tekur of-
beldismenn fasta, í þeim til-
gangi, að atferli lcirra verði
ra.nnsakað til hHar, þá geta
kommúnistar ekki sjeð annað,
en þar sje um hreinar ofsóknir
að ræða, frá hendi þeirra, sem
settir eru til að gæta laga og
rjettar í landinu(!)
Tvíbýli í landinu
Þarna, einsog víðar kemur
greinilega í ljós, hvernig komið
er hreint tvíbýli í landinu. Ann
arsvcgar meginhluti þjóðarinn-
upp nafni hans
ar, sem halda vill uppi lögum
og rjetti. En hinsvegar ofbeldis
menn, sem vilja að þeir einir
fái öllu ráðið, sem til þess eru
settir af erlendu valdi, að eyði-
leggja lögin, brjóta niður rjett-
arfarið, tortíma öryggi þjóðar-
innar og frelsi borgaranna.
Kommúnistar, jafnt hjer, sem
annarstaðar í heiminum, vilja,
að þeir einir hafi athafnafrelsi
sem eru í 5. herdeild þeirra,
einsog Kristófer Sturluson, og
samstarfsmenn hans, er vinna
undir stjórn 5. herdeildarinnar.
Sje þessi „hermaður ofbeldis-
ins“ óánægður með vistina hjá
lögreglu bæjarins, er sennilegt,
að ráðlegast sje fyrir hann, að
segja afdráttarlaust satt og rjett
frá því, sem hann aðhafðist á
Austurvelli hinn umrædda dag.
Og síðan bíða dómsins, í því
rjettarþjóðfjelagi, sem hjer er,
og honum og flokksmönnum
hans hefir ekki tekist, að koll-
varpa.
Flinumegin við það íslenska
„Járntjald", sem nú skilur á
milli almennings hjer á landi,
og ofbeldismannanna, getur
Kristófer Sturluson að sjálf-
sögðu fengið „heiðurslaun“
gerða sinna, frá hendi þeirra
manna, er vilja að íslenskt lýð-
veldi, íslenskt lýðræði og ís-
lenskt rjettarfar falli í gröf hins
austræna kommúnistiska of-
beldis.
Eignamám á lóSum
Mennfaskéíans
MENTAMÁLANEFND efri
deildar leggur til, að frumvarp-
ið um eignarnám á lóðunum
kringum Mentaskólann í Rvík
verði samþykt. Frumvarpið,
sem er stjórnarfrúmvarp, fer
fram á að lóðir við Amtmanns-
stíg og Bókhlöðustíg verði
teknar eignarnámi vegna Menta
skólans.
Kommúnistinn í nefndinni,
Ásmundur Sigurðsson, hefur þá
furðulegu afstöðu, að hann vill
veita eignarnámsheimildina
alveg án tillits til bygginga fyr-
ir Mentaskólann í Reykjavík.
Björn Ólafsson skrifar undir
nefndarálitið með fyrirvara.
,fJón Þorláksson"
í reynsluför
í FRJETTATILKYNNINGU
frá Bæjarútgerð Reykjavíkur,
er Mbl., barst í gær, segir að
botnvörpuskipið Jón Þorláks-
son, RE 204, eign Reykjavíkur-
bæjar, hafi farið í reynsluför
síðastliðinn mánudag, 11. þ.m.
Á reynsluferðinni gekk
skipið 12,9 sjómílur með olíu-
geyma fulla.
Jón Þorláksson er systur-
skip Hallveigar P’róðadóttur og
að öllu leyti eins útbúið, að
því undanteknu, að klæðning'
í lestum er úr trje.
Skipið mun verða afhent í
Grimsby (miðvikud. 13. apríl)
í dag, og leggja af stað heim-
leiðis að forfallalaufeu að
kvöldi.