Morgunblaðið - 22.06.1949, Síða 14

14

M O R G V N B L A Ð I Ð
Miðvikwdagur 22- júní 1949.

friJŒijai'tfeagan 29
.....................niimiiiiiniiiiiMiiimniniiiiiiiiiniiimtHiiiiiHiuiiiiiiiiiiiiiiiitiiimiiiini^!
Eftir Ayn Rand
.............................................................................IMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMMIIIIHIIIIIIMIIlllMIIIIIIIHMIIMHtlllllMMI....... Ml MIHI. IIIIIU.
Sjiáai honum upp í hnjesbætur.
hegar hann gáði betur að, sá
banr., að manninn vantaði fæt-
urna fyrir neðan hnje. Stubb-
arnir voru vafðir inn í gamlar
druslur og á þeim stóð hann í
sujónum.
Maðurinn var í bættum liðs-
foringjajakka, eins og beim,
sem lífverðir keisarans höfðu
notað. Önnur ermin var tóm, en
í hinni hendinni hjelt hann á
tíagblöðum. Á jakkakraganum
sá Vasili Ivanovitch St. Georgs-
krossinn með svörtu og gulu
bandi.
Vasili Ivanovitch nam staðar
og keypti eitt dagblað. Það kost
aði fimmtíu þúsund rúblui. —
Ilann rjetti manninum milljón-
. úblna-seðil.
,,Jeg get því miður ekki
skipt,“ sagði maðurinn. Röddin
var fáguð og þægileg.
„Það skiptir engu. Jeg er
hvort sem er skuldunautur yð-
ar,“ tautaði Vasili Ivanovitch
iirarfalega.
Svo flýtti hann sjer burtu,
án þess að líta við.
Kira var að hlusta á fyrir-'
lestur í skólanum. Salurinn var
ekki upphitaður, svo nemend-
urnir sátu á yfirhöfnunum og
rneð vettlingana á höndunum.
Sumir sátu á gólfinu milli
bekkjaraðanna.
Dyrnar voru opnaðar gæti-
lega. Andlit kom í gættina.
Kira þekkti manninn með örið
á gagnaugunum. Þetta var fyr-
irlestur fyrir byrjendur, og
hann hafði aldrei hlustað á þá
áður. Hann átti ekki að fara
inn í þennan fyrirlestrarsal. —
Hann ætlaði að snúa við aftur,
þegar hann kom auga á Kiru.
Hann kom inn, lokaði dyrunum
hægt á eftir sjer og tók af sjer
húfuna. Kira fylgdist með hon-
um í laumi. Það voru laus sæti
í miðröðinni, en hann gekk til
bennar og settist á þrepið fyrir
neðan hana. Ilún stóðst ekki
freistinguna að virða hann fyr-
ir sjer. Hann brosti snöggvast
til hennar, en beindi síðan allri
athygli sinni að prófessornum
í ræðustólnum. Hann sat graf-
kyrr með krosslagða fætur. Önn
ur hönd hans hvíldi á hnjenu.
Ilöndin var stór og beinaber.
Iíún tók líka eftir því, að kinn-
beinin sáust greinilega. Leður-
jakkinn varð eins og einkennis-
búningur á honum. Henni fanst
hann hljóta að vera rauðari
kommúnisti en rauði liturinn í
fánanum. Hann leit aldrei til
hennar, meðan á fyrirlestrinum
síóð.
En þegar prófessorinn steig
úr ræðustólnum og nemendurn-
ir fóru að tínast út úr saln -
um, stóð hann upp, en flýtti
sjer ekki burt.
„Hvað segir þú í dag?“ spurði
hann Kiru.
„Allt ágætt. En jeg er hissa,“
svaraði hún.
r,,Á hverju?“
„Á því að samviskusamur
kommúnisti skuli eyða dýrmæt
um tíma sínum í að hlusta á
fyrirlestra að óþörfu.“
„Samviskusamir kommúnist-
ar eru forvitnir. Þeir hafa ekk-
ert á móti því, að hlusta á það,
sem þeir ekki skilja og reyna
að ákilja það.“ • ' ‘ ■ 1 ■
„Jeg hef heyrt, að þeir noti
margar áhrifamiklar aðferðir til
að svala forvitni sinni.“
„En þeir kæra sig ekki alltaf
um að nota þær aðferðir,“ svar
aði hann rólegur. „Þeir verða
líka sjálfir að afla sjer upp-
lýsinga.“ ■
„Fyrir sjálfa sig eða flokk-
inn?“
„Stundum bæði fyrir sjálfa
sig og flokkinn. ... en ekki
alltaf.“
Þau voru komin út úr fyrir-
lestrarsalnum og gengu saman
fram ganginn. Kira fjekk bylm
ingshögg á öxlina, og hú*
heyrði hvellan hlátur að baki
sjer.
„Jæja, fjelagi Argunova!“
hrópaði fjelagi Sonja. „Þetta
kemur mjer á óvart. Skammast
þú’þín ekki fyrir að láta sjá til
þín með fjelaga Taganov? Hann
er sá rauðasti kommúnisti, sem
til er“.
. Ertu hrædd um, að jeg spilli
honum, fjelagi Sonja?“
„Að þú spillir honum . . Það
er ekki hægt, góða, alls ekki
hægt. Jæja, jeg má ekki vera
að þessu. Jeg er búin að lofa
að mæta á þremur fundum
klukkan fjögur, og jeg geng
aldrei á bak orða minna“.
Stuttir fætur fjelaga Sonju
gengu ótt og títt gegnum for-
salinn. Hún sveiflaði skjala-
töskunni í annarri hendinni.
„Ferð þú heim, fjelagi Argu-
nova?“
„Já, jeg fer heim, fjelagi Tag-
anov“.
„Hefur þú nokkuð á móti því
að láta sjá til þín í fylgd með
eldrauðum kommúnista?'1
„Ekki hið minnsta . . ef orð-
stír þinn þolir, að það sjáist til
þín í fylgd hvítrar stúlku“.
Snjórinn' var bráðnaður og
orðinn að krapi. Hann tók um
handlegg Kiru og leit spyrjandi
á hann um leið. Hún svaraði
með því að taka um handlegg-
inn í leðurjakkanum. Þau
gengu áfram þegjandi. Litlu
seinna leit hún á hann og brosti
, Jeg hjelt. að kommúnistar
gerðu aldrei annað en það, sem
þeir eiga að gera. Jeg hjelt, að
jþeir álitu ekki rjett að gera
neitt annað en skyldu sína“.
„Það er undarlegt11. Hann
,brosti „Þá hlýt jeg að vera
lítill kommúnisti, því að jeg
hef allt af gert það, sem mig
hefur langað til“.
..Þú hefur gert skyldu þína
við byltinguna11.
„Hugtakið skylda er í raun-
inni alls ekki til. Ef maður veit
að eitthvað er rjett, þá langar
mann til að gera það. Ef mann
langar ekki til að gera eitthvað,
þá er það af því það er ekki
rjett. Ef eitthvað er rjett og
mann langar ekki til að gera
það . . eða ef maður er ekki
viss um hvort það er rjett eða
rangt þá á maður ekki tilveru-
rjett“.
„Hefur þú aldrei óskað þjer
neins án þess að taka tillit til
þess, hvort það sje rjett eða
ekki, en aðeins af því að þú
óskaðir þess?“
„Jú, vissulega. Það hafa ein-
mitt verið min einu rök. Jeg
hef aldrei óskað mjer neins án
þess að það styðji minn mál-
stað. Og málstaðinn á jeg sjálf-
uP1.' '1 ' "* * ‘ ' 1' 1 r í 1 !'! f f
„Og málstaður þinn er að
neita þjer um allt fyrir fjöld-
ann“.
„Nei, málstaður minn er að
hefja fjöldann upp á sama svið
og jeg óska eftir að komast á
sjálfur. Og sú barátta er að-
eins fyrir mig sjálfan11.
„Þú átt við, að þú getir fórn-
að lífi þínu fyrir málstaðinn,
þegar þjer finnst þú hafa á
rjettu að standa.
„Jeg veit, hvað þú ætlar að
segja. Þú æílar að ségja það
sama og andstæðingar okkar
stagast alltaf á: Þú dáist að hug
sjónum okkar, en fyrirlítur að-
ferðirnar11.
„Jeg fyrirlít hu.gsjónir ykkar.
Jeg dáist að aðferðunum. Ef
einhverjum finnst hann hafa á
rjettu að standa, þá á hann ekki,
að eyða tímanum í að sann-
færa miljónir heimskingja um
að svo sje. Miklu frekar þvinga
þá með valdi Jeg held bara, að
jeg mundi ekki samþykkja blóðs
I úthellingar11.
I „Því ekki það. Öllum er
frjálst að fórna lífinu fyrir hug-
' sjónir. Hvað heldur þú, að það
sjeu margir, sem komast á það
; svið hugsjónanna, að þeim sje
mögulegt að fórna lífum ann-
arra? Þetta hljómar hræðilega,
finnst þjer ekki?“
„Alls ekki. Þetta hljómar al-
veg prýðilega, — ef þú hefur á
rjettu að standa. En .... ertu
viss um, að þú hafir á rjettu
að standa?11
„Hvers vegna hatar þú hug-
sjónir okkar?“
„Það er alveg sama, hvað lof-
orð ykkar geta áorkað, eða hví-
líka paradís þið búist við að
geta skapað fyrir mannkynið,
jeg skal alltaf hata hugsjónir
ykkar. Og það er af alveg sjer-
stakri ástæðu. Það er alltaf eitt
atriði, sem ekki getur samlagast
hugsjónum ykkar. Og þetta
eina atriði leggst eins og drep-
andi eitur á yfirborðið og gerir
paradísina ykkar að helvíti. . .
Það er krafan til mannanna að
lifa fyrir málefnið11.
„Hvaða betra markmið geta
mennirnir sett sjer?“
„Gerir þú þjer ekki ljóst“,
rödd hennar skalf, eins og hún
grátbæði hann um að skilja sig,
„að það er eitthvað í okkur öll
um, það allra besta, sem ókunn
hönd má aldrei snerta? Það er
heilagt, af því, og aðeifls af því,
að við getum sagt: „Þetta á
jeg og enginn annar“. Veistu
ekki, að göfugustu mennirnir
meðal okkar lifa aðeins fyrir
sjálfan sig? Og það eru fyrst og
fremst þeir, sem eru verðii þess
að fá að lifa. Veistu ekki, að
það býr eitthvað í okkur öllum,
sem hvorki mannfjelagið nje al-
múginn á nokkra tilköllun til?“
„Nei“.
„Fjelagi Taganov11, sagði hún
lágum rómi. „Þú átt eftir að
læra rnikið11.
Hann leit brosandi í augu
hennar og klappaði á hönd henn
ar, eins og hún væri_ lítið barn.
„Veist þú ekki“, sagði hann,
„að við getum ekki fórnað lífi
miljóna manna fyrir þessa fáu
útvöldu?11
„Jú, þið getið það, og þið verð
ið að gera það. Því að þessir
fáu útvöldu eru þeir bestu. Ef
þeim bestu er varnað að kom-
ast hæst. þá eru qngir bestir
Eyjan Atlantis
Eftir WASHINGTON IRWIN }
13.
Hann sat við hlið hennar í hófinu. En hvað allir borðsiðir
voru einkennilegir og rjettirnir, sem fram voru reiddir. Eða
þegar Don Fernando renndi augunum niður eftir borða-
röðinni, þá sá hann mörg skegg aðalsmanna og fjölda
skrautfjaðra, sem náðu hátt upp í loft. Þessar fjaðrir voru
sennilega í tísku á Sjöborgaey. Það er því ekkert undar-
legt, þótt honum þætti skemmtilegra að horfa nær, í augu
stúlkunnar fögru, sjá bros hennar og heyra hlátur hennar.
Auk þess var hann í mjög hrifnæmu skapi, eins og eðli-
legt er, þar sem allar fyrri óskir hans og draumar höfðu
ræst svo skyndilega og vínið hafði örfandi áhrif á hann.
í stuttu máli og það þýðir ekkert að vera að afsaka
hann lengur. — Áður en kvöldið var á enda var Don Fern-
ando ástfanginn í ungu stúlkunni, upp fyrir bæði eyru.
Þau gengu út á svalir hallarinnar, út í stillta nóttina og
hann tók hana í faðm sinn og hvíslaði ástarorðum til
hennar.
En stúlkan horfði á blómin á svalargólfinu. „Ó, herra
minn,“ sagði hún. „Orð yðar eru fögur, en jeg óttast, að þið
mennirnir sem siglið yfir sæinn sjeuð óstöðuglyndir eins
og úthafið og bylgjur þess. Og á morgun verðið þjer skip-
aður í landstjóraembættið og verðið þá búinn að gleyma
dóttur landshöfðingjans.
Don Fernando varð ákafari í vímu kvöldsins og hann
kallaði mánann sjer til vitnis um að allt það er hann mælti
væri í alvöru sagt. Hann rjetti hönd sína til himins, en þá
glitruðu tunglsgeislarnir í hringnum, sem hann bar á fingri
sjer. Dóttir landshöfðingjans tók eftir því. „Herra,“ sagði
hún. „Jeg trúi ekki á mánann, en ef þjer gefið mjer hring-
inn, sem þjer berið á fingrinum, þá mun jeg trúa því, að
ástarorð yðar sjeu hrein og falslaus.“

t/frr
— Þvílík naUÚrufegurð á Kyrra
haf seyjunurn.
k
Verður Stalín 100 ára?
Heilsu Stalins, er ekk-rt ábóta-
vant, segii’ Bedell Smith. fyrrver-
andi sendiherra Bandarikjanna í
Moskva. „Það er ekkert óvanalegt,
að Georgíumenn v-erði 100 ára“,
sagði sendiherrann ennfre-mur.
k
Marmelude.
Kútur: — Olga frænka sagði. að
marmelade væri mjög gott og að það
mætti alveg nota það í staðinn fyrir
smjör. Mamma trúði þessu og sendi
mig út eftir þvi, en þetta var vit-
leysa hjá Olgu frænku. mamma gat
alls ekki steikt í þvi.
★
Jiu-jitsu í japanska þinainu.
Það skeði nýlega í japanska þing-
inu, að þingmenn kommúnista og
nokkrir af æstustu andstæðingum
þeiira slóust. Margir þeiira liöfðu
um lengri tíma lagt stund á jiu-
jitsu og nú kom það þeim í góðar
þarfir.T stundarfjórðung var þingsal-
urinn einn allsherjar „vígvöllur’*.
Hafa slík átök aldrei fyrr átt sjer
stað í japanska þinginu. — Það var
lagafrumvarp-, sem fjármálaráðherr-
ann lagði fraifi, sem fór svona í taug-
arnar á sumutn þingmönnunum.
■k
Olympíumeistararnir töpuðu.
Nýlega fór Sram mjög sjaldgæf
sundkeppni í Chicago. Þátttakendur
voru þessir: Arm Curtis. Olympíu-
meistaii og handhafi þriggja heims-
meta, landi hennar Adolf Kieíer, Öl-
ympíumeistari í baksundi og á þriðju
brautinni var selurinn .,.íumbo“j
Curtis oð Kiefer voru smurð feiti til
þess að aðstæðurnar yrðu sem jafn-
astar. Selurinn varð enginn „jumbo“
i þessari keppni, hann þvert á móti
vann keppinauta sína með miklum
yfirburðum. Hann kom að marki
áður en hin höfðu lokið við helming
vegalengdarinnar. Daginn eftir var
Curtis og Kiefer gefið tækifæri til
þess að ná sjer niðri á honum, en
það tókst ekki. Úrslitin urðu hin
sömu og í fyrra skiptið.
iiiiMiimtiiiiiiiiM
f Wilton
.•mimmimMiimmM
Gólfteppi
tJj
mjög glæsilegt. Stærð: jj
3x4 yds„ til sölu 1 Máva- i
* hlíð 39, I. hæð.
m
|
IIMimillMIMIMI.IIIIIIMMMIIIMMIMIIIIIIIimillllMIMIMIin
ÁVAMAÐKAR til sölu, Höfðab. 20.
Lögfræðingur (
i með I. einkunn, óskar |
| eftir einhverskonar at- 1
| vinnu. Þeir, sem vildu 1
| athuga ■ þetta, sendi nöfn i
| sín í brjefi til afgr. Mbl., I
i merkt: „181“. Upplýsing- |
I ar einnig í síma 4789 kl. 1
i 4—6 i dag.
• ••p.limimmimi.m.mf.lMIMMMM.MMniM.IMBIMIMIMa
IIMIH.II.III.IIII.IMIIM.IMIMIIIMI..I...IIII.IIMII.MMMimn
i RAGNAR JÓNSSON, |
i hæstarjettarlögmaður, 1
I Laugavegi 8, sími 7752. |
| Lögfræðistörf og eigna- |
; utnsvsla. I
IHIIIIIHIIIMMIMMMIMMMHIIIIIIIIHIIIIHMIMIIIIMMIMMII
E/ Loftur getur þaS ekki
—- Þá hver?