Morgunblaðið - 30.08.1949, Blaðsíða 5

' Þiiðjudagur 30. ágúst 1949.
MORGCNBLAtslÐ
I FRASÖGUR FÆRAMDI
^iokkur orll um leiðinlegan leik sem
ekki væri úr vegi að lagfæra eitthvað
UtODgaiðsmenn í
nÉlelnnm fsæiuk
FRAMSÓKNARMENN höfðu’sóknarmenn urðu ókvæða við,
eins og bændum er í f'ersku
RÖSKUR MÁNUÐUR mun nú
iiðinn frá því jeg átti fyrsta
samtal mitt við stúlkuna í Við
skiptanefnd. Jeg talaði oft-
ast við hana tvisvar á dag,
Jyrír hádegi (einhverntíma
á tímabilinu 10—12) og svo
á siaginu þrjú.
Samtöl okkar voru undan-
tekningarlaust eitthvað á
bessa leið:
FYRIR HÁDEGI
Jeg: — Góðan daginn!
Gæti jeg fengið að tala við
han^ X?
Stúlkan: — Hann er því
miður ekki við.
Jeg: — Haldið þjer, að
harn verði þarna nokkuð í
dag?
Stúlkan: — Þjer skuluð
hringja klukkan þrjú.
Jeg: — Þakka yður fyrir.
Sælar.
Stúlkan: — Sælir.
KLUKKAN ÞRJÚ
Jeg: — Góðan daginn! Gæti
jeg fengið að tala við hann X?
Stúlk.an: — Augnablik!
(Nokkur bið). Hann er því
miður nýfarinn.
Jeg: — Nú, já. Jæja, verið
þjer sælar.
Stúlkar: — Sælir.
y
Í>ESSI SAMTÖL okkar endur-
tóku sig daglega í um viku-
tín»a, og stúlkan var altaf jafn
kurteis í símann og alltaf var
málrómur hennar jafn þýður
©g rólegur og vingjarnlegur.
Jeg geri ráð fyrir, að jeg hafi
sjálfur verið þýður og rólegur
og vingjarnlegur í tali, því
aidrei urðum við ósátt, stúlk-
an í Viðskiptanefnd og jeg, og
aldrei Ijet hún sjer bregða,
þótt jeg öðru hvoru færi ekki
rjett með hlutverk mitt og í
stað þess að fylgja textanum
og segja: ,,Nú, jæja, verið þjer
sælar“, segði eitthvað á þessa
leið: ,,En, fröken, hvernig
stendur á því, að þjer sögðuð
mjer í morgun, að X kæmi
klukkan þrjú, og svo þegar
jeg hringi klukkan þrjú, þá er
hann annaðhvort ókominn, ný
farinn eða alls ekki væntanleg
ur?“ Stúlkan í Viðskiptanefnd
tók þessu með mesta jafnaðar-
seði og svár hennar: ,,Því mið
ur er hann bara alls ekki við“,
vavð jafnan til þess að jeg tók
möglunarlaust upp þráðinn í
hlutverki mínu, þar sem jeg
hafði svo lævíslega skilið við
harn.
— Nú, jæja, verið þjer sæl-
ar, sagði jeg.
— Sælir, sagði hún.
,Og með því fjell tjaldið
þann daginn.
ý
!Á SJÖUNDA degi skopleiksins,
og eftir áð minnsta kosti 14
',sýningar“ (ef litið er á hvert
samtal sjáfstæða heild). fór
nlutverk mitt einhverra hluta
vegna að fara í taugarnar á
mjer. Mótleikari minn í Við-
skiftanefnd átti enga sök a
þessu. En mjer fannst aðal-
persónura vanta: sú tilhugs-
un ásótti mig, að tími væri til
þess kominn, að X birtist á
leiksviðinu í allri sinni dýrð.
I Jeg leit með öðrum orðum á
X sem aðalpersónuna, eu sjálf
an mig og hinn þolinmóða
mótleikara minn leit jeg á sem
ofurlítið peð og engan veg-
inn þeim vanda vaxin að taka
að okkur aðalhlutverkið.
Þessvegna sagði’ jeg upp,
gerði verkfall og hæ!1i að
hringja til stúlliunnar í Við-
skiptanefnd, fyrir hádegi (á
tímabilinu 10—12) og á siag-
inu þrjú.
v/
JEG ÆTLA ÞÓ ekki, að það
hafi verið neinum sjerstökum
erfiðleikum bundið, að fylla í
það skarð, sem mun hafa
myndast við verkfall mitt
Jeg ætla meira að segja, að
sárafáir og ef til vill enginn
hafi tekið eftir þessu, jafnvel
ekki stúlkan með þýða mál-
róminn. Mjer er næst að
halda, að hlutverk mitt í skop
leiknum hafi verið veigalít-
ið, að mjer hafi ekki verið
veitt athygli þá dagana, sem
jeg ljek það möglunarlaust og
að mestu án þess að misþyrma
textanum.
Þetta veldur mjer nokkrum
áhyggjum. Jeg geri mjer það
að vísu fyllilega ljóst, að þá
dagana, sem jeg tefldi síma-
skák mína við Viðskiptanefnd,
hafa að minnsta kosti hundr-
að landar mínir átt í sömu
stórræðunum. Það má jafnvel
telja það nokkurnveginn víst,
að margir þeirra hafa einmitt,
líkt og jeg, beint allri athygli
sinni að því að máta herra X,
eða með öðrum orðum að
koma honum á þann stað á
taflborðinu, þar sem hann
gæti með engu móti leynst bak
við peðin sín. Þó er jeg ekki
ánægður. Sú staðreynd, að jeg
hafi aðeins verið einn af mörg-
um, sem glímdu við nefndina
á Skólavörðustig í byrjun
ágústmánaðar, vegur ekki upp
á móti því, að sú ágæta nefnd)
eða að minnsta kosti einn af
starfsmönnum þeirrar ágætu
nefndar, neitaði með öllu að
kannast við það, að jeg væri
yfirleitt til á landinu.
t/
ÞETTA -=- ÞESSI afneitun, sem
fólst í því, að herra X, starfs-
maður Viðskiptanefndar rík-
isins (með öðrum orðum starfs
maður nefndarinnar þinnar og
minnar), var 14 sinnum í röð
ýmist ókominn, nýfarinn eða
ekki væntanlegbr, þegar eftir
honum var spurt — þetta
vakti sannast að segja tals-
verða gremju mína. Hjer er
opinber starfsmaður, hugsaði
jeg, einn af þessum, sem vinn-
ur fyrir mig og þig, og mjer
er ómögulegt að fá að tala
við hann í eins og eina mín-
útu og það í síma. Hjer er vel-
launaður opinber starfsmaður
á ferðinni (þjónninn þinn og
þjónninn minn, gleymdu því
ekki), sem getur losað mig
við talsverða fyrirhöfn, með
því að lyfta símatóli upp að
eyranu, þegja í svo sem fimm-
tán mínútur á meðan jeg legg
fyrir hann spurningu mína og
svara svo „Já“ eða „Nei“, Og
þetta vill hann með engu móti
gera, maðurinn, þetta vill
hann með engu móti gera ....
þjónninn minn og þjónninn
þinn.
ý
JEG HLÝT AÐ JÁTA það, að
árangurinn af þessum heila-
brotum mínum og hinni
stuttu en lærdómríku þátt-
töku í skopleiknum áður-
nefnda, varð sá, að jeg
komst að þeirri niðurstöðu, að
hjer hefði verið sviðsettur
leikur, þar sem vinsældirnar
eru í öfugu hlutfalli við að-
sóknina. Jeg neita því ekki, að
sagan, sem leikurinn er byggð
ur á, og orsakirnar, sem til
þess Lágu, að hann var svið-
settur, rjettlæta það að mestu,
að hann var látinn koma fyrir
almennings sjónir. En jeg full-
yrði líka, að leikstjóranum
hafi farist sviðsetningin frá-
munalega illa úr hendi, jafn-
vel svo illa, að almenningur
sem auðvitað átti að klappa
leikurunum lof í lófa og
hvetja þá til mikilla afreka,
er nú orðinn þeim andsnúinn
svo ekki sje meira sagt. Jeg
fullyrði, að biðraðirnar við
Skólavörðustíg — engu styttri
suma dagana en biðraðirnar
við Iðnó, þegar yinsæl leik-
rit eru þar á boðstólum — hafi
meðal annars orsakað þessa
andúð. Og jeg leyfi mjer að
halda því fram að almenn-
ingur sje orðinn dauðþreytt-
ur á hljedrægni aðalleikar-
ana, þeirra ágætismanna, sem
svo mjög misskilja hlutverk
sín, að þeir eru nær ætíð ný-
farnir, nýkomnir eða ekki
væntanlegir, þegar vesalings
áhorfendurnir flykkjast að
leiksviðinu.
ý
RÚMLEGA MÁNUÐUR er nú
liðinn frá því jeg fyrst rabb-
aði við stúlkuna í nefndinni
góðu. Hún hefur fagran mál-
róm, það var að ýmsu leyti ró-
andi að tala við hana og heyra
samúðina í rödd hennar, þeg-
ar hún endurtók gömlu, góðu
setningarnar: „Góðan daginn!
.... Því miður .... Eitt
augnablik .... Nei, þjer skul-
uð reyna .... Já, verið þjer
sælir“. Þó held jeg ekki, að
jeg hringi til hennar á næst-
unni. Jeg kann hlutverkið
hennar utanbókar og er orð-
in dauðleiður á því.
G. J. Á.
: 2ja til 3ja herbergja eða i
j stærri, vil jeg taka á leigu i
i hið fyrsta. Baldur Pálma- i
I son c/o Ríkisútvarpið, j
j sími 5248. i
1 óskast á Mötuneyti F. R.
| Uppl. í síma 81110.
Prjónakcna
j Prjónles • h.f., Túngötu 5,
i óskar eftir prjónakonu nú
i þegar, um styLri eða
j lengri tíma Aðeins vön
| kemur til greina. Upplýs-
j ingar i síma 4950.
um árabil varið sveitirnar fyr-
ir áhrifum og starfsemi Sjálf-
stæðismanna, eins og grimmir
úlfhundar. Ymsir samvinnu-
menn ólu rakkana af misskiln-
ingi, sem þó ekki var ætíð á-
stæðulaus. Brátt kom að því,
að Sjálfstæðismenn settu sum
af þessum óargadýrum í búr.
Fyrst árið 1942 höfðu Sjálf-
stæðismenn komið pólitískri
aðstöðu sinni í það horf, að
þeir gátu farið að vinna að mál-
efnum bænda, eins og þeir
höfðu stefnt að, ekki fyrst og
fremst vegna bænda eða fyrir
bændur, heldur vegna þjóð-
fjelagslegrar nauðsynjar. Þá
tók Ingólfur Jónsson við verð-
lagningu búsafurða og skapaði
þann jafnræðisgrundvöll mið-
að við aðrar stjettir, að bænd-
ur hafa getað lifað síðan án
drepandi skuldaklafa og sífelds
hjálpræðis í fjárhagslegum efn-
um. Þetta var fyrsta skilyrðið
til að stöðva fólksstrauminn úr
sveitunum. Árið 1944 hófst svo
ný tæknileg þróun á sviði land-
búnaðarins undir forustu og
leiðsögn stjórnar Olafs Thors.
Sjálfstæðisflokkurinn sá, að
aukinn efnahagur bænda varð
að fá útrás í tæknilegri upp-
byggingu landbúnaðarins. Þessi
tæknilega þróun hefur haldist
síðan nokkuð viðstöðulítið.
Sjálfstæðismenn hafa einnig
sjerstaklega beitt sjer fyrir því,
að rafmagn frá hinum stærri
virkjunum verði leitt inn á
sveitaheimilin, og á landsfund-
inum á Akureyri í fyrra sumar
var þetta atriði gert að einu
Helsta stefnumáli flokksins í
landbúnaðarmálum. Nú hafa
rafmagnslínur verið lagðar
víða um Suðurlandsundirlend-
ið og í Borgarfirði er nú verið
að leiða rafmagn heim á fjölda
af bæjum í nágrenni við Anda-
kílsvirkjun.
Það er eftirtektarvert, að því
meir, sem Sjálfstæðismenn
beita sjer fyrir framfaramálum
sveitanna af þjóðfjelagslegri
nauðsyn, því ofsafengnari verð-
ur áróður Framsóltnarmanna
gegn Sjálfstæðismönnum.
Vegna ákafans að rógbera og
svívirða Sjálfstæðisflokrinn. þá
er engu líkara en Framsóknar-
menn gleymi öllum málefnum.
— eða þeir eru alveg málefna-
Iausir. Hitt er einnig táknrænt,
að öll þau mál, sem Framsókn
kemur með, eru svo barnaleg
og utangarðsleg, að þeirra eig-
in flokksmenn fást ekki einu
sinni til að talá um þau.
Sem eitt lítið dæmi um ut-
angarðsvinnubrögð Framsókn-
armanna, vil jeg nefna hjer
eitt, sem mun vera bændum og
öðrum landsmönnum í fersku
minni:
Til þess að ná söluumboði fyr
ir enskan framleiðanda á ágæt-
um heimilisdráttarvjelum,
stofnaði SÍS hlutafjelag með
nokkrum starfsmönnum sínum.
Hvort þetta hlutafjelag tekur
ssma þroskaferil og h f. Orka.
á tíminn eftir að skera úr um.
— Sjálfstæðismenn beittu sjer
fyrir, að haldið yrði áfram inn-
flutningi á þessum heimilis-
dráttarvjelum á þessu ári. Fram
minni frá s. 1. vetri. Pantanir
lágu fyrir hjá mörgum innflytj-
endum og var innflutningnum
úthlutað milli þeirra. Sjálf-
stæðismönnum var ljóst,
þessi tilhögun gat aðeins geng-
ið í eitt skipti. Það var ókost-
ur að flytja inn allt of rftarrar
gerðir af vjelum, og það var
eðlilegt, að bændur fengju sjálf
ir að ráða í framtíðinni, hvaða
vjelar þeir vildu, enda höfðu
þeir aðstöðu til að dæma um
gæði vjelanna að fenginni þeii ci
reynslu, sem vjelarnar gefa,
sem inn voru fluttar í sumar.
— Nú hóf Tíminn hinn svæsn-
asta áróður gegn Sjálfstæðis-
flokknum með allskonar áburði
og lygum um inrtflytjendurna
og vöru þeirra í því markmiði
að hefja hina nýju „Orku“ til
skýjanna. Ekki skal jeg blamla
mjer í þessi rógskrif. Þau korna
mjer ekki við heldur lögum um
atvinnuróg. Hver er nú hin raun
verulega afstaða Sjálfsfæðtd-
flokksins. Örfáum dögum áður
en Tíminn hóf rógskrif sín. þá
báru ráðherrar Sjálfstæðis-
flokksins upp svofellda tillögu
í ríkisstjórninni: Áður en á-
kvörðun er tekin um það,
hvort flytja skuli inn meiia af
Iaixdbúnaðarvjelum en ákvt-ðiS
hefur verið. skal fara fxan*
rannsókn fyrir milligetígu
jeppanefndar og búnaðarfjelag
anna um það, hverjar vinnn-
vjelar bændur sjálfir víðsveg-
ar um landið kjósa helst, t. A
hvort þeir vilja heldur clráit-
arvjel eða jeppa og þá hverja
tegun af hvoru, enda sje öil-
um innflytjendum gert jafn
hátt undir höfði um að kyxrna
tæki sín.
Hjer birtist jafn skýrt sann-
leikurinn um ást Sjálfstæðis-
manna á heildsölum og viðleitni
Framsóknarmanna til að af-
flytja mál og utangarðsbáttur
þeirra í málefnum landbúnað-
arins.
G. Ej.
EgggK 1
\ SÖLUBÚÐ, VIÐGERÐm, I
í , VOGIR
i í Reykjavík og nágrenni !
| lánum við sjálfvirkar búð |
| arvogir á meðan á við- |
i gerð stendur, i
i Ólafur Gíslason & C’o. h.f. i
i Hverfisgötu 49, sími 81370 i
SKIPAlíTtitKi)
á BIKISINS
M.s. SkjaSdbrei!
til Húnaflóa-, Skagafjarðar- cg
Eyjafjarðarhafna hinn 2. scpt.
n.k. Tekið á móti flutningi lii
hafna milli Ingólfsfjarðar og
Haganesvikur svo og til OLafs-
fjarðar og Dalvíkur á margun.
Pantaðir farseðlar óskast sóttir
á fimmtudaginn.