Morgunblaðið - 07.09.1949, Page 11

Miðvikudagur 7. sept. 1949.
MORGUNBLAÐIÐ
11

Guðmundsson
Hinning
ÞAÐ MA ei til vill teljast van-
þakklæti við hina miklu forsjón
að halda því fram, að þeir sem
deyja sextugi deyi of ungir. —
Þeir, sem guðirnir elska deyja
ungir. — Jóhann Guðmundsson
var rúmlega sextugur er hann
jjest. Þrátt fyrir elsku guðanna,
dó hann að mínum dómi allt of
ungur.
Jóhann Guðmundssn var fædd
ur 5. nóv. 1887 í Holti í Svína-
dal. Foreldrar hans voru hjónin
Guðmundur Þorsteinsson, bóndi.
í Holti og Björg Magnúsdóttir.
Bjuggu þau fyrst á Rútstöðum í ; Magnússonar forsætisráðherra og
sömu sveit, en futtust síðar að þeirra systkina. Systir Bjargar
órarinR S k.naretstjérs
gefst wgsp við að afsaksi
afglö|> sín í &Tskimálasj©é ii
Hann var fríðleiksmaður og öðl-
ingur.
Milli bæjanna Holts og Auð-
kúlu er stutt leið. Tveir ættliðir
hver fram af öðrum hafa óslitið
undanfarna nokkra áratugi, setið
þessar jarðar, Vinátta og gagn- | Þriðjudag að afsaka framkomu. menn hans
kvæmt traust, hefur í tíð þessara sína í stjórn Fiskimálasjóðs út enn á ný í að reka frystihúsið.
ÞÓRARINN Tímaritstjóri! treystist til þess að taka að sjer
' reynir enn í „Tímanum" s. l.j forystu i því að samhjeraðs-
einir liðs legðu
aðila ríkt milli heimilanna, og 1 af frystihúsinu á Kaldrananesi.
Holti, föðurleyfð Bjargar, og
bjuggu þar æ síðan.
Börn þeirra hjóna, Guðmund-
ar og Bjargar, er upp komust,
voru auk Jóhanns: Hjalti, Magn-
ús, Jakob og Sigurbjörg. Var
Jóhann þeirra yngstur. Hjalti dó
í foreldrahúsum á æskuskeiði.
Jakob rúmlega þrítugur, þá ný-
lega orðinn bóndi í Hnausum i
Húnaþingi. Magnús, alþingismað-
ur og ráðherra dó á sjúkrahúsi
í Rvík, 57 ára að aldri. Sigur-
björg, kona Sigurðar A. Björns-
sonar frá Veðramóti, lifir ein eft-
ir af þeim Holtssystkynum.
-—o—
Guðmundur bóndi í 'Holti var
fæddur 18. febr.1847, á Grund í
Svínadal og ljest 12. febr. 1931
var Anna Guðrún, kona Pjeturs
bónda Pjeturssonar á Gunnsteins
stöðum, föður Magúnsar hjeraðs-
læknis i Rvík og systkina hans.
—o—
Jóhann Guðmundsson ólst upp
með foreldrum sínum í Holti.
Umvafinn ástríki þeirra og syt-
kina' sinna, en hann var vngstur
i hópnum. í tíð foreldra hans í
Holti var þar rekið stórbú. Heim-
ilið naut mikilla vinsælda og virð
ingar. Húsbóndinn var höfðing-
legur búshöldur, glaður : við-
móti, við heimamenn sem gesti,
fræðandi og fyndinn í viðræð-
um. Öfgalaus og friðsamur. —
Húsfreyjan mild og hæglát, ást-
rík við mann sinn og börn og
annað heimilsfólk, rjettandi sína
aldrei borið skugga á. Svínadal-
urinn er lítil sveit. í mínu. ung-
dæmi var þar þó hvert stórbúið
öðru meira og heimilin mann-
mörg. Góður sveitarbragur hefur
einkent sambúð manna þar og
nágrannakritur óþektur
Jóhann Guðmundsson ljest á
sjúkrahúsi í Rvík 11. f. m. Hann
var jarðsunginn á Auðkúlu 22. s.
m. Við útför hans fluttu ræður
bræðurnir sr. Björn á Auðkúlu og
sr. Eiríkur á Torfastöðum. —
Kvæði flutti Jón Pálmason á
Akri, ættmenn og vinir, fyrst og
fremst úr sveitinni, en einnig úr
fjarlægum hjeruðum fjölmenntu
að gröf hans er þessar hinar
hinstu kveðjur voru fluttar hin-
um látna merkismanni
Aðdragandi að dauða Jóhanns
var skammur. Andlátsfregn hans
kom mörgum á óvart. Mannleg
hjálp hrökk skammt í hinum
ævarandi átökum milli lífs og
dauða. Áður en varði fjell hið
mikla fortjald Dómur guðanna
var genginn.
H. St.
Reynir hann að leiða athygl-
ina frá aðalriði málsins en beina
henni inn á aorar brautir, enda
er meginhluti allrar greinarinn-
og engin stofnun í bjeraðinu
gat heldur tekið málið að sjer.
eru þessvegna tóm markleysa.
Öll skrif Þ. Þ. um að hjeraðs-
búar hafi verið tilbúnir til slíks
ar um ímyndaða mútuþægni eru þessvegna tóm markleysa.
sveitafólks, þar sem Þórarinnj
staðhæfir, að á því sje stór Vandlæting Þórarins.
Faðir hans var Þorsteinn Helga-! mjúku móðurhönd þeim, er með
son, bóndi á Grund í Svínadal | þurftu og á hennar fund leituðu.
(f. 1806, d. 1854), Þorsteinn var Á jeg, sem þessar línur rita,
hætta, að kosningar i kjördæm-
um út á landi vinnist með mút-
um og lætur skína í að kosning-
in í Strandasýslu velti á slíku. j
Er ólíklegt að Strandamenn'
sjeu þakklátir fyrir slík skrif,
en óvirðingin af þeim fellur
hvorki á Strandamenn nje Egg
ert Kristjánsson, heldur á Þór-
arinn sjálfan.
Hinsvegar gerir Þórarinn að-
eins máttlausar tilruanir til að
hrekja nokkuð af því, sem í
Mbl. hefir staðið um frystihús-
ið á Kaldrananesi. Hið eina, sem
Þ. Þ. reynir að lafa í er að heima
menn vestra hefðu einir haft bol. hefur sjest á prenti. Slík um-
magn og vilja til að leggja fje í mæ]i eru alls ekki til. Mbl. seg-
Vil kaupa
sunnlendingur að ætt, sonur
Helga hreppstjóra í Sólheimum í
Hrunamannahreppi, Eiríkssonar
bónda í Bolholti. Eiríkur átti
henni þakkarskuld að gjalda frá
barndómsárum mínum, fyrir
móðurlegt ástríki og nærgætni.
Systkinin í Holti voru hvert öðru
íjölda barna. og frá honum er j betur gefin. Glaðlynd og skemt-
komin hin kunna Bolholtsætt. — in. Hjú voru mörg, sum mjög
Kona Þorsteins á Grund, móðir: við aldur, enda höfðu verið meg-
Guðmundar í Holti, var Sigur- in hluta æfinnar á þessu trausta
björg (f. 1813, d. 1876) Jónsdóttir og góða heimili. Allt hinar mæt-
prests á Auðkúlu (f. 1772, drukn- ustu manneskjur. — Þannig var í
aði í Svínavatni 1817) Jónssonar Holti á mínum uppvaxtarárum.
prófasts að Stað í Steingríms- Það fjell í hlut Jóhanns að
firði, Sveinssonar prests í taka við jörð og búi af föður sín-
Hvammi í Norðurárdal Guð- um. í æsku mun Jóhann hafa
mundssonar. Kona sr. Jóns á Auð haft allsterka löngun til að
kúlu, og móðir Sigurbjargar, var ganga mentaveginn, enda hafði
Ingibjörg, dóttir sr. Odds á Mikla hann til þess hina bestu hæfi-
bæ, er hvarf 1786, Gíslasonar leika.
biskups á Hólum Magnússonar. j En á þeim árum var sá braut af
Systkini Guðmundar í Holti ýmsum ástæðum talin torsótt,
voru: Ingvar, hreppstj. í Sólheim hafði Magnús bróðir hans þá líka
um í Svínavatnsh. Þorsteinn og nýlega farið langskólaleiðina •—
Helgi á Grund í sömi^sveit. Odd-
Jóhann dvaldist einn vetur við
nám í Rvík á unglingsárum. Auk
þess aflaði hann sjer á eigin spít-
ur mjög haldgóðrar fræðslu, sak
ir meðfæddrar námfýsi og bók-
hneigðar. — Árið 1916 byrjaði
gearkassa eða gearkassa-
hulstur í Ford fólksbíl með
8 cyl. mótor. Á sama stað
til sölu nýr Dodge mótor
í stærri gerðina af Dodge
eða Chrysler. Upplýsing-
ar í síma 1994 í dag og
næstu daga.
Þá segir P. Þ.:
„Brígsl Mbl. í garð Jóhanns
í Goðdal eru það ljótasta sem
lengi hefir sjest á prenti. Jó-
hann hefur þolað nýlega þung-
ar raunir en Mbl. bætir gráu
ofan á svart, þar sem það reyn-
ir að stimpla hann hreinan ó-
merking í augum þjóðarinnar".
Mbl. hefir ekki brígslað Jó-
hanni frá Goðdal um eitt eða
neitt og er ómögulegt að sjá,
hvað Þ. Þ. getur átt við er
hann segir að blaðið hafi við-
haft ummæli um þennan mann,
sem sjeu það ljótasta, sem leugi
Tvíburakerra
óskast til kaups. Upplýs-
ingar í síma 6142.
ný, kona Boga Smith, Jakob versl
stj. í Flatey og sr. Jóhann prófast
ur í Stafholti í Stafhotstungum.
Björg húsfreyja í Holti, móðir
Jóhanns, var fædd í Grófarseli
í Skagafirði, 10. sept. 1849 og dó ;hann búskap í Holti, og bjó þar
góðu búi óslitið síðan, þar til
snemma árs 1948, að hann fluttist
til Reykjavíkur, en eftir það vann
hann í Búnaðarbankanum. Sama
árið og hann hóf búskap í Holti,
giftist hann eftirlifandi konu
sinni, Fanneyju Jónsdóttur, Ás-
geirssonar, fyrrum bónda á Þing-
eyrum. Var sambúð þeirra hjóna
öll hins ástrikasta til hins síð-
asta. Eignuðust þau 3 dætur, er
allar eru á lífi. Björg, gift Ólafi,
skólastj. á Kljebergi á Kjalarnesi,
Soffía, gift Guðmundi, bónda í
Holti, og Bryndís, ógift í foreldra
husum. — Jóhann naut mikils
trausts og virðingar sveitunga
sinna. Gegndi hann oft mörgum
trúnarstörfum fyrir þá. I hrepps
nefnd, fræðslunefnd, sóknar-
nefnd, sýslunefnd, forsöngvari o.
fl. Var hann vinnufær í besta
lagi, til allra starfa Tillögu góð-
ur, trúr qg sanngjarn. Hann var
ljúfmenni í lund. Glaðvær i vina
hópi. Óáleitinn en fastur fyrir,
ef á hann var leitað og varði mál
24. des. 1920. dóttir Magnúsar
bónda í Grófarseli, síðar í Holti,
Magnússonar bónda. í Garði í
Hegranesi, Magnússonar, bónda
á Starrastöðum, Magnússonar á
Kúskei'pi Þórarinssonar. Kona
Magnúsar í Garði, móðir Magn-
úsar í Holti, var Margrjet Sig-
urðardóttir, bónda í Egg í Skaga-
firði, Sigurðssonar og Bjargar
Björnsdóttur, hreppst. í Ási í
Hegranesi, Jónssonar hreppstj. í
Ási, Björnssonar.
Kona Magnúsar í Holti. móðir
Bjargar í Holti, var Margrjet
Jónsdóttir, bónda á Kroppi í Eyja
firði, síðar á Víðimýri, Jónssonar
bónda á Grund í Þorvaldsdal,
Jónssonar. — Móðir Margrjetar,
kona Jóns á Víðimýri, var Sig-
ríður Davíðsdóttir. bónda á Völl-
um í Eyjafjarðardölum, Tómas-
sonar b. á. Hvassafelli, Tómas-
sopar b., á Qlerá. Systkini Mar-
gi'jetar, móður Bjargar í Holti,
voru Sigríður. kona Jóns Þor-
kelgsonar rektors og sr. Magn-
| Stór stofa |
§ í Hlíðunum hentug fyrir f
I tvo er til leigu nú þegar. í
i Tilboð sendist afgreiðslu i
i Mbl fyrir 10. þ.m., merkt f
i „Stór stofa—313“.
iiiiimiiiiilikiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiMiiiiiiiiiyiiiiMi
Kærustupar óska eftir einu i
herbergi og ehlhúsi
eða eldunarplé];si. Helst l
sem næst miðbænum. — |
Hann er sjómaður og sjald |
an heima og hún vinnur \
úti. Tilboð leggist inn á [
afgreiðslu blaðsins fyrir i
föstudagskvöld merkt: „S i
H 260—316“
frystihúsið og reka það síðan,
ef þeir hefðu fengið húsið sjer
selt á 250—-300 þúsund krónur.
Þ. Þ. skrökvar í þessu sambandi
vísvitandi um hvert sje inni-
hald skýrslu dr. Jakobs Sig-
urðssonar. Dr. Jakob segir ekk-
ert um það á hvaða verði menn
í Bjarnarfirði mundu kaupa
húsið, heldur að útilokað sje að
þeir mundu kaupa það á kr.
550,000,00—600,000,00 eða eitt
hvað ennþá lægra og bætir þvi
við að áhugi sje hjá Bjarnfirð
ingum að frystihúsið sje relrið
og skipti þá minna máli hver
eða hverjir reki það. Enn segir
dr. Jakob að litlar líkur sjeu
fyrir því að kaupfjelagið í
Hólmavík vilji kaupa það, enda
kom á daginn að þetta kaup-
fjelag vildi ekkert af því vita.
Af skýrslu dr. Jakobs er ljóst,
að hann gerir ekkert úr því, að
heimamenn hafi nokkur tök á
því að mynda samtök til að
reka frystihúsið.
Kaupfjelagið kaus að tapa.
Afstaða Kaupfjelags Stein-
ir aðeins að „af brjefi Jóhanns
mátti ráða að hann hafði enga
vitneskju um hug hjeraðsbúa"
eða afstöðu Kaupfjelags Stein-
grímsfjarðar eins og raunar sje
skiljanlegt vegna þess hve hann
hafi verið lengi að heiman.
TJt af þessu segir Þ. Þ. a<5
Mbl. hafi verið með brígsl • i
garð Jóhanns og illmæli, sem
sjeu „það ljótasta, sem sjest
hafi á prenti“!
Það liggur við að maður fyll-
ist andstygð yfir þessari fölsku
vandlætingu, sem persóna eins
og Þ. Þ. getur kreist út úr sjer,
eftir að hann er búinn að gera
öðrum upp ljót orð, sem hann
hefur aldrei viðhaft. Ef Þ. Þ.
gæti átt það til að hneykslast
á sjálfum sjer, mundi Tímmu
líta öðruvísi út en hann gerir.
Þegar maður á borð við Þ. Þ.
sem kemur fram eins og hann,
geri sjer ærumeiðingar og
mannorðsþjófnað að atvinnu,
æsir sig upp til vandlætingar
er best að viðhafa alla aðgæsiu,
því líklegast er að það sem slík-
ur maður vandlætist - yfir sja
grímsfjarðar er nokkuð fróðleg j upplogið af honum sjálfum.
UMMMMMMMmIMMIMIIIMIIIMMMMII
IIWIIIIIIIMMM
úsár prests í Laufási, faðir Jóns sitt af rökvísi og drengskap. —
Nýtísku íbúð
5—6 herbergi í Vesturbæn
um til leigu frá 1. október
Tilboð merkt: „Vesturbær
—314“, sendist afgreiðslu
Mbl fyrir 12. þ.m.
JIMMMimmMMimMMIIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIMMim
í þessu efni.
Þetta kaupfjelag átti frekar
50 þús. króna hjá frystihúsinu
en gerði enga tilraun til að
bjarga þeim. Það samþykti á
fundi að skifta sjer ekkert af
málinu og láta frystihúsið fara
lönd og leið. Það vildi heldur
tapa skuldinni en koma nálægt
húsinu á Kaldrananesi. Forráða
mönnum kaupf jelagsins kom
ekki til hugar að reyna að
mynda nokkur samtök í hjeraði
eins og Þ. Þ. heldur fram að
unt hafi verið.
Það er skiljanlegt að innan-
hjeraðsmenn væru deigir við að
ráðast einir út í að fitja enn á
ný upp á rekstri frystihússins.
Ber þar ýmislegt til. Kominn
var í marga óhugur vegna þess
hve ísborg h.f. farnaðist illa.
Einnig vissu menn að eftir var
að fulgéra frystihúsið og þurfti
til þes stórfje. Loks þurfti á að
halda nýju fjármagni til rekstr-
ar. Enginn innanhjeraðsmaður
eins og á sjer stað um hin í-
mynduðu brígsl í garð bónd-
ans frá Goðdal.
Þ. Þ. gerir að öðru leyti ekld
athugasemdir út af því sem Mbl.
hefir ritað um þetta mál, encla
var allt satt og rjett, sem þar
stóð.
Þórarinn er hræddur.
Það sem mestu máli skiftir
í spmbandi við frystihúsið á
Kaldrananesi er að menn inn-
anhjeraðs og utan hafa tekuS
höndum saman um að koma
þessu atvinnufyrirtæki á rjett-
an kjöl og vonandi tekst sú til—
raun. Áróðurslanglokur, eins og
grein Tímaritstjórans, hafa
engin áhrif á þau samtök, þó
tilgangurinn sje að spilla fyrir
þeim, jafnframt því, sem ætl-
unin er að sverta Eggert Kristj-
énsson, sem er einn af þátttak-
endum þeirra. Má nokkttð
mar.ka af þeim aur, sem Þ. Þ.
Frh. á bls. 12_