Morgunblaðið - 24.09.1949, Blaðsíða 8

MORGVNBLAfílÐ
Límgardagur '24. sejDti 1949.
3
JttwgsisiMftMfc
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavfk. *
Framkv.stj.: Sigfúa Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 12.00 á mánuði, innanlands,
kr. 15.00 utanlands.
í lausasölu 50 aura eintakið, 75 aura með LesbóE W
Bandalag kommúnista
og Framsóknar
„LÍKUR fyrir breytingu á vinnubrögðum Alþýðuflokksins
oru engar. Til þess að hrista af sjer þær afætur, sem heild-
salarnir eru, verður að koma í veg fyrir að Alþýðuflokkur-
inn og Sjálfstæðisflokkurinn hafi meirihlutavald á Alþingi
eftir kosningar.“
Hvar skyldu menn halda að þessar setningar standi. Það
væri ekki ólíklegt, að þær stæðu í Þjóðviljanum, en það er
ekki. Þær standa í Tímanum 26. ágúst. Blaðinu, sem stund-
um kallar sig bændablað.
★
En hvað þýða þessar setningar Tímans? Vilja ekki kjos-
endur gera sjer grein fyrir því?
Þær þýða tvímælalaust og óumdeilanlega það, að Fram-
sóknarmenn og kommúnistar verði að fá meiri hluta á Al-
þingi í veturnótta-kosningunum, svo að þeir geti stjórnað
saman eftir kosningar. Greinilegri getur yfirlýsingin ekki
verið. Það ber líka öllum frjettum saman um það, sem
borist hafa af fundum Framsóknarmanna í Reykjavík síð-
ustu mánuði, að þetta er tilgangurinn. Þess vegna er heimt-
að þingrof. Þess vegna eru heimtaðar haustkosningar. Þess
vegna eru skammir Tímans svo æðisgengnar sem þær eru
um Sjálístæðismenn og Alþýðuflokkinn.
Þjóðvarnarmennirnir svokölluðu eða útibú kommúnista
átti á tímabili að vera með sem sjerstakur flokkur, en nú
virðast hafa tekist samningar um að sameina þá við Fram-
sóknarflokkinn. Hann býður fram 8—10 spil úr þjóðvarnar
laufinu. Samspilið kom líka greinilega fram í „Þjóðvörn“
nýlega, því þar var það tekið skýrt og greinilega fram „að
,.Framsóknar“flokkurinn væri sá af núverandi stjórnmála-
fjokkum, sem síst mætti missa sig.“
★
Það gefur líka auða leið, að flokkur sem úthúðar sam-
starfsflokkum sínum eins geysilega eins og Tímaliðarnir
gera við Alþýðuflokkinn og Sjálfstæðisflokkinn, hann getur
ekki hugsað sjer samvinnu við þá eftir kosningar, enda
væri þá tilgangslaust að flýta kosningum um 8 mánuði frá
því sem ákveðið er í stjórnarskránni.
Hjer er því ekki um að villast. Samstarf Framsóknar-
manna og kommúnista eftir kosningar er ákveðið, ef þeir
fá meinhluta vald, og fyrsta samningsmálið á að vera það,
að útrýma frjálsri verslunarstjett. Annað svo eftir því.
★
Eina hindrunin á þessari leið gætu menn haldið, að væri
nokkrir Framsóknarmenn, sem líklegir væru til borgara-
legrar samvinnu. En þessu er ekki að treysta. Handjárna-
vald Framsóknar er áður þekkt og það mun ekki bila, ef
tækifærið býðst. Þeir tveir menn, sem óhætt var að treysta
í þessu efni bjóða sig heldur ekki fram nú af hverju sem
það er.
Aftur á móti er Páll Zophoníasson efsti maður á lista
flokksins í Norður-Múlasýslu, maðurinn sem greiðir at-
kvæði eins og kommúnistar í öllum utanríkismálum og
flestum deilumálum innlendum.
Virðist hann eiga að vera einskonar fánaberi fyrir hið
sameiginlega lið. Færi vel á, að á þann fána væri málaður
svartur Karakúl hrútur til minningar um afrek Páls í land-
búnaðarmálum.
★
Annars ber hjer allt að einum og sama brunni. Tíminn
hefur hvað eftir annað auglýst hið væntanlega bandalag,
þó undir rós sje. Þingmenn flokksins og ráðherrar hafa
engu mótmælt. Það virðist þeim að skapi að aðaltilgangur
kosninganna sje sá, að koma Sjálfstæðisflokknum og Al-
þýðuflokknum sameiginlega í minnihluta á Alþingi, svo
annar meirihluti, þessum flokkum andstæður geti tekið
við stjóin landsins.
Kjósendur vita að hverju þeir hafa að ganga.
\JíLverji óhripar:
ÚR DAGLEGA LÍFINU
6 í bíl í Iðnó
ÞAÐ var ekki alveg fullskipað
hús í Iðnó í fyrrakvöld á frum-
sýningu sexmenninganna
ungu, sem hafa leikið Candia
eftir Shaw úti um allt land í
sumar og koma svo loks með
leikritið til höfuðstaðarins.
En jeg spái því, að þegar það
fer að spyrjast út um bæinn
hvernig þau leysa hlutverk
sín af hendi, þá verði ekki
mörg sæti auð í Iðnó á þeim sýn
ingum, sem hjer verða.
•
Einstakur dugnaður
ÞETTA unga listafólk hefur
sýnt með dugnaði sínum, að
þau eru ekki neinir þurfaling-
ar, sem allt ætla að heimta af
öðrum. Þau vinna öll verkin
sjálf. Aðalstjarnan sat í að-
göngumiðasölunni fram eftir
öllum degi á frumsýningardag-
inn, en þeir síra Morrel og
Marchbanks voru inni á leik-
sviði, að negla, saga, eða sauma
til þess að hafa leiksviðið til-
búið fyrir kvöldið.
Hinir þrír. sem óupptaldir
eru voru einnig eitthvað að
dunda við undirbúning leiksýn-
ingarinnar.
e
Spottinn í
leiktjaldinu
ÞAÐ var ekki stórvægilegt at-
vik, sem kom fyrir í Iðnó í
fyrrakvöld, en nóg til þess, að
sanna enn einu sinni, að tími
er kominn til að flytja leik-
starfsemina úr þessu gamla
húsi. — Þegar draga átti tjald-
ið frá fyrir annan þátt, drógst
það ekki frá nema öðru megin.
Þetta olli ekki verulegri trufl-
un, en þó nóg til þess, að koma
áheyrendum og vafalaust leik-
urum út úr jafnvægi, sem
snöggvast.
Nú er það ekki nema spotti,
sem þarf að festa, til þess að
hafa .tjaldið í lagi. Ef til of
mikils er ætlast, að þetta sje
haft í lagi, er ekki hægt að sjá,
að notast megi við hið gamla
hús lengur.
•
Komið heim
VESTUR-ÍSLENSK kona, frú
Sólveig Sveinsdóttir frá Chi-
cago, hefur dvalið hjer i sumar
hjá ættingjum og vinum. Hún
er systurdóttir síia Jóhanns
Þorkelssonar og hefur dvaiið
hjá Þuríði frænku sinni. —
Fyrir nokkru kom Solveig með
eftirfarandi grein og bað um
að birt yrði í „Daglega lífinu“,
ef tilskrifin þættu þess virði.
Jeg er viss um að mörgum
mun hlýna um hjartaræturnar
við lesturinn.
„Rigning, norðvestan kaldi“.
Utvarpið spáði fyrir deginum
og það reyndist ijett spáð. Jeg
afrjeð þá þegar að láta það
ekkert á mig fá hvernig veðrið
var, því ekki var jeg hingað
komin til að leita að sólskini.
Af því hafði jeg nóg heima á
mínu eigin landi.
Gekk jeg því um göturnar
í Reykjavík og naut til fulls
þeirrar stundar er jeg hafði
lengi þráð, að vera komin
heim! Ganga ofar íslenskri
mold; ganga um götur höfuð-
borgar míns eigin lands! Hjer
bjó mín þjóð. Þetta var allt
mitt fólk, sem á undan mjer
gekk og það sem var hinum
megin á götunum. Jeg fann,
með mikilli ánægju, að nú
hafði jeg uppfyllt þá þrá er
leynst hafði með mjer allan
minn aldur. Þrá eftir nánara
sambandi við minn eigin upp-
runa.
•
Sama veðurspáin
..RIGNING, norðaustan kaldi“.
Útvarpið sat við sinn keip. —
Þoka og suddi huldu algjörlega
„viSjsýnið frítt“, svo ekki var
til neins að hugsa um ferða-
lag upp í sveit.
En í húsum inni, hjá vinum
mínum og ættingjum, ríkti
ylur og glaðværð. Kaffiborðin
sett með kökum og alskonar
sælgæti, líkast mest marglitu
blómabeði. Ilmin af nýheitu
kaffi leggur um húsin. — Til
mín hefur þar engin kaldi náð,
hvorki að norðaustan nje nokk
uiri annarri átt. Við kaffiborð-
in hef jeg sjeð heiðan himinn
í bláum , blíðum augum ís-
.lensks kvenfólks, og fjarlæg-
ann, þýðan nið fossanna heyri
jeg í hljóðfalli íslenskrar
tungu af vörum íslensks karl-
manns.
o
Sólsetrið
..RIGNING, norðaustan kaldi“.
Það er sama sagan upp aftur og
upp aftur hjá útvarpinu, og
ekki líkleet að það breyti
stefnu sinni.
En svo var það eitt kvöld að
eitthvað hefur sjálfsagt farið
aflaga við vatnsveitu himins-
ins, svo það var engin rigning.
Sá .iea bá mjer ögleymanlega
sjón. Sólsetur í Reykjavík!
Sólina hníga til hafs á bak
við Snæfellsnesjökul. Þar tóku
eldur og ís saman höndum og
stráðu állt vesturloftið með
auð síns mikla máttar. Dýrindis
o-ull! Flóð af loeandi dýrð! —
Rósrauðar slæður lágu sums-
staðar liett vfir gullna hafinu
og marglitir geislar teygðu sig
upp í dimmbláan himin.
Engin tunga talar það mál
er lýst getur að fullu þessari
sjón. nje heldur þeim áhrifum
er hún hafði á mig. Þessi dýrð
— þessir geislar teygðu sig inn
í sál mína. Tek jeg þá með
mjer heim, geymi þá i þeirri
von að þeir birti og mýki
lengsta sólarlag minna eigin
æfidaga.
Solveig Sveinsdóttir“.
jiiiHMiiiiiMiiimiiiiiimnMMiiintiiMiimMHiiiiiiiiiiMiiiiimMiiiMiniiMiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiinwMwiiiiiiiMMUiiimimMMiiiMimiiiMiiii MiiiMiiiii»'ii,»»itM,*ii,«ii«
MEÐAL ANNARA ORÐA ....
«. ..............................•
Presturinn. sem sigldi 12,000 mílur með söfnuð sinn.
Eftir Charles B. Lynch,
frjettaritara Reuters.
ST. ANN’S NOVA SCOTTA —
Að tveimur árum liðnum er í
ráði að efna til mikilla hátíða-
halda í St. Ann’s, Nova Scotia,
til minningar um skoskan
prest, sem þar dvaldist fyrir
hundrað árum, áður en hann
fluttist með söfnuð sinn til
Ástralíu og þaðan til Nýja-Sjá-
lands.
Æfiferill þessa prests er svo
merkilegur, að stjórnarvöldun-
um hefur ekki þótt annað
sæma en að minnast hans á
einhvern hátt, en árið 1951 er
einmitt ágætlega til þess fallið,
því það var þá, sem klerkur-
inn lagði upp í 12,000 mílna
ferðalag frá Nova Scotia til
AdelaidG í Suður-Ástralíu. Þó
er ekkert líklegra, en að prest-
urinn hefði orðið manna fyrst-
ur til að fordæma hin fyrir-
huguðu hátíðahöld, væri hann
enn á lífi og í fullu fjöri. —
Hann mundi vafalaust ráð-
leggja gestunum á hátíðahöld-
unum, að hugsa minna um
skemmtanir en lesa biblíuna
þeim mun betur.
• •
ENGINN ALKRISTINN
PRESTUR þessi hjet Norman
McLeod. Hann var ákafur trú-
maður og mikill prjedikari, og
ekki hlífðj hann starfsbræðrum
sínum fremur en öðrum. Hann
lýsti því þannig eitt sinn yfir,
að meðal prestanna væri ekki
einn einasti sannkristinn mað-
ur!
McLeod var 37 ára gamall.
þegar hann tók sig upp með
söfnuð sinn og fluttist frá
Skotlandi til Pictou, Nova
Scotia. Þetta gerðist árið 1817,
eftir að McLeod hafði lent í
hörðum deilum við yfirboðara
sína.
Þremur árum seinna skip-
aði hann áhangendum sínum
að halda áfram ferðinni og
flytja tií Ohio í Bandaríkjun-
um. Hann hætti þó við þetta
á síðustu stundu og beitti sjer
í þess stað fyrir því, að söfn-
uðurinn smíðaði sjer skip, sem
skýrt var „Örkin“, og hjeldi
á því 175 mílna leið með strönd
um fram til St. Ann’s á Cape
Breton eyju.
• •
EFTIR 31 ÁR
í ST. ANN’S hjelt McLeod
kyrru fyrir með safnaðarbörn-
um sínum í 31 ár- Þá Jýsti
hanp alt í einu yfir, að ehn
yæri kominn tími til að flytja
— í þetta skipti hálfa leið, í
kringum jörðina. Á hátíðahöld-
unum, sem fara eiga fram í
St. Ann’s að tveimur árum
liðnum, mun þess sjerstaklega
verða minnst, að þá eru liðin
100 ár frá því að skipið ,.Mar-
varet“ (250 tonn) lagði þaðan
úr höfn með 136 sálir innan-
borðs. Eftir 12,000 mílna sigl-
inrru qo i04 dafra 'sjóferð kom
,.Mar"aret“ til Adelaide i Suð-
ur-Ástralíu, 10. apríl 1852.
Næsta ár hjelt hópurinn á-
fram til Nýja-Sjálands.
• •
MINNTSMERKI
í SAMBANDI idð hátíðahöld-
in 1951, er meðal annars í ráði
að byggja nákvæma eftirlík-
ingu af skipi McLeód. Við-
staddir 'ærða með°l annars for
sætisráðherrar Ástralíu og
Nýia-Sjáiands, auk ýmissa ætt
ini’a beirra manna, sem voru
í söfnuði skoska prestsins.
McLeod ljest í Nýja-Sjálandi
1866. bá 86 ára að aldri.'Ætt-
ingjar safnaðarbarna hans
hafa reist honum veglegt minn-
ismerki.
Yill sameinaða Libyu
TRIPOLI,, ;23. sept.: — Dr. En-
rico .Cibelli; foringi óháða
flokksins í Libyu hefir borið
fram' kröíur um að Libyu fái
fult sjélfstæði. Hann fordæmir
það. að Fezzan og Cyrenaica
veiði skilin frá meginhluta
Libyu. — Reuter.