Morgunblaðið - 13.10.1950, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
FÖstudagur 13. okt. 1950.
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv:stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Frjettaritstjóri: ívar Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Askriftargjald kr. 14.00 á mánuði, innanlands.
í lausasölu 60 aura eintakið. 85 aura með Lesbók.
A umkvunarlegt
kapphlaup
ALMNGI hafði ekki fyrr sest á laggirnar en að þar hófst
eitt aumkvunarverðasta kapphlaup, sem þar hefur sjest.
Þátttakendur voru Alþýðuflokkurinn og kommúnistar. Báðir
flokkarnir flytja þar frumvarp um svipaða breytingu á geng-
islögunum, báðir um lögfestingu 12 klst. hvíldar á sólarhring
á togaraflotanum.
Þingmenn Alþýðuflokksins flytja auk þess tillögu um að
ríkisstjórninni sje falið að gera allt sem unnt er til þess að
ieysa togaradeiluna. Ef útgerðarmenn gangi ekki að kröfum
sjómanna, þá skuli ríki og bæjarfjelög taka við rekstri þeirra
og gera skipin út með aðstoð stofnlánadeildar sjávarútvegs-
ins. — Loks flytur Alþýðuflokkurinn þingsályktunartillögu
um athugun á atvinnuhorfum í kaupstöðum og kauptúnum.
Þetta eru þá „úrræði“ Alþýðuflokksins. Hann hefur for-
ystu í þeim samtökum sjómanna, sem standa að togaraverk-
fallinu, sem nú hefur staðið yfir í hálfan fjórða mánuð. Sú
forysta hefur verið svo aum og vesældarleg að þegar borin
er fram miðlunartillaga af sáttanefnd, er ríkisstjórnin skip-
ar, þá þorir Alþýðuflokksforustan í sjómannafjelögun-
um ekki að taka afstöðu með henni nje mót. Hún er hlut-
laus. Kommúnistar hamast hinsvegar á móti henni og til-
iagan er felld.
Svo gerist ekkert. Hver vikan líður á fætur annari. Tog-
araverkfallið veldur þjóðinni meira og meira gjaldeyristapi
og skapar vandræði og allt að hallæri meðal sjómanna og
verkamanna í ýmsum verstöðvum. Þá kemur Alþingi saman
og Alþýðuflokkurinn flytur þingsályktunartillögu um að
fela ríkisstjórninni „að gera allt, sem unnt er til að koma
á sættum í deilunni“ svo að orð Alþýðuflokksins sjeu notuð.
Er hægt að hugsa sjer aumingjalegri og yfirborðslegri fram
komu í slíku máli. Alþýðuflokkurinn ber það ekki við að
íeyna að koma á skjótum sáttum í þessari deilu á þeim vett-
vangi, þar sem hann er ábyrgur og á að heita að hafa forystu,
nefnilega í samtökum sjómanna. Þar er hann hlutlaus, þegar
iim er að ræða miðlunartillögu. En þegar þing kemur saman
rjúka þingmenn hans upp og þykjast hafa unnið afrek með
því að skora á ríkisstjórnina að leysa þann vanda, sem flokks-
bræðrum þeirra bar skylda tihað hafa fyrir löngu átt hlut í
að leysa!!!
Engum dylst að atvinnuástandið er hið ömurlegasta í
mörgum kaupstöðum og sjávarþorpum landsins um þessar
mundir. A togaraverkfallið drjúgan þátt í því. Svo koma
mennirnir, sem eru potturinn og pannan í því að þjóðin
hefur glatað tugum milljóna króna í erlendum gjaldeyri og
auk þess beðið hrapalegt atvinnutjón og bjóða upp á „athug-
un á atvinnuhorfum í kaupstöðum og kauptúnum“!!!
Nei, það er ekki „athugun á atvinnuhorfum“ og ný nefnd,
sem fólkið í verstöðvunum þarfnast fyrst og fremst nú. Það
þarfnast þess að togaraverkfallinu ljúki, að skipin komist
úr höfn.
Hinsvegar ber brýna nauðsyn til þess að rannsaka, hvernig
hægt sje að bæta vjelbátaútgerðinni og hraðfrystihúsunum
það verðfall, sem orðið hefur á afurðum þeirra og greiða
íram úr þeim markaðserfiðleikum, sem þessar þýðingarmiklu
greinar sjávarútvegsins eiga við að stríða.
Skrumtillögur Alþýðuflokksins miða engan veginn í þá átt
að nokkuð raunhæft verði gert á þessu sviði. Þær eru aðeins
yfirborðsjóðl manna, sem vita sig bera meginþunga ábyrgð-
arinnar á stöðvun togaraflotans í hálfan fjórða mánuð.
A meðan að Alþýðuflokkurinn var í stjórn var hann á
móti 12 stunda hvíld á togurunum. Þá fluttu kommúnistar
jnálið. Nú er Alþýðuflokkurinn í stjórnarandstöðu. Þá hleyp-
ur bgnn í kapp við kommúnista um flutning þess.
Um tólf stunda vinnutíma á togurunum er annars það að
segja að mjög væri æskilegt að geta komið honum á. Togara-
sjómenn vinna erfiða vinnu og þurfa sannarlega ekki síður
á slíkri hvíld að halda en þeir, sem vinna hægari og Ijettari
ítörf í landi. En kjarni málsins er að við getum staðist keppi-
nautum okkar súning. Engin þeirra hefur lögleitt 12 stunda
hvíld á botnvörpuskipum á sólarhring.
Víhverjirtrifa': R DAGLEGA LÍHNU
SVARTUR MARKAÐUR OG
SMYGL
ÞAÐ HEFIR verið opinbert leyndarmál, að
hjer í bænum hefir fengist á svokölluðum svört
um markaði glysvarningur allskonar, „gæja-
slifsi“ og nýlonkvensokkar. Hefir verið fullyrt,
að þessari vöru væri smyglað með millilanda-
skipum. Nýlega birtu bæjarblöðin frjett frá yf-
irvöldunum, sem styrktu menn í þeirri trú, að
talsvert væri smyglað af glysvarningi með skip
unum, því komist hafði upp um smygltilraunir
á margskonar varningi.
Vegna blaðaskrifa og umtals um smygl og
smygltilraunir hefir Eimskipafjelag íslands nú
tilkynnt starfsfólki sínu á skipunum, að það
varði stöðumissi, ef það geri tilraunir til smygls
í framtíðinni.
•
KVABBIÐ Á SJÓMÖNNUNUM
MEÐ STRANGARA tolleftirliti og ráðstöfun-
um Eimskipafjelagsins má gera ráð fyrir, að
mikið dragi úr smygli á vörum til landsins með
skipunum og er gott eitt um það að segja. En
það eru ekki ávalt sjómennirnir sjálfir, sem
eiga frumkvæðið þegar vörur finnast hjá þeim
sem ekki er innflutningsleyfi fyrir.
Það hafa sagt mjer sjómenn, sem lengi hafa
siglt á millilandaskipunum, að ein versta plága
á þeim sjeu vinir þeirra, sem sjeu að biðja þá
að taka fyrir sig pakka frá útlöndum. — Þetta
kvabb sje alveg óþolandi og komi þeim oft í
slæma klípu.
•
ÞÁ ER NÓG TIL AF GJALDEYRI
HEIMILDARMENN mínir í sjómannastjett
fullyrða, að ekki vanti gjaldeyrinn þegar verið
sje að biðja þá að kaupa þetta eða hitt í er-
lendum höfnum. Þá fljóti bæði dollarar og
pund.
Þeir, sem kvabba á sjómönnum um að kaupa
fyrir sig þetta eða hitt ætlast ekki einungis til,
að þeir eyði takmörkuðum frítíma sínum er-
lendis til vörukaupa, heldur að þeir komi vör-
unum til landsins, án þess að fyrir sje innflutn
ingsleyfi, eða löðboðinn tollur greiddur.
•
SVARTAMARKAÐSUPPBOÐ
BOÐAÐ hefir verið að innan skamms verði
smyglvarningur sá, sem tekin hefir verið í
millilandaskipunum seldur á opinberu uppboði.
Það verður eitthvað sögulegt við það uppboð
ef að vanda lætur. Engin hætta á að vörurnar
fari undir kostnaðarverði þar. En það verður
löglegur svartimarkaður hins opinbera og vör-
urnar lenda að lokum á svartaðmarkaðnum,
þangað, sem þær áttu upphaflega að fara.
Slík svartamarkaðsuppboð hafa svo sem ver
ið haldin áður og er skemmst að minnast upp-
boðsins á Hafnarfirði fyrir um tveimur árum
er fólkið ljet eins og það væri sturlað til að
sprengja upp verðið á gliijgri, sem þá var selt,
•
ÖNNUR AÐFERÐ ERLENDIS
VÍÐA erlendis og t. d. í Danmörku hafa yfir-
völdin aðra aðferð til að eyðileggja svarta-
markaðinn fyrir bröskurum. í Danmörku eru
leyfðar svonefndar ,.do!larabúðir“. Þar geta er-
lendir menn keypt fyrir erlendan gjaldeyri
margskonar vörur, sem ekki er annars leyfður
innflutningur á. Tóbak, áfengi, nylonsokka, á-
véxti og fleira.
•
RÍKIB FÆR TOLLANA
Á ÞENNA hátt tryggir danska ríkið sjer, að það
fær þó að minnsta kosti tolla greidda af vör-
unum, sem annars væri smyglað til landsins
og auk þess nokkrar tekjur í erlendri mynt.
Mætti ekki komá upp slíkum markaði hjer
á landi. Það myndi vafalaust að miklu leytí
losa sjómennina okkar við kvabbið og það yrði
ekki verra, en svartamarkaðsuppboð ríkisins.
•
KLUKKAN ENN Á DAGSKRÁ
SENN líður að því að klukkunni verður seink-
að, eins og mælt er fyrir í reglugerð. Eins og
venja er til þegar að því kemur vor ög haust,
að flýta eða seinka klukkunni, fara að heyrast
raddir um, að þetta hringl með klukkuna
tvisvar á ári sje hin mesta vitleysa, sem fáum
komi að gagni. Klukkan eigi að vera rjett og
ekkert eigi að vera að rugla með hana fram
og aftur.
Vafalaust eru skiftar skoðanir um þetta sem
fleira í þjóðfjelaginu. Og við erum nú búin að
hafa sumartíma um nokkura ára skeið og hefir
það yfirleitt gefist vel. Og fyrirhöfnin með að
breyta klukkunni tvisvar á ári er ekki svo
mikil, að ekki sje hægt að halda því áfram.
ÍÞRÓTTIR
Skólamótið
SKÓLAMÓTIÐ í frjálsíþróttum
fór fram um síðustu helgi. Úr-
slit urðu þau að Menntaskólinn
bar sigur úr býtum. Hlaut hann
79 stig, en Háskólinn, sem var
næstur, hlaut 63 stig, Verslunar-
skólinn hlaut 31 stig, Kennara-
skólinn 15, Gagnfræðaskóli Vest-
urbæjar 15, Gagnfræðaskóli Aust
urbæjar 14 og Samvinnuskólinn,
Kvennaskólinn og Flensborg 8
stig hver skóli.
Helstu úrslit í einstökum grein-
um urðu sem hjer segir:
110 m. grindahlaup: — 1. Ingi
Þorsteinsson M 15,8 sek. 2. Rúnar
Bjarnason M 16,5 sek. 3. Valdi-
mar Örnólfsson M 19,3 sek. og 4.
Jón Böðvarsson M 20,5 sek.
1500 m.: — l. Sigurður Guðna-
son GA 4.38,2 mín. 2. Þórir Ól-
afsson M 4.41,6 mín., 3. Eiríkur
Haraldsson M 4.57,4 mín. og 4.
Magnús Aspelund M 4.59,0 sek.
100 m.: — 1. Ólafur Örn Arnar-
son M 11,2 sek. 2. Rún3r Bjarna-
son M 11,3 sek. 3. Þorvaldur Ósk-
arsson GV 11,5 sek. og 4. Baldur
Jónsson H 11,6 sek. — f undan-
rás hlupu þessir allir á 11,2 sek.
Spjótkast: — 1. Halldór Sigur-
geirsson H 55,05 m. 2. Sverrir
Ólafsson H 44,52 m. 3. Ólafur
Þórarinsson F 44,30 m. og 4.
Bragi Friðriksson H 40,64 m.
Kringlukast: — 1. Sigurður
Júlíusson H 41,41 m. 2. Bragi
Friðriksson H 39,48 m. 3. Sverrir
Ólafsson H 35,43 m. og 4. Krist-
ján Sigurðsson M 32,43 m.
Hástökk: — 1. Gunnar Bjarna-
son GA 1,70 m. 2. Eiríkur Har-
aldsson M 1,70 m. 3. Jafet Sig-
‘ urðsson M 1,65 m. og 4. Árni
Guðrhundsson K 1,60 m.
Langstökk kvenna: — 1. Hafdís
Ragnarsdóttir V 4,32 m. 2. Sig-
rún Sigurðardóttir F 3,70 m. —
(Fleiri kepptu ekki).
Stangarstökk: — 1. Ásgeir Guð-
mundsson K 3,25 m. 2. Baldvin
Árnason GV 3,15 m. 3. Bjarni
Guðbrandsson GV 3,15 m. og 4.
Valdimar Örnólfsson M 3,05 m.
4x100 m. boðhlaup kvenna: —
1. Verslunarskólinn 59,4 sek. ■—
(Fleiri sveitir mættu ekki til
leiks).
1000 m. boðhlaup: — 1. Mennta
skólinn (A-sveit) 2.07,8 mín. 2.
Háskólinn 2.11,3 mín. 3. Mennta-
skólinn (B-sveit) 2.13,8 mín. og
4. Gagnfræðaskóli Vesturbæjar
2.18,1 mín.
Kúluvarp kvenna: — 1. Mar-
grjet Margeirsdóttir V 8,65 m. 2.
Helga Bjarnadóttir Ke 8,38 m. og
3. Erla Eggertsdóttir Kv 7,31 m.
(Fleiri kepptu ekki).
Kúluvarp: — 1. Bragi Friðriks-
son H 12,87 m. 2. Ólafur J. Þórð-
arson S 12,81 m. 3. Þórður B.
Sigurðsson H 11,68 m og 4. Krist-
ján Sigurðsson M 11,57.
Langstökk: — 1. Gunnlaugur
Jónasson, H, 6,25 m., 2. Valdi-
mar Örnólfsson M 6,11 m. 3. Ól-
afur J. Þórðarson S 6,07 m. og
4. Ásgeir Guðmundsson K 5,90 m.
100 m. hlaup kvenna: — 1.
Hafdís Ragnarsdóttir V 13,1 sek.
2. Valva Ásgrímsdóttir Kv 14,6
sek. 3. Margrjet Margeirsdóttir
V 15,2 sek. og 4. Helga Bjarna-
dóttir Ke 15,4 sek.
4x100 m. boðhlaup: — 1.
Menntaskólinn (A-sveit) 46,7 sek.
2. Menntaskólinn (B-sveit) 46,9
sek. og 3. Háskólinn 47,8 sek.
400 m. hlaup: — 1. Gunnlaugur
Jónasson, H, 54,8 sek. 2. Þor-
valdur Óskarsson GV 55,9 sek.
3. Þórir Ólafsson M 57,6 sek. og
4. Eiríkur Haraldsson M 60,7 sfck.
Rússar hugsa um
þáttföku í Ólympíu-
leiunum 1952
Viija að íþróltamenn sínir
skreppi aðeins fil að
keppa, en dvelji ann-
ars heima '
HELSINKI 11. okt. — Finnar
hafa leyft að væntanlegir þátt-
takendur Rússa í Olympíuleikun
um 1952 búi í sjerstökum búð-
um nálægt Leningrad og komi
þaðan flugleiðis til Helsinki, þeg
ar þeir þurfa að keppa.
Þessi málaleitan Rússa behd
ir til, að þeir hafi hugsað sjer
að taka þátt í Ólympíuleikun-
um 1952. í fyrra mánuði sagði
rússneski íþróttaleiðtoginn Kuk
usjin, að Sovjetríkin myndu
ekki ákveða um þátttöku sína
fyrr en þeir vissu, hvort ríki
f jandsamleg Rússlandi yrðu þar
með. . .
Iþróttaleiðtogar hjer blnda
á þá samþykkt Alþjóða-Ólympíu
nefndarinnar að efigin þjóð geti
tekið þátt í Ólympíuleikunum
nema þar sje starfandi Ólympíu
nefnd. Rússar hafa ekki enn
stofnsett hana, en þeir eru þó
meðlimir í ýmsum alþjóða-sjer-
samböndum. — NTB — Reuter*