Morgunblaðið - 04.04.1951, Síða 2

MORCVNÖIAÐIÐ
fíifæker kerfisbundnar fiski-
Ð'ánnsókiiir í AfSaÉshifi
— segar
ArNI FRIÐRIKSSON magister!
tr nýfarirm til Ameríku, til að
f.=tja þar ráðstefnu fiskifræðinga.
Á ráðstefnu þessarí á að efna til
jfýs hafrannsóknarráðs, er á að
íuJa með höndum rannsóknir í
ri>orð-vrestanverðu Atlantshafi.
}>á rttabendur i þessu hafrann-
í. 'knarráði verða _ Bandaríkin,
l'anada', '"Bretland, Frakkland,
^••pánn, Portugal, hioregur, aDn-
raörk og ísiand. En allar þessar
þ' jðir hafa eða geta haft fiski-
velðihagsmuna að gæta á því haf
fvvæðt, sem hjer er um að ræða.
Um þetta fyrirhugaða hafrann
ííóknarráð komst Arni Friðriks-
fson að orði á þessa leið í viðtali
við Morgunblaðið, áður en hann
íór.
UPPHAF VÍÐTÆKAKI
ít VMVJNNU
Rannsóknarsvæði þessu í norð-
Vestanverðu Atlantshafi verður
f.kipt í 5 hluta. Verða sjerstakar
i c 'r.dir skipaðar til að hafa yfir
umsjón með Vannsóknunum á
I arju svæði fyrfr sig. Lang-
fsíærst af svæðum þessum verður
vestur-grær.lenska svæðið. Þá
> n u r svæðið út frá Labrador,
N e udoundlands-svæðið, síðan
) ianadasvæði og loks Bandaríkja
/;væði, en það verður minnst.
Þegar þessi nýja stofnun hefur
i ;;ið til starfa, þá grípa fiski-
vannsóknir í samvinnu viðkom-
r-ndi þjóða yfir allt hafsvæði^
Jm -xirheí íku og
JEvrópu. Þ. e. a. s. þegar meðtalið
er svæði það sem núverandi haf-
rannsdknarráð fyrir N.-Atlants-
) ð hefur með höndum. Vonir
f .nda tíl að þessi tvö hafrann-
/öknarráð megi áður en langt um
Jíður, sameinast í eitt.
KKÖFUKNAR TIL SÍLDAR-
H VNNSÓKNA AUKAST
Er hjer var komið máli, var
Árni spurður að hinu nýja við-
i -fi í síldarrannsóknunum.
Hann skýrði svo frá. Viðhorf
þ ð, sem skapast hefur með síld
arrannsókRum síðustu ára, er
ííjörbreytt, frá því sem áður var.
Kröfurnar til ’ síldarrannsókna
tcru orðnar allt aðrar og miklu
i > ‘iri heldur en þær voru fyrir
jÁútft árum. Þá urðu rannsóknar-
/c-ipin að leita um óra hafsvæði
Við síldarrannsóknhnar. Nú er
1 tta breytt vegna þess að inegin
ci. ættirnir i göngum síldaHnnar
Vru nú að verða skýrir og greini-
Jegir, enda þótt fjöhnargt sje
cm viðvíkjandi göngunum, sem
e. r.gin svör eru við.
Á SUIVIRI KOMANÐA
Og hvað er búist við að gert
V -”3i á sumri komanda?
■ Lögð verður stund á, segir Árni
áð fylgja síldarstofninum hier í
jioðanverðu Atlantshafi, hvar
.vem er í hafinu. í fyrsta skipti
verður reynt að sækja í þann
íeng, þó hann gangi ekki upp að
f. t.vöndum.
Fyrsta rannsóknarskipið sem
fer á stúfana verður Dana. Hún
á að vinna á svæðinu fyrir norð-
:<n Færeyjar í n.k. maímánuðt.
En búast má við, að starfsemi
hinna dönsku fiskifræðinga tor-
veldist að mun vegna þess að
Kana hefur ekki enn fengið Astic
tseki. Að öðru leyti er skipið
IJiýðíIega útbúið.
Þann 20. júní á rannsóknar-
skipið norska G. O. Sars að leggja
ú; höfn í Bergen. Það á að kanna |
/. vseðið austur af fsiandi, allt nið j
wr undir Færeyjar. Þegar líður
á sum^rið fsgiúr skipið athafna- ;
rr -eði 'sitt lengra nörður á bóg-
inaýalfa leið nerður undir Jan |
l\.Uj5'ení Meginl'erkefni beggja
nWpawna,:;Ðana og G. O. Sai-sý
verSSur að kanna .hvernig straum
íiv Tig^j'a lýer i.hafipu milli ís- I
Jands Óg Noregá' cg finna' hvar j
Ai’ darstofninn er'. i
UTHAFSVEIÐAK VEKBA
KEYNDAK
í fylgd með G. O, Sars eiga að
vera 10 norsk síldveiðiskip, e
freista vilja gæfunnar til síld
veiða á úthafinu.
Lítill vafi er á því að rannsókn-
arskipin finna síldina, hvar serr
hún verður á þessu hafsvæði. Er
hitt er vafasamara, hvort hæpJ
verður að reka síldveiðar á út-
hafinu, með þeim hætti, að þæ
borgi sig. Takist það hinsvegar
kann svo að fara að með sumriqr
í sumar hefiist nýtt tímabil i sílr’
veiðisögu íslendinga og Norð-
„MARIA JULIA“
Við íslendingar höfum Maríu
Júlíu til umráða, en svo margs-
konar skyldur til rannsókna að
ekki er víst, hvað við getum tek-
ið mikinn þátt í rannsóknum fyrr
ntcíndra skipa.
En fyrirhugað er, að í sumar
verði fyrir alvöru teknar upp
mjög kerfisbundnar hafrannsókn
ir, til þess að geta fylgt síldar-
göngunum og komist að raun um,
hvaða tilbreytingar það eru í haf
inu, er ráða úrslitum um göng-
urnar. Standa vonir til, að leyst
verði meginviðfangsefni þessara
rannsókna, þó eigi verði ncma í
aðaldráttum fyrst um sinn.
SJÓRANNSÓKNARSTÖÐVAR
í GRÆNLANDI OG FÆREYJUM
F-n c ,. vi3 hin ?cju
samfök Vestanhafs, er þess vænst
að bæði Ðanir og fleiri þjóðir
verji stórauknu fje til fiskirann-
sókna við Grænland. Er ætlast.
til, að þar verði sett upp sjó-
rannsóknastöð, enda er í undir-
búningi, að Danir fái fullkomn-
ara rannsóknarskip en þeir hafa
nú, enda þótt Dana þeirra sje ekki
nema 5 ára gömul.
Verið er að koma á íót sjó-
rannsóknarstöð í Færeyjum, sem
einkum á að fást við þorsk og
síldarrannsóknir.
Og Norðmenn hafa þegar í und
irbúningi smíði á nýju rannsókn-
arskipi, sem einungis á að fást
við sildarrannsóknir. Er ætlast
til að það verði 250—300’smálcstir
að stærð.
KEMUR SÍUDIN TIL
NORDURLANÐS?
Norskir fiskifræðingar telja, að
hægt ,muni vera að segja í júní,
hvört síldin kemur upp að Norð
urlandinu. En um það skal jeg
ekkert fullyrða. Á hinn bóginn
tel jeg fulla ástæðu til að óttast,'
að við megum búast vlð síldar-
leysistímabili við Norðurland. En
jeg álít að það sje ekki á neins
manns færi, að segja ti) um það,
hve það tímabil verður langt,
eða hve tilfinnanlegt síldarleysið
verður, þegar verst gegnir. En
sú reynsla sem fengin er af sild-
arleysistímabilum spáir ekki
góðu.
Á árunum 1870—80 t.d. var
sama og engin síld við Noreg.
Árið 1875 fengust ekki nema 200
tunnur af síld, á sötnu slóðum og
fyrir nokkrum vikum veiddust
8—9 millj. hektólítrar síldar.
MICHAEL HARLOW, 16 ára sjó-
skáti, verður í hópi breskra skóla
pilta, sem koma til íslands í sum-
ar. Var hann fyrir valinu er dærat
var um það nýlega, hver hljóta
skyidi 120 sterlingspunda ferða-
styrk, sem Mountbatten lávarð-
ur hafði gefið til Íslandsferðar.
— Skólapiltarnir bresku koma
hingað til lands í lok júlí og
naunu dvelja um sex vikur í land-
inu. Ætla þeir að liggja við hjá
Hotsjökli.
á KjðíarnesS
Milda veðrið e? komið
II! Hsrðmanna
OSLO, 3. e.príl: — Norskir veður
fræðingar reikna með því, að milt
veður sje nú komið fyrir alvöru
í Noregi, enda þótt búast megi
við næturfrostum þar um skeið.
Og í aðalatriðum mega Norð-
menn búa sig undir það, að hiti
verði jueir ,^n,i ipeöallugi, segja
íræðingafVíír. — NTB.
i> M , C
Kldtö' 'í]hérb^uuú - . f ,'tífe
KAUPMáWáHÖFN — Nýlégá
kom úpþ eldur f hefbúðlun í
ArresÖdal. Fóíst' eính rtiaðUr', auk
þess sem 2 skálar ónýttust og út-
búnaður fyrir 200 mann3.
ÞANN 26. MARZ s. 1. var aðal-
íundur Hestamannafjelagsins
j ,,HOrður“ haidinn að Kljebergi á
Kjalarnesi. En fjelagið nær yfir
3 hreppa, Mosíellssveit, Kjalar-
nes og Kjós. Var fjel. stofnað á
síðastl. ári. Gekkst fjelagið fyrir
að kappreiðar voru haldnar í
sumar sem leið að Gufunesi. Var
það 'aðallega vegna velvílja Þor-
geirs Jónssonar bónda þar, að
slíkt mátti takast og um leið mik
iU styrkur fyrir fjelagið. Að öðru
leýti hefir fjelagið reynt að
l'rinda fram stefnumálum sínum
eftir bestu getu. Hefir það keypt
kynbótahest úr Skagafirði, að
hálfu á móti „Fák“. Einnig tók
fjel. land á leigu undir væntan-
legan kappreiðavöll. Er hann í
Arnarholtslandi, suðvestur und-
ir Esjunni. Sunnan Ártúnsár, við
svokallaða Ártúnsanda, Er ætl-
unin að laga þar svo fljótt til
þ( gar vorar, að hægt verði að
halda þar kappreiðar á komandi
sumri.
j Þarf að jafna svæðið nokkuð
og girða. Virðist þarna hinn á-
kjósanlegasti staður til þessara
hJuta.
j Fjeiagið mun svo fljótt, sem
fjárhagur og aðrar, aðstæður
leyfa, koma upp vísir að tamn-
ingastöð á fjelagssvæðinu. —
Stjórnin var endurkosinn, en í
henni eru tveir menn í hvorum
hieppi. Hana skipa: Gísli Jóns-
son, Arnarholti, form. og Kristján
Þorgeirsson, Hofi íyrir Kjalar-
nes, Guðm. Þorláksson, Selja-
' brekku, ritari og Þorgeir Jóns-
son, Gufunesi fyrir Mosfeilssveit,
Steini Guðmundsson, Valdastöð-
um, fjehirðir og Hjörtur Þor-
sveinsson, Eyri, fyrir Kjós. Vara-
íum. Gunnar Tryggvason,
Skrauthólum og endursköðendur
Ólaíur Bjarnason, Brautarholti
og Sig. Loftsson, Saltvík.
St. G.
Indverjar eiga erfifl msð
að ganga að í(korntil-
booi” Rússa og Kinverja
DELHI, 3. apríl. — Indversku
stjórnarvöldin hafa nú til athug-
unár 'tifBoð' frá Russum og Kin-
vérjúih uin að sjá Ihclúéfjtittl fyr-
ir um það bil f jórð'rtngí þéss korns
sem ætlað er að þá vanti í ár.,
Vít'áð "tít', áð • gréiíféfösihlmál'
arn'ir, sérh Kinverjar'og Rússar
setja, gera Indverjum erfitt fyr-
ii að-taka tilboði -þekra. -r-.NTB.,
í GÆR voru liðin þrjú ár síðan Marshallaðstoðinni var komið á
'aggirnar. í því tilefni flutti Björn Ólafsson, viðskiptamálaráðherra
avarp. Þar rakti hann í stórum dráttum þá stórkostlegu þýðingu
sem Marshallaðstoðin. hefði haft í för með sjer fyrir land og þjóð.
® Ráðherrann gat þess, að síðan
byrjað vaj- að veita Evrópulönd-
un.um fje samkvæmt Marshallað-
stoðinni, hefðu Bandaríkjamenn
alls varið i því skyni 11 milljörð-
um dollara. — ísland hefur feng
ið 22,5 miilj. dollara, eða því sem
næst í ísl, krónum 236,5 millj.
TOaiAITI BAUÐ
TTJORNINNI SÁMSTARF
ÍÓM, 3. april. — ítalski komm-
Inistaforinginn Togliatti bauð
tölsku st.jórninni samstarf í dag
n mcð þeim slcilyrðum þó að
lún breytti utanríkisstefnu sinni
>g hætti að taka þátt í undir-
oúningi að alheimsstríði.
' Togliatti talaði á landsmóti
íialska kommúnistaflokksins, sem
telur 2.6 millj. meðlimi og er
sá stærsti utan Sovjetveldanna.
Allt verður að gera til að forða
stríði, sagði kommúnistaforing-
inn. Vjer krefjumst að stjórn-
ir, hætti ófriðarplönum sínum
sem framkvæmd eru að tilmæl-
um Bandarikjamanna.
Að ræðu foringjans lokinni var
bonum fagnað ákaflega. —
Amerískir tundurspillar
iil Evrópu
WASHINGTON, 3. apríl. — Kom
ið er fram í bandariska þinginu
frumvarp um að bandarískir
tundurspillar verði fengnir nokkr
um vinveittum þjóðum. Er málið
nú i höndum hermálanefndar.
Gert er ráð fyrir þvi m. a. að
tveir tundurspillar verði sendir
til Frakklands og aðrir tveir til
Danmerkur og þrír til Peru.
VIRKJANIRNAR VARAN-
LEGT MINNISMERKI
Reynsla Marshallaðstoðarinnar
hefur afhjúpað ávóðursmennina,
sagaði ráðherrann. í þessu sam-
bandi minntist hann 'hinna miklu
virkjana Sogs og Laxár, sern hann
sagði að vart hefðu verið fram-
kvæmanlegar án Marshallaðstoð-
arinnar. Mannvirki þessi vej-ða
varanlegt minnismerki Marshall-
aðstoðarinnar á íslandi. 1
Þá rakti hann nokkuð hin al-
mennu áhrif aðstoðarinnar á við-
skiftalífið og hve tekist hefði að
höggva stór skörð í haftamúrinn.
HJÁLP TIL SJÁLFSBJARGAR
Marshallaðstoðin hefur aldrei
verið sveitarstyrkur, heldur f.jár-
hagsleg aðstoð á ei’fiðleikatímum,
Hún hefur verið hjálp til sjálfs-
bjargar þjóðanna.
Að lokum sagði Björn Ólafsson
ráðherra, að er Marshallaðstoð-
inni lyki, yrðum við að geta staðið
á eigin fótum, og þetta gætum við,
ef við gerðum ekki meiri kiöfur
en atvinnuvegir landsmanna
fengju risið undir.
ÞJONKUMM VIÐ RIJSSA
ER EEÍKI IJTLÁTALAIJS
Fordæms yfirgang þeirra í Ungverjalandi
BELGRAD — Hjer segir frá
ungverska bóndanum Istvan
Balogh frá landamæraþorpinu’
Ferencsalash. Hann er land-
flótta í Júgó'-Slafíu. Ilefir hann
lýst furðulegum yfirgangi rúss-
nesku hersveitannna í Ungverja
landi í greinarflokki, er birtist
í blaðinu Slobodna Vojvodina.
VERJA FYRIR ÁRÁS
„Rússar hegða sjer alveg eins
og þeir sjeu að undirbúa árás.
Þeir taka hvað eina frá fólk-
inu. Jeg hefi nokkrum sinnum
sjeð rússneska liðsforingja fara
á fund bæjaryfirvaldanna og
skipa þeim að láta slátra þeim
bcstu nautgripum, sem kostur
væri á. Það kom jafnvel fyrir,
að þeir sneru sjer alls ekki til
yfirvaldanna, heldur tóku upp
á eigin spýtur það, sem þeir
girntust.
Þegar fólkið spurði bæjaryf-
irvöldin, hví þeir kæmu svona
fram, var viðkvæðið það, að
Rússar væru að verja Ungverja
land fyrir árás Titóista“.
MANNIIVÖRFIN
Balogh segir, að „hræðilegir
hlutir“ hafi gerst í þorpinu
. hans 1950. „Það var ckki nóg
með, að Rússarnir þjökuðu okk-
ur sýknt og 'heilagt. Það mátti
héita •daglegu'r viðbu'rður, að
fó)k"hyrfU Þess; var vís í Von:, að
Þeír';) 'áem->tevöddustt"að kvöjdi,
sæjust ekki:"fJramart. Leynilög-
reglan hirti menn á náttarþeli
Svona fór nú til að mynda fyrir
, öldungnum,, Erajno, pjuig, ,seni
| ekki hafði annað til saka unnið
ern vera Serbi“.
S.vo kom líka að -því, að Bal-
ogh var handtekinn eina nótt-
ina og leiddur til stöðva le.yni-
lögreglunnar. í Tisa-gistihúsinu
í Szegedin. Þar varhann barinn
! miskunnarlaust og því næst
dæmdur í eins árs fangelsi fyrir
„Titó-njósnir“. Svo var þjarm-
að að mjer, að jeg fjell nokkr-
um sinnum í öngvit“.
Þegar hann kom aftur úr
Chilag-fangelsinu í Szegedin,
þar sam hann afplánaði dóm-
inn, var heidur kalt aðkomu. —
Kona hans og barn var horfið.
Hafði leynilögreglan tekið þau
höndum. Sumir hjeldu jafnvel
að þau hefðu verið skotin.
„Þá var mælirinn f’ullur, og
jeg afrjcð að flýja til Júgó-
Slafíu“.
Fyrirkomulag þýska
þungaiðnaðarins
BONN, 2. apríl — Vesturveldin
hafa skýrt frá því, hvernig i*ekstrí
þýska þungaiðnaðarins verði hátt-
að í megindráttum. Verður að
mestu farið eftir tillögum Þjóð-
verja sjálfra, en að því þó til-
skildu, að Schumanáætlunin komi
til framkvæmda. Stáliðnaðurinn
skiptist milli 28 fjelaga, s.vo aS
dæmi sieu nefnd. —Reuter-NTB.
PARÍSÍ^- jnilli París-
ar og Aþenu Rengur nú aftur.
jHÖfðu férðir Kennar Hegið niðri
síðaii fýrir stríð, þar til tfú, að
| sarttbúð" Grikkja og J úgó-Slafa.
thefjr,, þaþihð,