Morgunblaðið - 22.04.1951, Page 7

Sunnudagur 22. apríl 1951
MORGUN BLAÐIÐ
7
REYKJAVÍKURBRJEF
Vorbatínn
FRJETTIRNAR úr harðinda-
sveitum landsins haía verið í-
skyggilegar undanfarna daga. —
Því lengra sem líður fram á vor-
ið, verður erfiðara að fá bænd-
ur í heyjasveitum, til að skerða
sinn forða og selja hey tíl þeirra,
sem komnir eru að þroíum. Of-
an á þetta hafa svo bætst flutn-
ingaörðugleikarnir, senri kunn-
ugt er.
í dag í fyrsta skíptí í marga
mánuði ,er hlýviðri um allt land
og sama veðri spáð i naestu dæg-
ur.
Talið er að s. 1. sumar og í
vetur hafi tíðarfar á norð-aust- j
anverðu landinu verið hið erfið- i
asta s. 1. 50—70 ár. En nú þegar
hyllir undir vorbatann, geta
menn glaðst yfir því, að horf-
urnar eru betri en ofíast nær i
alvarlegum harðindaárum, vegna
þess að þessum harðindum hefur
ekki fylgt neinn hafísL
Þegar hafísinn umluktí Norð-
ur- og Austurland fram á vor,
var útilokað, að sæmileg hlýindi
gætu komið, fyrr en hann hafði
lónað fi'á. Þegar ísínn var land-
fastur fram á sumar, var náum-
ast hægt að vonast eftir, að hann
hyrfi og verulegur bati kæmi,
fyrr en í Höfuðdagssíraumum í
á’.iðnum ágústmánuðí.
Arið 1695
SVO MIKLIR ísar hafa lagst að
landinu í einstökum árum, eins ]
og t. d. árið 1695, að um sumar-
mál náði hafísbreiðan frá Aust-
fjörðum, meðfram attrí suður-
ströndinni og rak fyrír Reykja-
nes inn á Faxaflóa. Rak hann
þar inn á hverja vík og mátti
ganga á ísnum" af Akranesi til
Reykjavíkur (Hólmakaupstaðar).
Lá ísinn landfastur í Faxaflóa
fram í vertíðarlok.
Fjórum árum síðar varð hafís-
inn hjer á Flóanum svo mikill,
að af Akranesi sá ekki út yfir
hafíshelluna. Varð þá gengið
baðan beina leið suður á Vatns-
leysuströnd. Nærri má geta
hvernig þá hefur verið umhorfs
5 sveitum Norður- og Austur-
lands.
Þó hafísinn hafi lítið sem ekki
heimsótt land vort í siðustu 30
ár, er engin trygging fyrir
því, að slíkar hörmungar geti
ekki endurtekið sig, þ. e. a. s.
frá náttúrunnar hendi. Að sjálf-
sögðu hefur þjóðin nú margfalt
meiri tök á því, en áður, að verj-
ast slíkum áföllum.'er af hafísn-
um leiða.
Þeir ágætu rithöfundar og
f ræðimenn, Hannes biskup Finns-
son í Skálholti, er rítaði eftir
Móðurharðindin um mannfækk-
nn af hallærum á Islandi og land-
fræðingurinn Þorvaldur Thor-
oddsen, komust að þeirri niður-
stöðu, að reynslan hefði sýnt, að
á því tímabili, sem sögur fara
af, hafi að meðaltali 10 ár á
hverri öld verið hörð.
Karðindaárin hafi oft veríð 3 i
einu, stundum 7, en naumast
fleiri samfelld.
FóSurbirgðir bæm't
Á SÍÐUSTU áratugum 19. aldar-
innar og 2 fyrstu hinnar 20. var
mikið rætt og ritað um, hvaða
ráðstafanir þyrfti að gera, til
þess að bændum yrði tryggt
nægilegt fóður í harðindaárum.
En síðustu 25—30 árin hefur
minna á þetta reynt og umræðúi'
um þetta mál og aðgerðir í þeim
af þeim sökum orðið minni cn
setla mætti. /
Núverandi Iandbúnaðarráð-
herra, Hermann Jónasson, skrif-
ar grein í Tímann um fóður-
birgðamálið. Bendír hann þar
m. a. á, hve síórkostleg breyting
liafi orðið á möguleikum bænda
til að auka ræktun sína og fóð-
uröflun, síðan stóifelldar vjelai
eru teknar hjer í notkun, bæði
til framræslu og jarðvinnslu og
liægt er að afla hjer mikiila á-
burðareína umfram húsdvraá-
burð búanna.
Laugardagur
21. apríl
Það'væfi ónkándi'að íslenskum Færeyingar nota þetta úrvalS
bændum tækist á næstu árum,
að auka öflun hins innlenda fóð-
urs, í svo stórum stíl, að fóður-
skortur hyrfi úr sögunni, sam-
fara því, sem fóðurnýting yrði
öruggari, með þeim nýtísku að-
ferðum, sem nú óðum ryðja sjer
til rúms, svo sem votheysgerð,
súgþurkun o. fl.
Síðustu 30—40 árin hefur það
verið takmarkið að bændur gætu
aflað allra heyja sinna á rækt-
uðu landi. Útheysskapurinn hef-
ur á s. 1. árum ekki numið nema
600 þús. hestum.
Þegar túnin ehu orðin 8000
hekturum stærri, ætti útheyskap-
ur á ljelegum engjum að vera
horíinn. Ætti því ekki að vera
langt í land, að því takmarki
yrði náð, þa reð nýrækt bænda
á s. 1. sumri nam nálega 2000
hekturum.
Kornræktin
EN ÞEGAR rætt er um rækt-
un og fóðuröflun, er ekki'hægt
að ganga fram hjá kornræktinni.
í Lesbók Morgunblaðsins í dag
birtist frásögn Klemensar Kristj-
ánssonar um niðurstöður hans á
kornræktartilraunum 28 ára.
bygg sitt, til fóðurs og mann-
eldis, ættu þeir að geta fengið
aðkeypt korn svo meira fengist
hingað, af þessari tegund til sán-
ingar.
Þegar ræktun landsins er kom-
in svo vel á veg, að kornfram-
leiðslan getur borið upp fóður-
birgðir til öryggis fyrir bústofn
landsmanna, sje jeg ekkert því
til fyrirstöðu, að ríkið greiddi
kornframleiðendum kostnaðar-
verð fyrir kornið á haustnóttum,
og kornið verði svo gej’mt til vors
sem fóðurbirgðir fyrir b'-'stofn ,
landsmanna, ef bændur kjósa þá
að hafa ekki hver og einn nægi-
legt fóður fyrir allan búfjenað
sinn fram í græn grös.
Síldin í sumar
EFTIR sex aflaleysissumur á síld,
er eðlilegt að menn spyrji: Verð
ur haldið áfram að gera út á síld
í von um að veiðilevsisárin verði
ekki nema sex í röð? Eða verður
nú stungið við fæti, og ekki hues
að um að senda veiðiskipin á mið
in, fyrr en vitað er, hvort þar sje
nokkur síld eða engin?
Sendinefnd útgerðarmanna,
sem fór til Norees á dögunum,
_T , . , , 7 ! kom hingað með þær fregnir, að
Hann synir frain a, _ svo ekki, norskir fiskifræðingar væru
Harmagrátur
Þjóðviíjans
DAGLEGA birtist í Þjóðviljan-
um allskonar harmagrátur yfir
því, hvaða þjáningar og hörm-
ungar kóreanska þjóðin hefir orð-
ið að þola í núverandi styrjöld.
Þeim mönnum er þar lýst sem
villidýrum í mannsmvnd, sem
komið hafa öllum þeim hörmung-
um af stað.
Þeir lesendur Þjóðviljans, sem
með hræðru hjarta lesa lýsing-
arnar á þessum óargadýrum í
mannsmynd, er ætlað að hafa
gleymt því, hverjir það voru,
sem komu öllum þessum ógnum
af stað og eru valdir að öllu sam-
an. —
En eins og allur hinn óbrjálaði
heimur veit, voru það engir aðrir
en kommúnistar. Sá veldur
miklu, sem upphafinu veldur,
segir hið fornkveðna.
Til þess áð vera sanntmaðúr
'og .öruggur komúnisti, þurfa,
menn að snúa sannleikanum við,
trúa því t. d.. að það hafi ve^ð
hinir vopnfáu Suður-Kóreumenn,
sem rjeðust inn yfir landamæri
Norður-Kóreu. Eins og það í des-
emberbyrjun 1939 voru, eftir
kokkobókum kommúnista, c.ð
sjálfsögðu Finnar, sem rjeðust á
nágranna sína, Rússa.
Þeir sem ekki fást til að trúa
þeirri fjarstæðu, þeir eru brott-
rækir úr kommúnistaflokknum.
En yfirspekingar eins og Þórberg'
ur og Jóhannes frá Goddastöð-
um kunna að skifta um sannleika
og lýgi eins auðveldlega eins og
hafa skyrtuskifti. Þvi þeii' hafa
afklæðst persónuleikanum og láta
skammta sjer sannleikann eins
og föngum í nauðungarvinnu á
sljettum Síberíu, er skammtað
brauðið.
verður vjefengt, að ræktun byggs
og hafra er örugg á Suðurlands- ]
undirlendinu, í sæmilegu árferði.
Hann fær 20 tunnur af korni af
þeirrar skoðunar, að mest líkindi
væru til að síldarleysið hjer við
Norðurland myndi halda áfram
næstu 5 ár. Svo eftir því ættu
hverjum hektara og ræktunin gef horfurnar að vera allt annað en
ur góðan arð með núverandi giæsileiar
verðlagi. Hann bendir á, að af ■ j;n ísjendingur, sem stundar
hverjum hektara akra^sinna fái ( íiskirannsóknir í Noreei, og er
kunnugur færustu fiskifræðing-
um í þessari erein, hefir fullyrt
í brjefi til Morgunblaðsins, að
þeir sierfræðinear norskir, sem
\im þessi mál fialla, mundi ekkert
h"fa látið frá sjer heyra í þessa
átt.
Aftur á móti hafi beir fremur
latt norska sildveiðimenn, en
bvatt þá, til þess að fara til Jan
Mavn í sí1r>T7eiðierindum, að óat-
husuðu máli.
Eftir því að dæma, er þessi
fregn um svartsýni Norðmann-
anna á síldveiðum við Norður-
hann mátulegt- kornfóður handa
fimm kúm. Þ. e. a. s. ef rækta
ætti innanlands kornfóður handa
núverandi kúastofni landsmanna,
þyrftu bændur að hafa 6000 hekt-
ara af kornökrum. En þegar ís-
lensk bændastjett er svo vel á
veg komin, að hún rækti sem
svari þessu af korni, myndi líka
auðvelt að hafa sífellt í landinu
þær fóðurbirgðir, sem dyggðu,
þegar út af ber með vorbatann.
JEG
Að Sámstöði'm
ÁTTI tal við Klemens
x land á einhverjum misskilningi
Kristjansson á sumaraaginn byggð
fyrsta og spurði har.n hvprt hon- 1
um litist ekki þungWga á korn-
ræktina hjá sjer í ár, því nú er
kominn sá tími, er hann teldi
æskilegastan til sáningar.
Hann sagði mjer, að hann gæti
verið nokkuð rólegur fram til
15. maí. Korni hefur hann sáð 30.
maí og hefur það náð fullum
þroska.
Því fer fjarri, að klaki þurfi
Rússneskt málfrelsi
EF ÞÚ ert með m'er, þá geturðu
fenpið að tala. Að öðrum kosti
verður þjer bað bannað. Það er
rússneska málfrelsið í sinni rjettu
mynd._ Og hefir ekki verið talið
hæfa Islendingum.
En nú hafa kommúnistar kom-
ið því svo fvrir, að verkalýðsfie
að vera kominn úr jörð, þegar ] lög hier í Reykjavík hafa snúið
korninu er sáð. Þýða lagið á akr- ; inná þá braut, með því að láta
inum niður á klaka þarf ekki að
vera nema 3—5 þumlungar. —
Jafnvel best að sá því þegar ekki
er meira þiðnað.
Bændur ættu að kynna sjer
niðurstöður Kiemensar Kristjáns
sonar í kornræktinni og sann-
færast um, að fyrir þá, sem eiga
heima í hlýviðrasamari sveitum
landsins, er hjer rrálefni á ferð-
inni, sem þeir sjálfs sín vegna
verða að gefa gaum. Þeir geta
sannfærst um, hvernig kornrækt-
in og túnræktin geta prýðilega
haldist í hendur. Og í sumum ár-
um getur öflun kornfóðurs orð-
ið öruggari en töðuframleiðsl-
an. —
Á meðan bændur hafa ekki
aðgang að öðru sáðkorni en því,
sem framleitt er á Sámstöðum.
og á fáeinum öðrum stöðum á
landinu, • getur skórtur á sáð-
korni tafið fyrir því, að kornrækt
verði rekin hjer í stórum stíl.
Sje örugg forustá í þessu máli,
ætti ekki að vera neitt því til
fyrirstöðu, að kaupa sáðkorn er-
lendis frá, af þeim tegundum,
sem hjer hafa reynst bestar og
lijer verður að byggja á í fram-
tíðinni.
Ein öruggasta tegundin er s'/o
Fjárrelður innkaupad. LIU
og kæra Helga Benediklssonar
það boð út ganea að prenturum
skuH óheimilt að vinna við önnur
blöð, en bau sem styðja aíð því, að
lögð verði mður vinna í flestum
ereinum WvinnuMfsins, þegar
kemur fram á vorið.
„Hvað varðar mig um þjóðar-
bae“, saeði einn af forystumönn-
um kommúnista, skólabróðir Gott
walds hins tiekkneska, og útgeng
inn úr byltingaskóla Moskvu-
manna.
Undir merki Þórodds Guð-
mundssonar verður efnt til verk-
falla þessara. Frá sjónarmiði
kommúnista geta þau ekki tap-
ast. Annaðhvort tekst þeim, að
láta dýrtiðarskrúfuna halda á-
fram óhindrað, svo enn verði at-
vinnuvegir og framleiðsla lands-
manna ósjálfbjarga af þeim or-
sökunum einpm. Ellegar þeim
tekst að taka fyrir kverkar fram-
leiðslunnar í sumar og koma at-
vinnuvegunum á hnje af þeim
orsökum.
Þetta er svikamylla, sem hent-
ar kommúnistum alveg prýði-
lega. En verkafólkinu, sem missir
atvinnu sína hvernig sem fer,
hentar s’íkt háttalag nokkru lak-
ar. Kommúnistar hafa hvergi lát-
ið sjer anrit um h.ag verkafólks-
' kallað Sigur-korn frá Færeyjum. ins. Islenskir verkamenn hafa
Kornrækt er þar svo lítil, að ekki komið auga á, hvert komm-
gera þarf ráðstafanir til þess þeg- j únistar stefna hag verkamanna.
ar að haustinu, að fá það sáð- lín vera kann að þeim gefist ein-
korn þaðan, sem æski’egt er hing stakt tækifæri til að ky-nnast
að. En að svo miklu leyti, sem þessu nánar á þcssu sumri.
Stjórn Landsambands ís-
lenskra útvegsmanna hefir beð
ið Morgunblaðið að birta eftir-
farandi yfirlýsingu:
S.L. LAUGARDAG birtist í dag-
blaðinu Tímanum grein undir fyr
irsögninni „Stórfellt fjárþrot hjá
Innkaupadeild IÚÍ.Ú.“. Sagt var
ennfremur að í því tilefni hafi
útgerðarmaður*sent kæru á hend
ur Innkaupadeildinni til Dóms-
málaráðuneytisins.
Skrifstofa Landssambandsins
snjeri sjer þegar til Dómsmála-
ráðuneytisins, og fjekk þar þær
upplýsingar, að því hafi borist
brjef samhljóða brjefi þvi, er
birtist í Tímanum, og sje það frá
Helga Benediktssyni, útgerðar-
manni, Vestmannaeyjum. en hon
um hafði Innkaupadeildin stefnt
ve^na skuldar hans.
Efni brjefs þessa er í stuttu
máli þetta: i
Helgi Berediktsson tslur. pð
stofnfje Innkaunadeildar L Í.Ú
sje tapað, að tapið hafi orðið með
annarlegum hætti og hann hafi
ekki getað fengið upplýsingar hjá
fyrirtækinu um hetta, þrátt fvr-
ir pö hann hafi lagt til stofnfje.
Helgi Benediktsson heÞjr ekki
leitað til skrifstofu L.Í.Ú. eftir
upplýsinPum um fjárhag Inn- j
kaupadeildarinnar, en eðlileffasta |
leiðin, til að fá þessar upplýsing-
ar, hefði að siálfsögðu verið sú,
að skoða ársreikninga fvrirtækis-
ins. sem vo”u til sýnis fyrir með-
limi á skrifstofu sambandsins í
14 daga fvrir aðalfundinn. sem
haldinn var í nóvember -s.l. eða
mæta á aðalfundi sambandsins.
Reikningarnir voru endurskoðað-
ir af löggiltum endurskoðendum
og endurskoðanda sambandsins
og fylgdi skvrsla þeirra, en hvort
tvengja reikningarnir og skýrsla
endurskoðendanna var lesið unp
O'f r*pr>'f+ q rrvilr_
ingarnir samþykktir samhljóða.
Af þessu-sjá, að öllum með-
limum L,.Í.Ú. og Innkaunadeild-
arinnar var samkv. lögum sam-
bandsins gefinn kostur á að
kvnna sjer rekstur og afkomu
síofnunarinnar.
Mikil gagnrýni kom fram á s.I.
ári á störfum fyrrverandi frám-
kvæmdastióra Innkaupadeilda''-
innár og Landssambandsins hjá
stjórn sambandsins sem leiddi til
þess að framkvæmdastjórarnir
söeðu af sier störfum í ágúst mán
uði s 1. Hiá stjórninni og eins hjá
aðalfundinum kom fram, að frarn
kvæmdastjórarnir voru meðal
annars gagnrýndir fyrir óvar-
kárni í útíánum og töp, sem af bví
leiddu M. a. má <?eta þess. að fie-
laeið á eins oa áður segir í mála-
ferlum við Helga Benediktsson
útaf vangreiddri skuld hans við
Innkaunadeildina.
Framlag Helga til stofnsjóðs
InnVounadeildannnar var kr.
5.C00.00.
Helgi Benediktsson hefur einn
allra meðlima Landssambandsins
sagt sig úr samtökunum. Aðrir
meðlimir samtakanna hafa hins-
vegar snúist þannig við aðsteðj-
andi örðugleikum að skipa sjer
þjettari i fylking en áður um
samtökin og hefur það aldrei kom
ið betur fram en á síðasta aðal-
fundi.
Reykjavík, 21. apríl 1951
Stjórn Landssambands ísl.
útvegsmanna.
Velrarúlpu-þjófur
handíekinn í fvrrinóf!
VETRARÚLPÚ-þjófur var á fe~ð
inni hjer í bænum í fyrrinótt.
Hann braust inn í bíl og stal úr
honum ágætri vetrarúlpu, sem híl
stjóri nokkur átti. Síðar um nótt-
ina mætti lögreglumaður mannin
um í úlpunni og handtók hann.
Þessi sami maður stal annari
slíkri úlpu i húsi einu hjer í bæn
um, á miðvikudag og seldi hana
þá um kvöldið við Nýia Bíó. Er
þess vænst að maður sá sem úlp-
una keypti. komi til viðtals í skrif
stofu rannsóknarlögreglunnar hið
fyrsta. .

«
SKÓLABÖRN í Barnaskóla Hafn
arfjarðar efndu til skemmtana í
Bæjarbíó í gær kl. 1.30 og kl. 4
fyrir fullu húsi og góðum undir-
tektum í bæði skiptin.
Var þar margt til skemmtunar.
Svo sem: söngur, 3 leikrit, þjóð-
dansar, fimleikar, skrautsýning
(söguleg sýning) o. fl.
Skólabörnin önnuðust sjálf öll
skemmtiatriðin undir leiðsögn
kennara sinna, og yerður ekki
annað sagt, en vel hafi til tekist.
Og gaman er að sjá hvað þau geta
í þessum efnum.
Tilgangur barnanna með þess-
um skemmtunum, er að afla fjár
í ferðasjóð sinn, og er þetta í 19.
skiptið síðan þessi háttur var upp
tekinn til fjáröflunar.
Skólabörnin endurtaka skemmt
un sína í dag kl. 2 e b. og verður
það í síðasta sinn. — Frjettaritari.
Sdnaði ut frá
I FYRRINGTT um klukkan þrjú,
var slökkviliðið kallað að Leuga
vegi 87. Þar hafði kviknað i
legubekk i hcrbergi í kjallara
hússins. Maðurinn sem í herberg
inu l|ýr, hafði sofnað útfrá vindl-
ingi. Reýkjastybbuna lagði um
allt húsið og við hað vaknaði fólk
ið og goröi slökkviliðinu aðvart.