Morgunblaðið - 26.06.1951, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 26., juní 1951
*» K «» I ’ \ H 1 '• * t)
7
Skéfræktaráhuginig h@im% auk-
£sfi ©rcsr @sb piösslaIrai!«B@ISsl«íS8
AÐATjFUNDUR Skógrœktarfje-
Tí.gs íslands var haJdiim í Hús-
inœðraskólanum að>' Varmalandi
í Borgarfirði laugardag og sunnu
tlag s.l. Mættir vuru þar um 5(i
íulitrúar frá 20 skógra'ktarfje-
lögum. auk skógræktarstjóra og
fjelagsstjórnar, en hana skipa:
Einar G. E. Sæmundsrn, skógar-
vorður, Haukur Jörundsson, bú-
1 æðikennari, Hermann Jónas-
son, atvinnumálaráðherra, H. J.
Hólmjárn, efr.aíræðmgur og Val-
týr Stefánsson, riístjórl.
Að afloknurn fundinuni á
sannudag fóru fundarmenn inn
í Háafellisskóg i Skorradal til að
skoða þar skógarteig. En þar
voru gróðursettar á 2. þúsund
Larrplöntur á árurtum 1938—39.
Guðmundur Marteinsson, verk-
fræðingur, núverandi formaður í
Skógræktarfjelagí Reykjavíkur,
stóð fyrir gróðursefnlngu þess-
ari ásamt ungmennafjelagi sveit-
arinnar.
Formaður fjelagsins stýrði
fundinum og kvaddi til fundar?
ritara II. J. Hólmjárn og Hákon
Guðmundsson, iiæstarjettarrit-
fii'cl.
EREYTINGAR A
S KÓGRÆKTAREÖGUNUÓI
Hákon, skógræktarstjóri, gerði
grein fyrir starfi fjelagsins á
liðnu ári og lagði fyrir fundinn
fcreytingartillögur á gjídandi skóg
ræktarlögum. Fjalla jþær m.a.
um, að landbúnðarráðherra sje
lieimilt að fengum fiUögum skóg-
ræktarstjóra að leígja einstak-
lingum eða fjelögum lönd á erfða
festu innan gírðinga skógraektar-
innar, gegn því að leigutakar
gróðursetji skóg í landinu sam-
kvæmt fyrirmælura skógræktar-
stjóra, en sá skógur, san vex upp
af gróðursetningut þeirri verði
eign leigutaka.
Ráðherra ákveði á hverju vori
útsöluverð á trjúplöntum til
gróðursetningar og greiði ríkis-
sjóður mismunínn á framleiðslu
og útsöluverði.
H. B. skýrði frá, hveraig ræst
hefur úr að nokkru leyti með út-
vegun girðingarefnis til friðunar
á skógarreitunum.
ÚTVEGUN NÝRRA TEGUNDA
Ennfremur gerði hann grein
fyrir þeim sendiferðum, sem gerð
ar hafa verið á urnliðhu árí til út-
vegunar á fræi frá fjarlægum
löndum (Alaska, Eldíandi, Siber-
íu) o. fl. Minntist á það áhuga-
mál skógræktarfjelaganna að
lagaheimild fengist fyrir undan-
þágu frá skatti vegna framlaga
til skógræktar o. fl.
I ANDGRÆÐSLUSTJÓDUR
V2 MILLJ. KR.
Gjaldkeri fjelagsins,, Einar G.
E. Sæmundsen, gerðl grein fyrir
reikningum fjelagsins og reikn-
ingum Landgræðslusjóðs, er sam
þykktir voru á fundinum. Land-
græðslusjóðurinn nemur nú rúm
lega V2 milljón kr. Vasr samþykkt
á fundinum að gera ýrasar ráð-
stafanir til að auka fraralög í
sjóðinn.
Skógræktarfjelag Norðfjarðar
hefur óskað eftír að ganga úr
Skógræktarfjelagi Austurlands.
Var það samþykkt á fundinum.
SKORTUR Á PLÖNTGM
A þessu vori hafði Skógrækt
ríkisins um hálfa milljón trjá-
pJantna til sölu, samkvæmt
skýrslu skógræktarstjóra.
Nokkrar óánægjuraddir komu
1: am á fundinum um það, að þess
ar plöntubirgðir Skógræktarinn-
ar hrukku ekki nándar nærri til
þess að fullnægja eftírspurnínni.
Skógræktarstjóri bentí hinsveg-
sr á, að plöntuframleiðslan hefur
aukist stórum og hefur aldrei ver
ið nándarnærri ein mikil og nú.
Hinsvegar bárust pantanir svo
seint, að ókleift var, að fá plöntur
ssndar frá útlöndum til að fylia
í skarðið.
FLEIRI STÖÐYAK
Allmiklar umræður urðu a
lundinum um dreifing trjá-
Si íivaá írá aHaifuncfi Skógrækfarfielacis
minningar&r5
an síðar trygg og ástúðleg seip
besta móðir.
Þorbjörg gerði ekki viðreist um
HINN 1. júní s.I. andaðist að dagana. Hún undi sjer best t
heimili dóttur sinnar og tengda-
sonar, Fljótstungu í Hvítársíðu,
ekkjan Þorbjörg Pálsdóttir frá
Bjarnastöðum, rösklega 102 ára
gömul. Var hún jarðsungin frá
Gilsbakkakirkju af sjera Einari
Guðnasyni í Reyholti mánudag-
inn 11. þ. m. að viðstöddu miklu
fjölmenni. Er presturinn hafði
flutt líkræðuna gekk fram Hall-
dór skáld Helgason frá Ásbjarnar
stöðum og mælti fram í Ijó’ðum
snjöll kveðjuorð til hinnar látnu.
Þorbjörg Pálsdóttir var fædd
á Þorvaldsstöðum í Hvítársíðu
6. apríl 1849. Var hún dóttir
heimahögunum, sem hún unni ai:
heilum hug. Þar innti hún ef
hendi hið mikla dagsverk sitt al
alúð og ást til manna og inálleys-
ingja. Þar hlustaði hún á vængja-
tak heillrar aldar, sá kjmslóðir
hverfa og kynslóðir fæðast. En
pldrei varð hún viðskila við sam ■
tíð sína þótt hún lifði til svo
hárrar elli. Var hún jafnan ung
í anda, víðsýn og bjartsýn og ör •
ugg í trú sinni á sigur lífsins.
Þorbjörg hafði fótavist að heita
mátti til hinnstu stundar, lá ekk i
rúmföst nema nokkra daga fyrir
andlát sitt. Og hún var sívinnandl
þeirra Páls Jónssonar hreppstjóra meðan þvi varð yiðkomið, en sið-
þar. Auðunnssonar i Hrísum og I ustu arm.var s^onln ÞV1 n£er far~
konu hans Guðrúnar Bjarnadótt- !ln heyrnm orðin mjog litil.
ur. Var Jón Auðunnsson afi Þor- Nu hefur hun fenSlð hvildma
bjargar. kvnsæll mjög og frá hon ' eftlr IanSsn vmnudag og var hun

um komnar ættir miklar víða um
Borgarfjörð.
Þorbjörg rjeðst ung að Gils-
bakka til sjera Jóns Hjörtssonar,
er þá var prestur þar og konu
hans Kristínar Þorvaldsdóttur
prófasts Böðvarssonar. Á önd-
verðu ári 1869 andaðist frú Krist- .
ín og tók þá Þorbjörg við heim- ' SnOkkliní SÍðO
ilisstjórn allri á Gilsbakka. Þótti |
vissulega vel að lienni komin.
Blessuð sje minning þessarai
elskulegu og göfugu konu.
Sigurður Grímssorí,
Rauðir fánar á
Funöarmenn á aðalfundi Skógræktarfjelags íslands að Varmalandi
í Borgarfirði.
plantnanna frá uppeldisstöðvun-
um út um landið og hve þær
yrðu oft fyrir miklu hnjaski í
löngum flutningum. Taldi Her-
mann Jónasson og fleiri, nauð-
syn bera til að uppeldisstöðvum
yrði fjölgað, svo plönturnar kæn
ust sem víðast til áhugamannu
um skógrækt á skömmum líma,
og myndu því reynast betur í
uppeldinu.
Ennfremur kom fram við pess-
ar umræður, að tilfinnanlegur
hörgull er á trjáplöntum handa
skrúðgarðaeigendum, en þær
þyrftu að vera stálpaðri, og þar
af leiðandi dýrari en smáplöntur
þær, sem ætlaðar eru til skóg-
ræktar á víðavangi. Óskandi væri
að garðyrkjumenn landsins tækju
að sjer að leysa þann vanda, á
næstu árum.
TRÚIN VEX
Mjög var fróðlegt að heyra frá-
sagnir fulltrúana frá þeim ýmsu
skógræktarfjelögum, er sendu
menn á fundinn. Þar kom gi-einí-
lega í ljós að áhugi er mjög va::-
andi í skógræktarmálum um allt
land, og miklu fleiri er þegar
hafa hafist handa í þessu máli, on
almennt er vitað um. En sá d-
menni áhugi byggist fyrst og
fremst á því, að menn hafa á síð-
ustu árum fengið bjargfasta tni
á nytsemi og glæsilegri framtíf:
íslenskrar skógi-æktar.
I Þar sem mest er unnið og skipu-
legast að þessum málum svo sem
í S.-Þingeyjar-, Eyjafjarðar- og
Skagaf jarðar sýslum er nú unnið
að því, og það vel á veg komið,
að sjerstakar deildir fyrir hvert
hreppsf.jelag, sjeu starfandi inn-
, an sýsluf jelaganna. En þessar
' deildir vinna jöfnum höndum aö
því að koma upp skógarreitum a
hverri jörð i framtíðinni eða gróð-
ursetning fari fram í stærri sam-
. feld svæði. Sýnt er, að margfalda
þarf plöntuframleiðsluna á íæstu
árum svo eftirspurninni cftir írjá-
plöntum verði fullnægt.
JÓNASARLUNDURINN
t Auk skýrslu þeirrar er formað-
ur Skógræktarfjelags Eyfirðinga
Ármann Dalmannsson flutti um
starfsemi fjelagsins á hinu liðna
ári skýrði Þorsteinn Þorsteinsson
sjerstaklega frá stofnun hinning-
ailundar Jónasar Hallgrimssonar
skálds. Stjórn Skógræktarfjelags
Eyfirðinga hefur haft frumkvæði
í þessu máli, .7 manna stjói-n hef-
ur framkvaamdir á hendi, sem kos-
in ér af Skógræktarf jelagi Ey-
firðinga, Sýslunefnd, nánustu ætt-
ingjum Jónasar Hallgrímssonar,
hreppsncfnd Öxndæla og Ung-
mennafjelagi Öxndæla.
I Framkvæmdanefndin hefur kom
Jfc
mörgum það í mikið ráðist af svo ÞAÐ vakti athvgli margra þeirra
ungri stúlku og lítt reyndri. En sem komu til Þingvalla um síð
Þorbjörg leysti það vandasama og ustu helgi, hversu afkáralegt var
umsvifa mikla starf af hendi með að sjá hinar rauðu fánadrusluy
x , þeim myndarbrag að orð var á kommúnista dregnar við hún i
ist að þeirri niðurstöðu, aol ue.iL- : gert. Komu henni þá þegar að svæði því, sem þeir höfðu hreiðr •
ugra er að hafa hmdinn í Steins- þejr eiginlekiar, sem fylgdu að um sig á. Það var eins og þessi
henni alla hennar löngu ævi, ráð- svipmikli, fagri og fornhelgi
deild og fyrirhyggia og um- staður hefði verið kámaður meS
hyggja fyrir öllum þeim sem þessu tákni ofbeldis og frelsis
staða landi en í Hraur.slandi. M.
a. vegna þess, að í Steinsstaða-
landi liggur lundurinn betur við
og er allt eins viðeigandi að hafa
minningarlundinn á þeirri jörð
vegna þess, sem kunnugt cr, að
Jónas var aðeins fyrsta ár ævi
sinnar til heimilis á Hrauni, en.
bemskuárin að Steinsstoðum. Hug-
ljúfar endurminningar hans úr
Öxnadal voru tengdar við -þann
stað.
GRÓÐURSETNINGU LOKIÐ
1957
Forgöngumenn múlsins hafa
tryggt sjer 3'z hektara iands iil
gróðursetningarinnar og ætlast til
að svæðið þar verði fullsett plönt-
um, að minnsta kosti á næstu 6
árum en þá eru liðin 150 ár frá
fæðing skáldsins.
Kostnaður við friðun gróður-
setningu og umhirðu þessa reits
mun vafalaust eftir því sem Þor-
steinn sagði, nema tugum þúsunda
með núverandi verðlagi. En hann
tehir og fundarmenn aðalfundai-
ins voru á sama máli, að auðvelt
muni að standa straum af þessum
kostnaði vegna þess, hve margir
munu af fúsu geði láta eitthvað
af hendi rakna íil þessara fram-
kvæmda.
voru í forsiá hennar.
Árið 1872 kvæntist sjera Jón
þessari ugnu bústýru sinni og
voru þau saman í hjónabandi í
níu ár, eða þar til sjera Jón Ijest,
vorið 1881, sextíu og sex ára að
aldri. Þótt aldursmunur mikill
væri með þeim hjónum, var sam-
búð þeirra alla tíð hin ástúðleg-
asta. En ekki var þeim barna
auðið saman.
Árið 1882 giftist Þorbjörg Páli
Helgasýni, hinum mætasta
manni. Reistu þau bú á Bjarna
ráns. Meiri andstæður en hinn
rauða blóðfána frelsisræningj
anna og bergkastala hinnar lýð'
frjálsu íslensku þjóðar, getu1:'
livergi að líta.
Hsimsokn norrænna
kvenna
SVO sem blöðin hafa skýrt frív
áður, er von á norrænum konur.í
í heimsókn hingað til landsins i
stöðum í Hvítársíðu og bjuggu júlí-mánuði. Hafa þær leigt skip
þar alla sína hjúskapartíð, eða jð Brand V. og er ætlunin að dvelju
' þar til Páll andaðist árið 1924. | hjer í Reykjavík í 4 daga.
FRIDUN OG FRÆÐSLA
Rætt \:ai' á fundinum um kennslu
Bjuggu þau jafnan góðu búi,
enda bæði samhent um dugnað
og ráðdeild. Þau Þorbjörg eign-
uðust þrjú börn. Elst þeirra er
Jón, sem nú býr á Bjarnastöðum,
Móttökur.efnd er skipuð af
Bandalagi kvenna í Reykjavík og
Kvennrjettindafjelagi íslands.
Til þess að heimsókn þessi, er
telja má eihstæðan. atburð, heppn
kvæntur Jófríði Guðmundsdótt- . ; sem best, er heitið á íslenskar
ur. Eiga þau þrjú börn á lífi en konur. að taka þátt í fyrirhugaðri
misstu eina dóttur, Þorbjörgu, | Uag-slci-á. Þátttökugjald er ákveðlð
fyrir nokkrum árum. Annar son- j 20 kr og. þar með gefst þátttak--
ur þeirra Þorbjargar og Páls var ! anda kostur á ,lillum sjerstaklega
Guðmundur, er tok við bui a
Bjarnastöðum að föður sínum
látnum. Því miður naut hans
ekki lengi við því að hann and-
aðist á Vífilsstöðum árið 1931.
Guðmundur var kvæntur Maríu
Guðmundsdóttur og áttu þau eina
í trjáplöntun í skólum landsins og j dóttur barna, Þorbjörgu, en hún ™ , ... ,
vikið var að hinu eilífa umræðu- | ljest einnig á Vífilsstöðum nokkr i a"ntn n< nt m l*ess a Þæl '011
skógræktarmanna um það, um árum síðar en faðir hennar.
ódýru ferðum. Sömuleiðis gildir
þátttökuskírteinið sem aðgöngu-
miði að setningarathöfninni »
Þjóðleikhúsinu.
Konur eru þegar farnar að
skrifa sig sem þátttakendur ,við
móttöku hinna norrænu kvenna.
efni
hvevnig best geti farið saman f jár-
rækt og skógrækt í landinu.
ui' er ætla sjer að vera með, láti
Þriðja barn þeirx-a Þorbjargar og
I Páls er Kristín húsfreyja í Fljóts l
skrifa sig sem fyrst hjá eftirtöld-
um konum, sem gefa allar nánart
I þvi sambandi var vikið að tungu, gift Bergþóri Jónssyni. I 'sjnS®1' Ainheiðui Jónsdótt ■
■iðnn Revkinnesííkno'n fvriv allvi Rlin hnu hinn hav mvnrlarhih no I11’ slnrl 4 ' Ú3. . lgll UI 111 \S, Sliri
friðun Reykjanesskaga fyrir allri Búa þau hjón þar myndarbúi og j
sauðfjárbeit, en allmargir hafa hafa af miklum dugnaði og skör-
áhuga á að útrýmt verði sauðf je ! ungsskap komið hinum mikla
á öllum Reykjanesskaga. Vilja barnahópi sínum til ágætra
þeir tengja það við fyrirhugaðan mennta.
niðurskurð vegna mæðiveikivarna. ] Er Þorbjörg giftist sjera Jóni
Á fundinum komu fram mismun- Hjörtssyni á Gilsbakka varð hún
andi sjónarmið í því máli. En fund stjúpa þeirra Gilsbakkasystkina
armenn yfirleitt voru þeirra 'skoð- j er svo voru kölluð, en það voru
ana, að þörf væi'i á rannsókn frá þau þórunn,- kona Þorvaldar
öllum hliðum svo málið liggi skýrt læknis Jónssonar á ísafirði,
fyrir, áður en íokkrar ákvarðan- Hjörtur læknir í Stykkishólmi,
1960. Lára Sigurbjörnsdóttir, símt
3236. Sigríður J. Magnússon, sími
2398.
Þorvaldur prófastur á Isafirði,
Árni, cand. theol. og verslunar-
stjóri á Isafirði og faðir minn,
Grímur, eand, theol. á sarna stað.
ir verði teknar.
ENDURKJÖP
I fundarlokin voru kosnir iveir
menn í stjórn, þeir H. J. Hólm- Sum þessara systkina voru eldri
járn og Einar G. E. Sæmundsen, en stjúpa þeirra og farin úr föð-
en þeir hafa báðir átt sæti í f jelags urgarði er hún giftist sjera Jóni.
stjórninni áundanförnum árum. H. En mjer er kunnugt um að þau
J. Hólmjárn óslitið frá því fjelag- höíðu öll miklar mætur á Þor
Valsmsnn í
Vesfmannaeyjaför
2. FL. VALS fór s.l. laugardae;
til Vestmannaeyja.-Kepptu dreng
irnir þar tvo leiki við blandað li >
úr Þór og Tý. Fyrri leikinn unnu
Valsmenn með 3 mörkum geg.e
1 en hinn síðari, sem fram fór ó
sunnudag sigruðu þeir með 6
mörkum gegn 0.
Valsmenn róma mjög móttök--
urnar sem voru hinar glæsileg-
ustu. M. a. fóru þeir í siglingú
kringum Eyjarnar í glampand<
ið var stofnað 1930. I varaðtjé.Ti björgu og kunnu að meta hina sólskini og spegilsljettum sjó, og
var endurkosinn Ingvar Gunnars- miklu mannkosti hennar. —- Jeg ( skoðuðu merkilega' hella og nátt ■
Eön frá Hafnarfirði. 0
1SKORRADAL
Mjög var það fróðlegt og ánægju
Frh. á bls. 8.
kynntist Þorbjörgu- fyrst er jeg . úrufyrirbrigði.
dvaldi hjá þeim hjónum á Bjarna I Valsmenn biðjá Morgunblaði j
stöðum sumarið 1911. Leiddu þau að flytja Vestmannaeyingui \
kynni til ævilangrar vináttu okk þakkir fyrir einstaklega góðar
ar, enda var hún mjer þá og jafn- móttökui'.